გაინტერესებთ როგორი იყო საბჭოთა პროპაგანდა? თვალსაჩინოებისთვის 1921 წელს საქართველოს ოკუპაციის შემდგომ, საბჭოთა რუსეთის პროპაგანდისტული „შემოქმედების“ მცირე ნაწილს გაგაცნობთ, რომელიც საბჭოთა წარსულის კვლევის ლაბორატორიის პუბლიკაციის მიხედვით მომზადდა. 1921 წელს, საბჭოთა რუსეთის მიერ საქართველოს ოკუპაციის შემდგომ, ქართულ საზოგადოებაში საოკუპაციო ხელისუფლებისადმი გაღიზიანების და შეურიგებლობის მუხტი დიდი იყო. ქვეყანას უკვე ჰქონდა 3–წლიანი დამოუკიდებლობის და დემოკრატიული ინსტიტუტების მშენებლობის წარმატებული გამოცდილება. საქართველომ, რომელმაც 117 წლის განმავლობაში რუსეთის იმპერიაში უუფლებობის შემდეგ, 1918 წლის 26 მაისს დამოუკიდებლობა გამოაცხადა, 1920 წლის 10 იანვარს ფაქტობრივი, ხოლო 1921 წლის 27 იანვარს იურიდიული აღიარება მოიპოვა – მსოფლიოს და ევროპის დიდმა ქვეყნებმა იგი სრულუფლებიან დამოუკიდებელ სახელმწიფოდ სცნეს. საქართველოს რესპუბლიკა, თავად საბჭოთა რუსეთმაც აღიარა იურიდიულად 1920 წლის 7 მაისს ხელშეკრულებით. ეს ისტორიული გარემოებები, ოკუპანტისთვის ადვილი გასანეიტრალებელი არ იყო. საქართველოს ოკუპაციის პირველ თვეებში, ბოლშევიკური რეჟიმი, ლენინის ინსტრუქციების გათვალისწინებით, ცდილობდა შეეფუთა შეიარაღებული დაპყრობის ფაქტები. ოკუპანტი ოფიციალური რიტორიკით და პროპაგანდით, საქართველოს საზოგადოებას და გარესამყაროს უმტკიცებდა, რომ საქართველოში მხოლოდ „გადატრიალება“ მოხდა და ქვეყანა კვლავ დამოუკიდებელი იყო. ასე ცრუობდა რუსეთი: „ქართველი მუშების და გლეხების აჯანყება და გადატრიალება (ხელისუფლების ცვლილება) იყო, რომელსაც საბჭოთა რუსეთის წითელმა არმიამ მხოლოდ მცირე დახმარება გაუწია, მათივე თხოვნის საფუძველზე“.საქართველო კი - სრულუფლებიანი, დამოუკიდებელი სახელმწიფო იყო, რომელსაც „მენშევიკურის“ ნაცვლად - „საბჭოთა ხელისუფლება“ ჰყავდა. ამ პროპაგანდისტული კამპანიის ფარგლებში, 1921 წელს, საქართველოს დამოუკიდებლობის გამოცხადების სამი წლის თავი – 26 მაისს, საბჭოთა ხელისუფლებამ, თბილისში ოფიციალურად აღნიშნა. აღლუმი და დემონსტრაცია მოაწყო და „საქართველოს დამოუკიდებლობის დაცვის“ პირობაც დადო. საბჭოთა რუსული პროპაგანდისტული თეზისები 26 მაისის შესახებ (ამონარიდი გაზეთიდან, სტილი დაცულია): „26 მაისს გამოცხადდა საქართველოს ხალხის დამოუკიდებლობის იდეია.  26 მაისი შედეგია ოქტომბრის რევოლუციისა.  26 მაისი მენშევიკების პარტიამ გამოიყენა საქართველოს მშრომელთა მასის დამონებისათვის იმპერიალისტურ ანტანტას, მენშევიკების და ბურჟუაზიის ხელისუფლების გასაძლიერებლად.  26 მაისს ჩვენ კომუნისტები ვუქმობთ, როგორც ნამდვილ დამოუკიდებელ დღესასწაულს საქართველოს მშრომელთა მასის განთავისუფლებისას მენშევიკების და ევროპის კაპიტალიზმისგან“. თბილისში ღონისძიებას მოსახლეობის უმეტესობამ ბიოკოტი გამოუცხადა. რეგიონებში კი, საპროტესტო დემონსტრაციები გაიმართა, რომელიც ჩეკისტებმა და წითელი არმიის რაზმებმა იარაღის გამოყენებით დაშალეს, დემონსტრანტები დაჭრეს, რამდენიმე მოკლეს და მასობრივი დაპატიმრებები მოაწყვეს. ამ პროცესებით, პრაქტიკულად დაასრულა საოკუპაციო რეჟიმმა რბილი პოლიტიკის ეტაპი. მაისამდე თუ მხოლოდ საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკის ხელმძღვანელობისა და არმიის დევნით იყო დაკავებული, მაისის შემდგომ, რეჟიმმა მასობრივი დაპატიმრებები დაიწყო. 1922 წელს 26 მაისის აღნიშვნა აიკრძალა. მომდევნო წლებში, მოქალაქეების, პოლიტიკური პარტიების წევრების და სტუდენტების მცდელობები 26 მაისი აღენიშნათ, ტრადიციულად - დემონსტრაციის დარბევით და დაპატიმრებებით სრულდებოდა. საოკუპაციო რეჟიმმა, 26 მაისი და ყველაფერი, რაც მასთან იყო დაკავშირებული ოფიციალური რიტორიკიდან განდევნა. პროპაგანდის მთავარ სამიზნედ „მენშევიკების სამწლიანი ბატონობა“ გამოიყენა და მათ მიმართ მრავალ სალანძღავ ეპითეტს იყენებდა. საოკუპაციო რეჟიმი დემოკრატიული რესპუბლიკის მთავრობას ბრალს სდებდა:  საქართველოს რუსეთისგან ჩამოშორებაში;  ქვეყნის დასავლელი კაპიტალისტებისთვის მიყიდვაში;  აჭარის თურქებისთვის გადაცემის განზრახვაში;  საბჭოთა რუსეთთან ომის გაჩაღებაში;  უცხო ქვეყნების ჯარების შემოყვანაში;  საქართველოს ეროვნული განძის გატაცებაში. 1921 წლიდან 1924 წლის ჩათვლით მომხდარი ანტისაბჭოთა აჯანყებები საზღვარგარეთიდან ორგანიზებულ - „მენშევიკურ ავანტიურად“ და „თავად-აზნაურების და ვაჭრების რევანშად“ გამოაცხადა საბჭოთა პროპაგანდამ. ყველა სხვა პარტია, რომელიც ანტისაბჭოთა მოძრაობაში იყო ჩართული- „მენშევიკური ცენტრის“ მიერ მართულად და კრებსით „მენშევიკებად“ გამოაცხადა. თაობათა ცვლის კვალდაკვალ იცვლებოდა საბჭოთა პროპაგანდისტული დღის წესრიგიც და მიდგომებიც, თუმცა უცვლელი იყო ობიექტი – საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკის მთავრობა (1918–1921), და რა თქმა უნდა მიზანი – კოლექტიური მეხსიერებიდან წაეშალათ დამოუკიდებელი საქართველოს 3–წლიანი მმართველობა და ცხოვრება. დეტალური ინფორმაცია იხილეთ საბჭოთა წარსულის კვლევის ლაბორატორიის პუბლიკაციაში – „საბჭოური პროპაგანდა – როგორც ტრადიცია“. 

“ჩემი სული ღმერთს ეკუთვნის, ჩემი გული სამშობლოს, ჩემი გვამი კი თქვენთვის დამითმია”,- საქართველოს პატრიარქის, ამბროსი ხელაიას მიმართვა რუს ბოლშევიკებს. უყურეთ ვიდეოს და გაიგეთ მეტი...

გაინტერესებთ რა არის ფინანსური ქმედების სპეციალური ჯგუფი (FATF)? რატომ და რა უნდა ვიცოდეთ მის შესახებ? ფინანსური ქმედების სპეციალური ჯგუფი (FATF) – 1989 წელს, პარიზის სამიტზე, დიდი შვიდეულის წევრი სახელმწიფოების მეთაურთა გადაწყვეტილებით შეიქმნა. დიდი შვიდეული მსოფლიოს წამყვან, ეკონომიკურად განვითარებულ ქვეყნებს აერთიანებს – კანადა, საფრანგეთი, გერმანია, იტალია, იაპონია, დიდი ბრიტანეთის გაერთიანებული სამეფო და აშშ. ფინანსური ქმედების სპეციალური ჯგუფი (FATF) მთავრობათშორისი დამოუკიდებელი ორგანოა, რომლის მიზანია ფულის გათეთრებისა და ტერორიზმის საფრთხის წინააღმდეგ პოლიტიკის შემუშავება. ფინანსური ქმედების სპეციალურმა ჯგუფმა (FATF) შეიმუშავა 40 რეკომენდაცია, რომელიც საერთაშორისო სტანდარტად იქცა ფულის გათეთრების წინააღმდეგ ბრძოლაში. სტანდარტები მოიცავს ყველა სფეროს. რა არის ფულის გათეთრების წინააღმდეგ ბრძოლის კომიტეტი (MONEYVAL)?  ევროსაბჭოს ფულის გათეთრების წინააღმდეგ ბრძოლის კომიტეტი (MONEYVAL) ფინანსური ქმედების სპეციალური ჯგუფის (FATF) ერთ–ერთი წევრია. თავის მხრივ, საქართველო MONEYVAL–ის წევრია. ყოველწლიურად, 40 სტანდარტის მიხედვით, ევროსაბჭოს ფულის გათეთრების წინააღმდეგ ბრძოლის კომიტეტი აფასებს საქართველოში არსებულ მდგომარეობას, სისტემის ეფექტიანობას, ახდენს პრობლემების იდენტიფიცირებას და გასცემს რეკომენდაციებს. მაგალითად 2020 წლის შეფასების ანგარიშის მიხედვით, ქვეყანამ 40 რეკომენდაციიდან სრულად შეასრულა 6, მეტწილად 21, ნაწილობრივ – 12, ხოლო შეუსრულებელი დარჩა 1, კერძოდ მერვე რეკომენდაცია. რა არის მე–8 რეკომენდაცია და ვის ეხება იგი?  ფინანსური ქმედების სპეციალური ჯგუფის (FATF) მიერ შექმნილი სტანდარტებიდან მე–8 რეკომენდაცია, ფულის გათეთრებისა და ტერორიზმის წინააღმდეგ ბრძოლის კონტექსტში, არაკომერციულ სარისკო ორგანიზაციებს უკავშირდება.  იმისთვის, რომ ქვეყნებში ამ რეკომენდაციის ინტერპრეტაცია, არასწორად გამოყენება არ მოხდეს საჭიროა სწორი მეთოდოლოგიით და ზუსტი მონაცემებით შეფასდეს შესაძლო რისკები და გატარდეს თანაზომიერი ღონისძიებები. რას გულისხმობს რისკზე დაფუძნებული მიდგომა?  იგი მოიცავს: რეალური რისკის შეფასებას, მიზნობრივ განსაზღვრას და პროპორციულ ზომებს.  რისკზე დაფუძნებული მიდგომა – ღონისძიებები უნდა ეფუძნებოდეს რეალურ რისკებს.  მიზნობრივი მიდგომა - ღონისძიებები უნდა შეეხოს მხოლოდ იმ ორგანიზაციებს, რომლებიც გამოვლინდნენ, როგორც რისკის მატარებლები.  პროპორციული – რისკის დონისა და არასამეწარმეო იურიდიული პირის შესაძლებლობების გათვალისწინებით უნდა განისაზღვროს ზომების გატარება.  სახელმძღვანელო პრინციპი ხაზს უსვამს იმ გარემოებას, რომ ღონისძიებებმა არ უნდა შეაფერხოს და ხელი არ უნდა შეუშალოს არაკომერციული იურიდიული პირების ფუნქციონირებასა და საქმიანობას. რომელი სტრუქტურა კურირებს პროცესებს საქართველოში?  2019 წლის 30 ოქტომბრიდან მოქმედებს საქართველოს კანონი „ფულის გათეთრებისა და ტერორიზმის დაფინანსების აღკვეთის ხელშეწყობის შესახებ“.  საქართველოში ფულის გათეთრებისა და ტერორიზმთან ბრძოლის საკითხებზე კომპეტენტურ უფლებამოსილ სახელმწიფო საზედამხედველო სტრუქტურას წარმოადგენს სსიპ - საქართველოს ფინანსური მონიტორინგის სამსახური. საერთაშორისო პრაქტიკის გათვალისწინებით, შეფასების დოკუმენტზე მუშაობის სამი მოდელი არსებობს:  1.პროცესი მიმდინარეობს სახელმწიფოს და სამოქალაქო სექტორს შორის აქტიური თანამშრომლობით, ერთობლივად;  2.სახელმწიფოს მიერ მართულ პროცესში, მონაწილეობას იღებს სამოქალაქო სექტორი და მონიტორინგს უწევს არსებულ პროცესს;  3.სახელმწიფო არ რთავს სამოქალაქო სექტორს პროცესში და ის დამოუკიდებლად ამზადებს ჩრდილოვან რისკის შეფასების დოკუმენტს.

გაიცანით სოციალური საწარმო „ჩუ", რომელმაც ჟესტური ენის პოპულარიზაციის მიზნით, ისეთი სამაგიდო თამაში შექმნა, რომელიც მის სწავლაში, საკომუნიკაციო ბარიერების გადალახვასა და ინკლუზიური გარემოს შექმნაში გვეხმარება. სალომე წიქვაძე, სოციალური საწარმოს დამფუძნებელი, ინკლუზიურ თამაშზე გვიყვება: „ჩვენი პირველი თამაში ჟესტური ენის პოპულარიზებაზეა აგებული, რომლის დროსაც საუბარი საჭირო არ არის. შეგიძლია ყველაფერი ჟესტებით გადმოსცე, სწორედ აქედან გაჩნდა სოციალური საწარმოს და თამაშის სახელის იდეა – „ჩუ“. ჟესტური ენის სწავლა ბავშვობიდანვე მაინტერესებდა, თუმცა ეს მარტივი არ აღმოჩნდა. თამაში, გარდა იმისა, რომ ახალი ინფორმაციის მიღების, ახალი ადამიანების გაცნობის საუკეთესო საშუალებაა, იგი საუკეთესო გზაცაა ფართო აუდიტორიასთან მიგვეტანა ჩვენი სათქმელი – სმენის შეზღუდვის მქონე პირთა საზოგადოებაში ინტეგრაციის ხელშესაწყობისთვის, თუნდაც საბაზისო დონეზე, ჟესტური ენის სწავლების აუცილებლობა და მეთოდი. სალომე აღნიშნავს, რომ თამაშის შექმნაში აქტიურად მონაწილეობდა და მასთან ერთად მომუშავე გუნდის გარდა, მოსაზრებებს უზიარებდა სხვადასხვა სფეროს წარმომადგენლებს და, რა თქმა უნდა, ქართული ჟესტური ენის სპეციალისტებს. აღსანიშნავია, რომ წამოწყების გავრცელებამდე, ინიციატორებმა, ინკლუზიური თამაში სხვადასხვა ასაკისა და პროფესიის ადამიანებს გააცნეს და მათგან მიღებული უკუკავშირის საფუძველზე პროდუქტი დახვეწეს. „მათი მოსაზრებების შემდეგ დავრწმუნდით, რომ სწორ გზაზე ვიდექით და თამაში ნამდვილად შეძლება საზოგადოებაში პოზიტიური ცვლილება გამოეწვია ჟესტური ენის შესწავლის მიმართულებით“, ამბობს სალომე. თამაში „ჩუ“ შესაძლებლობას აძლევს 6 წლიდან ზევით, ნებისმიერ ადამიანს გაეცნოს და ისწავლოს ქართული ჟესტური ენის საბაზისო სიტყვები. #გაიზიარეპასუხისმგებლობა, რადგან #ესქვეყანაშენია

საქართველოს პირველი რესპუბლიკის მხედარმთავარი – "საქართველო თავისი მოწყობით არის ევროპული და არა აზიური". თავის დროზე იგი რადიო "თავისუფლებამ" ჩაწერა. სწორედ ამ ჩანაწერს ეყრდნობა ანიმირებული ვიდეო. (ტექსტი და ხმა აღებულია რადიო თავისუფლების არქივიდან)

სიძულვილის ენა მოიაზრებს გამოხატვის ყველა ფორმას, რომელიც ხელს უწყობს, პროვოცირებას უწევს, ან ამართლებს ქსენოფობიას, რასობრივ შუღლს, ანტისემიტიზმს, შეუწყნარებლობას. სიძულვილის ენა მოიცავს გამონათქვამებს, მტკიცებას, იდეებსა თუ შეხედულებებს, რომლებიც მიმართულია ამა თუ იმ სოციალური ჯგუფის წინააღმდეგ; ასევე ძალადობისკენ მოწოდებას, იქნება ეს ზოგადი ხასიათის, თუ კონკრეტული ადრესატისადმი მიმართული. სიძულვილის ენის ამსახველი ტექსტები ხშირად ეყრდნობა კონსპირაციულ თეორიას, დეზინფორმაციის ხასიათს ატარებს და ამავე დროს, კონტექსტიდან ამოგლეჯილ ერთ ფრაგმენტზე ამახვილებს ყურადღებას. სიძულვილის ენა საშიშია საზოგადოებისთვის, არა მხოლოდ უფლებებისა და თავისუფლებების დარღვევის კუთხით, არამედ საზოგადოებრივი, პოლიტიკური თუ ეკონომიკური ცხოვრებიდან სხვადასხვა ჯგუფის გარიყვის საშიშროების მხრივაც. სიძულვილის ენა საფრთხეს უქმნის საზოგადოების ჰარმონიულ თანაცხოვრებას. რა ფორმით შეიძლება გამოიხატოს სიძულვილის ენა?  ეს შეიძლება იყოს ფოტო, კარიკატურა, მიმი, სიმბოლო, რაიმე დოკუმენტი, ან სტატია, რომელიც ონლაინ ან რეალურ სივრცეშია განთავსებული. იყავი ყურადღებით და ნუ გაავრცელებ სიძულვილის ენის ამსახველ მასალას! #გაიზიარეპასუხისმგებლობა, რადგან #ესქვეყანაშენია

ძნელია ემოციების გარეშე უყურო თენგიზ აბულაძის ფილმ „მონანიებას“. ფილმი ღიად გვიყვება საბჭოთა სისასტიკეზე – პოლიტიკურ რეპრესიებზე, მანამდე ეს თემები კინოსა და ლიტერატურაში მინიშნებებით თუ იყო გადმოცემული. მის სცენარზე მუშაობა, გადაღება რამდენიმე წელი გრძელდებოდა. ხოლო დასრულებული ფილმი რამდენიმე წლის მანძილზე თაროზე იყო შემოდებული, რადგან საბჭოთა ხელისუფლება ეწინააღმდეგებოდა დიდ ეკრანზე მის ჩვენებას.  მიუხედავად ამისა, საზოგადოებაში ფილმის და მისი შინაარსის შესახებ მალე გავრცელდა ხმები. გარკვეულ წრეებში, მისი ფარულად ნახვაც შესაძლებელი იყო. რამდენიმე წლიანი ლოდინის შემდეგ ფილმი დიდ ეკრანზე გამოჩნდა. ფილმის სცენარის შექმნის უამრავი ვერსია არსებობს, თუმცა ერთი ცხადია: საბჭოთა რეპრესიების შესახებ შექმნილი ფილმის მთავარი გმირის ბარათელის ამბავი ძალიან ჰგავს 1937 წელს დიდი რეპრესიების დროს დახვრეტილი მხატვრის, დიმიტრი შევარდნაძის ამბავს. ფილმში ბარათელი დიმიტრი შევარდნაძის მსგავსად იცავს ტაძარს და მის დაცვას ეწირება. თენგიზ აბულაძის ფილმებს არასდროს აკლდა წარმატება, თუმცა „მონანიება“ მაინც გამორჩეულია და არაერთი ჯილდო მიიღო. იგი დღემდე ერთ–ერთი საუკეთესო ფილმია ქართულ კინოინდუსტრიაში. #გახსოვდესისტორია, რადგან #ესქვეყანაშენია

მაკო, მალო, მონიკა და სალომე აფხაზეთიდან დევნილები არიან. ერთმანეთს დევნილებისთვის ხელსაქმის შემსწავლელ კურსებზე შეხვდნენ. მალო პოლიმერიას ასწავლიდა, მაკო, მონიკა და სალომე კი მოსწავლეები იყვნენ. წარმატებული მონაწილეები მალე მასწავლებლები გახდნენ. მათ ერთობლივ საქმიანობასაც ჩაუყარეს საფუძველი – 2019 წელს დააფუძნეს არასამთავრობო ორგანიზაცია ხელები მშვიდობისთვის. ცოტა მოგვიანებით, ამავე სახელწოდების სოციალური საწარმოც შექმნეს. მიზანი – სხვა ქალბატონებისათვის გაეზიარებინათ ცოდნა, რათა მათაც ჰქონოდათ შესაძლებლობა დამოუკიდებლად წამოეწყოთ სამეწარმეო საქმიანობა.  თავდაპირველად მოხალისეობრივად დაიწყეს, შემდეგ, ევროკავშირისა და გაეროს განვითარების პროგრამის, EU4Dialogue პროექტის მხარდაჭერით, წამოიწყეს პროექტი ,,ხელსაქმე სოციალური ცვლილებებისთვის“, რომლის ფარგლებში ახალგაზრდა ქალებმა შეისწავლეს: ჭრა–კერვა, ქარგვა, ქსოვა და მაკრამე.  ხელსაქმის შესწავლა პოპულარული აღმოჩნდა და მოთხოვნა დღითი დღე იზრდება, განსაკუთრებით დიასახლისთა წრეში.  მონაწილეთა შერჩევამდე, მაკომ და მალომ ზუგდიდის, წალენჯიხისა და ხობის მუნიციპალიტეტების სოფლები შემოიარეს, რათა ცენტრიდან დაშორებული სოფლის მკვიდრი ქალებისთვის, მათ ვისაც, ინტერნეტთან შეზღუდული წვდომა აქვთ, მიეწოდებინათ ინფორმაცია. მსურველი გაცილებით მეტი ქალბატონი აღმოჩნდა, ვიდრე ელოდებოდნენ.   „ჩემი შვილის თაობას არა, მაგრამ ჩვენი თაობის დევნილებს, ხშირად გვიჭირდა ინტეგრირება და დღემდე ასე ვართ, ამიტომ გადავწყვიტეთ, რომ პროექტში დევნილებთან ერთად მონაწილეობა მიეღოთ ადგილობრივ ქალბატონებსაც“, ამბობს მაკო.  ხელსაქმის შემსწავლელთა შორის იყვნენ მრავალშვილიანი და მარტოხელა დედები, ადრეულ ასაკში დაოჯახებული ქალები, შშმ ბავშვების მშობლები. მცირეწლოვანი ბავშვების მშობლებს პრობლემა რომ არ შექმნოდათ სასწავლო, თუ სამუშაო პროცესში, ორგანიზაციაში ბავშვებისთვის სათამაშო ადგილიც კი მოაწყვეს, რათა ბავშვებთან ერთად მოსულიყვნენ დედები. ამ ეტაპისთვის სულ 42 ქალბატონმა შეისწავლა ხელსაქმე.  ორგანიზატორები მხოლოდ ხელსაქმის შესწავლით არ შემოიფარგლნენ, დამატებით სხვადასხვა მიმართულებით ჩაუტარდათ მონაწილეებს ტრენინგები, როგორიცაა სოციალური მედია მარკეტინგი,საგრანტო ფონდების მოძიება და გრანტების წერა. შედეგმაც არ დააყოვნა – 8 მონაწილემ უკვე მოიპოვა გრანტი და დამოუკიდებლად წამოიწყო საკუთარი საქმე. 4 მათგანი ორგანიზაციის სოციალურ საწარმოში დასაქმდა, ასევე, 2 წარმატებული ქალი ზუგდიდში მომუშავე დიზაინერ – სოფია ხარჩილავასთან , რომელიც აღნიშნულ პროექტში ქსოვის ტექნიკის მენტორი იყო.

ქვეყნის ეროვნული გმირის ორდენი არის უმაღლესი სახელმწიფო ჯილდო, რომელსაც პრეზიდენტი ანიჭებს პირს – საქართველოს წინაშე განსაკუთრებული, გამორჩეული გმირული საქციელისთვის. ორდენი, 2004 წელს დაწესდა და, დღემდე 24 ადამიანს აქვს მიღებული. საქართველოს ეროვნული გმირები – სხვადასხვა ეპოქაში ცხოვრობდნენ და მოღვაწეობდნენ, რომელთა ცხოვრება რუსეთის აგრესიას შეეწირა, ან რუსეთის აგრესიულმა პოლიტიკამ, მათ ცხოვრებაზე, მძიმე კვალი დატოვა. მარო მაყაშვილი – რუსეთის ოკუპაციის წინააღმდეგ, საქართველოს დამოუკიდებლობისათვის ბრძოლაში გამოჩენილი გმირობისა და ქვეყნის წინაშე ღვაწლისათვის, 2015 წელს მიენიჭა ეროვნული გმირის წოდება. წითელი ჯვრის მოწყალების და, 19 წლის მარო, 1921 წლის 19 თებერვალს, საბჭოთა რუსეთის ჯარებთან ბრძოლაში, თბილისის მისადგომებთან დაიღუპა.  ქაქუცა ჩოლოყაშვილი – 1921 წელს იბრძოდა რუსეთის ოკუპაციის წინააღმდეგ, 1921–24 წლებში ხელმძღვანელობდა პარტიზანულ მოძრაობას საბჭოთა რუსეთის წინააღმდეგ. საქართველოს დამოუკიდებლობისათვის ბრძოლაში შეტანილი წვლილისათვის, ქაქუჩა ჩოლოყავშვილს, 2013 წელს მიენიჭა ეროვნული გმირის წოდება.  გიორგი მაზნიაშვილი – ქართველი მხედართმთავარი, გენერალი აქტიურად იბრძოდა რუსეთის ოკუპაციის წინააღმდეგ. ოკუპაციის შემდგომ დააპატიმრეს და გადაასახლეს. 1937 წელს კვლავ დააპატიმრეს და დახვრიტეს. 2013 წელს, მაზნიაშვილს მიენიჭა საქართველოს ეროვნული გმირის წოდება.  მიხაკო წერეთელი – 1918–1919 წლებში ხელმძღვანელობდა საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკის დიპლომატიურ მისიებს გერმანიასა და სკანდინავიის ქვეყნებში. საქართველოს ოკუპაციის შემდგომ ემიგრაციაში მოუწია წასვლა. იგი იყო ქართული პოლიტიკური ემიგრაციის ერთ–ერთი გამორჩეული მოღვაწე, პუბლიცისტი, ფილოლოგი. ეროვნული გმირის წოდება 2013 წელს მიენიჭა. გიორგი კვინიტაძე – გენერალი, 1921 წლის რუსეთ–საქართველოს ომში ხელმძღვანელობდა პირველი რესპუბლიკის ჯარს. რუსეთისთვის წინააღმდეგობის გაწევის შემდგომ, იძულებული გახდა ემიგრაციაში წასულიყო. დევნილი გენერალი პარიზში გარდაიცვალა. ეროვნული გმირის წოდება მიენიჭა 2013 წელს. დიმიტრი ამილახვარი – საფრანგეთში უცხოური ლეგიონის პოლკოვნიკი, რომელიც საერთაშორისო ასპარეზზე საქარველოს ღირსეულად წარმოაჩენდა. საქართველოს მიმართ დადებითი დამოკიდებულების შექმნაში შეტანილი წვლილისათვის, 2021 წელს, მიენიჭა ეროვნული გმირის წოდება.  მიხა ხელაშვილი – ანტისაბჭოთა პარტიზანული მოძრაობის მონაწილე 1920–იან წლებში. შეფიცულთა რაზმის წევრი. საქართველოს დამოუკიდებლობისათვის ბრძოლაში განსაკუთრებული თავგანწირვისათვის, 2022 წელს მიენიჭა ეროვნული გმირის წოდება.  ამბროსი ხელაია – საქართველოს კათოლიკოს–პატრიარქი 1921–1927 წლებში. რუსეთის მიერ საქართველოს დაპყრობის შემდგომ, აქტიურად მონაწილეობდა ეროვნულ–განმათავისუფლებელ მოძრაობაში. 1922 წელს საკათალიკოსო საბჭოს 9 წევრთან ერთად დააპატიმრეს. 1927 წელს ჩამოაცილეს ეკლესიის მართვას, იმავე წელს ამბროსი ხელაია გარდაიცვალა. ქვეყნის წინაშე აღმატებული ღვაწლისათვის, 2013 წელს მიენიჭა ეროვნული გმირის წოდება.  გრიგოლ ფერაძე – თეოლოგი, არქიმანდრიტი, ისტორიის მეცნიერებთა დოქტორი. 1921 წელს საბჭოთა ოკუპაციის შემდგომ, სასწავლებლად ევროპაში მყოფმა, სამშობლოში დაბრუნება ვეღარ შეძლო. გამორჩეული ჰუმანისტი, მეორე მსოფლიო ომის დროს დევნილ ებრაელებს იფარებდა, რის გამოც ოსვენციმის საკონცენტრაციო ბანაკში გარდაიცვალა. ჰუმანიზმისა და განსაკუთრებული ღვაწლისათვის ეროვნული გმირის წოდება, 2013 წელს მიენიჭა.  ექვთიმე თაყაიშვილი – რუსეთის მიერ საქართველოს ოკუპაციის შემდეგ ქვეყნის დატოვება მოუწია. წლების მანძილზე პატრონობდა საქართველოს ეროვნულ განძს. იგი საქართველოში ჩამოიტანა, თუმცა საბჭოთა რეჟიმმა მალე დაიწყო ექვთიმეს შევიწროვება, რასაც ვერ გაუძლო და უკიდურეს გაჭირვებაში გარდაიცვალა. ქვეყნის წინაშე ფასდაუდებელი ღვაწლისათვის, 2013 წელს, მიენიჭა ეროვნული გმირის წოდება.  მერაბ კოსტავა – ეროვნულ–განმათავისუფლებელი მოძრაობის ერთ–ერთი ლიდერი, დისიდენტი და უფლებადამცველი. იგი წლების განმავლობაში იბრძოდა საქართველოს დამოუკიდებლობისათვის. საკუთარი შეხედულებებისა და ფასეულობებისთვის რამდენჯერმე დააპატიმრა და გადაასახლა საბჭოთა რეჟიმმა. ქვეყნის წინაშე ღვაწლისათვის, 2013 წელს, ეროვნული გმირის წოდება მიენიჭა.  ზვიად გამსახურდია – ეროვნულ–განმათავისუფლებელი მოძრაობის ერთ–ერთი გამორჩეული ლიდერი, დისიდენტი, საბჭოთა რუსეთისგან, თავისუფალი საქართველოს პირველი პრეზიდენტი. საქართველოს წინაშე აღმატებული ღვაწლისათვის, 2013 წელს, მიენიჭა ეროვნული გმირის წოდება. ზურაბ ჭავჭავაძე – ეროვნული მოძრაობის ერთ–ერთი ლიდერი, რომელსაც საქართველოს დამოუკიდებლობისა და თავისუფლებისათვის ბრძოლაში განსაკუთრებული ღვაწლისათვის, 2018 წელს, მიენიჭა ეროვნული გმირის წოდება.  ჟიური შარტავა – 2004 წელს დაწესებული ეროვნული გმირის წოდების პირველი მფლობელი, რომელიც სამშობლოს დაცვისა და ერთიანობისათვის ბრძოლაში გამოჩენილი ღვაწლისთვის მიენიჭა. აფხაზეთის ომის დროს, ხელმძღვანელობდა აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის მინისტრთა საბჭოს. სოხუმის დაცემის დღეს, თანამებრძოლებთან ერთად, ტყვედ აიყვანეს და დახვრიტეს.  მამია ალასანია – 1993 წელს სოხუმის დაცემის დღეს, პოლკოვნიკი ალასანია თანამებრძოლებთან ერთად ტყვედ აიყვანეს. სამშობლოს დაცვისა და ერთიანობისათვის ბრძოლაში გამოჩენილი მამაცობისთვის, 2017 წელს, მიენიჭა ეროვნული გმირის წოდება.  გურამ გაბესკირია – სოხუმის მერი, 1993 წელს, თანამოაზრეებთან ერთად ტყვედ აიყვანეს. სამშობლოს დაცვისა და ერთიანობისათვის ბრძოლაში გამოჩენილი მამაცობისათვის, 2017 წელს, მიენიჭა ეროვნული გმირის წოდება.  ზურაბ იარაჯული – საქართველოს შეიარაღებული ძალების სამხედრო საჰაერო მფრინავი, 1993 წელს დაიღუპა აფხაზეთში. სამშობლოს დაცვისა და ერთიანობისათვის ბრძოლაში გამოჩენილი მამაცობის, თავდადებისა და გმირობისთვის, 2013 წელს, მიენიჭა გმირის წოდება.  ავთანდილ იოსელიანი – 1992 წლის 26 ოქტომბერს, ოჩამჩირეში ხელყუმბარა სხეულით დაფარა, და საკუთარი სიცოცხლის ფასად, გარშემო მყოფები სიკვდილს გადაარჩინა. სამშობლოს დაცვისა და ერთიანობისათვის ბრძოლაში გამოჩენილი მამაცობისათვის, 2019 წელს, მიენიჭა ეროვნული გმირის წოდება.  გენო ადამია – 1993 წლის 28 სექტემბერს, სოხუმის დაცემიდან მეორე დღეს, მდინარე კელასურის ხიდთან, პოზიციების დაცვისას დაიღუპა. სამშობლოს დაცვისა და ერთიანობისათვის ბრძოლაში გამორჩეული გმირობისა და თავგანწირვისათვის,2020 წელს, მიენიჭა ეროვნული გმირის წოდება.  ზაზა დამენია – 2004 წლის აგვისტოში, ცხინვალის მისადგომებთან საბრძოლო მოქმედებისას, სანგარში ჩავარდნილ ხელყუმბარას გადაეფარა და საკუთარი სოცოცხლის ფასად, გადაარჩინა თანამებრძოლები. სამშობლოს დაცვისა და ერთიანობისათვის ბრძოლაში განსაკუთრებული მამაცობისათვის, 2004 წელს, მიენიჭა ეროვნული გმირის წოდება.  გიორგი ანწუხელიძე – 2008 წლის რუსეთ–საქართველოს ომის დროს ტყვედ ჩავარდნილი, წამების შედეგად გარდაიცვალა. სამშობლოს დაცვისა და ერთიანობისათვის ბრძოლაში გამოჩენილი მამაცობის, თავდადებისა და გმირობისათვის, 2013 წელს, მიენიჭა ეროვნული გმირის წოდება.  ალექსანდრე ონიანი –2008 წელს რუსეთ–საქართველოს ომში, სოფელ შინდისის მისადგომებთან გმირულად დაიღუპა. სამშობლოს დაცვისა და ერთიანობისათვის ბრძოლაში გამოჩენი მამაცობისთვის, 2021 წელს, მიენიჭა ეროვნული გმირის წოდება.  საქართველოს თავისუფლებისა და სუვერენიტეტის დაცვის მხარდაჭერისათვის ეროვნული გმირის წოდება მიენიჭათ, 2010 წელს ამერიკელ სენატორს ჯონ მაკკეინს და პოლონეთის პრეზიდენტს ლეხ კაჩინსკის.  #გახსოვდესისტორია, რადგან #ესქვეყანაშენია

რუსეთის წითელი არმიის მიერ საქართველოს ოკუპაციიდან რამდენიმე დღეში, 1921 წლის 28 თებერვალს, მაჩაბლის 13 ნომერში მდებარე დავით სარაჯიშვილის, შემდგომ კი აკაკი ხოშტარიას სახლი, საბჭოთა რევოლუციურმა კომიტეტმა მწერალთა და ხელოვანთა გაერთიანებას გადასცა. ასე დაიწყო სახლის საბჭოთა, ტრაგიკული ისტორია, რომელიც მწერლების, მთარგმნელების, დრამატურგების საბჭოთა რეპრესიებს უკავშირდება. 1921–1956 წლებში, საბჭოთა რეჟიმის მსხვერპლი 200–მდე რეპრესირებული მწერლის უმძიმეს ისტორიას, საარქივო ჩანაწერს, ნივთებს, ხელნაწერებს, ფოტო, აუდიო თუ ვიდეო მასალას აერთიანებს რეპრესირებული მწერლების მუზეუმი, რომელიც მაჩაბლის 13 ნომერში განთავსდა. მხოლოდ 1936–1937 წლების საბჭოთა ტერორს, 90 მწერალი ემსხვერპლა.  საბჭოთა ტერორის მუდმივმოქმედი ექსპოზიციის გარდა, მუზეუმი, პერიოდულად, კონკრეტული მწერლის ისტორიას თუ მოვლენის უცნობ დეტალებს გააცოცხლებს. ამჟამად პაოლო იაშვილს ეთმობა გამოფენა.  1937 წლის ზაფხულში მაჩაბლის 13-ში ყოველ კვირას იმართებოდა მწერალთა კავშირის სხდომები, სადაც მწერლებს ერთმანეთისთვის გამოჰქონდათ განაჩენი და „ამხელდნენ ხალხის მტრებს“. ერთ–ერთი სამიზნე პაოლო იაშვილი იყო  1937 წლის 22 ივლისს დაკითხვებითა და გაურკვევლობით გაწამებულმა პოეტმა სანადირო თოფით მოიკლა თავი მწერალთა სასახლის მეორე სართულზე. ამ ტრაგედიიდან, კარგა ხანს, აკრძალული იყო მისი სახელის ხსენება... მუზეუმი, არა მარტო ტოტალიტარული სახელმწიფოსა და მწერლების ტრაგიკული დაპირისპირების ამბებს აცნობს დამთვალიერებლებს, არამედ ამ ეპოქის ამსახველი საგანმანათლებლო და კვლევითი საქმიანობის ერთ–ერთი ცენტრია, რომელიც ნებისმიერ დამთვალიერებელს საშუალებას აძლევს იხილოს, შეისწავლოს 200 რეპრესირებული მწერლის ცხოვრების, აქამდე უცნობი ამბები.  რეპრესირებული მწერლების მუზეუმის ექსპოზიციისთვის გამოყენებულია საბჭოთა წარსულის კვლევის ლაბორატორიის, ლიტერატურის მუზეუმის, ეროვნული ბიბლიოთეკის, ეროვნული არქივის, შსს აკადემიის საარქივო მასალები. მუზეუმი მხარდამჭერები არიან იუნესკოს წიგნის მსოფლიო დედაქალაქის პროგრამა, აშშ–ის საელჩო საქართველოში და აშშ–ის სახელმწიფო დეპარტამენტი (CARDIF-ის ფონდი).  #გახსოვდესისტორია, რადგან #ესქვეყანაშენია

რას წერდა ტიციან ტაბიძე 1916 წელს –  „ევროპა შემოაღებს კარებს და ამ დროს ჩვენ უნდა დავხვდეთ შეჭურვილი ეროვნული შემეცნებით”.

იცით რომ, უცხოური დახმარების შესახებ საინფორმაციო–ანალიტიკური პორტალი არსებობს? www.eaims.ge – ვებ–გვერდი, რომელიც საქართველოს მთავრობამ შექმნა. მასზე არსებული წარწერის მიხედვით, იგი 2020 წელს არის განთავსებული ვირტუალურ სივრცეში. მისი მიზანია საქართველოსთვის განკუთვნილი საგარეო დახმარების ნაკადების გამჭვირვალობის, ანგარიშვალდებულების გაუჯობესება.  ვებ–გვერდზე ნებისმიერ პირს შეუძლია მოიძიოს ინფორმაცია დონორების, პროექტების შესახებ, ვინ რამდენი გრანტი, სესხი, ჰუმანიტარული თუ ექსპერტული დახმარება მიიღო.  უცხოური დახმარების ყველაზე დიდი მიმღები, რა თქმა უნდა, საქართველოს მთავრობა და მისი სხვადასხვა უწყებაა. უცხოურ დახმარებას სხვა სექტორებიც იღებენ – არასამთავრობო ორგანიზაციები, საგანმანათლებლო დაწესებულებები და ა.შ. ყველა სექტორის უცხოური დახმარების ჯამური მონაცემებია ასახული ვებ–გვერდზე განთავსებულ მთავრობის ანგარიშებში. ბოლო ანგარიში 2020 წლით თარიღდება. 2020 წლის ჩათვლით უცხოურმა დახმარებამ 27.9 მილიარდი ლარი შეადგინა. რაც შეეხება 2020 წლის უცხოური დახმარების ოდენობას – იგი წინა წელთან შედარებით გაზრდილია და 4.8 მილიარდი ლარი შეადგინა. უცხოური დახმარების ყველაზე გავრცელებული მიმართულებაა: სესხი;  გრანტი და გარანტია;  ექსპერტული დახმარება.  სხათა შორის, „გრანტი“ სამ ნაწილად არის გაყოფილი მთავრობის ანგარიშში (2020) გრანტი;  გრანტი, როგორც საბიუჯეტო დახმარება;  გრანტი, როგორც საინვესტიციო პროექტი. რაც იმაზე მიუთითებს, რომ გრანტს არასამთავრობო სექტორის გარდა – მთავრობის სხვადასხვა უწყებებიც იღებენ, მათ შორის როგორც საბიუჯეტო დახმარებას. მთავრობის, ამავე ანგარიშის მიხედვით, უცხოური დახმარების გამცემი, 10 უმსხვილესი დონორია:  ევროკავშირის ინსტიტუტები;  აზიის განვითარების ბანკი;  გერმანია;  ევროპის რეკონსტრუქციისა და განვითარების ბანკი;  მსოფლიო ბანკი;  სავალუტო ფონდი;  საფრანგეთი;  აშშ;  აზიის ინფრასტრუქტურის საინვესტიციო ბანკი. ანგარიშში, ასევე, წარმოდგენილია უცხოური დახმარების ნაკადები სექტორებს შორის.  ეკონომიკა – მთლიანი დახმარების 53,56%;  დემოკრატიული მმართველობა – მთლიანი დახმარების 8.93%;  კანონის უზენაესობა და მართლმსაჯულება – მთლიანი დახმარების 1.20%;  ეროვნული რესურსების მდგრადი გამოყენება – მთლიანი დახმარების 20.79%;  სოციალური კეთილდეობა – მთლიანი დახმარების 7.30%;  ადამიანური კაპიტალის განვითარება – მთლიანი დახმარების 2.17%. წყარო: www.eaims.ge