მოუსმინეთ ნენე კვინიკაძის ძალიან საინტერესო პოდკასტს: „...ამბები, რომლებიც უკრაინაში მიმდინარეობს ჩვენთვის არის დღევანდელი კოშმარიც, ბუნდოვანი მომავლის ნიშნებიც და ამავდროულად, არის ჩვენი წარსული ჭრილობების პირდაპირი შეხსნა.“

„ამისთანა მაღალმნიშვნელოვანი საზოგადოება ჩვენში ჯერ არ დაბადებულა, მას დანიშნულებად აქვს ერის განათლება." ასე ეხმაურებოდა იაკობ გოგებაშვილი ქართველთა შორის წერა-კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოების - ერთ-ერთი პირველი ქართული საზოგადოებრივი ორგანიზაციის დაარსებას.

„გაიცანით, ეს მელანო დურმიშიძეა, არაკომერციული ორგანიზაციის ,,სისხლის უანგარო დონორების“ თანადამფუძნებელი და უბრალოდ აქტივისტი. ის ყველა იმ ინიციატივას უჭერს მხარს, რომელიც უკეთესი საზოგადოების ჩამოყალიბებას უწყობს ხელს.  „მთავარი მოტივაცია ჩემთვის ყოველთვის ჩემი ოჯახის წევრები იყვნენ. ბებია და ბაბუა, ხშირად მოგზაურობდნენ შორეულ აღმოსავლეთსა თუ დასავლეთში, ყოველთვის უკან ბრუნდებოდნენ და საკუთარ ცოდნასა თუ გამოცდლებას უზიარებდნენ კოლეგებს. მეც ასე გავიზარდე. სულ ვიცოდი, რომ მოგზაურობა და უცხო ქვეყნების გამოცდილების ნახვა კარგია, თუმცა „სამშობლო უფრო ღრმადაა. უფრო შიგნით”. შესაბამისად, სულ ვიცოდი, რომ პროფესონალიზმი, საკუთარი საქმის ბრწყინვალედ კეთებასთან ერთად ღირსეულ მოქალაქეობას ნიშნავდა. გადამწყვეტი როლი ითამაშა ამერიკის საელჩოს გაცვლითმა პროგრამამ, რომელმაც ერთი წლის განმავლობაში საშუალება მომცა მენახა თუ რა ძალა აქვს საზოგადოებას, რომელიც საერთო მიზნებისა და კეთილდღეობისთვის მუშაობს, ვფიქრობ ეს გარემო განსაკუთრებით ნათლად ჩანს ამერიკაში. სწორედ ეს გახდა მოტივატორი, რომ 2017 წელს დაარსებული ფეისბუქ გვერდი, პანდემიის დაწყებისას, სოციალურ პროექტად გადაიქცა ორგანიზაციაში, რომელიც დღეს ადამიანების სიცოცხლის სადარაჯოზე დგას. რთულ დღეებში, ჩემთვის მთავარი მოტივატორი ისეთ საზოგადოებაში ცხოვრებაა, სადაც ადამიანებს ერთმანეთი უყვართ და ერთმანეთზე ზრუნავენ, იმ მინიმალური პასუხისმგებლობით, რაც თანამოქალაქეებს ერთმანეთის მიმართ უნდა გვქონდეს. ჩვენი მთავარი საქმიანობაა გადაუდებელი სისხლის საჭიროების მქონე ადამიანებს დავეხმაროთ უანგარო დონორების მოძიებაში და სიცოცხლის შენარჩუნებაში. ყოველ დღე ვისმენთ ისტორიებს, თუ როგორ გვთხოვს დედა შვილის გადარჩენას ან პირიქით. ამ დროს გამორიცხულია, დახმარების თხოვნა, მადლობა ან ნებისმიერი სიტყვა თუ ქმედება იყოს ყალბი. გულწრფელი ემოციები კი ყველაზე მეტად გადამდებია. ბევრი გვიტირია ჩვენს პაციენტებზე, რომლებმაც ვერ მოიგეს დაავადებებთან ბრძოლა და კიდევ უფრო ბევრი გვიტირია, როდესაც ძალიან ნათლად ვხედავთ, რამხელაა სიცოცხლის სიყვარულის ძალა, რომელიც ადამიანებს აძლევს დაუჯერებელ ენერგიას, იბრძოლონ და ჩაებღაუჭონ მას. 2021 წელს ჩვენმა ორგანიზაციამ 750 ადამიანის სიცოცხლეს შეუწყო ხელი, თუმცა 2022 წლის თებერვალში ეს რიცხვები კიდევ უფრო გაიზარდა. მნიშვნელოვანია აღინიშნოს, რომ ამას მარტო ვერ გავაკეთებდით და 1200-ზე მეტი სუპერგმირის ანუ სისხლის უანგარო დონორის დახმარებით შევძელით. ამას ვერ გავაკეთებდით იმ 7 მოხალისე გოგონას გარეშე, რომელიც ჩვენ გუნდში მუშაობს, ბაზაში რეგისტრირებული 3000–მდე მოქალაქის გარეშე. და ასევე ბიზნესკომპანიების სოციალური პასუხისმგებლობის გარეშე – კამპანიაში 20–მდე კერძო სექტორის წარმომადგენელია ჩართული. ჩემთვის ყველანაირი კეთილის არსი სიყვარულია. თუ გიყვარს, სულერთია ვინმე თუ რამე, გინდა რომ უკეთესი ადამიანი იყო ვიდრე ხარ, ზრუნავ, მოძრაობ და მერე ერთ დღეს ასე გადაიზრდება საქმეები იმაში, რასაც კეთილ საქმეებს ვეძახით“.

კოვიდ -19 პანდემიამ შეზღუდული შესაძლებლობების მქონე პირთა ცხოვრებაზე განსაკუთრებით უარყოფითად იმოქმედა – ბევრი მათგანი დახურულ კარს მიღმა, ონლაინ კომუნიკაციის ამარა დატოვა. მათ შორის არიან არასამთავრობო ორგანიზაციის „კეთილდღეობისა და განვითარების ცენტრის“ ბენეფიციარები, რომლებიც დღის ცენტრის საშუალებით შემეცნებით, საგანმანათლებლო, ფსიქოლოგიურ სერვისებს იღებდნენ. რაც მათ ინტელექტუალურ და შემოქმედებით განვითარებას და სოციალურ ინკლუზიას უწყობდა ხელს.  პანდემიით გამოწვეული საშიშროებების თავიდან აცილების მიზნით, ორგანიზაციამ დროებით შეაჩერა შემოქმედებითი სახელოსნოს, ახალგაზრდული ცენტრის, სოციალური საწარმოს „გორდიზაინის“, სმენის კვლევის ცენტრის, მოხალისეობის სამსახურის მუშაობა, გარდა შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე ბავშვთა რეაბილიტაცია/აბილიტაციისა რომელიც აგრძელებს მუშაობას.  არასამთავრობო ორგანიზაცია „კეთილდღეობისა და განვითარების ცენტრი", რომელიც მუშაობს შიდა ქართლის რეგიონში, აქვს ცენტრის ფილიალები ქარელსა და ხაშურში 140-მდე ბენეფიციარს ეხმარება განვითარებასა და რეაბილიტაციაში, პანდემიის შედეგად გორის დღის ცენტრი გადავიდა მუშაობისა და სწავლების დისტანციურ რეჟიმზე, ბენეფიციარებთან მუშაობაში ჩართო პედაგოგები, ფსიქოლოგი, ხელოვნებისა და ლოგოპედის ჩათვლით. მათ, ვისაც არ ჰქონდა ინტერნეტთან, კომპიუტერთან წვდომის შესაძლებლობა, ორგანიზაციამ ,,ადამიანის უფლებათა სახლის მიერ დაფინანსებულ პროექტში COVID-19: სამოქალაქო საზოგადოების მოქნილობა და მდგრადობა, ბენეფიციარებისათვის შეიძინა ლეპტოპები და ტელეფონები ონლაინ, სახლიდან სამუშაოდ. თუმცა ონლაინ კომუნიკაცია სრულად ვერ ანაცვლებს დღის ცენტრში სოციალიზაციასა და სწავლის სრულ პროცესს. ეს ბავშვებზე, ცხადია, უარყოფითად მოქმედებს. დღის ცენტრის გახსნას და ერთამანეთთან შეხვედრას მოუთმენლად ელიან.  #გადაიაზრეპასუხისმგებლობა რადგან #ესქვეყანაშენია

„დამოუკიდებელი სახელმწიფოს შექმნისთანავე, საქართველოში, სოციალური სერვისების ხელმისწვდომობა მოსახლეობის მოწყვლადი ჯგუფების წარმომადგენლებისთვის ერთ-ერთ დიდ გამოწვევად იქცა. სამწუხაროდ, ამ მიმართულებით გამონაკლისს არც შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე პირები წარმოადგენდნენ. ისინი თავად, ან ოჯახის წევრების საშუალებით ხშირად მოგვმართავდნენ დახმარების თხოვნით. სწორედ მაშინ დავიწყეთ მუშაობა შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე ბავშვთა დღის ცენტრების ჩამოყალიბებაზე“, - ამას „განათლების განვითარების და დასაქმების ცენტრის“ ხელმძღვანელი, ლიკა კილაძე გვიყვება. იმ მიზეზების შესახებ ვკითხეთ, რამაც ორგანიზაცია შშმ პირების პრობლემებით დააინტერესა. მოსაყოლი ლიკას ბევრი აქვს, მათმა პირველმა დღის ცენტრმა 2008 წელს ქუთაისში დაიწყო ფუნქციონირება, მოგვიანებით, ასეთი ცენტრები სამტრედიასა და თერჯოლაში გახსნეს, ხოლო 2017 წელს - შეზღუდული შესაძლებლობების მქონე ბავშვებისთვის და პირებისთვის ცენტრის სერვისები სოფელ საგურამოშიც ამოქმედდა. მთლიანობაში კი, შშმ პირებისთვის, „განათლების განვითარების და დასაქმების ცენტრს“ 5 მსხვილი პროექტი აქვს განხორციელებული.  „არავისთვის იქნება ახალი, თუკი ვიტყვი, რომ შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე პირები წაროადგენენ ერთ-ერთ ყველაზე დიდ ჯგუფს, რომელიც ხშირად საზოგადოების მხრიდან დისკრიმინაციის მსხვერპლი ხდება“, - ამბობს ლიკა კილაძე, - „მიუხედავად იმისა, რომ წლების განმავლობაში, მთელი მსოფლიოს მასშტაბით, შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე პირთა უფლებების დაცვის მიმართულებით დიდი ძალისხმევაა გაწეული, მათ კვლავაც ექმნებათ გადაადგილების, განათლების, დასაქმების, რესურსებზე ხელმისაწვდომობისა და სხვა ტიპის პრობლემები. ეს პრობლემები განსაკუთრებით მძაფრად ჩანს ისეთ ქვეყანაში, როგორიც საქართველოა. შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე პირთა თემს ყოველდღიურად უწევს დაბრკოლებების გადალახვა, რაც არ ნიშნავს ღირსეულ ცხოვრებას. ამ დაბრკოლებების გამო, ხშირად, ისინი დახურულ სივრცეში იკეტებიან, საკუთარ თავს საზოგადოების ნაწილად ვერ აღიქვამენ და გარიყული მდგომარეობიდან თავის დახსნას ვეღარ ახერხებენ“.  კოვიდ-19-ის პირობებმა შშმ პირების მდგომარეობა კიდევ უფრო გართულდა. ლიკა იმ კვლევებს იხსენებს, რომელიც აჩვენებს თუ რამდენად გაუჭირდათ სხვადასხვა საჭიროების მქონე ადამიანებს პანდემიით გამოწვეული სირთულეებთან გამკლავება - წლების განმავლობაში გაწეული დიდი ძალისხმევის შედეგად დასაქმებულმა არაერთმა პირმა დაკარგა სამუშაო ადგილი და კვლავ სოციალურ-ეკონომიკური პრობლემების პირისპირ დარჩა, სმენისა და მხედველობის შეზღუდვების მქონე ადამიანები, სხვა პრობლემებთან ერთად, ინფორმაციის მიღების პრობლემის წინაშეც აღმოჩნდნენ.  შშმ პირების დასაქმების ხელშეწყობა ერთ-ერთია იმ მიმართულებებიდან, რომელზეც „განათლების განვითარების და დასაქმების ცენტრი“ მუშაობს. „ჩვენი პროექტები მიმართულია შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე პირთა რეაბილიტაცია-აბილიტაციის სერვისების განვითარებისკენ. ორგანიზაცია, ასევე, ხელს უწყობს შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე პირთა დასაქმების სერვისების მოდელების შექმნასა და მათ სახელმწიფო პროგრამებში ინტეგრირებას“, - ყვება ლიკა, - „საინტერესო და ეფექტიან ღონისძიებას წარმოადგენს დასაქმების ფორუმები. ეს არის კარგი შესაძლებლობა როგორც დამსაქმებლისთვის, ისე - სამუშაოს მაძიებლისთვის, დაამყარონ ერთმანეთთან კავშირები ფორმალური ბარიერების გარეშე. დასაქმების პროგრამების წარმატებით დანერგვა კერძო სექტორთან მჭიდრო თანამშრომლობის გარეშე შეუძლებელია და აუცილებლად უნდა აღინიშნოს, რომ ამ პროცესში მათი წვლილი უდიდესია. ისინი მთავარ როლს ასრულებენ შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე პირთა შრომიუნარიანობასთან დაკავშირებული სტერეოტიპების დამსხვევასა და საზოგადოებაში ჯანსაღი განწყობების შექმნაში. პრაქტიკული მუშაობით მიღებული გამოცდილება აჩვენებს, რომ, თუკი დამსაქმებელი ღირსეულ სამუშაო პირობებს ქმნის დასაქმებული შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე პირისთვის, შედეგად, კეთილსინდისიერ, ერთგულ და კვალიფიციურ კადრს იღებს, რომელიც მის გუნდში გრძელვადიანი პერიოდით საქმდება“.  ოჯახის როლი შეზღუდული შესაძლებლობების მქონე პირთა განათლებასა და დასაქმებაში, ბუნებრივია, მნიშვნელოვანია, თუმცა, 13-წლიანი საქმიანობის შემდეგ, ლიკა კილაძეს თამამად შეუძლია თქვას, რომ მათი ცენტრის წვლილი ამ საქმეში ნამდვილად ღირებულია: ორგანიზაციის დღის ცენტრები ინდივიდუალურ მომსახურებას აწვდიან შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე ბავშვებსა და პირებს, რითაც ხელს უწყობენ მათი ფუნქციური, აკადემიური, სოციალური და პროფესიული უნარების განვითარებასა და საზოგადოებაში სრულფასოვან ინტეგრაციას; სერვისით მოსარგებლეები ორჯერადი კვებით და, საჭიროების შემთხვევაში, ამბულატორიული სამედიცინო და ფსიქოლოგიური მომსახურებით არიან უზრუნველყოფილნი; საჭიროების შესაბამისად, მიეწოდებათ მეტყველების, სენსორული და არტ თერაპიის მომსახურება; დღის ცენტრის სერვისებში ჩართულ შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე პირებთან აქტიურად მუშაობენ პროფესიული ორიენტაციისა და კარიერის დაგეგმვის სპეციალისტები, რომლებიც მათ შრომის ბაზარზე საკუთარი ადგილის პოვნასა და თავის დამკვიდრებაში ეხმარებიან; სერვისის ფარგლებში, უზრუნველყოფილია თითოეული პირის ადაპტირებული ტრანსპორტით მომსახურება – ცენტრში უსაფრთხოდ მიყვანისა და სახლში დაბრუნება.  „რა თქმა უნდა, მომავალშიც ვგეგმავთ შშმ პირების მიმართულებით მუშაობის გაგრძელებას, მეტიც, ვაპირებთ გავაფართოვოთ ჩვენი საქმიანობების მასშტაბები. მაგალითად, 2022 წლიდან ვგეგმავთ დღის ცენტრის გახსნას ბაღდათის მუნიციპალიტეტში, სადაც ძალიან მაღალია სერვისის საჭიროება თუმცა, ის პრაქტიკულად არ არსებობს“, - ამბობს ლიკა, - „რაც შეეხება დასაქმების ხელშეწყობის პროგრამებს, მომავალი წლიდან საქმიანობას განვავითარებთ შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე პირთა თვითდასაქმების ხელშეწყობის მიმართულებითაც. ასევე, ინტერვენციებს განვახორციელებთ სოციალური მეწარმეობის სექტორის განვითარების მიმართულებითაც, რომელიც თავის მხრივ, ისეთი სოციალური პრობლემების მოგვარებასაც გულისხმობს, როგორიც შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე პირთა დასაქმებაა“.  მაკა ჯაიანი

პირველი ნაბიჯი 1998 წელს გადაიდგა, როცა ორმა ქალბატონმა, ჯეინ ენ ქორბოიმ და ნინო ქადაგიძე- ჟვანიამ, „კასპის ბავშვთა სახლში“ სიკვდილის პირას მყოფი შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე ბავშვები ნახა და მათი გადარჩენისთვის აქტიური მუშაობა დაიწყო. დღეს არასამთავრობო ორგანიზაცია პირველი ნაბიჯი უკვე 23 წლისაა და უამრავ დიდ ნაბიჯს დგამს ცვლილებებისკენ. "ჩვენ ვართ განსაკუთრებული საჭიროების მქონე ბავშვებზე ზრუნვის ორგანიზაცია, რომელიც პრობლემებს შესაძლებლობად აქცევს, მცირე პროგრესს - დიდ გამარჯვებად. ჩვენი მისიაა, უზრუნველვყოთ განსაკუთრებული საჭიროების მქონე ბავშვებისა და მათი ოჯახების ღირსეული ცხოვრება." ორგანიზაციამ არაერთი რთული ეტაპი გაიარა, ათასობით ბავშვს და მათ ოჯახებს გაუწოდა დახმარების ხელი, ათეულობით სპეციალისტი პროფესიონალად აქცია, დანერგა და განავითარა მომსახურებები, ბავშვებთან მუშაობის მეთოდები და არასოდეს გაჩერებულა.  ახლა 800-ზე მეტ ბავშვს ეხმარება ყოველთვიურად. შეიქმნა თერაპიისა და კონსულტაციის ცენტრი, რომელიც 0-დან 6 წლამდე ასაკის ბავშვებს და მათ მშობლებს ემსახურება, დღის ცენტრის და ბინაზე მოვლის პროგრამები მძიმე ინტელექტუალური და ქცევითი დარღვევების მქონე 6-დან 18 წლამდე ასაკის ბავშვებისა და მოზარდებისთვის, რომელიც ერთადერთია თბილისში ამ სიმძიმის მქონე ბავშვების მომსახურებაში.  #გაიზიარეპასუხისმგებლობა რადგან #ესქვეყანაშენია

შშმ პირთა მიმართ, დღეს საქართველოში უამრავი სტერეოტიპია, რაც მათ სრულფასოვან ცხოვრებას უშლის ხელს.  "ხშირად მათი დასაქმების არეალი მკაცრად განსაზღვრულია საზოგადოების მიერ და ამ ადამიანებს თვითრეალიზაციის და კეთილდღეობის საშუალებას არ აძლევს." მოუსმინე პოდკასტს სმენის სირთულეების მქონე პირთა შესახებ. .

ფეხბურთში მამების თასის, მამის დღის, ტრენინგების „მამაკაცური საუბრების“, თბილისის ქუჩებში ფართომასშტაბიანი კამპანიის შემდეგ, თბილისსა და ქუთაისში. სულ ახლახანს, „მამების სკოლა“ გაიხსნა.  „მამების სკოლა“ მრავალწლიანი კამპანიის –„კაცები ზრუნავენ“ – ფარგლებში შეიქმნა, რომელსაც გაეროს მოსახლეობის ფონდის მხარდაჭერით არასამთავრობო ორგანიზაცია „ვიზრუნოთ ერთად“ ახორციელებს. სკოლის მიზანია რაც შეიძლება მეტმა ახალბედა მამამ მიიღოს აქტიური მონაწილეობა შვილის აღზრდაში. 8 შეხვედრის ფარგლებში, შესაბამის ხელშემწყობ რჩევებსა და ინფორმაციას მიიღებენ მონაწილეები.  „საქართველოში ჩატარებული კვლევებით კაცები უფრო ნაკლებად არიან ჩართული საოჯახო საქმეებსა და შვილის აღზრდაში ვიდრე ქალები, ამიტომაც ჩვენ ვთვლით რომ „მამების სკოლის“ მსგავსი ინიციატივები ხელს შეუწყობს უფრო მეტი მამა დაფიქრდეს ამ საკითხზე“, ამბობს არასამთავრობო ორგანიზაცია წარმომადგენელი.  ჰარმონიული საზოგადოების შექმნის საფუძველი სწორედ ასეთი ცვლილებებია, როგორსაც „მამების სკოლა" გვთავაზობს. ცვლილებები, რომელიც ადამიანებს უარყოფითი სოციალური ნომრებისა და სტერეოტიპებისგან ათავისუფლებს.  #გაიზიარეპასუხისმგებლობა რადგან #ესქვეყანაშენია

დაავადებათა კონტროლის ცენტრის მონაცემებით: ინფიცირებულთა 95.92% იყო არავაქცინირებული! ჰოსპიტალიზირებულთა 94.4% იყო არავაქცინირებული! გარდაცვლილთა 98.96% იყო არავაქცინირებული! ნუ ენდობი ვირუსულ ჭორებს. დაუჯერე სტატისტიკას!

მე–19 საუკუნის ბოლოს და მე–20 საუკუნის დასაწყისში, საქართველოში მრავალი საინტერესო და იმ დროისათვის პროგრესული საზოგადოებრივი ორგანიზაცია არსებობდა. მაგალითად „ტფილისის მოყვარულ ფოტოგრაფთა საზოგადოება“.  იგი, ალექსანდრე როინაშვილის ატელიეში შეკრებილმა ფოტომოყვარულებმა, 1893 წელს დაარსეს. საზოგადოების მიზანი იყო პოპულარიზაცია გაეწია ფოტოგრაფიისთვის, გაევრცელებინა ცოდნა და ტექნოლოგიური სიახლეები. ამ მიზნით ხშირად ეწყობოდა საღამოები, სადაც საზოგადოების წევრების გარდა, მოწვეული სტუმრებიც კითხულობდნენ ლექციებს.  1897 წლის 23 აპრილს, დღევანდელ სამხატრო გალერეაში, იმ დროისათვის საკმაოდ ამბიციური პროექტი განახორციელეს – გამოფენა მოაწყვეს. 50–მდე ფოტოგრაფის ასეულობით ფოტო იხილა მაშინდელმა საზოგადოებამ. გამოფენაზე ასევე წარმოდგენილი იყო ფოტოგრაფიული აპარატები და მოწყობილობები.  საქართველოს ეროვნულ არქივში დაცულია გამოფენაში მონაწილე ფოტოგრაფთა და საზოგადოების წევრთა სია, ორგანიზაციის საქმიანობის ამსახველი დოკუმენტები. მათ შორის წესდება, რომელიც საზოგადოების შიდა სტრუქტურას, თანამდებობის პირთა არჩევის, საბჭოს მოწვევის წესსა და უფრო მეტიც, ორგანიზაციის საქმიანობის შეჩერების წესსაც ადგენს.  საზოგადოების წესდება 63 პუნქტს მოიცავდა. ერთ–ერთი მათგანის გვამცნობს: (§34) „ ... თავმჯდომარეს აქვს ერთი ხმა, მსგავსად სხვა წევრებისა, თუმცა ხმათა თანაბრობის შემთხვევაში მისი ხმა გადაწონის“.  #გადაიაზრეისტორია რადგან #ესქვეყანაშენია  წყარო: https://cutt.ly/iRKD1Qq

დაფიქრებულხართ რატომ სდუმს ძალადობის მსხვერპლი? სანამ გაუაზრებელ ფრაზით ვინმეს ატკენ, სჯობს მოუსმინო.

სოფელ ქვემო მაჩხაანის მოსახლეობის 150 წლის წინანდელი სათემო მუშაობისა და თვითორგანიზების უნიკალური მაგალითია თეატრი, რომლის ასაშენებლად სოფლის თითოეული მკვიდრი 9 წლის განმავლობაში ფულს აგროვებდა. მათ ეს შეძლეს, 1899 წლის 25 ივლისს ქვემო მაჩხაანის თეატრი გაიხსნა სპექტაკლით „ხანუმა“. შენობის არქიტექტორი უცნობია. აგურით ნაშენი 2 სართულიანი შენობა კარგად ერწყმის სოფლის ურბანულ გარემოს და ამავე დროს მისი შიდა არქიტექტურული კონცეფცია იმდროინდელი ევროპული თეატრების მსგავსია – შენობა ითვალისწინებს სამკითხველო სივრცეს და სხვადასხვა დისკუსიებისა თუ საგანმანათლებლო ღონისძიებების გამართვის შესაძლებლობას. ქვემო მაჩხაანის თითოეული მცხოვრები ჩართული იყო სოფლისთვის საჭირო სხვადასხვა ინიციატივის განხორციელებაში – სახავდნენ პრიორიტეტებს სოფლის ეკონომიკური, კულტურულ-საგანმანათლებლო თუ სხვა მიმართულებით და შემდეგ, სხვადასხვა ხერხებით მოიძიებდნენ სახსრებს. მათი თვითორგანიზების და ინიციატივების შედეგი ასეთია: სკოლა, სამკითხველო, თეატრი, სახალხო სახელოსნო დეპო–ბანკი, აფთიაქი და ა.შ. ქვემო მაჩხაანის მსგავსად, საქართველოს ოკუპაციამდე, თემის თვითორგანიზების უამრავი საინტერესო ისტორია სათემო განვითარების ცენტრმა (CDC) და თბილისის თანამედროვე ხელოვნების ცენტრმა (CCA), ფონდის – „ღია საზოგადოება – საქართველო“ მხარდაჭერით, მოიძიეს და წიგნად გამოსცეს. 1921 წლის ოკუპაციამ ყველანაირი მოტივაცია და ინიციატივა ისევე ჩააქრო მაჩხაანშიც, როგორც საქართველოს სხვა სოფლებსა თუ რეგიონებში. მას შემდეგ, იშვიათად თუ გაისმებოდა ხოლმე სოფელში ინიციატივები. დღეს კი, გამოჩნდნენ სიახლესა და კულტურას მოწყურებული ახალგაზრდები. ამის ერთ–ერთი მაგალითია კამპანია, რომელიც ქვემო მაჩხაანის თეატრის მეორე სიცოცხლის შანსია. ისინი იწვევენ სხვადასხვა ქალაქების თეატრებს, ქვემო მაჩხაანში სპექტაკლების გასამართად. #გაიზიარეპასუხისმგებლობა რადგან #ესქვეყანაშენია