ეს ქვეყანა შენია, ეს ქალაქიც შენია, სადარბაზო, ქუჩა და სკვერიც შენთვისაა. ის, რაც ჩვენი სახლის გარეთ ხდება ყველას გვეხება, რადგან სახლი ეზოდან იწყება! #გაიზიარეპასუხისმგებლობა რადგან #ესქვეყანაშენია

8 მაისს ფაშიზმზე გამარჯვების დღეს აღნიშნავს მთელი მსოფლიო, პოსტ საბჭოთა სივრცეში კი მიღებული იყო 9 მაისს აღნიშვნა. მოუსმინეთ ლაშა ბაქრაძის საინტერესო პოდკასტს ამ თემაზე.

უკრაინელი ფოტოხელოვანი მარინა კარპიი 12 წელია რაც თბილისში ცხოვრობს. უკრაინის მხარდასაჭერად საქველმოქმედო ფოტოპროექტი „Voices from Georgia“ წამოიწყო.  „ჩემთვის ძალიან მნიშვნელოვანი იყო, რომ უკრაინელ ხალხსაც კარგად აღექვა ის მხარდაჭერა, რასაც მე ვგრძნობდი საქართველოში. პროექტის მიზანი იყო შეგვექმნა ერთგვარი „დიჯითალ ხიდი“, სადაც ჰეშთეგშით #we_are_in_the_same_boat, უკრაინელები დაინახავდნენ, რომ ქართველი ხალხი განიცდის ომს უკრაინაში, ფოტოპორტრეტებთან ერთად მათ სათქმელს პოსტში უკრაინულ ენაზეც ვათავსებდით. ნამდვილად, ჩვენ ერთ ნავში ვართ, იმიტომ რომ, ერთი მტერი გვყავს და ამ ბრძოლაში, რა თქმა უნდა, ერთად უნდა ვიყოთ. მე მჯეროდა, რომ ქართველი ხალხი ყველა მეთოდით აჩვენებდა უკრაინელ ხალხს სოლიდარობას და ამ პროექტის განმავლობაშიც ასეც მოხდა, უამრავი მსურველი გამოჩნდა, რომლებსაც ჩვენ შავ-თეთრ პორტრეტებს ვუღებდით. საბოლოოდ კი პროექტი დავასრულეთ "IERI store x crosty"-ის ღონისძიებაზე თეთრი ფერით. ყველა, ვისაც ჰქონდა სურვილი, მოდიოდა თეთრი მაისურით და ფონიც თეთრი ავარჩიეთ ბოლო ფოტო დონაციისთვის, რადგან მინდოდა ფინალი ყოფილიყო იმედით სავსე, რაც ჩემთვის თეთრ ფერთან ასოცირდება.  ეხლა მგზავრების კონცერტისთვის ვემზადებით, რომელიც 11 მაისს გაიმართება ვასო აბაშიძის სახელობის მუსიკისა და დრამის თეატრში. მიხარია, რომ უკვე ყველა ბილეთი გაყიდულია. შემოსული თანხა #helpukraine ფონდში გადაირიცხება."  #არარუსეთს #არაოკუპაციას #მხარდაჭერაუკრაინას

"უამრავი მიზეზი მქონდა იმისათვის, რომ ჩავრთულიყავი საზოგადოებრივ აქტივიზმში. ვხედავდი, რომ ჩემ გარშემო ძალიან ბევრი ადამიანის უფლებები ირღვეოდა, რომ საზოგადოებას არ აწუხებდა ქალებისა და ბავშვების უფლებების დარღვევა..." "...ამჟამად ყველაფერი გვერდზე გადავდე და უფრო მასშტაბურ პრობლემაზე გადავერთე, როგორიცაა გარე ძალების მიერ ეთნიკურ-რელიგიურ ნიადაგზე შუღლის გაღვივება..."  მოუსმინეთ სამირა ბაირამოვას პოდკასტს აქტივიზმისა და პრობლემური ეთნიკური საკითხების შესახებ.

აქტივიზმს არ აქვს პროფესია და არც შეზღუდული სამოქმედო არეალი. ნახეთ ანიმაცია

1978 წლის 14 აპრილს, თბილისში, რუსთაველის გამზირზე გამოსული ათასობით ადამიანი წინ აღუდგა საბჭოთა კავშირის ხელმძღვანელობას და არ დაუშვა კონსტიტუციაში შესულიყო ცვლილება, რომლის მიხედვით ქართული ენა კარგავდა სახელმწიფო ენის სტატუსს საქართველოში. მადლობა ასეთი სამოქალაქო გმირობისთვის ყველა მონაწილეს! ქვეყნის წინაშე ჩვენი ერთ–ერთი პასუხისმგებლობაა – ხელი შევუწყოთ ჩვენს ყველა თანამოქალაქეს ქართულის სწავლაში და გავუფრთხილდეთ მრავალსაუკუნოვან საგანძურს. #გაიზიარეპასუხისმგებლობა რადგან #ესქვეყანაშენია

კატო მიქელაძის სახელობის პრემია 2013 წლიდან ქალი უფლებადამცველების გამოვლენას, აღიარებასა და დაცვას ემსახურება. პრემია დააწესა "ქალთა ფონდმა საქართველოში“, რომელიც საზოგადოებაში არსებულ ქალთა უფლებების რეალურ განხორციელებასთან დაკავშირებულ პრობლემებს და გამოწვევებს ეხმაურება - იქნება ეს ქალთა შრომითი თუ სექსუალური/რეპროდუქციული უფლებები, გარემოსდაცვითი სამართლიანობა თუ გენდერული თანასწორობა, ფემინისტი და ქვიარ აქტივისტების უსაფრთხოება, მათი აღიარება და მათზე ზრუნვა.  „ფონდის დაფუძნების უპირველესი მიზანი ქალთა ჯგუფებისა და ორგანიზაციების მხარდაჭერაა, მათი ფინანსური რესურსებით უზრუნველყოფისა და შესაძლებლობის ზრდის კუთხით. აქტივისტები და აქტივისტური კამპანიები არის ის ძალა, რომელიც მოქალაქეებს ზრდის, სამოქალაქო საზოგადოებას ავითარებს და სამართლიანობის შეგნებას უყალიბებს. სწორედ ასეთ აქტივიზმზე დგას დღეს ფემინისტური მოძრაობა საქართველოში.  კატო მიქელაძის სახელობის პრემიის დაჯილდოვების ცერემონია ყოველ წელს, 29 ნოემბერს, ქალი უფლებების დამცველების საერთაშორისო დღეს იმართება და საშუალებას აძლევს ფემინისტ აქტივისტებს ისაუბრონ თავიანთ შრომაზე, მიღწევებზე, მიზნებზე თუ საზოგადოებაში არსებულ ბარიერებსა და სირთულეებზე. როგორც ცნობილია, ფემინისტი აქტივისტები ხშირად ხდებიან დისკრიმინაციის, ძალადობის, ცილისწამების, თავდასხმის ობიექტები და მათ ექმნებათ საფრთხე,  როგორც პირადად, ისე კოლექტიურად. ისინი რთულ და უთანასწორო ბრძოლაში არაინ ჩართულნი, რაც სტრესისა და საკუთარი კეთილდღეობის ფასადაც უჯდებათ ხშირად - ასეთ მოცემულობაში კი, მათი დაფასება და მათ მიმართ მადლიერების გამოხატვა ჩვენთვის სასიცოცხლოდ აუცილებელია. ამიტომაც, ეს დღე ქალი აქტივისტებისთვის საზეიმო და საყვარელ დღედ იქცა.“  🔗 https://www.womenfundgeorgia.org

მოუსმინეთ ნენე კვინიკაძის ძალიან საინტერესო პოდკასტს: „...ამბები, რომლებიც უკრაინაში მიმდინარეობს ჩვენთვის არის დღევანდელი კოშმარიც, ბუნდოვანი მომავლის ნიშნებიც და ამავდროულად, არის ჩვენი წარსული ჭრილობების პირდაპირი შეხსნა.“

„ამისთანა მაღალმნიშვნელოვანი საზოგადოება ჩვენში ჯერ არ დაბადებულა, მას დანიშნულებად აქვს ერის განათლება." ასე ეხმაურებოდა იაკობ გოგებაშვილი ქართველთა შორის წერა-კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოების - ერთ-ერთი პირველი ქართული საზოგადოებრივი ორგანიზაციის დაარსებას.

„გაიცანით, ეს მელანო დურმიშიძეა, არაკომერციული ორგანიზაციის ,,სისხლის უანგარო დონორების“ თანადამფუძნებელი და უბრალოდ აქტივისტი. ის ყველა იმ ინიციატივას უჭერს მხარს, რომელიც უკეთესი საზოგადოების ჩამოყალიბებას უწყობს ხელს.  „მთავარი მოტივაცია ჩემთვის ყოველთვის ჩემი ოჯახის წევრები იყვნენ. ბებია და ბაბუა, ხშირად მოგზაურობდნენ შორეულ აღმოსავლეთსა თუ დასავლეთში, ყოველთვის უკან ბრუნდებოდნენ და საკუთარ ცოდნასა თუ გამოცდლებას უზიარებდნენ კოლეგებს. მეც ასე გავიზარდე. სულ ვიცოდი, რომ მოგზაურობა და უცხო ქვეყნების გამოცდილების ნახვა კარგია, თუმცა „სამშობლო უფრო ღრმადაა. უფრო შიგნით”. შესაბამისად, სულ ვიცოდი, რომ პროფესონალიზმი, საკუთარი საქმის ბრწყინვალედ კეთებასთან ერთად ღირსეულ მოქალაქეობას ნიშნავდა. გადამწყვეტი როლი ითამაშა ამერიკის საელჩოს გაცვლითმა პროგრამამ, რომელმაც ერთი წლის განმავლობაში საშუალება მომცა მენახა თუ რა ძალა აქვს საზოგადოებას, რომელიც საერთო მიზნებისა და კეთილდღეობისთვის მუშაობს, ვფიქრობ ეს გარემო განსაკუთრებით ნათლად ჩანს ამერიკაში. სწორედ ეს გახდა მოტივატორი, რომ 2017 წელს დაარსებული ფეისბუქ გვერდი, პანდემიის დაწყებისას, სოციალურ პროექტად გადაიქცა ორგანიზაციაში, რომელიც დღეს ადამიანების სიცოცხლის სადარაჯოზე დგას. რთულ დღეებში, ჩემთვის მთავარი მოტივატორი ისეთ საზოგადოებაში ცხოვრებაა, სადაც ადამიანებს ერთმანეთი უყვართ და ერთმანეთზე ზრუნავენ, იმ მინიმალური პასუხისმგებლობით, რაც თანამოქალაქეებს ერთმანეთის მიმართ უნდა გვქონდეს. ჩვენი მთავარი საქმიანობაა გადაუდებელი სისხლის საჭიროების მქონე ადამიანებს დავეხმაროთ უანგარო დონორების მოძიებაში და სიცოცხლის შენარჩუნებაში. ყოველ დღე ვისმენთ ისტორიებს, თუ როგორ გვთხოვს დედა შვილის გადარჩენას ან პირიქით. ამ დროს გამორიცხულია, დახმარების თხოვნა, მადლობა ან ნებისმიერი სიტყვა თუ ქმედება იყოს ყალბი. გულწრფელი ემოციები კი ყველაზე მეტად გადამდებია. ბევრი გვიტირია ჩვენს პაციენტებზე, რომლებმაც ვერ მოიგეს დაავადებებთან ბრძოლა და კიდევ უფრო ბევრი გვიტირია, როდესაც ძალიან ნათლად ვხედავთ, რამხელაა სიცოცხლის სიყვარულის ძალა, რომელიც ადამიანებს აძლევს დაუჯერებელ ენერგიას, იბრძოლონ და ჩაებღაუჭონ მას. 2021 წელს ჩვენმა ორგანიზაციამ 750 ადამიანის სიცოცხლეს შეუწყო ხელი, თუმცა 2022 წლის თებერვალში ეს რიცხვები კიდევ უფრო გაიზარდა. მნიშვნელოვანია აღინიშნოს, რომ ამას მარტო ვერ გავაკეთებდით და 1200-ზე მეტი სუპერგმირის ანუ სისხლის უანგარო დონორის დახმარებით შევძელით. ამას ვერ გავაკეთებდით იმ 7 მოხალისე გოგონას გარეშე, რომელიც ჩვენ გუნდში მუშაობს, ბაზაში რეგისტრირებული 3000–მდე მოქალაქის გარეშე. და ასევე ბიზნესკომპანიების სოციალური პასუხისმგებლობის გარეშე – კამპანიაში 20–მდე კერძო სექტორის წარმომადგენელია ჩართული. ჩემთვის ყველანაირი კეთილის არსი სიყვარულია. თუ გიყვარს, სულერთია ვინმე თუ რამე, გინდა რომ უკეთესი ადამიანი იყო ვიდრე ხარ, ზრუნავ, მოძრაობ და მერე ერთ დღეს ასე გადაიზრდება საქმეები იმაში, რასაც კეთილ საქმეებს ვეძახით“.

საქართველოში ჯერ კიდევ არსებობს უძრავი ქონების მემკვიდრეობით გადაცემის ფესვგადგმული ტრადიცია, რომელიც მამაკაცებს უპირატესობას, ხოლო უამრავ ქალს ღია ცის ქვეშ ტოვებს, მაშინ, როცა კონსტიტუცია და კანონმდებლობა თანასწორ უფლებებს აწესებს. არასამთავრობო ორგანიზაცია „საფარი“ მრავალი წელია ქალთა უფლებების დაცვის მიმართულებით მუშაობს. ძალზე ხშირად ქალები ფარული ეკონომიკური ძალადობის მსხვერპლნი ხდებიან. სხვა აქტუალური საკითხების ფონზე, ეს პროცესი ხშირად უყურადღებოდ რჩება, რაც მისი გადაჭრის გზების მოძიებას სერიოზულ ბარიერს უქმნის და აფერხებს ქალთა ეკონომიკური გაძლიერების პროცეს „საფარის“ კამპანიის – ,,მეც შვილი ვარ“ – იდეაც სწორედ „საფარის“ ბენეფიციარების ურიცხვი ისტორიის მოსმენის შემდეგ გაჩნდა, რადგან ძალადობის გამო გაქცეული ქალი, ხშირ შემთხვევაში, სრულიად უსახლკაროდ რჩება. ქალის, როგორც უძრავი ქონების მემკვიდრის, იგნორირება ჩვენში ფაქტობრივად მის გაწირვას ნიშნავს. ბევრი მშობელი ამას ვერ აცნობიერებს. კამპანია ძირითადად აგებულია რესპონდენტების მიერ მოყოლილ ისტორიებზე, რომელიც მემკვიდრეობით გადანაწილებულ ქონებას ეხება და სააშკარაოზე გამოაქვს ჩვენს კულტურაში გამჯდარი ბევრი უსამართლო ტრადიცია. შეკრებილი ისტორიებიდანაც ნათლად ჩანს, რომ მშობლები ხშირად შვილებს შორის მემკვიდრეობის განაწილების „ტრადიციულ” სქემას მიყვებია მეორე საკითხია, როდესაც თავად ქალებსაც ესირცხვილებათ მემკვიდრეობით კუთვნილი წილის მოთხოვნა, რადგან აქაც ტრადიციებს და ნათესავ-ახლობელთა ულმობელ შეფასებებს აწყდებიან: „ძმას სახლი გააყიდინა”, „უსინდისო, იმის ნაცვლად, რომ გათხოვდეს და თავისი ქონება შეიძინოს, ოჯახს ედავება” და ა. შ. ამიტომაცაა, რომ განურჩევლად იმისა, თუ რა ეკონომიკურ საჭიროებებს განიცდის ქალი, მას „ანამუსებენ”, რომ ქონება ძმას/ძმებს დაუთმოს და თავად დაქორწინდეს ან რამე სხვა მიზეზით გაათავისუფლოს მშობლებისეული საცხოვრის დროა, ამ თემაზე საზოგადოებაში ფართო დისკუსია გაიშალოს და ადამიანებმა, პირველ რიგში მშობლებმა, შემდეგ ქონებაწართმეული ქალების ძმებმა და თავად ქალებმაც კარგად გააცნობიერონ, რომ მემკვიდრეობის გადანაწილებას გენდერი არ აქვს”, - ამბობს შორენა გაბუნია არასამთავრობო ორგანიზაცია „საფარის” პროექტის კოორდინატორი.

რა არის აქტივიზმი? მოუსმინე გიორგი მელაძის პოდკასტს. „... თუ დააკვირდებით ავტორიტარული სახელმწიფოების მიზანია... გააჩინონ ეჭვი, წაახალისონ დაპირისპირება. მაშინ, როცა აქტივიზმი, პირიქით, ცდილობს დაამკვიდროს საზოგადოებაში ნდობა."