„რუსული კანონის“ სახელით ცნობილი უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ კანონის წინააღმდეგ სამართლებრივი ბრძოლა საკონსტუტიციო სასამართლოში გრძელდება. კანონის მიღების შემდეგ, პოლიტიკურ წრეებსა და სამოქალაქო საზოგადოებაში გააქტიურდა საკონსტიტუციო სასამართლოსთვის სარჩელით მიმართვის შესახებ დისკუსია. 30 მაისს ქართულმა სამოქალაქო საზოგადოების ორგანიზაციების ნაწილმა განაცხადა, რომ ამზადებდნენ საკონსტიტუციო სარჩელს სასამართლოში წარსადგენად. საბოლოოდ, ივლისში სასამართლოში ორი სხვადასხვა სარჩელი შევიდა, მათ შორის საქართველოს პრეზიდენტის, სალომე ზურაბიშვილის სარჩელი, რომლითაც მან სასამართლოს 15 ივლისს მიმართა და სამოქალაქო საზოგადოებისა და მედიის ორგანიზაციების საერთო სარჩელი, რომლის შესახებაც ცნობილი დღეს, 17 ივლისს გახდა. პრეზიდენტის მიერ წარდგენილი სარჩელის თანახმად, აღნიშნული კანონი არაკონსტიტუციურია და ის ეწინააღმდეგება საქართველოს კონსტიტუციის 78-ე მუხლს. სარჩელით ასევე გასაჩივრებულია კანონის მთელი რიგი ნორმები, რომლითაც ირღვევა კონსტიტუციით გარანტირებული მთელი რიგი ძირითადი უფლებები. პრეზიდენტი ამ სარჩელით ითხოვს აღნიშნული კანონის მოქმედების შეჩერებას და მის საბოლოო გაუქმებას. პრეზიდენტის სარჩელი პრეცენდენტულია, რადგან: ესაა პირველი შემთხვევა, როდესაც პრეზიდენტმა საკონსტიტუციო სასამართლოს მიმართა; საკონსტიტუციო სასამართლოში ამ დრომდე მოსამართლეებს არასდროს უმსჯელიათ კონსტიტუციის 78-ე მუხლის (ევროპულ და ევროატლანტიკურ სტრუქტურებში ინტეგრაცია) დარღვევაზე. მეორე მხრივ, სამოქალაქო საზოგადოებისა და მედიის ორგანიზაციების სარჩელი ყურადღებას ამახვილებს იმაზე, რომ ეს კანონი ლახავს თითოეული ადამიანის უფლებას, გაერთიანდეს თანამოაზრეებთან ერთად საზოგადოდ სასიკეთო საქმის საკეთებლად და სხვა ადამიანების დასახმარებლად. სარჩელის მიხედვით, რუსული კანონის მიღებით ხელისუფლება მტრულ და ღირსების შემლახავ გარემოს ქმნის, რითიც გაერთიანების, გამოხატვისა და სხვა უფლებებითა და თავისუფლებებით სარგებლობას საფრთხედ აცხადებს. სამოქალაქო საზოგადოებისა და მედიის ორგანიზაციები სარჩელთან ერთად, დროებითი ღონისძიების სახით, სასამართლოს მიერ საბოლოო გადაწყვეტილების მიღებამდე, კანონის არაკონსტიტუციური ნორმების ამოქმედების შეჩერებასაც მოითხოვენ. კანონმდებლობის თანახმად, კონსტიტუციური სარჩელის ან კონსტიტუციური წარდგინების განხილვის ვადა არ უნდა აღემატებოდეს 9 თვეს. ამ დროის ათვლა საკონსტიტუციო სასამართლოში კონსტიტუციური სარჩელის ან კონსტიტუციური წარდგინების რეგისტრაციის მომენტიდან იწყება. გარდა ამისა, აღსანიშნავია, რომ საკონსტიტუციო სასამართლოს თავმჯდომარეს განსაკუთრებულ შემთხვევაში სარჩელის განხილვის ვადის არაუმეტეს 2 თვით გაგრძელება შეუძლია. საგულისხმოა, რომ ამ დროის ამოწურვა ავტომატურად არ ნიშნავს სასამართლოს მიერ წარდგენილ სარჩელზე ან წარდგინებაზე გადაწყვეტილების გამოტანას, რადგან საბოლოო გადაწყვეტილების მიღებისთვის ვადა კანონმდებლობით განსაზღვრული არ არის.

საბჭოთა კავშირის ხელწერა - გარუსების მცდელობა გვარებსაც შეეხო. მე-20 საუკუნის 30-იან წლებში, პასპორტიზაციის დროს სხვადასხვა ეთნიკური წარმომავლობის მოქალაქეების გვარებს რუსული დაბლოებები („ოვ“, „ევ“ და სხვა) მიენიჭა. მათ შორის საქართველოს მოქალაქეების ნაწილმა დაკარგა ავთენტური გვარი. მაგალითად: მამედლი იქცა მამედოვად, ისმაილი – ისმაილოვად და ა.შ. საქართველოს ტერიტორიებთან ერთად ჩვენი გვარების 20% ოკუპირებულია! არა რუსულ ოკუპაციას! – ამბობენ პლატფორმა „სალამის“ წევრები. სამოქალაქო პლატფორმა „სალამი“ არასამთავრობო ორგანიზაციაა, რომელიც შეიქმნა საქართველოს ეთნიკური და რელიგიური უმცირესობების მიერ. მისი მიზანია უმცირესობების მიმართ ჩამოყალიბებული შეხედულებების შეცვლა, ასევე ეთნიკური უმცირესობების კულტურული იდენტობის, ისტორიის და მემკვიდრეობის შენარჩუნებაა. პლატფორმა წელიწადზე მეტია, რაც ავთენტური გვარების დაბრუნების მიზნით კამპანიას აწარმოებს. მათ გვარის დაბოლოების შეცვლის ოფიციალურ მოთხოვნაზე უარი მიიღეს კანონმდებლობაში შესაბამისი ჩანაწერის არარსებობის გამო. ამიტომ კამპანია გააფართოვეს და საკანონმდებლო ინციატივასთან ერთად ხელმოწერების შეგროვება წამოიწყეს. 27 000–მდე საქართველოს მოქალაქის ხელმოწერა შეაგროვეს და საკანონმდებლო ინიციატივით პარლამენტს მიმართეს. მისი მიზანია ისეთი საკანონმდებლო მექანიზმის შექმნა, რომელიც საშუალებას მისცემს საქართველოს მოქალაქეებს საკუთარი ავთენტური გვარები დაიბრუნონ. #არარუსულოკუპაციას რადგან #ესქვეყანაშენია

საკუთარ ოჯახში დაბრუნების არაერთი მცდელობით დაღლილმა ბავშვებმა, რომლებიც სიღარიბის გამო სასამართლომ მშობლებს დააცილა, დახმარებისთვის არასამთავრობო ორგანიზაციას პარტნიორობა ადამიანის უფლებებისთვის (PHR) მიმართეს. სასამართლოს გადაწყვეტილებით გამოწერილ შემაკავებელ ორდერში მიზეზი არა ძალადობა, არამედ სიღარიბე ეწერა. ამ ამაღელვებელი ამბით შეძრწუნებული ორგანიზაციის წარმომადგენლების თქმით, მანამდე სასამართლოში მსგავსი საქმე არ იყო განხილული და შედეგის წინასწარ განსაზღვრა ძნელი იყო. „კანონებისა და ყოველდღიური მოვლენების მიღმა უნდა დავინახოთ ბავშვების განცდები და შევეცადოთ სიფრთხილით მოვეკიდოთ“, ამბობს ანა არგანაშვილი, რომელიც არასამთავრობო ორგანიზაციას – „პარტნიორობა ადამიანის უფლებებისთვის“ – ხელმძღვანელობს. ორგანიზაციაში ბავშვების მიერ მათდამი გამოცხადებულ ნდობას დიდ პატივად მიიჩნევენ. ისინი დაპირდნენ, რომ ყველაფერს გააკეთებდნენ, რათა ბავშვები საკუთარ ოჯახში დაბრუნებულიყვნენ. ამისთვის, მათ ერთად, დიდი გზა გაიარეს. ადვოკატების დიდი შრომის შედეგად ბავშვებმა გაიაზრეს თუ რისთვის არსებობს სასამართლო, მართლმსაჯულება და რა მნიშვნელობა აქვს საკუთარი აზრის წარდგენას და დაცვას სასამართლოსთვის. საბედნიეროდ, ბავშვების საკუთარ ოჯახში დაბრუნების თავდაუზოგავი მცდელობა მათ სასიკეთოთ დასრულდა. სასამართლომ დაინახა თუ რამხელა ტკივილი მიიღეს ბავშვებმა ოჯახთან დაშორების შედეგად. ცხადი გახდა, რომ მართლმსაჯულების ორგანომ ვერ გაიაზრა და ვერ აარიდა ბავშვებს განსაცდელი. გამარჯვებული საქმე არის სახელმწიფოსთვის და საზოგადოებისთვის მაგალითი, რომ ამ გზით მშობლისა და ბავშვის დაცილების პრაქტიკა გადასააზრებელი და შესაცვლელია.