საქართველო ერთ–ერთი პირველი ქვეყანა იყო ევროპაში, რომელმაც მე–20 საუკუნის დასაწყისში ქალებს, კონსტიტუციური ჩანაწერით (1918–1921 წწ) პასიური და აქტიური საარჩევნო უფლება მიანიჭა. 1919 წლის დამფუძნებელი კრების არჩევნებზე პოლიტიკურ პარტიათა მიერ წარმოდგენილ საარჩევნო სიებში კანდიდატად დაახლოებით ოცამდე ქალი დარეგისტრირდა, ხოლო, პირველი დემოკრატიული რესპუბლიკის საკანონმდებლო ორგანოს – დამფუძნებელ კრების – წევრი 5 დეპუტატი ქალი გახდა: ელისაბედ ნაკაშიძე-ბოლქვაძე, ანა სოლოღაშვილი, ელეონორა ტერფარსეგოვა, ქრისტინე შარაშიძე, მინადორა ორჯონიკიძე-ტოროშელიძე. ფოტო:on.ge

„მოწყალების დები“ – მათ შესახებ თითქმის არაფერი ვიცით, მხოლოდ რამდენიმე ფოტოა შემორჩენილი, რომელიც საბჭოთა წარსულის კვლევის ლაბორატორიამ რამდენიმე წლის წინათ გამოაქვეყნა. ფოტოების ავტორი ერთ–ერთი მოწყალების დაა.  საქართველოს დამოუკიდებლობის გამოცხადების შემდგომ, 1918 წლის 11 სექტემბერს დაფუძნდა წითელი ჯვრის ეროვნული ორგანიზაცია, რომლის ბაზაზეც შეიქმნა მოწყალების დების საზოგადოება. ორგანიზაციაში უამრავი ახალგაზრდა გაწევრიანდა, მათი უმეტესობა სტუდენტი იყო. 100 წლის წინათ, საქართველოს ოკუპაციის დროს, მათ ფრონტის წინა ხაზიდან დაჭრილები გამოჰყავდათ, მკურნალობდნენ, რამდენნი იყვნენ ან რა ბედი ეწიათ – უცნობია...  1921 წლის 17 თებერვალს წითელი ჯვრის ორგანიზაციაში მოხალისედ მარო მაყაშვილი გაწევრიანდა და სხვა მოწყალების დებთან ერთად კოჯრისკენ გაემგზავრა... 19 თებერვალს 19 წლის შესრულდა... ამ დღეს მუხლებზე დაყრდნობილი მარო ფეხზე ჭრილობას უხვევდა სტუდენტ პავლე ბეშკენაძეს, ეს დღე საბედისწერო აღმოჩნდა სტუდენტი ბეშკენაძეც და მარო მაყაშვილიც ფრონტზე დაიღუპნენ.  მარო მაყაშვილი პირველი ქალია, რომელიც საქართველოს ეროვნულ გმირად აღიარეს.

გთავაზობთ პოსტერების სერიას ჰაერის ხარისხის შესახებ – დაიცავი ბუნება, რადგან #ესქვეყანაშენია თბილისი – ჰაერის დაბინძურების მაჩვენებლითკრიტიკულ ზღვარზეა. დაიცავი შენი ქალაქი, რათა გაუმჯობესდეს ატმოსფერული ჰაერის ხარისხი. ბათუმი – ჰაერში მტვრის ნაწილაკების შემცველობა დასაშვებ ნორმას აღემატება. იარე ეკოლოგიური ტრანსპორტით ან ფეხით, დაიცავი გარემო. რუსთავი – ჰაერის ხარისხი საგანგაშოა. შეიტანე შენი წვლილი გარემო პირობების გაუმჯობესებაში.  ზესტაფონი და მის შემოგარენი – ექიმთა მიმართვიანობა მზარდია სხვადასხვა დაავადებების გამო, რაც ჰაერის დაბინძურების მაღალ მაჩვენებლთან პირდაპირ კავშირშია. ნუ დააბინძურებ, იზრუნე საკუთარ თავსა და გარშემო მყოფებზე.

საქართველოში ბევრი ადამიანი იღუპება და ხდება შშმ პირი საგზაო შემთხვევების გამო. ფონდი "პარტნიორობა საგზაო უსაფრთხოებისთვის" ახორციელებს პროექტებს, რომელიც ემსახურება საზოგადოებაში ცნობიერების ამაღლებას, ტრავმატიზმისა და სიკვდილიანობის შემცირებას გზებზე.

48 საათიანი დამღლელი მორიგეობის შემდეგ, მოხალისეობრივად, კოვიდ პაციენტებს პირადად, ბინებში აკითხავს და ეხმარება. უმცროსი ექიმი - რეანიმატოლოგი ნანა სხილაძე, გვიყვება რამდენად მნიშვნელოვანია ახლა, კოვიდ პანდემიის დროს, ექიმების მოხალისეობრივი ინიციატივები.

სოფელ სკრაში მოხალისეები ველოსიპედებით აკითხავენ ხანდაზმულებს, აგროვებენ სარეცხს და სოციალურ სამრეცხაოში მიაქვთ, გარეცხილს კი უკან უბრუნებენ. პროექტს „გვიყვარხართ ბებია–ბაბუებო“ საზოგადოებრივი ორგანიზაცია „ბეთლემი“ 2017 წლიდან ახორციელებს, რომლის მიზანია ხანდაზმულთა ინტეგრაცია საზოგადოებაში და მათი პირობების გაუმჯობესება. სოციალური სამრეცხაო, სწორედ ამ პროექტის ფარგლებში შეიქმნა, რომელმაც ხანდაზმულთა ცხოვრება შეცვალა, ხოლო ზრუნვამ და ყურადღებამ მათი ცხოვრება შეამსუბუქა. ბებია, რომელის შთაგონებითაც პროექტი შეიქმნა, დღემდე ჩართულია ყველა აქტივობაში, რაც ყველასთვის თვალსაჩინო მაგალითია იმისა, რომ თითოეულ ადამიანს შეუძლია სხივი ცხოვრების გალამაზება, თუ ამის სურვილი და შესაძლებლობა აქვს. „ბეთლემი” 2000 წლიდან არსებობდა საინიციატივო ჯგუფის სახით, რომელში გაერთიანებული ადგილობრივი მაცხოვრებლები ყველაზე უკეთ იცნობდნენ გორის მუნიციპალიტეტში მდებარე სოფელ სკრის პრობლემებს. შემდეგ კი, საინიციატივო ჯგუფმა არასამთავრობო ორგანიზაცია ჩამოყალიბა. ჩატარებულმა მოკვლევამ აჩვენა, რომ ეპიდვითარებამ განსაკუთრებულად მწვავე ზემოქმედება იქონია სკრის თემში სოციალურად დაუცველ როგორც მარტოხელა მოხუცებზე, ისე სხვა სოციალურ ჯგუფებზე და ოჯახებზე. პენსიის ამარა დარჩენილები ვერ უმკლავდებიან კვების, მედიკამენტების, გადასახადების და გაუთვალისწინებელ ხარჯებს, რასაც თან ერთვის ასაკისგან გამოწვეული შეზღუდული ფიზიკური შესაძლებლობები, ახლობელი ადამიანების დაკარგვისგან მიღებული ტრავმა ან ოჯახური ძალადობის გაზრდილი შემთხვევები. ორგანიზაცია „ბეთლემი“ გეგმავს სკრის თემში დაეხმაროს კიდევ უფრო მეტ სოცალურად დაუცველ, დევნილ,მარტოხელა მოხუცს. ზამთარში გაუარესებული ამინდის გამო, ისინი გეგმავენ რომ ველოსიპედები დროებით ჩაანაცვლონ სამარშუტო მანქანით, სადაც დამონტაჟდება სარეცხის მანქანა და თითოეულ მოხუცს მოემსახურებიან საკუთარ ბინაზე მისვლით.  #გაიზიარეპასუხისმგებლობა და დაეხმარე მას, ვისაც ყველაზე მეტად სჭირდები, რადგან #ესქვეყანაშენია

საქართველოში მოხალისეობრივი აქტივობები გასული საუკუნიდან იღებს სათავეს. იდეალური მაგალითია პატარა გოგონას საქველმოქმედო წამოწყება, რომელიც ფართომასშტაბიან აქციად იქცა და დღემდე გრძელდება, რადგან ქალაქის დღესასწაულის სახე მიიღო. მე–20 საუკუნის დასაწყისში, ქუთაისში ალექსანდრა ჩიქოვოვანმა და მისმა მოხალისე მეგობარმა გოგონებმა საქველმოქმედო აქცია გამართეს, ისინი ყიდდნენ გვირილებს და შემოსული თანხით, ტუბერკულოზით დაავადებულ ადამიანებს ეხმარებოდნენ. გაიზიარე მათი სულისკვეთება, რადგან #ესქვეყანაშენია

მიტოვებული ადგილი, რომელიც გორის მთავარ სახელოვნებო სივრცედ გადაიქცა. იხილეთ ვიდეო გორელ ფოტოგრაფთა კლუბის უნიკალური მოხალისეობრივი პროექტის შესახებ.

იხილეთ ვიდეო, საქართველოსა და ევროპის საერთო ღირებულებების შესახებ

იმ დროს, როდესაც ქალაქი გაურკვევლობამ მოიცვა, ოთხმა მეგობარმა, ოთხმმა მარიამმა, გადაწყვიტა რომ ადამიანები სიკეთის გარშემო გაეერთიანებინა. როცა კორონავირუსის პირველი შემთხვევა დაფიქსირდა თბილისში, ადამიანებს შიში გაუჩნდათ, რომ საკვები და სხვა პროდუქტი ამოიწურებოდა, მაღაზიებში რიგები დადგა. ყველა კომპანია თუ დაწესებულება სხვა რეჟიმზე გადავიდა. ამ დროს, უფასო სასადილოებშიც შეიცვალა ყველაფერი, ზოგიერთი კი, საერთოდ დაიხურა. მოხუცები, ვინც სასადილოებით სარგებლობდნენ, ლუკმა–პურის გარეშე დარჩნენ. ეს ფაქტი გახდა მარიამებისთვის მთავარი შთაგონება, რომ შეექმნათ Facebook-ზე ჯგუფი, რომლის თავდაპირველი მიზანი იყო „კათარზისის“ მოხუცების დახმარება, ჯგუფის სახელი იყო “დავეხმაროთ კათარზისის მოხუცებს”. ქალაქში სიკეთის კეთებას მოწყურებული ბევრი ადამიანი აღმოჩნდა და სოციალურ ქსელში, მარიამების შექმნილი ჯგუფის წევრების რაოდენობა სწრაფად გაიზარდა, რამაც კამპანიის მასშტაბების გაზრდა და არა მხოლოდ „კათარზისის“ ბენეფიციარების დახმარება, არამედ ბევრი სხვა ხანდაზმულის დახმარება გახდა შესაძლებელი. ახლა ჯგუფის სახელია “დავეხმაროთ მოხუცებს”. სირთულეების მიუხედავად მოხალისეებმა შეძლეს ბენეფიციარების საკვებით, წამლებით თუ სხვა საჭირო ნივთებით მომარაგება ისე, რომ კამპანიაში ჩართული არც ერთი პირის ჯანმრთელობა საფრთხის წინაშე არ დამდგარა. როგორც მარიამები ამბობენ, მოხალისეობა პასუხისმგებლობასთან ერთად, უდიდესი ბედნიერებაა. დასძენენ, რომ ყოველდღიურ ცხოვრებაში ვერ აღვიქვამთ თუ როგორ უჭირთ სხვა ადამიანებს, როგორ სჭირდებათ მათ დახმარება და რა სირთულეების გადალახვა უწევთ. „თუ ერთხელ მაინც იქნებით მოხალისე და დაეხმარებით სხვებს, გაახარებთ მათ, იგრძნობთ თუ როგორი მნიშვნელოვანია თითოეული ადამიანი სამყაროსთვის და ამავე დროს მიხვდებით თუ როგორ ცვლის ეს გარემოება თქვენს ცხოვრებას  #გახდიმოხალისე #გააზიარეპასუხისმგებლობა რადგან  #ესქვეყანაშენია

საქართველოს ისტორიულ-კულტურული თავისებურებებიდან და ეთნოგრაფიული მრავალფეროვნებიდან გამომდინარე, გასაკვირი სულაც არ არის, რომ ქვეყნის არქიტექტურა არაერთგვაროვანია. ქუთაისში დღეს აღრიცხული 300-მდე კულტურული მემკვიდრეობის ძეგლიდან ნახევარზე მეტი საცხოვრებელი სახლია. მე-19 საუკუნის შემდეგ საქართველოს კულტურულ დედაქალაქში ევროპული არქიტექტურის კვალი სჭარბობს. ცნობილია ბოლნისის გერმანული ისტორიაც. აღსანიშნავია ფოთისა და ბათუმის ისტორიული არქიტექტურაც. თუმცა არქიტექტურული ეკლექტურობა ყველაზე მეტად ჩანს თბილისში, რომელიც ერთი, რომ სამყაროთა გზაჯვარედინზე მდებარეობს, მეორე კი - არაერთხელ დანგრეულა და თავიდან აშენებულა. მე-19 საუკუნის მეორე ნახევრიდან მოყოლებული, მე-20 საუკუნის დასაწყისამდე, საქართველოს დედაქალაქმა სწრაფი ევროპეიზაცია განიცადა. თბილისში არაერთი ევროპელი არქიტექტორი მოღვაწეობდა, რომლებმაც შეძლეს მათი ხედვის ინტეგრაცია ქალაქში ისე, რომ არც მისი აღმოსავლური ეგზოტიკისთვის ევნოთ და ინდივიდუალობაც შეენარჩუნებინათ. გერმანელი არქიტექტორების აშენებულია ეროვნული გალერეის, კლასიკური გიმნაზიის, თბილისის საკრებულოს და სხვა არაერთი შენობა. ცალკე აღნიშვნის ღირსია ქაშვეთის ეკლესია, რომელიც ძველი ეკლესიის ადგილას, ასევე გერმანელის - ლეოპოლდ ბილფელდის ესკიზების მიხედვითაა აგებული. მე-19 საუკუნის ბოლოს, რუსეთის იმპერიაში და შესაბამისად საქართველოშიც, ევროპული რენესანსულ-ბაროკოს სტილი გამეფდა. ამიერკავკასიის მთავარ ქალაქ - თბილისში, პოლონელი არქიტექტორი - ალექსანდრე შიმკევიჩი მოიწვიეს, რომელიც ქალაქის მთავარი არქიტექტორის გარდა, პედაგოგის როლსაც ასრულებდა და ლექციებს კითხულობდა. სწორედ შიმკევიჩის აშენებულია დღევანდელი უზენაესი სასამართლოს შენობა (1894), შოთა რუსთაველის სახელობის თეატრი (1901) და ვანო სარაჯიშვილის სახელობის კონსერვატორია (1904). გარდა საზოგადოებრივი შენობებისა, შიმკევიჩი საცხოვრებელ სახლებსაც აგებდა. თბილისის ერთ-ერთ სავიზიტო ბარათს - ოპერისა და ბალეტის თეატრსაც ევროპული ისტორია აქვს. თავდაპირველად ოპერის თეატრი გოლოვინის პროსპექტზე (დღევადელი თავისუფლების მოედანი) იტალიელმა არქიტექტორმა - ჯოვანი სკუდიერიმ ააგო. შენობა 1851 წელს დასრულდა და ამიერკავკასიის კულტურის ერთ-ერთ უმთავრეს ცენტრად ითვლებოდა. შენობა 1874 წელს ხანძარმა გაანადგურა. ოპერის ახალი თეატრი, რომელიც ახლაც რუსთაველის პროსპექტზე დგას, 1891 წელს დასრულდა და მისი ავტორი გერმანელი - ვიქტორ შრეტერი გახლავთ. 1921 წლის ოკუპაციამ და ქვეყანაში საბჭოთა ხელისუფლების დამყარებამ ქალაქის დაგეგმარება შეცვალა და დროთა განმავლობაში, ინდივიდუალობას მოკლებული საბჭოთა რეალობისა და ერთფეროვნების მარწუხებში მოაქცია.

ახალი წლის აღნიშვნა და საახალწლო დღესასწაულები ერთ-ერთი ყველაზე ძველი და ფართოდ გავრცელებული ტრადიციაა. ქრისტიანულ ქვეყნებში ახალი წლის აღნიშვნა მჭიდროდ არის დაკავშირებული შობის დღესასწაულთან, თუმცა ეს ყოველთვის ასე არ ყოფილა. პრე-ქრისტიანულ ერაში სხვადასხვა ხალხები ახალ წელს წელიწადის სხვადასხვა პერიოდში აღნიშნავდნენ. დროთა განმავლობაში ქრისტიანული კალენდარი და რიტუალები, ძველ, წარმართულ ტრადიციებს შეერწყა. მაგალითად გერმანული ღმერთი ვოდანი, ქრისტიანი წმინდანით - წმინდა ნიკოლოზით ჩანაცვლდა, რომელიც თავის მხრივ, თანამედროვე სანტა კლაუსად იქცა; ხოლო სიცოცხლის ხე, რომელიც უამრავ წარმართულ კულტურაში (მათ შორის ქართულშიც) არსებობდა - სამოთხის ხე გახდა. მას შემდეგ რაც გადმოცემის თანახმად, მე-16 საუკუნეში, გერმანელმა რეფორმატორმა - მარტინ ლუთერმა ნაძვი სანთლებით მორთო, დღევანდელი საახალწლო ნაძვის ხე მივიღეთ. საქართველოში ახალ წელს შუა საუკუნეებში ზაფხულში, მოგვიანებით შემოდგომაზე აღნიშნავდნენ. მე-14 საუკუნიდან კი ევროპელთა მსგავსად იანვარში დაიწყეს აღნიშვნა. გამორჩეულია, ჩიჩილაკის ტრადიცია, რომელიც წარმართულ ღვთაება ბასილას უკავშირდება, სახელის მსგავსების გამო ქრისტიანულ ეპოქაში წმ. ბასილ დიდად გარდაიქმნა. დასავლეთ საქართველოში, განსაკუთრებით გურიაში, იმერეთში და სამეგრელოში - ჩიჩილაკი დღესაც პოპულარულია და „ბასილას წვერს“ განასახიერებს. საქართველოში თანამედროვე, ევროპული ნაძვის ხე და ახალი წლის შეხვედრის წესი XIX-XX საუკუნეებიდან გახდა პოპულარული. წარმართული დროიდან შემორჩენილი ტრადიციებიდან, საქართველოში დღეს ყველაზე პოპულარული მეკვლეს ტრადიციაა, თუმცა, რაც არ უნდა გასაკვირი იყოს, არც ეს ტრადიციაა მხოლოდ ქართული და გეოგრაფიულად ისეთ შორეულ ქვეყანაში მეორდება, როგორიც შოტლანდიაა. შოტლანდიელი „მეკვლეც“ ჩვენის მსგავსად განასახიერებს ადამიანს, რომელიც ახალი წლის დადგომის შემდეგ პირველი შედის ოჯახში სტუმრად, მიაქვს საჩუქარი და მოვალეა „ბედნიერი ფეხით“ ოჯახს ბედნიერება მოუტანოს. როგორც ვხედავთ, გეო-პოლიტიკური სირთულეების და მანძილის მიუხედავად, საქართველო სადღესასწაულო ტრადიციების დონეზეც კი ყოველთვის ინარჩუნებდა მჭიდრო კავშირს ევროპასთან და დიდი ევროპული ოჯახის წევრი გახლდათ.