ისევე როგორც ყველას, ალბათ შენც გინდა რომ 2024 წლის 26 ოქტომბრის საპარლამენტო არჩევნებმა დარღვევების გარეშე ჩაიაროს. ისევე როგორც ყველას, ალბათ შენც გინდა რომ არჩევნების პროცედურაზე სრულად იყო ინფორმირებული და დაცული იყოს შენი ხმა. არასამთავრობო ორგანიზაციების მიზანიც ზუსტად ეს არის - ისინი ამ საკითხებზე მუშაობას არჩევნებამდე დიდი ხნით ადრე იწყებენ და საზოგადოებას სხვადასხვა სახის ინფორმაციას აწვდიან. 1. პირველი ეტაპი მოსამზადებელი, წინასაარჩევნო პერიოდია: არასამთავრობო ორგანიზაციები, სამოქალაქო განათლების საშუალებით, საარჩევნო პროცედურებს გვაცნობენ:  როგორია საარჩევნო უფლებები და პროცედურები  რა უნდა იცოდნენ ამომრჩევლებმა  როგორი უნდა იყოს ამ პროცესში მედიის ჩართულობა  როგორ უნდა იმუშაონ დამკვირვებლებმა და სხვა. 2. შემდეგი ეტაპი უშუალოდ არჩევნების დღეა - არასამთავრობო ორგანიზაციები თითქმის ყველა უბანზე აკვირდებიან პროცესს:  საარჩევნო ადმინისტრაციის მუშაობის ეფექტიანობასა და მიუკერძოებლობას  საარჩევნო გარემოს სამოქალაქო და პოლიტიკურ სექტორს რამდენად თავისუფლად მიმდინარეობს პროცესი, ფიქსირდება თუ არა ზეწოლა და სხვა. 3. ბოლო ეტაპი კი პოსტსაარჩევნო პერიოდია, როდესაც არასამთავრობო ორგანიზაციები იწყებენ საჩივრების განხილვის პროცესზე დაკვირვებას, შეფასებას და ანგარიშგებას. დარღვევების აღმოჩენის შემთხვევაში, ზრუნავენ მათ აღმოფხვრაზე და რეაგირების მიზნით, წარადგენენ საარჩევნო დავებს შესაბამის უწყებებში.  და რაც ყველაზე მთავარია - არასამთავრობო ორგანიზაციები ზემოთჩამოთვლილ შედეგებს ღიად და საჯაროდ აწვდიან მოსახლეობას.  #გაიზიარეპასუხისმგებლობა, მიდი არჩევნებზე და დააფიქსირე საკუთარი

„კორუფცია“ – ლათინური სიტყვაა და გაფუჭებას, დამახინჯებას ნიშნავს. „კორუფციას“, როგორ ტერმინს გამოიყენებენ, როცა პირადი გამორჩენის მიზნით თანამდებობრივი ან სახელმწიფო ძალაუფლების ბოროტად გამოყენებაზე საუბრობენ. კორუფციას მიეკუთვნება სისხლის სამართლის დანაშაულის ისეთი ფორმები, როგორიცაა: მექრთამეობა, სხვისი ქონების მიტაცება, თაღლითობა, გამომძალველობა ან ფულის გათეთრება. მექრთამეობა – წარმოადგენს ფულის ან საჩუქრების უკანონო მიღებას, ან კერძო პირის მხრიდან ამის შეთავაზებას, თანამდებობის პირის მიერ გაწეული დახმარების სანაცვლოდ.  სხვისი ქონების მიტაცება – ქონების ან სხვა ღირებული ნივთების უკანონოდ მითვისება.  თაღლითობა – სხვისი ნივთის, ქონების დაუფლება ან ქონებრივი უფლების მიღება მოტყუებით.  გამომძალველობა – სხვისი ნივთის ან ქონებაზე უფლების გადაცემის მოთხოვნა, რასაც თან ერთვის ძალადობის გამოყენების ან რეპუტაციის და უფლებების დამაზიანებელი ცნობების გავრცელება. ფულის გათეთრება – უკანონო, დაუსაბუთებელი შემოსავლების ლეგალიზება. კორუფცია მაღალია ისეთ ქვეყნებში, სადაც არ არსებობს მასთან ბრძოლის პოლიტიკური ნება და არ ხორციელდება შესაბამისი ღონისძიებები, სადაც დარღვეულია ინსტიტუტებს შორის ძალაუფლების გადანაწილების პრინციპები, სადაც დაბალია საჯარო მოხელეთა კომპეტენცია და განათლების შესაძლებლობები, სადაც საზოგადოების წევრებს ნაკლები ინფორმაცია და უნარები აქვთ, თუ როგორ ებრძოლონ კორუფციას. რატომ არის საშიში კორუფცია საზოგადოებისთვის? მოქალაქეები და სხვადასხვა ორგანიზაციები დადგენილ გადასახადებს იხდიან, რითიც ივსება სახელმწიფო ბიუჯეტი. სწორედ ამ ბიუჯეტიდან უხდიან ხელფასებს საჯარო მოხელეებს, გასცემენ პენსიას, ხდება გზების განახლება–დაგება, სამთავრობო შენობების, სკოლების რეკონსტრუქცია, მშენებლობა, ტარდება განათლების, ჯანდაცვის რეფორმები და ასე შემდეგ. კორუფციის მაღალი დონის შემთხვევაში ბიუჯეტის თანხები არ იხარჯება დანიშნულებით, ან მიზნობრივად ისეთი მცირე ოდენობით გამოიყოფა, რომ არ არის საკმარისი. მაგალითად გზების შეკეთებისთვის ან სკოლების რემონტისთვის, ასევე ხელმიუწვდომელი ან დაბალი ხარისხისაა ჯანდაცვის, განათლების სისტემა და ა.შ. მოკლედ რომ ვთქვათ, ბიუჯეტი, რომელიც ხალხის ფულია, კორუფციის მაღალი მაჩვენებლების შემთხვევაში, ხალხს და ხალხის ინტერესებს ნაკლებად ხმარდება. როგორ განსხვავდება კორუფციის აღქმის დონე ქვეყნების მიხედვით? ორგანიზაცია „საერთაშორისო გამჭვირვალობა“ ყოველწლიურად ადგენს მსოფლიოს სხვადასხვა ქვეყნის კორუფციის აღქმის ინდექსს. კვლევის მიხედვით, რაც უფრო ნაკლებია კორუფციის აღქმის დონე ქვეყანაში, მით უფრო მეტ ქულას იმსახურებს იგი. მაგალითად ყველაზე ნაკლები კორუფციის აღქმის ინდექსის მქონე ქვეყანაა – დანია, რომელმაც 2022 წელს, 100–დან 90 ქულა მიიღო. ხოლო კორუფციის აღქმის ინდექსის მიხედვით, ყველაზე მაღალი სომალიშია – 12 ქულით იგი ბოლო ადგილზეა. ინდექსის მიხედვით, მსოფლიოს არცერთ ქვეყანას არ აქვს მოპოვებული 100 ქულა და მეტ-ნაკლებად კორუფცია არსებობს ყველა ქვეყანაში. შესაბამისად, ყველა ქვეყნის წინაშე დგას კორუფციასთან ბრძოლის ამოცანა. როგორ გამოიყურება ამ ფონზე საქართველო? „საერთაშორისო გამჭვირვალობის“ მიხედვით, საქართველოში კორუფციის აღქმის დონე ყველაზე მაღალი იყო 90-იან წლებში და პიკს მიაღწია 2004 წელს, როდესაც 100-დან მხოლოდ 20 ქულა აიღო და მსოფლიოში 133-ე ადგილი მიუჩინეს. მაგრამ შემდგომში განხორციელებული ანტიკორუფციული რეფორმების შედეგად, ჩვენი ქვეყნის რეიტინგი გაუმჯობესდა და 2012 წელს, საქართველომ უკვე 52 ქულა მიიღო და მსოფლიოში 51-ე ადგილი მოიპოვა. 2022 წლის მონაცემებით, 56 ქულით საქართველო 41–ე ადგილზეა. უნდა აღინიშნოს, რომ საქართველო შედეგებით უსწრებს ევროპის რამდენიმე ქვეყანას, თუმცა, მთელი 10 ქულით ჩამორჩება ევროპის რეგიონის საშუალო მაჩვენებელს (66). ბოლო 10 წლის განმავლობაში ყველაზე დაბალი მაჩვენებელი 2013 წელს დაფიქსირდა (49 ქულა), მაღალი 2018 წელს – 58 ქულა. ბოლო 4 წლის განმავლობაში სურათი პრაქტიკულად უცვლელია – 55 ქულა დაფიქსირდა 2021 წელს, ხოლო 56 ქულა კი 2019, 2020, 2022 წლებში. ბლოგი მომზადდა ალექსანდრე კუხიანიძის პუბლიკაციის – „მოკლედ კორუფციის შესახებ“ – მიხედვით, რონდელის ფონდის ჟურნალი „ჩემი სამყარო“ ბლოგის წყარო: კორუფციის აღქმის ინდექსი, საერთაშორისო გამჭვირვალობა

რა არის მშრალი ჭრა და რატომ არის იგი ჯანმრთელობისთვის განსაკუთრებულად საშიში? გაიგე მეტი. მშენებლობისას ერთ–ერთი სახიფათო მეთოდი ქვის მშრალი ჭრაა, რომლის გამოყენებისას დიდი რაოდენობით მტევრი გამოიყოფა. ქვის შრალი ჭრისას, ამ საქმის შემსრულებლის და იქვე ახლოს მყოფი ადამიანების სასუნთქ გზებში კვარციანი მტვერი ხვდება. ამ მტვერის ხშირად შესუნთქვამ შეიძლება სასუნთქი გზების მძიმე დაავადებები გამოიწვიოს.  აშშ–ის სამუშაო უსაფრთხოებისა და ჯანმრთელობის ადმინისტრაციის (OSHA) მიერ დადგენილ დასაშვებ ნორმას 10–ჯერ აღემატება ბეტონის ბლოკების და ფილების მშრალი ჭრის შემთხვევაში გამოყოფილი მტვერი.  რა ვითარებაა ჩვენთან?  ისევე როგორც ბევრ ქვეყანაში, საქართველოშიც მშრალი ჭრა სამართალდარღვევას წარმოადგენს და დარღვევის შემთხვევაში ჯარიმებსაც ითვალისწინებს. მოძრაობა „ჩემი ქალაქი მკლავს“ 2019 წლიდან სწავლობს საკითხს და მათი მონიტორინგის შედეგების მიხედვით დღემდე გამოვლენილია 200–ზე მეტი მშრალი ჭრის შემთხვევა, რომელთა უმეტესობა თბილისში დაფიქსირდა. ჭრის ინიციატორთა ნაწილი დაჯარიმდა ან გაფრთხილება მიიღო. მოძრაობამ მარტო ნოემბრში 31 ასეთი შემთხვევა გამოავლინა და 31 ვიდეო მიაწოდა შესაბამის უწყებებს, აქედან 25 ობიექტი დაჯარიმდა. #არაქვაჭრა – ასე ჰქვია კამპანიას, რომელსაც მოძრაობა „ჩემი ქალაქი მკლავს“ აწარმოებს და მისი მიზანია მშრალი ჭრის შესახებ საზოგადოების ცნობიერების ამაღლება და მათი მონაწილეობა მონიტორინგის პროცესში. თვალი ადევნე და შეუერთდი მოძრაობის ინიციატივას, რათა ერთად გავხადოთ გარემო ყველასთვის უსარფხთო.

„ნეპოტიზმის და კრონიზმის ხელშემწყობი ფაქტორები სასამართლო სისტემაში“ გაიგეთ რას წერს „საქართველოს სასამართლოს გუშაგი“ 2022 წლის სექტემბერში გამოქვეყნებულ კვლევაში. მოქმედ და ყოფილ მოსამართლეებთან, ადვოკატებთან, ექსპერტებთან და აკადემიური წრეების წარმომადგენელთან ჩატარებულ სიღრმისეულ 30 ინტერვიუს, კანონმდებლობის და იუსტიციის უმაღლესი საბჭოს გადაწყვეტილებების ანალიზს ეფუძნება „სასამართლოს გუშაგის“ მიერ გამოქვეყნებული უახლესი კვლევა. კვლევაში მონაწილე რესპონდენტები მიიჩნევენ, რომ: ნეპოტიზმი და კრონიზმი სასამართლოებში სისტემური და მზარდია; იუსტიციის უმაღლესი საბჭოს წევრები მოსამართლეების შერჩევისას არაფორმალური კრიტერიუმებით ხელმძღვანელობენ. კერძოდ - ამოწმებენ, რამდენად ლოიალური, სანდო, მართვადი და პროგნოზირებადია კანდიდატი; საბჭოს წევრები „საკუთარ წრეში“ ეძებენ მოსამართლეობის მსურველებს, რომლებიც ამ კრიტერიუმებს აკმაყოფილებენ; სისტემა დახურულია გარე კადრებისთვის, რომლებსაც მფარველები არ ჰყავთ („სასამართლოში ქუჩიდან ვერ მოხვდები… რეკომენდატორი გჭირდება“); სასამართლო სისტემაში კარიერული წინსვლა დამოკიდებულია ლოიალურობის დემონსტრირებასა და მფარველის „წონაზე“; არსებული საკადრო პოლიტიკა მოსამართლეთა მცირე ჯგუფს სისტემის მართვის ბერკეტების მონოპოლიზების საშუალებას აძლევს. დამკვიდრებული პრაქტიკა უარყოფითად მოქმედებს ინდივიდუალური მოსამართლეების დამოუკიდებლობაზე, ასევე, ზოგადად, მართლმსაჯულების ხარისხსა და ეფექტიანობაზე. კვლევა - https://bit.ly/3RCSjxs

არაკომერციული სამართლის ევროპულმა ცენტრმა (ECNL) გამოქვეყნა 2021 წლის სსო მეტრის აღმოსავლეთ პარტნიორობის რეგიონული ანგარიში. იგი აფასებს სამოქალაქო საზოგადოების, ადამიანის უფლებების დამცველების და აქტივისტების საარსებო გარემოს. რეგიონულ ანგარიშში აღნიშნულია, რომ აღმოსავლეთ პარტნიორობის ქვეყნებში მომუშავე სამოქალაქო საზოგადოების ორგანიზაციების საარსებო გარემოზე მნიშვნელოვანი გავლენა იქონია ომმა, მოულოდნელად შექმნილმა საგანგებო მდგომარეობამ, პანდემიამ და რთულმა პოლიტიკურმა გარემომ. შესაბამისად გარკვეული შეზღუდვები მოჰყვა მათ საქმიანობას როგორც საკანონმდებლო, ისე პრაქტიკულ დონეზე. ყოველივეს მიუხედავად, ზოგიერთი მიმართულებით შეიმჩნევა პოზიტიური ცვლილებებიც, როგორიცაა სახელმწიფო დაფინანსების პროცესის გაუმჯობესება სომხეთსა და უკრაინაში, ხელისუფლებასა და სსო–ებს შორის თანამშრომლობისკენ გადადგმული ნაბიჯები მოლდოვაში, უკრაინაში სამოქალაქო საზოგადოების ახალი სტრატეგია. ანგარიშში გაანალიზებულია და შეფასებულია 6 ქვეყნის (სომხეთი, აზერბაიჯანი, ბელორუსი, საქართველო, მოლდოვა, უკრაინა) სამოქალაქო საზოგადოების საქმიანობა 11 ძირითადი სფეროს მიხედვით, მაგალითად გაერთიანების თავისუფლება, გადაწყვეტილების მიღების პროცესში მონაწილეობა, დაფინანსების ხელმისაწვდომობა და ა.შ. ანგარიში მოიცავს 2020 წლის სექტემბრიდან 2021 წლის დეკემბრამდე პერიოდს და ეფუძნება მაისში გამოქვეყნებულ თითოეული ქვეყნის 2021 წლის ანგარიშს.  წინა ანგარიშებისგან განსხვავებით სიხალეებია 2021 წლის ანგარიშში – 10 უფლებრივ სტანდარტს დაემატა კიდევ ერთი – ციფრული უფლებების შეფასება და შეიქმნა შეფასების სისტემა. 11 უფლებრივი სტანდარტი შეფასდა 7 ქულიანი სისტემით (ყველაზე დაბალი ქულაა 1 – უკიდურესად არახელსაყრელი, ავტორიტარული გარემო, ხოლო 7 ქულა – მაქსიმალურად ხელსაყრელი გარემო). 2021 წლის სსო მეტრის შედეგები: სამოქალაქო საზოგადოების გარემო აღმოსავლეთ პარტნიორობის ქვეყნებში აღმოსავლეთ პარტნიორობის 6 ქვეყნიდან ყველაზე მაღალი ქულებით შეფასდა სსო–ების საარსებო გარემო (კანონმდებლობა და პრაქტიკა) უკრაინაში, რაც განაპირობა შემდეგმა გარემოებებმა: გაერთიანების თავისუფლების არსებული, ხელსაყრელი პირობები;  ბიზნესსა და სსო-ებს შორის თანასწორობის უფრო მაღალი ხარისხი, ვიდრე აღმოსავლეთ პარტნიორობის სხვა ქვეყნებში; მონაწილეობის უფლების ხარისხი, რაც სსო-ებს შესაძლებლობას აძლევს მიიღონ მონაწილეობა გადაწყვეტილების მიღების პროცესში;  სსო–ებსა და ხელისუფლებას შორის კარგად განვითარებული თანამშრომლობის სისტემა.  ყველაზე დაბალი ქულით შეფასდა გარემო ბელორუსში, სადაც ბევრი მიმართულებით შეიზღუდა თავისუფლება და სამოქალაქო საზოგადოებამ მძიმე დარტყმა მიიღო – დევნა, სანქციები, სსო–ების იძულებით ლიკვიდაცია და ა.შ. ქვეყნის ანგარიშის მიმოხილვა 2021 წლის ანგარიშის თანახმად, საქართველში საზოგადოებრივი ორგანიზაციების, ადამიანის უფლებათა დამცველებისა და აქტივისტების გარემო 4.7 ქულით შეფასდა.  7 ბალიანი შეფასების სისტემით ყველაზე მაღალი ქულა გაერთიანების თავისუფლების სტანდარტმა მიიღო – 6.1. ხოლო ყველაზე მეტი პრობლემა პირადი ცხოვრების ხელშეუხებლობის სტანდარტის მიმართ გამოიკვეთა და შესაბასად დაბალი მაჩვენებლით შეფასდა – 3.9.  გაერთიანების თავისუფლება 6.1 თანასწორი მოპყრობა 5.6  დაფინანსებაზე ხელმისაწვდომობა 5.6  მშვიდობიანი შეკრების უფლება 4.5  გადაწყვეტილების მიღების პროცესში მონაწილეობის უფლება 4.8  გამოხატვის თავისუფლება 4.9  პირადი ცხოვრების ხელშეუხებლობის უფლება 3.9  სახელმწიფოს მიერ დაცვის ვალდებულება 4.4  სახელმწიფო მხარდაჭერა 4.2  სახელმწიფოსა და სსო–ებს შორის თანამშრომლობა 4.0  ციფრული უფლებები 4.2 გაერთიანების თავისუფლება  ჯამური ქულა:  6.1 კანონმდებლობა: 6.2 პრაქტიკა:  6.0 საქართველოში გაერთიანების თავისუფლება გარანტირებულია ყველასთვის. თუმცა სახელმწიფომ დღემდე ვერ გააუმჯობესა სტატისტიკური მონაცემები – უცნობია რეგისტრირებული საზოგადოებრივი ორგანიზაციების რაოდენობა.  სსო მეტრის მიხედვით, საქართველოში გაერთიანების თავისუფლება შეფასდა 6.1 ქულით თანასწორი მოპყრობა ჯამური ქულა: 5.6 კანონმდებლობა: 5.8 პრაქტიკა: 5.4 მარტივი, გამჭვირვალე, ეკონომიური, დროის დამზოგავი პროცედურებია საზოგადოებრივი ორგანიზაციებისა და ბიზნესის დაარსებისა და რეგისტრაციისთვის.  თანასწორობის პრინციპი ზოგ შემთხვევაში დარღვეულია, მაგალითად დღგ–ის დაბრუნების მექანიზმი ბიზნესის წარმომადგენლებს უკეთეს პირობებს უქმნის, ვიდრე საზოგადოებრივ ორგანიზაციებს.  სსო მეტრის მიხედვით, საქართველოშის თანასწორი მოპყრობა შეფასდა 5.6 ქულით დაფინანსებაზე ხელმისაწვდომობა ჯამური შეფასება:  5.6 კანონმდებლობა: 6.0 პრაქტიკა: 5.3 საზოგადოებრივ ორგანიზაციებს შეუძლიათ თავისუფლად მოიძიონ ფინანსები საერთაშორისო და ეროვნული დონორებისაგან. საერთაშორისო დონორები კვლავაც არიან მათი შემოსავლის ძირითადი წყარო, ხოლო სახელმწიფო მხარდაჭერა არასაკმარისი და გაუმჭვირვალეა.  საქართველოში სსო მეტრის მიხედვით დაფინანსების ხელმისაწვდომობა შეფასდა 5.6 ქულით მშვიდობიანი შეკრების უფლება  ჯამური შეფასება:  4.5 კანონმდებლობა:5.2 პრაქტიკა: 3.9 მშვიდობიანი შეკრების უფლება გარანტირებულია საქართველოს კონსტიტუციით და სხვა საკანონმდებლო აქტებით. პრობლემაა დემონსტრაციების ორგანიზებაში სახელმწიფოს ჩარევა, ასევე ძალის არაპროპორციული გამოყენება და შესაბამისი გამოძიების არარსებობა. უფრო მეტიც, კანონიერი გარანტიების მიუხედავად, ლგბტქია+ აქტივისტები ამ უფლებით სარგებლობისას მნიშვნელოვან პრობლემებს აწყდებიან.  საქართველოში სსო მეტრის მიხედვით მშვიდობიანი შეკრების უფლება შეფასდა 4.5 ქულით გადაწყვეტილების პროცესი ჯამური ქულა:  4.8 კანონმდებლობა: 5.2 პრაქტიკა: 4.3 გადაწყვეტილების მიღების პროცესში მონაწილეობის კუთხით მცირე პროგრესია საკანონმდებლო მიმართულებით.  თუმცა პრაქტიკა შემაშფოთებელია, როცა საქმე ეხება ისეთი მნიშვნელოვანი საჯარო თემების განხილვებში ჩართვას, როგორიცაა სასამართლო სისტემის რეფორმა, დაზვერვის სამსახურები და სხვა.  საქართველოში სსო მეტრის მიხედვით გადაწყვეტილების მიღების პროცესში მონაწილეობის უფლება შეფასდა 4.8 ქულით გამოხატვის თავისუფლება  ჯამური ქულა:  4.9 კანონმდებლობა: 5.6 პრაქტიკა: 4.1 გამოხატვის თავისუფლება გარანტირებულია და შეესაბამება საერთაშორისო სტანდარტებს. ამ მხრივ კანონმდებლობა რეგიონში ყველაზე პროგრესულად ითვლება.  თუმცა საანგარიშო პერიოდში გამოვლინდა ჟურნალისტების პროფესიულ საქმიანობაში ჩარევის შემთხვევები და ამ საქმეებზე შესაბამისი გამოძიების წარმოების ნაკლებობა.  საქართველოში სსო მეტრის მიხედვით გამოხატვის თავისუფლება შეფასდა 4.9 ქულით პირადი ცხოვრება  ჯამური ქულა:  3.9 კანონმდებლობა: 4.6 პრაქტიკა: 3.1 საქართველოს კანონმდებლობა მოიცავს პირადი ცხოვრების ხელშეუხებლობის ძირითად გარანტიებს.  თუმცა, ეს გარანტიები ჯერ კიდევ მყიფეა და კონფიდენციალურობის უფლების პატივისცემა და სახელმწიფოს მიერ მოვალეობის განხორციელება კრიტიკას ვერ უძლებს – გაჟონილია დოკუმენტები, რომლებიც ასახავს სსო-ების და მასთან დაკავშირებული პირების უკანონო თვალთვალს.  საქართველოში სსო მეტრის მიხედვით პირადი ცხოვრების ხელშეუხებლობის უფლება შეფასდა 3.9 ქულით სახელმწიფოს მიერ დაცვა ჯამური ქულა:  4.4 კანონმდებლობა:4.9 პრაქტიკა: 3.9 კანონმდებლობა სახელმწიფოს ავალდებულებს დაიცვას სსო-ების და მათთან დაკავშირებული პირების უფლებები. დარღვევის შემთხვევაში სსო-ებს აქვთ კონსტიტუციური უფლება, მიმართონ კომპეტენტურ ადმინისტრაციულ ორგანოებს ან სასამართლოს. თუმცა, სახელმწიფო არ ასრულებს შეკრების მონაწილეთა ფიზიკური ხელშეუხებლობის უზრუნველყოფასა და უსაფრთხოების დაცვის ვალდებულებას. საქართველოში სსო მეტრის მიხედვით სახელმწიფოს მიერ დაცვის ვალდებულება შეფასდა 4.4 ქულით სახელმწიფო მხარდაჭერა ჯამური ქულა:  4.2 კანონმდებლობა:4.4 პრაქტიკა:4.0 საქართველოს სახელმწიფო დაფინანსების მოდელი რჩება დეცენტრალიზებული და სახელმწიფო მხარდაჭერის მექანიზმები მრავალფეროვანია.  თუმცა, მუნიციპალიტეტები არ არიან გრანტის გამცემ სუბიქტთა სიაში. საქართველოში სსო მეტრის მიხედვით სახელმწიფო მხარდაჭერა შეფასდა 4.2 ქულით სახელმწიფო და სსო–ები ჯამური ქულა:  4.0 კანონმდებლობა:4.2 პრაქტიკა:3.9 საქართველოში ჯერ კიდევ არ არის ჩამოყალიბებული პლატფორმები, რომლებიც სსო–ებთან თანამშრომლობის მხარდაჭერას უზრუნველყოფს.  მხოლოდ OGP რჩება მთავრობასა და სსო–ს შორის თანამშრომლობის მთავარ ჩარჩოდ, თუმცა სახელმწიფო ინსტიტუტები არასრულფასოვნად ახორციელებენ სამოქმედო გეგმებს.  საქართველოში სსო მეტრის მიხედვით სახელმწიფოსა და სსო–ებს შორის თანამშრომლობა შეფასდა 4.0 ქულით. ციფრული უფლებები ჯამური ქულა:  4.2 კანონმდებლობა:4.6 პრაქტიკა:3.9 საქართველოში ციფრულ სფეროში ონლაინ მომხმარებლებს შეუძლიათ თავისუფლად გამოხატონ საკუთარი თავი და გამოიყენონ ონლაინ პლატფორმები, რომლებიც ახორციელებენ კამპანიას სხვადასხვა საჯარო პოლიტიკის საკითხებზე. თუმცა, ეს მიღწევა დაჩრდილა ბოლოდროინდელმა ინციდენტმა, როდესაც სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურმა გაავრცელა ფარული მეთვალყურეობის ამსახველი ფაილები, ჟურნალისტების, ოპოზიციის ლიდერების, სსო-ს წარმომადგენლების, აქტივისტების, მღვდლების და დიპლომატების მიმართაც კი, მობილურ ტელეფონებზე თვალყურის დევნებით.  გარდა ამისა, ხელოვნური ინტელექტის სისტემები, მათ შორის სახის ამოცნობის სისტემები, გამოიყენება სამართალდამცავი ორგანოების მიერ, ყოველგვარი საკანონმდებლო ბაზისა და მათი გამოყენების ეთიკური და ანგარიშვალდებულების სტანდარტის გარეშე.  საქართველოში სსო მეტრის მიხედვით ციფრული უფლებები შეფასდა 4.2 ქულით.

საქართველოში გამოხატვისა და შეკრების თავისუფლება აქტივისტებისთვის, ადამიანის უფლებათა დამცველებისა და არასამთავრობო ორგანიზაციების წარმომადგენლებისთვის ერთ–ერთ მთავარ გამოწვევად რჩება. გამოხატვისა და შეკრების თავისუფლების საკითხებზე საუბრობს მარიამ სვიმონიშვილი, საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაციის ადამიანის უფლებების დაცვის პროგრამის დირექტორი.

საქართველოში პირადი ცხოვრების ხელშეუხებლობა აქტივისტებისთვის, ადამიანის უფლებათა დამცველებისა და არასამთავრობო ორგანიზაციების წარმომადგენლებისთვის ერთ–ერთ მთავარ გამოწვევად რჩება. სულ ახლახანს გამოქვეყნდა სსო მეტრის 2021 წლის ანგარიში (სსო–ების გარემოს შეფასების რეგიონული ინსტრუმენტი), რომლის თანახმად 7 ქულიანი სისტემით, საქართველოში, პირადი ცხოვრების ხელშეუხებლობა 3,9 ქულით შეფასდა. სწორედ ეს საკითხი გახდა ერთ–ერთი მიზეზი, რის გამოც საქართველო შეფასებულია, როგორც საშუალო რისკის ქვეყანა სამოქალაქო საზოგადოებისთვის.  პირადი ცხოვრების ხელშეუხებლობის საკითხებზე საუბრობს პოლიტიკის ანალიტიკოსი ეთო გვრიტიშვილი.  სსო მეტრი – https://bit.ly/3z2332J

ნუ წამოეგები ყალბ ინფორმაციას. გადაამოწმე, სანამ დაიჯერებ.