გაინტერესებს მოქალაქის მნიშვნელობა, მისი უფლებები და მოვალეობები? მოქალაქეების აქტიურობა პირდაპირ კავშირშია ყოველი ადამიანის კეთილდღეობასა და ქვეყნის განვითარებასთან. რაც უფრო მეტი მოქალაქე მონაწილეობს ქვეყანაში, ქალაქსა თუ თემში მიმდინარე პროცესებში, ხმამაღლა სვავს კითხვებს და სხვადასხვა კანონიერი ფორმით გამოხატავს მოსაზრებებს, იცავს საკუთარ თუ სხვის უფლებას, მით უფრო მაღალია განვითარების შესაძლებლობა. უყურე ვიდეოს და გაიგე უფრო მეტი.

რა გავლენას ახდენს სასამართლო სისტემა თითოეული ადამიანის ცხოვრებაზე, რატომ არის აუცილებელი სასამართლო სისტემის გამჭვირვალობ? ამ საკითხებზე საზოგადოებრივი ორგანიზაციის „დემოკრატიის მცველების“ თავმჯდომარე გიორგი მშვენიერაძე საუბრობს.

გაინტერესებს დემოკრეტიის მნიშვნელობა? დემოკრატია პროცესია, რომელსაც ვქმნით, ვმონაწილეობთ და ვიცავთ! რაც უზრუნველყოფს თავისუფლებას! უყურე ვიდეოს და გაიგე უფრო მეტი.

„ყოველწლიურად 30 000–მდე ფიზიკურ პირს უწევს უფასო იურიდიულ კონსულტაციას საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაცია. ორგანიზაცია ასობით პირს იცავს სასამართლოსა და სხვა ადმინისტრაციულ ორგანოებში. ადამიანის უფლებების დაცვის მნიშვნელოვან საქმეებზე, საჭიროების მიხედვით მიმართავს საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს და ადამიანის უფლებათა ევროპულ სასამართლოს. 90–იან წლებში ახალგაზრდა თანამოაზრეებმა, რომლებიც ყოველდღიურად იკრიბებოდნენ და მსჯელობდნენ ადამიანის უფლებების დაცვის, კანონმდებლობის დახვეწა–შექმნის და კანონის უზენაესობის საკითხებზე, გადაწყვიტეს ფორმალური ხასიათი მიეცათ თავიანთი საქმიანობისთვის და1994 წელს არასამთავრობო ორგანიზაცია – საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაცია დაარსეს. მას შემდეგ ორგანიზაციაში გაწევრიანებულ ახალგაზრდა იურისტებს ერთი მისია აერთიანებთ – „კანონის უზენაესობა სამართლიანობისთვის!“ ორგანიზაციის ყველა აქტივობა და პროექტი ამ მისიის განხორციელებას ემსახურება. ამის დადასტურებაა 27 წლის განმავლობაში 3 ათასამდე წარმატებით დასრულებული საქმე საქართველოს საერთო სასამართლოებში. ასევე, ასობით დასრულებული და მიმდინარე საქმე საკონსტიტუციო სასამართლოში და ადამიანის უფლებათა დაცვის ევროპულ სასამართლოში. საიას საქართველოს რეგიონებში 8 (ცენტრალურის ჩათვლით 9) ოფისი აქვს, რომელთა თანამშრომლები ყოველწლიურად, სხვადასხვა საკითხზე, 200–მდე გასვლით შეხვედრას მართავენ მოსახლეობასთან. ორგანიზაცია ყოველწლიურად 200–მდე სტუდენტს, საგანმანათლებლო პროგრამებისა და სტაჟირების საშუალებით, აძლევს შესაძლებლობას გაიღრმაოს ცოდნა და პრაქტიკული უნარ–ჩვევები. „ჩვენ გვყავს 400-მდე წევრი, 100-ზე მეტი თანამშრომელი და ათობით პარტნიორი ადგილობრივ და საერთაშორისო დონეზე. სხვა მნიშვნელოვან საკითხებთან ერთად, ორგანიზაციისთვის წელს პრიორიტეტულია ადმინისტრაციულ სამართალდარღვევათა კოდექსის შეცვლის ადვოკატირება. საია ამ კუთხით უახლოეს მომავალში მნიშვნელოვან საადვოკატო კამპანიას გეგმავს." - ამბობს ლევან ქათამაძე - საიას კომუნიკაციების მენეჯერი.

სახელმწიფო გრანტების გაცემა და მართვა 3 ეტაპად იყოფა: გრანტების გაცემის დაგეგმვა – პროგრამის შექმნა, გრანტების გაცემის დაგეგმვა. გრანტების გაცემის პროცესი – კონკურსის გამოცხადება, კომისიის ფორმირება, განაცხადების მიღება და შეფასება, გადაწყვეტილების მიღება და გასაჩივრება. გრანტების მონიტორინგი და შეფასება – გრანტების განხორციელების მონიტორინგი, საგრანტო პროგრამების შეფასება. ჩვენი პუბლიკაცია სახელმწიფო გრანტების გაცემის დაგეგმვის პროცესს ეხება. გრანტების გაცემის დაგეგმვა ერთ–ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი ეტაპია, რომლის დროსაც საჯარო ინსტიტუტებმა უნდა გაითვალისწინონ გრანტის გაცემის მარეგულირებელი წესი, რომელიც განსაზღვრავს გარკვეულ ჩარჩო პირობებს კონკურსის გამოცხადებიდან გრანტის შესრულებისა და მიღება–ჩაბარების ეტაპის ჩათვლით. ასევე, გრანტის მიზნობრიობის განსაზღვრა ერთ–ერთი მნიშვნელოვანი საკითხია დაგეგმვის პროცესში. საქართველოს ახალგაზრდა ეკონომისტთა ასოციაციამ, სამოქალაქო საზოგადოების ინსტიტუტის მხარდაჭერით, შეისწავლა საჯარო ინსტიტუტების მიერ გაცემული სახელმწიფო გრანტები, მათ შორის გრანტების დაგეგმვის პროცესი. ორგანიზაციის მიერ 2019 წელს საჯარო უწყებების მიერ გაცემული გრანტების შესწავლის მონაცემების მიხედვით – თითოეულ საგრანტო კონკურსისთვის განსაზღვრული იყო მიზანი, რომელიც გარკვეული პრობლემის გადაჭრას ან გარკვეული ჯგუფის ხელშეწყობას, მდგომარეობის გაუმჯობესებას ითვალისწინებდა. „... თუმცა, აღსანიშნავია, რომ საგრანტო კონკურსის მიზნისა და ზოგადად საჭიროების დასაბუთება ძირითად შემთხვევაში შესაბამისი კვლევითი დოკუმენტით ან მონაცემებით არ იკვეთება და არ დასტურდება“, აღნიშნულია ახალგაზრდა ეკონომისტების კვლევაში. კონკურსის მიზნობრიობის უკეთ განსაზღვრა უფრო მეტად გაამარტივებდა პრობლემის აღწერის, დასაბუთების, გარემოს შეფასების და შემდეგში საგრანტო აქტივობების გაცნობიერებულად განსაზღვრის პროცესს.  უნდა აღინიშნოს, რომ საჯარო უწყებას შესაბამისი დებულებით არ ეკისრება მსგავსი კვლევების ჩატარება, თუმცა კვლევითი მონაცემები უფრო ეფექტიანს გახდიდა გრანტის გამცემი ინსტიტუტისა და მიმღების თანამშრომლობას, გრანტის განხორციელების პროცესს.  როგორ ხდება გამოცხადებული საგრანტო კონკურსის მიზნის და საჭიროების შერჩევა? შესწავლილი მაგალითებით საჯარო ინსტიტუტები სხვადასხვა მიდგომას იყენებენ.  ზოგიერთი უწყების წარმომადგენელი აღნიშნავს, რომ: საგრანტო წესით დასაფინანსებელი ღონისძიებები შეირჩევა (...) გასული წლების პროგრამული ანგარიშების კვლევის საფუძველზე. (...) ზოგიერთ შემთხვევაში სამინისტროს საბიუჯეტო პროგრამებით განსაზღვრულია საგრანტო წესით დაფინანსებას დაქვემდებარებული მიმართულებები, (...) ან წინა წლებში გაცემული გრანტების პროგრამული ანგარიშებისა და საერთაშორისო ორგანიზაციების შეფასებების გათვალისწინებით ხდება მომდევნო საგრანტო კონკურსის შინაარსის დაგეგმვა (...) ზოგიერთი უწყების საგრანტო კონკურსის მიზანი და პრიორიტეტული მიმართულებები თითქმის უცვლელია წლების განმავლობაში, რასაც უწყების საქმიანობით და კომპეტენციის სპეციფიკით ხსნიან.  საზოგადოებრივი ორგანიზაციები მზადყოფნას გამოთქვამენ ჩაერთონ პრობლემებისა და პრიორიტეტების გამოვლენის პროცესში, შესაბამისად მზად არიან ითანამშრომლონ სამთავრობო უწყებებთან არა მხოლოდ გრანტის მიღების შემთხვევაში, არამედ საგრანტო კონკურსის გამოცხადებამდეც. კიდევ ერთი პრობლემა, რომელიც სახელმწიფო გრანტების დაგეგმვის პროცესისთვის გამოვლინდა – საგრანტო საკონკურსო წინადადების მომზადებისთვის მოკლე ვადებია, უმეტესად, ორგანიზაციებს დაჩქარებულად, არაგონივრულ ვადებში უწევთ საგრანტო დოკუმენტების მომზადება– გაგზავნა. ზოგჯერ იმდენად მცირეა ვადებია, რომ გამოკითხული ორგანიზაციების თქმით, „ (...) ამ პერიოდში საჯარო რეესტრიდან განახლებული ამონაწერის გაკეთებაც კი ვერ ხერხდება და გამართული პროექტის მომზადება და დაწერა ასეთ მოკლე დროში საკმაოდ რთულია“.  კვლევა...  მოამზადა: თეკლე ქაროსანიძემ

არასოდეს დავბრუნდებით საბჭოთა კავშირში! ნახეთ ვიდეო – რა მოუტანა სსრკ–მ საქართველოს. საქართველოს ტერიტორიების 20% ოკუპირებულია რუსეთის მიერ! მცოცავი ოკუპაცია კვლავაც გრძელდება.  #რუსეთიოკუპანტია #არაოკუპაციას P.S. ვიდეოში გამოყენებული ფოტომასალის ნაწილი დაცულია საქართველოს ეროვნულ არქივში, ასევე ფოტოები აღებულია საქართველოს პარლამენტის ეროვნული ბიბლიოთეკის ციფრული ბიბლიოთეკა "ივერიელიდან". აგვისტოს ომის ამსახველი ფოტოების ავტორები: Gleb Garanich, Giorgi Abdaladze

102 წლის წინათ ნოე ჟორდანიამ დამფუძნებელთა კრებაზე წარმოთქვა დაუვიწყარი და ისტორიული სიტყვებ „... ბატონებო! გვაქვს საფუძველი სიამაყისა. მოხდა იშვიათი ამბავი. მთელმა ევროპამ, განურჩევლათ პარტიისა და კლასისა, ერთხმათ გვითხრა: კეთილი იყოს შენი დაბადება, კეთილი იყოს შენი მობრძანება! და ჩვენ გვმართებს ეს ერთსულოვანი კურთხევა გავამართლოთ საქმით – გავხდეთ ნამდვილი ევროპიელი. და ამას გავამართლებთ, თუ ჩვენ შემდეგშიაც ვაწარმოებთ იმ პოლიტიკას, რომელსაც ვაწარმოებდით დღემდე; თუ ჩვენ არ გადავსცდებით იმ გზას, რომელზედაც ვიდოდით დღევანდლამდის. […] ჩვენ მუდამ ვირჩევდით და ვირჩევთ დასავლეთს და თუ ბოლშევიკები აღმოსავლეთს ებღაუჭებიან, ეს იმიტომ, რომ დასავლეთმა მათ უარი უთხრა კავშირზე და ცნობაზე. როგორც ხედავთ, საქართველოს და რუსეთის გზები აქაც გაიყარენ. ჩვენი გზა მიდის ევროპისაკენ, რუსეთის კი აზიისაკენ. ვიცი, მტრები აყვირდებიან – იმპერიალისტებს ემხრობითო. ამიტომ აქ გადაჭრით უნდა ვსთქვა: მირჩევნია დასავლეთის იმპერიალისტები აღმოსავლეთის ფანატიკოსებს გააგრძელე წინაპრების დაწყებული საქმე, რადგან #ესქვეყანაშენია

იცი რომ ბიუჯეტი ხალხის ფულია? უყურე ვიდეოს და გაიგე რა არის და როგორ იქმნება სახელმწიფო ბიუჯეტი

„იდეების აუქციონმა“ სამ გუნდს კარგი და საინტერესო საქმეების კეთების საშუალება მისცა: ბაღდათის სოფელ დიმში მცხოვრები ქალები ღია კინოთეატრის მოწყობას, ახალციხეში ბავშვთა და მოზარდთა განვითარების ცენტრი აუტიზმის შესახებ ცნობადობის ამაღლებისა და ქცევის სომხურენოვანი თერაპევტის გადამზადებას შეძლებენ. დათო ცინარიძე კი, რუსთავში, საკუთარ ეზოში შექმნილ ურბანულ ბაღს განავითარებს და თანამოქალაქეებისთვის სასაუბრო სივრცედ აქცევს.  „იდეების აუქციონი“ სხვადასხვა ჯგუფებს ეხმარება საკუთარი იდეები წარუდგინოს აუდიტორიას და მათგან ფინანსური მხარდაჭერა მოიპოვონ. მოკლედ რომ ვთქვათ ეს არის დაფინანსების ფორმა, რომელიც აკავშირებს თანხის პოტენციურ გამცემსა და იდეის ავტორს. მექანიზმს „ქრაუდფანდინგი“ ანუ სახალხო დაფინანსება ჰქვია, რომელიც წამოიწყო საქართველოს სტარტეგიული კვლევებისა და განვითარების ცენტრმა (CSRDG) და პირველი აუქციონიც ახლახანს გაიმართა, სამმა გუნდმა აუდიტორიისგან, მოსალოდნელზე მეტი მხარდაჭერა (20, 900 ლარი) მიიღო. ცენტრის მიერ წამოწყებული ახალი ინიციატივა გრძელდება – „იდეების აუქციონი“ უკვე ელოდება ახალ და საინტერესო იდეებს. ს აქართველოს სტრატეგიული კვლევებისა და განვითარების ცენტრი 1995 წელს დაარსდა, იმ ხანად საზოგადოებისთვის პრაქტიკულად უცნობი იყო საზოგადოებრივი ორგანიზაციის ცნება, თუმცა ცენტრის დამფუძნებლები თვლიდნენ, რომ სწორედ ეს იურიდიული ფორმა იძლეოდა შესაძლებლობას მოსახლეობისთვის სასარგებლო საქმიანობა წამოეწყოთ.  თითქმის სამი ათეული წლის საქმიანობისა და გამოცდილების ცენტრი რამდენიმე მნიშვნელოვან პროგრამას ახორციელებს სოციალური მეწარმეობისა და თემის განვითარების მიმართულებით, ევროინტეგრაციის ხელშეწყობის კუთხით, მუშაობს კარგი მმართველობის ხელშეწყობის, სოციალური პასუხისმგებლობის დამკვიდრებისა და მომხმარებელთა უფლებების დაცვის მიზნით.

საქართველოში გამოხატვისა და შეკრების თავისუფლება აქტივისტებისთვის, ადამიანის უფლებათა დამცველებისა და არასამთავრობო ორგანიზაციების წარმომადგენლებისთვის ერთ–ერთ მთავარ გამოწვევად რჩება. გამოხატვისა და შეკრების თავისუფლების საკითხებზე საუბრობს მარიამ სვიმონიშვილი, საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაციის ადამიანის უფლებების დაცვის პროგრამის დირექტორი.

"ჩვენს ხალხს და საზოგადოებას ერთი ჩინებული და მოსაწონარი ღირსება აქვს: ის, რომ ჩვენში ტრაბახობას და კუდაბზიკობას მოკლე ფეხი აბია, საზოგადოდ რომ ვსთქვათ, ჩვენში თითქმის არავინ არ მალავს ჩვენი ქვეყნის ნაკლულევანებას.  ჩვენს საზოგადოებაში ყველა დარწმუნებულია, რომ შველა ჩვენს ერთის მშვენიერს დილას ზეციდან ჩამოგვიფრინდება, ისე რომ თვითონ ხელის განძრევაც არ დაგვჭირდება ჩვენი ბედის გაუმჯობესებისათვის. ჩვენი მოქმედება, ამ მხრით, სწორედ იმ ვაჭრის საქმეს ჩამოგავს, რომელსაც ლატარეის ბილეთი უყიდია, და ჰგონია, რომ დღეის იქთ მე არც ჯაფა და არც წვალება მჭირიაო, თავი რისთვის შევიწუხოო, დღეს თუ არა ხვალ ხომ მაინც უნდა მოვიგო ორასი ათასი მანეთიო. და რაკი ის ამ უცნაურ მოგებას პირდაღებული შეჩერებია, მისი ვაჭრობა ეცემა, მისი სერმია იღუპება და მისი მეზობლები კი ძლიერდებიან და მდიდრდებიან მისი მუშტრის გადაბირვით. ჩვენ ამნაირად შევჩერებივართ ერთს უცნაურ იმედს, თითქო ჯადოს, და ველით, როდის იქნება, რომ ყველა ჩვენი განსაცელი აგვაცილოს იმან თავიდან და მოგვავლინოს სამოთხის ბედნიერება თავისი ზღაპრული სულის ჩაბერვით..."

ქართველთა შორის წერა-კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოება ერთ-ერთ პირველ საზოგადოებრივ ორგანიზაციად მოიაზრება, რომელიც 1879 წლის 31 მარტის წესდებით დაარსდა. 1879 -1918 წლებში ორგანიზაციას ხელმძღვანელობდნენ: დიმიტრი ყიფიანი, ივანე ბაგრატიონ მუხრანელი, გიორგი ყაზბეგი, ყველაზე დიდხანს, სიცოცხლის ბოლომდე ილია ჭავჭავაძე. იმ ხანად სახელმწიფოებრიობის ნიშნები თანდათან ქრებოდა, საზოგადოების უმთავრესი საზრუნავიც სწორედ ეს იყო. საზოგადოების წევრები გადარჩენის ერთადერთ გზად განათლების გავრცელებას მიიჩნევდნენ.  ათეული წლების განმავლობაში, ორგანიზაცია ხელს უწყობდა სასკოლო–საგანმანათლებლო და საბიბლიოთეკო კერების დაარსებას, ეხმარებოდა თეატრსა თუ საგამომცემლო სახლებს, ეძებდა და აგროვებდა ძველ ქართულ ხელნაწერებსა და ნაბეჭდ წიგნებს, ისტორიულ–არქეოლოგიურ და ზეპირსიტყვიერების ნიმუშებს, ახალგაზრდებისთვის გასცემდა სასწავლო სტიპენდიებს.  წევრთა შემოწირულობებთან ერთად, წერა-კითხვის გამავრცელებელ საზოგადოებას ფინანსურად უზრუნველყოფდნენ ქართველი მეცენატები.