„გმირობის ნაყოფი – მოყვანილია საოკუპაციო ხაზთან“ – ეს წარწერები მომხმარებლებს მიუთითებს, რომ პროდუქტები ჩამოტანილია შინდისიდან, დირბიდან, მეჯვრისხევიდან, ბერშუეთიდან და დვანიდან. მისი შეძენით მომხმარებელი საოკუპაციო ხაზთან მცხოვრებ იმ ადამიანებს აძლიერებს, რომლებიც რუსი ოკუპანტების შიშის მიუხედავად, დაუღალავად შრომობენ.  სოფელ ბერშუეთიდან ეკატერინე ერთ–ერთია იმ ფერმერთა შორის, რომლის წარმოებული ჩირი ამ წარწერით იყიდება. ოჯახთან ერთად სასოფლო კოოპერატივი ჩამოაყალიბა, საკუთარი რესურსებით ააწყო საწარმო, გრანტის საშუალებით შეიძინა ხილის საშრობი და 2021 წლიდან დაიწყო წარმოება.  „მავთულხლართთან დამუშავებული ქართული მიწა და ამოქმედებული ქართული წარმოება დიდი სტიმულია ჩვენთვის. როდესაც იცი, რომ ემსახურები ქართულ საქმეს, საქმით აჩვენებ პატრიოტულ, ღირსეულ მაგალითს, მარტივად უმკლავდები ნებისმიერ დაბრკოლებას და მცოცავი ოკუპაციის პერმანენტულ შიშს“, – ამბობს ეკატერინე სოფელ ბერშუეთიდან და დასძენს „შიში არსად წასულა, მუდმივი ბორდერიზაცია არ შეჩერებულა… ეს ყველაზე მეტად კი ე.წ. საოკუპაციო ხაზთან იგრძნობა“.  „გმირობის ნაყოფი“ – ინფორმაციის თავისუფლების განვითარების ინსტიტუტის (IDFI) ინიციატივაა, რომლის მიზანი საოკუპაციო ხაზთან მცხოვრები ადამიანების მხარდაჭერაა, მათი მოყვანილი პროდუქტის პოპულარიზაციის გზით. პროექტის განხორციელება შესაძლებელი გახდა აშშ–ის საერთაშორისო განვითარების სააგენტოსა (USAID) და ამერიკელი ხალხის მხარდაჭერით, ინფორმაციის სანდოობის პროგრამის (GIIP) ფარგლებში. ინიციატივის ფარგლებში შეიქმნა ახალი ბრენდ–იდენტობა, რომელიც მომხმარებელს საოკუპაციო ხაზთან მოყვანილი პროდუქტის იდენტიფიცირებასა და შეძენაში ეხმარება.  „გმირობის ნაყოფი“ – ასეთი შეფუთვით შეხვედებით ხილს, ჩირს, ჩურჩხელებს სხვა ნუგბარს მარკეტებში. რაც მომხმარებელს საშუალებას აძლევს გამოხატოს სოლიდარობა იმ ადამიანების მიმართ, რომლებიც კვლავაც აგრძელებენ თავიანთ საქმიანობას საოკუპაციო ხაზთან ახლოს და კიდევ ერთხელ გვახსენებენ შრომის და გამბედაობის ნაყოფს.

საზოგადოებრივი ორგანიზაციების ერთიანი ვებპორტალი CsoGeorgia.org აგრძელებს სახელმწიფო საგრანტო დაფინანსების საკითხებზე ინტერვიუების გამოქვეყნებას. ამჯერად, გორის კეთილდღეობისა და განვითარების ცენტრის დირექტორი, ქალბატონი თინა ბრეგვაძე გვესაუბრა ორგანიზაციის გამოცდილებაზე, ადგილობრივ თვითმმართველობასთან თანამშრომლობასა და მუნიციპალიტეტების მიერ სახელმწიფო გრანტის გაცემის წესის დანერგვის აუცილებლობაზე. ქალბატონო თინა, მიუღია თუ არა სახელმწიფო საგრანტო დაფინანსება თქვენს ორგანიზაციას და რომელი საჯარო უწყებებისგან? რას ეხებოდა პროექტები? რა იყო აქტივობების მიზანი? -    დიახ, სახელმწიფო საგრანტო დაფინანსება მიგვიღია თბილისის ბავშვთა და ახალგაზრდული ფონდიდან. პროექტი ეხებოდა შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე პირთა პროფესიულ განათლებას და დასაქმების ხელშეწყობას. დაგეგმილი აქტივობები წარმატებით განხორციელდა - შშმ პირებმა აითვისეს პროფესიული უნარები და მუშაობენ კიდეც ჩვენთან არსებულ სახელოსნოში - სულ 6 ადამიანი დავასაქმეთ. როგორ იგებთ სახელმწიფო საგრანტო კონკურსების შესახებ ინფორმაციას? თქვენი შეფასებით, რამდენად ხელმისაწვდომია ინფორმაცია ფართო აუდიტორიისთვის? -    ინფორმაციას ვიგებთ სხვადასხვა წყაროდან, თუმცა კარგი იქნებოდა, უფრო მეტად იყოს სსო-ები/საზოგადოება ინფორმირებული სახელმწიფო საგრანტო პროგრამების კონკურსების გამოცხადების შესახებ. საპროექტო განაცხადების მომზადებისას თუ გქონიათ შეკითხვები (თუ კი, რა სახის?) გრანტის გამცემ სუბიექტებთან და თუ გისარგებლიათ მათი კონსულტაციით პროექტის განაცხადის ჩაბარებამდე? -    საპროექტო განაცხადების მომზადებისას მქონია ონლაინ და სატელეფონო, სხვადასხვა სახის კითხვები. ძირითადად, მაინც ბიუჯეტის მუხლებთან დაკავშირებით და ძალიან ობიექტურად მიმიღია მათგან დახმარება. სამოქალაქო საზოგადოების ორგანიზაციების წარმომადგენლები ხშირად მიუთითებენ, რომ უარის შემთხვევაში, არა მხოლოდ ქულათა სისტემით, არამედ სიტყვიერადაც უნდა იყოს ახსნილი - თუ რა მიზეზით ვერ გავიდა კონკურსში ესა თუ ის პროექტი/იდეა. გქონიათ შემთხვევა, როდესაც განაცხადი ვერ გავიდა კონკურსში და სიტყვიერი ახსნა-განმარტება მოითხოვეთ? თუ განუმარტავს პასუხისმგებელ უწყებას უარის მიზეზები? და ეს განმარტებები დაგხმარებიათ თუ არა შემდგომში განაცხადის უკეთ მომზადებაში? -    დიახ, ძალიან ხშირად მქონია მსგავსი შემთხვევა. როდესაც საგრანტო პროექტის განაცხადზე უარია, არ გეუბნებიან თუ რატომ ვერ გადავიდა, რა იყო არასწორი... ძირითადად უთითებენ რომ, განაცხადი შემდეგ ეტაპზე მაღალი კონკურენციის გამო ვერ გადავიდა. რა თქმა უნდა, ვეთანხმები იმ აზრს, რომ უარის წერილს თან უნდა დაერთოს ახსნა-განმარტება, რომ მომავალში უკეთესი შედეგი გვქონდეს. კვლევით დასტურდება, რომ საჯარო უწყებების მხრიდან საგრანტო პროგრამის შემუშავების ეტაპზე არ არსებობს დაინტერესებული პირების მონაწილეობის პრაქტიკა... თქვენი ხედვით, რას შეცვლიდა საგრანტო პროგრამის შემუშავებაში სამოქალაქო საზოგადოების ორგანიზაციების მონაწილეობა? -    სამოქალაქო საზოგადოების ორგანიზაციების მონაწილეობა საგრანტო პროგრამის შემუშავების პროცესში მნიშვნელოვანია, რადგან მათ იციან საზოგადოების საჭიროებები და პრობლემები, შესაბამისად, პროგრამებს უფრო მიზანმიმართული შედეგი ექნება. საქართველოში მუნიციპალიტეტებს გრანტის გაცემის უფლება არ აქვთ. რა ბარიერებს უქმნის ეს წესი ადგილობრივ ორგანიზაციებს, მოსახლეობას და რა შესაძლებლობებს გააჩენს ამ წესის ცვლილება? -    მუნიციპალურ ორგანოებს არ შეუძლიათ განახორციელონ საზოგადოებრივი ორგანიზაციების და ადგილობრივი ინიციატივების საგრანტო დაფინანსება. ამის მიუხედავად, ისინი საკუთარი პროგრამების განხორციელებისას, საბიუჯეტო თანადაფინანსებას გასცემენ საზოგადოებრივ ორგანიზაციებზე, რასაც გრანტს ვერ არქმევენ. მაგალითად, გორის კეთილდღეობის და განვითარების ცენტრი აქტიურად თანამშრომლობს ადგილობრივ ხელისუფლებასთან და დაფინანსებას იღებს, როგორც სოციალური, ასევე სპორტის და ხელოვნების განვითარების ხელშეწყობის პროექტებისთვის. ჩემი აზრით, ამას არ უნდა ერქვას თანადაფინანსების პროექტი, რადგან სამოქალაქო საზოგადოების ორგანიზაციები ძირითადად დამოკიდებულნი არიან უცხოური გრანტების მოპოვებაზე, დონორები კი მუდმივად არ იქნებიან. შესაბამისად, აუცილებელია, ადგილობრივ მუნიციპალიტეტებს ჰქონდეს გრანტების გაცემის უფლება და ცვლილებები შევიდეს კანონმდებლობაში. საზოგადოებრივი ორგანიზაციებისთვის უნდა გაჩნდეს დაფინანსების სხვადადასხვა, ალტერნატიული წყაროები. ეს მეტ შესაძლებლობას მისცემს ადგილობრივ ორგანიზაციებს, დაგეგმონ კონკრეტული მუნიციპალიტეტისთვის აქტუალური პროექტები და უფრო მეტად ჩაერთონ ადგილობრივი მნიშვნელობის საკითხების გადაწყვეტის პროცესში. საზოგადოებრივი ორგანიზაციები ადგილობრივი თვითმმართელობისთვის ის პარტნიორები არიან, რომლებიც კარგად იცნობენ მოსახლეობას და გააჩნიათ უნარი, საზოგადოებას მიაწოდონ მათ საჭიროებებზე მორგებული, ღირებული პროდუქტი. ესაუბრა თეკლე ქაროსანიძე

საქართველოში დასაქმებულთა 88%–ს კუთვნილი შრომის ანაზღაურება სრულად ვერ მიაქვს სახლში. რატომ ფიქრობს ასე ღირსეული შრომის პლატფორმა. ღირსეული შრომის პლატფორმის ანგარიშის – „საქართველოში მოპარული ხელფასის“ თანახმად  დასაქმებულთა 88%–ს კუთვნილი შრომის ანაზღაურება სრულად ვერ მიაქვს სახლში  დასაქმებულთა „მოპარული ხელფასის“ საერთო ოდენობა კი დაახლოებით 25 მილიონ ლარს უტოლდება ანგარიში ეფუძნება პლატფორმის გამომთვლელის მონაცემებს, რომელიც 2021 წლის 10 დეკემბრიდან 2022 წლის 20 ივნისის ჩათვლით 3167–მა დასაქმებულმა შეავსო. ანგარიში: "საქართველოში მოპარული ხელფასი" რა არის „მოპარული ხელფასი“? როცა დასაქმებულს კანონით კუთვნილ ხელფასს არ უხდიან. აღნიშნული მოიცავს სხვადასხვა სახის დარღვევეას, მათ შორისაა:  აუნაზღაურებელი განაკვეთური შრომა  არასამუშაო საათებში შრომა  გადაუხდელი ფეხის ქირა •გადაუხდელი საბოლოო ანაზღაურება  ხელფასის უკანონო დაქვითვა ფორმები დივერსიფიცირებულია დასაქმების სფეროების მიხედვით. გამომთვლელის მონაცემების თანახმად – 2,789 დასაქმებული (მონაწილეთა 88%) სამუშაო ადგილზე მინიმუმ ერთი ფორმის ხელფასის მოპარვის მსხვერპლი მაინც გამხდარა.  საქართველოში „მოპარული ხელფასის“ ყველაზე გავრცელებული ფორმა არასამუშაო დროს მუშაობაა, რომელიც სამუშაო მოვალეობების ისეთ დროს შესრულებას მოიცავს, რომელსაც დასაქმებულებს ანაზღაურებად სამუშაო დროში არ უთვლიან. დასაქმებულთა 75.5% მიუთითებდა დამატებითი ანაზღაურების გარეშე არასამუშაო დროს მუშაობაზე.  მთვლელი – გაიგე რა ხდება შენს თავს ღირსეული შრომის პლატფორმა არის დამოუკიდებელი პროფესიული კავშირებისა და ადამიანის უფლებების ორგანიზაციების ერთობა, რომლებიც საქარველოში შრომის პოლიტიკის გაუმჯობესებისა და ღირსეული შრომითი პირობების შექმნის იდეის გარშემო გაერთიანდნენ.  პლატფორმის წევრები არიან შემდეგი ორგანიზაციები და პროფკავშირები:  საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაცია (GYLA)  ფონდი ღია საზოგადოება-საქართველო (OSGF)  ჯანდაცვისა და მომსახურების სფეროების პროფკავშირი – „სოლიდარობის ქსელი“  სოციალურ მუშაკთა გაერთიანება  თბილისის მეტროპოლიტენის დამოუკიდებელი პროფკავშირი – „ერთობა 2013“  სოციალური სამართლიანობის ცენტრი (ყოფილი EMC) • ჰუმან რაითს ვოჩ (Human Rights Watch)

მსოფლიოში დათვების 8 სახეობა ბინადრობს, აქედან ხუთი სახეობის რიცხოვნობა მცირდება. რიცხოვნობის შემცირების მიზეზებიდან ერთ–ერთი ბრაკონიერობაა.საქართველოში ძირითადად მურა დათვი გვხვდება, რომელიც წითელ წიგნში არის შეტანილი.  „ზოოლოგიურ ცენტრში“ მყოფი მურა დათვები და რუხი მგლები, ერთ დროს ველურ ბუნებაში დაიბადნენ ეხლა კი ცენტრის თავშესაფარში ბინადრობენ. აქ მოხვედრამდე თითოეულს თავისი მძიმე ისტორია აქვს – ბრაკონიერების მიერ ობლობა, ბუნებრივ გარემოს მოწყვეტა, ზოგ შემთხვევაში ვოლიერში დამწყვდევა ან ჯაჭვით დაბმა. „ჩვენთან მოხვედრილი დათვები და მგლები ძირითადად ჰყავდათ დატყვევებული რესტორნებში, კერძო სასტუმროებში, რომელთაც წლების განმავლობაში გასართობად იყენებდნენ“, ამბობენ ზოოლოგიურ ცენტრში. ცენტრი 2010 წელს დაარსდა გადაშენების პირას მყოფი სახეობების გადასარჩენდა, მათი პირველი ბინადრებიც გარემოს დაცვის სამინისტროს ზედამხედველობის სამსახურის მიერ სხვადასხვა ობიექტებისთვის ჩამორთმეული უნიკალური ცხოველები გახდნენ. არაბუნებრივ გარემოში გაზრდილი დათვების და მგლების ველურ ბუნებაში დაბრუნება თითქმის შეუძლებელია, რადგან მათ არ იციან ნადირობა და დამოუკიდებლად საკვების მოპოვება. ამიტომ, გაშვების შემთხვევაში, დიდი შანსია დასახლებულ ადგილებში გამოჩნდნენ, ამის გამო მათი გაშვება ბუნებაში აკრძალულია, ამბობენ ორგანიზაციის წარმომადგენლები. ისინი მაქსიმალურად ცდილობენ ცხოველებს შეუქმნან ნახევრად ბუნებრივი პირობები, თუმცა ეს ფინანსებთან და საზოგადოების მხარდაჭერასთან არის დაკავშირებული.  ბრაკონიერობა ცუდია!!! ნუ გაწირავთ ცხოველებს!!!

უკრაინაში რუსეთის შეჭრის შემდეგ საქართველომ მრავალი უკრაინელი მიიღო. არასამთავრობო ორგანიზაციები მათ დასახმარებლად აქტიურად მუშაობენ.  მათ შორისაა დემოკრატიული ჩართულობის ცენტრების ქსელი, რომელმაც ბათუმის ოფისში, ივლისში, ახალი პროექტი დაიწყო, რომლის მიზანიც ბათუმში ჩამოსული უკრაინის მოქალაქეების მხარდაჭერაა. პროექტს წინ უსწრებდა ცენტრების ქსელის მიერ ჩატარებული კვლევა უკრაინელთა საჭიროებების გამოსავლენად. კვლევამ, სხვა საკითხებთან ერთად, ქართული ენის სწავლების საჭიროება გამოავლინა. დემოკრატიული ჩართულობის ცენტრების ქსელის ბათუმის ოფისში ქართული ენის გაკვეთილები ზრდასრულების გარდა, 17 წლამდე მოზარდებისთვისაც ტარდება.  მთლიანობაში პროექტში უკრაინის 300-ზე მეტი მოქალაქე მონაწილეობს, უშუალოდ ენის და არტ-თერაპიის კურსებს კი 50 ბავშვი გადის.  ,,გაკვეთლები ძალიან სახალისო ფორმატში მიმდინარეობს, უკრაინელმა ბავშვებმა უკვე ისწავლეს ქართული ანბანი, კვირის დღეები და სხვა ელემენტარული საკომუნიკაციო ლექსიკა. გვყავდა ბავშვები რომლებსაც ისეთი ემოციური სტრესი ჰქონდათ, რომ ვერ ჭამდნენ, ვერ ახერხებდნენ აქტიურ კომუნიკაციას, მაგრამ უკვე უდიდესი პროგრესი აქვთ, ბევრს იღიმიან და ცენტრში დაგეგმილი აქტივობების შედეგად არაერთი მეგობარიც შეიძინეს“,- თეონა დიასამიძე, ცენტრის კოორდინატორი. პროექტის ფარგლებში, ასევე, არაერთი საინფორმაციო კამპანია გაიმართა.  ბათუმში მცხოვრები უკრაინის მოქალაქეების მხარდამჭერ ღონისძიებებს არასამთავრობო ორგანიზაცია „დემოკრატიული ჩართულობის ცენტრების ქსელი“ ახორციელებს. 🇬🇪 დემოკრატიული ჩართულობის ცენტრები საქართველოს 10 ქალაქში მუშაობენ და უსაფრთხო სივრცეს სთავაზობენ მოქალაქეებს, საზოგადოებრივ ორგანიზაციებს, მედია საშუალებებსა და ყველა სხვა ჯგუფს განურჩევლად მათი პოლიტიკური, თუ სოციალური კუთვნილებისა, მხოლოდ იმ პირობით, რომ პატივს სცემენ თავისუფალი, დემოკრატიული და კონსტრუქციული მონაწილეობის პრინციპებს და არ წაახალისებენ ძალადობას ან დისკრიმინაციას.

საგზაო უსაფრთხოების წესების დაცვა ჩვენი ყოველდღიური ცხოვრების განუყოფელი ნაწილია. ყურადღების მოდუნებას ან წესების უგულებელყოფას შესაძლოა ადამიანის სიცოცხლე ემსხვერპლოს. 4060 საგზაო შემთხვევა დაფიქსირდა საქართველოში 2022 წლის იანვარ–სექტემბერში. დაიცავი წესები – მნიშვნელობა არ აქვს ფეხით დადიხარ თუ მანქანით. არ მართო მანქანა ნასვამ მდგომარეობაში, არ გადააჭარბო სიჩქარეს, არ შექმნა საავარიო სიტუაცია, არ უარყო შუქნიშანი და ზებრა გადასასვლელი, თვალი ადევნე საგზაო ნიშნებს. თუ ფეხით მოსიარულე ხარ – იარე ტროტუარზე და გადადი გზაზე მხოლოდ დასაშვებ ადგილას. იზრუნე სიცოცხლეზე, დაიცავი შენი და გარშემომყოფების უსაფრთხოება. #გაიზიარეპასუხისმგებლობა და გახდი სამაგალითო, რადგან #ესქვეყანაშენია.

რა არის მშრალი ჭრა და რატომ არის იგი ჯანმრთელობისთვის განსაკუთრებულად საშიში? გაიგე მეტი. მშენებლობისას ერთ–ერთი სახიფათო მეთოდი ქვის მშრალი ჭრაა, რომლის გამოყენებისას დიდი რაოდენობით მტევრი გამოიყოფა. ქვის შრალი ჭრისას, ამ საქმის შემსრულებლის და იქვე ახლოს მყოფი ადამიანების სასუნთქ გზებში კვარციანი მტვერი ხვდება. ამ მტვერის ხშირად შესუნთქვამ შეიძლება სასუნთქი გზების მძიმე დაავადებები გამოიწვიოს.  აშშ–ის სამუშაო უსაფრთხოებისა და ჯანმრთელობის ადმინისტრაციის (OSHA) მიერ დადგენილ დასაშვებ ნორმას 10–ჯერ აღემატება ბეტონის ბლოკების და ფილების მშრალი ჭრის შემთხვევაში გამოყოფილი მტვერი.  რა ვითარებაა ჩვენთან?  ისევე როგორც ბევრ ქვეყანაში, საქართველოშიც მშრალი ჭრა სამართალდარღვევას წარმოადგენს და დარღვევის შემთხვევაში ჯარიმებსაც ითვალისწინებს. მოძრაობა „ჩემი ქალაქი მკლავს“ 2019 წლიდან სწავლობს საკითხს და მათი მონიტორინგის შედეგების მიხედვით დღემდე გამოვლენილია 200–ზე მეტი მშრალი ჭრის შემთხვევა, რომელთა უმეტესობა თბილისში დაფიქსირდა. ჭრის ინიციატორთა ნაწილი დაჯარიმდა ან გაფრთხილება მიიღო. მოძრაობამ მარტო ნოემბრში 31 ასეთი შემთხვევა გამოავლინა და 31 ვიდეო მიაწოდა შესაბამის უწყებებს, აქედან 25 ობიექტი დაჯარიმდა. #არაქვაჭრა – ასე ჰქვია კამპანიას, რომელსაც მოძრაობა „ჩემი ქალაქი მკლავს“ აწარმოებს და მისი მიზანია მშრალი ჭრის შესახებ საზოგადოების ცნობიერების ამაღლება და მათი მონაწილეობა მონიტორინგის პროცესში. თვალი ადევნე და შეუერთდი მოძრაობის ინიციატივას, რათა ერთად გავხადოთ გარემო ყველასთვის უსარფხთო.

ევროპა სამართალია... ავტორიტარიზმი ანგრევს სამართალს. მოუსმინე გია ბუღაძის პოდკასტს

პოლიტიკურმა მოძრაობამ „ხალხის ძალამ“, საზოგადოებრივი ორგანიზაციების უცხოური დაფინანსების რეგულირების მიზნით, საკანონმდებლო ინიციატივა დაანონსა. ისინი „მკაცრი საკანონმდებლო ჩარჩოს“ შექმნას ითხოვენ. ამ ინიციატივით, პოლიტიკური მოძრაობა, აშშ–ის საგარეო ურთიერთობათა კომიტეტის სხდომას გამოეხმაურა, სადაც საქართველოში დეკმოკრატიის ხარისხი, უკუსვლა და საქართველოს მიმართ აშშ–ის პოლიტიკის გადახედვის საკითხები განიხილებოდა. საპასუხო განცხადებაში „ხალხის ძალამ“ აღნიშნა, რომ აშშ–ის მიერ საქართველოსთვის გამოყოფილი დაფინანსება ძირითადად საზოგადოებრივ ორგანიზაციებს ხმარდება, რომლებიც საქართველოს სუვერენიტეტისთვის არსებით „საფრთხეს“ წარმოადგენენ. ჯერჯერობით უცნობია საკანონმდებლო ინიციატივის დეტალები, თუმცა პოლიტიკური მოძრაობის წარმომადგენლები ამბობენ, რომ მათი ინიციატივა დაეყრდნობა „საუკეთესო დასავლურ პრაქტიკას“, მათ შორის მოიაზრებენ აშშ–ის უცხოური აგენტების რეგისტრაციის აქტსაც (FARA). FARA 1938 წელს ამოქმედდა და მიმართული იყო ნაცისტურ პროპაგანდასთან ბრძოლის წინააღმდეგ. ეს აქტი არაერთხელ იყო აშშ–იც არაკომერციული ორგანიზაციების, აქტივისტების საქმიანობაში ჩარევის მიზნით გამოყენებული. ახალი პოლიტიკური მოძრაობის ინიციატივას გამოეხმაურა მმართველი პარტიის თავმჯდომარე ირაკლი კობახიძე და აღნიშნა, რომ ისჯელებენ ინციატივაზე თუ რასთან აქვთ საქმე, რამდენად შეესაბამება დასავლურ პრაქტიკას და მხოლოდ ამის შემდეგ განიხილავენ.  უნდა აღინიშნოს ის გარემოება, რომ სსო–ების უცხოური დაფინანსების რეგულირების შესახებ ინიციატივის გაჟღერებას წინ უსწრებდა ხელისუფლების წარმომადგენლებისა და პროსახელისუფლებო მედიების მხრიდან სამოქალაქო სექტორის მიმართ სიტყვიერი თავდასხმები. ისინი კრიტიკულ საზოგადოებრივ ორგანიზაციებს პარტიულ მიკერძოებას, ფინანსურ გაუმჭვირვალობასა და ანგარიშვალდებულების ნაკლებობას აბრალებენ. უცხოური დაფინანსება წარმოადგენს ქართული სსო-ების ძირითად ფინანსურ რესურსს სსო–ების უცხოურ დაფინანსების საკანონმდებლო რეგულირების ბუნდოვანი და სადავო ინიციატივა, საზოგადოებრივი ორგანიზაციების მიმართ ხშირი თავდასხმები, გადაწყვეტილების მიღების პროცესიდან კრიტიკული სსო–ების ჩამოშორების მცდელობა – იმეორებს სამოქალაქო საზოგადოების შევიწროების სცენარებს, რომლებიც სხვა ქვეყნებში, გამოიყენეს.  მსგავსი ინიციატივები ერთგვარი ნიშანია იმისა, რომ ქვეყანაში შესაძლოა გაუარესდეს სსო–ებისთვის გარემო, რაც თავის მხრივ, პოტენციურად საფრთხეს შეუქმნის საქართველოს ევროპულ მისწრაფებებს, რომ ქვეყანა გახდეს ევროკავშირის კანდიდატი სახელმწიფო. მით უმეტეს იმ ფონზე, როცა მსგავს საკითხზე, ევროპის მართლმსაჯულების სასამარლომ (ECJ) უნგრეთის მაგალითზე 2020 წელს მიიღო გადაწყვეტილება. რომლის მიხედვითაც უნგრეთში საზოგადოებრივი ორგანიზაციების უცხოელი პირების მიერ დაფინანსებაზე დაწესებული შეზღუდვები უარყოფითად შეფასდა და აღინიშნა, რომ იგი ეწინააღმდეგება ევროკავშირის კანონმდებლობას.

საზოგადოებრივი ორგანიზაციების ერთიანი ვებპორტალი CsoGeorgia.org ასოციაცია „ანიკას“ აღმასრულებელ დირექტორს, ქ-ნ ირინე ინასარიძეს სახელმწიფო საგრანტო დაფინანსების საკითხებზე ესაუბრა. ქ-ნ ირინე, მიგიღიათ თუ არა სახელმწიფო საგრანტო დაფინანსება და რომელი საჯარო უწყებებისგან? რას ეხებოდა პროექტები? რა იყო აქტივობების მიზანი? ასოციაცია „ანიკას“ სახელმწიფო საგრანტო დაფინანსება ორი უწყებისგან აქვს მიღებული: კულტურის სამინისტროსა (მაშინ მხოლოდ კულტურის სამინისტრო იყო) და აწ უკვე ყოფილი სპორტისა და ახალგაზრდობის სამინისტროსგან. კულტურის სამინისტროს პროექტის ფარგლებში, შევქმენით ახალი პიესა და დავდგით სპექტაკლი შშმ პირებისა და პროფესიონალი მსახიობების მონაწილეობით მარჯანიშვილის დიდ საკონცერტო დარბაზში. პროექტის მიზანი იყო საზოგადოების ცნობიერების ამაღლება და შშმ ადამიანების საზოგადოებაში ინკლუზია; სპორტისა და ახალგაზრდობის სამინისტროს პროექტის ფარგლებში, შევქმენით სამკერვალო სახელოსნო შშმ ახალგაზრდებისა და შშმ ბავშვების მშობლებისთვის. მიზანი იყო შშმ პირების დასაქმება და ეკონომიკური მდგომარეობის გაუმჯობესება, პროფესიული უნარების ჩამოყალიბება. სახელმწიფო საგრანტო პროექტის განხორციელებისას თუ გქონიათ რამე სახის გამოწვევა? როგორ მოგიგვარებიათ? პროექტების განხორციელების პროცესში გამოწვევები არ გვქონია. როგორ იგებთ სახელმწიფო საგრანტო კონკურსების შესახებ ინფორმაციას? თქვენი შეფასებით, რამდენად ხელმისაწვდომია ინფორმაცია ფართო აუდიტორიისთვის? როგორც ვიცი, ინფორმაციას აქვეყნებენ საკუთარ ვებგვერდებზე და ოფიციალურ სოციალურ ქსელებში. რამდენიმე წელია, სახელმწიფო საგრანტო კონკურსებში მონაწილეობა არ მიგვიღია სწორედაც რომ ინფორმაციაზე ნაკლები წვდომის გამო. კონკურსების შესახებ ინფორმაცია ნამდვილად არ არის ხელმისაწვდომი ფართო აუდიტორიისთვის. საპროექტო განაცხადების მომზადებისას თუ გქონიათ შეკითხვები (თუ კი, რა სახის?) გრანტის გამცემ სუბიექტებთან და თუ გისარგებლიათ მათი კონსულტაციით პროექტის განაცხადის ჩაბარებამდე? სპორტისა და ახალგაზრდობის სამინისტროს ეს საკითხი კარგად ჰქონდა ორგანიზებული. მართავდა საკონსულტაციო შეხვედრების დღეებს და ინდივიდუალური კონსულტაციების შესაძლებლობაც გვქონდა. სამოქალაქო საზოგადოების ორგანიზაციების წარმომადგენლები ხშირად მიუთითებენ, რომ უარის შემთხვევაში, არა მხოლოდ ქულათა სისტემით, არამედ სიტყვიერადაც უნდა იყოს ახსნილი - თუ რა მიზეზით ვერ გავიდა ესა თუ ის პროექტი/იდეა კონკურსში. ეს პრაქტიკა მათ საშუალებას აძლევთ, დაინახონ დამუშავებული საპროექტო წინადადების ხარვეზები, რაც მომავალში უკეთესი განაცხადის წარდგენის შესაძლებლობას ზრდის. თქვენ როგორი გამოცდილება გაქვთ? გქონიათ შემთხვევა, როდესაც განაცხადი ვერ გავიდა კონკურსში და სიტყვიერი ახსნა-განმარტება მოითხოვეთ? თუ განუმარტავს პასუხისმგებელ უწყებას უარის მიზეზები? და ეს განმარტებები დაგხმარებიათ თუ არა შემდგომში განაცხადის უკეთ მომზადებაში? ჩვენ უარის განმარტებები არ მიგვიღია, თუმცა სამოქალაქო საზოგადოების ორგანიზაციების მოსაზრებებს ვეთანხმები: -  დასაბუთებული უარის მიღება სასარგებლო იქნება ორგანიზაციის შემდგომი განვითარებისთვის. კვლევით დასტურდება, რომ საჯარო უწყებების მხრიდან საგრანტო პროგრამის შემუშავების ეტაპზე არ არსებობს დაინტერესებული პირების მონაწილეობის პრაქტიკა... თქვენი ხედვით, რას შეცვლიდა საგრანტო პროგრამის შემუშავებაში სამოქალაქო საზოგადოების ორგანიზაციების მონაწილეობა? სამოქალაქო საზოგადოების ორგანიზაციებმა ბევრად უკეთ ვიცით ჩვენი მიზნობრივი ჯგუფის საჭიროებები და პრიორიტეტები. შესაბამისად, ჩვენი მონაწილეობა საგრანტო პროგრამის შემუშავებაში განაცხადს საჭიროებების მოგვარებაზე უფრო მეტად ორიენტირებულს გახდის. საქართველოში მუნიციპალიტეტებს გრანტის გაცემის უფლება არ აქვთ. რა ბარიერებს უქმნის ეს წესი ადგილობრივ ორგანიზაციებს, მოსახლეობას და რა შესაძლებლობებს გააჩენს ამ წესის ცვლილება? ასოციაცია „ანიკა“ ბოლო წლებია აქტიურად მუშაობს მუნიციპალიტეტებთან, აძლიერებს ადგილობრივ ორგანიზაციებს, რათა მათ შეძლონ საკუთარ მუნიციპალიტეტებთან მჭიდრო თანამშრომლობა და შესთავაზონ მოსახლეობას მათ საჭიროებებზე მორგებული მომსახურებები. ხშირად არის, რომ მუნიციპალიტეტი მზადაა ითანამშრომლოს სამოქალაქო საზოგადოების ორგანიზაციასთან, მაგრამ ვერ ნახულობს გზას ამგვარი თანამშრომლობისთვის და ამის გამო, საკუთარ მუნიციპალურ ა(ა)იპ-თან თანამშრომლობს, რაც ბევრად ნაკლებ ხარისხს ნიშნავს. ეს მნიშვნელოვან ბარიერებს ქმნის მუნიციპალიტეტებში, როგორც სამოქალაქო საზოგადოების ორგანიზაციებისთვის, ასევე მოსახლეობისთვის. ცვლილებები შეამსუბუქებს ბარიერებს და გაზრდის კონკურენციას სამოქალაქო საზოგადოების ორგანიზაციებს შორის, რაც აისახება პროექტის შესრულების ხარისხზე და შესაბამისად, მოსახლეობის კეთილდღეობაზე.   მოამზადა თეკლე ქაროსანიძემ

ყოველი დღე სიკეთის კეთების ახალი შესაძლებლობაა – ასეთია ორბელიანი–საქართველოს კამპანიის მიზანი. იგი ერთგვარი შეხსენებაც არის, რომ ადამიანებმა გასცენ მეტი: სიკეთე, ზრუნვა, სითბო, ღიმილი...  „ორბელიანი” არასამთავრობო ორგანიზაციაა, რომლის მიზანია სოციალური ინიციატივების მხარდაჭერა, რათა თითოეულ მოქალაქეს გაუჩნდეს შესაძლებლობა შეცვალოს საკუთარი თემის ცხოვრება უკეთესობისკენ.  რასაცა გასცემ შენია... – ასეთია კამპანიის დევიზი. ჩვენ მოგიყვებით ამბავს მე–19 საუკუნეში მოღვაწე ადამიანებზე, რომლებმა შოთა რუსთაველის აფორიზმით იცხოვრეს და უკვდავი პოემის, უნიკალური გამოცემა დაგვიტოეს.  „ვეფხისტყაოსნის“ ამ გამოცემას „ქართველიშვილისეულს“ უწოდებენ.  ვინ იყო გიორგი ქართველიშვილი?  მისი ბავშვობისა და ახალგაზრდობის შესახებ ინფორმაცია თითქმის არ არის ხელმისაწვდომი, ცნობილია ის, რომ იგი სავაჭრო საქმის უბადლო მცოდნე, ცნობილი მეწარმე და მეცენატი იყო, რომელმაც ქართული კულტურის განვითარებასა და პოპულარიზაციისთვის უმნიშვნელოვანესი როლი შეასრულა.  მე–19 საუკუნის 80–იან წლებში ქართველიშვილმა შოთა რუსთაველის „ვეფხისტყაოსნის“ გამოცემაზე დაიწყო ფიქრი და მისი ინიციატივით კომისიაც შეიქმნა, რომელსაც პოემის ტექსტის ვარიანტების შეჯერება–დადგენა დაევალა. კომისიაში შედიოდნენ ილია ჭავჭავაძე, ივანე მაჩაბელი, რაფიელ ერისთავი, დიმიტრი ბაქრაძე, პეტრე უმიკაშვილი და იონა მეურნარგია.  წიგნისთვის ქართველიშვილმა ახალი შრიფტი გამოიწერა, სხვადასხვა ქართული ორნამენტები შეაროვა წიგნის გასაფორმებლად. წიგნის დასასურათებლად კი მიხაი ზიჩი მოიწვიეს, რომელიც უსასყიდლოდ დათანხმდა ამ წამწყებას. მას გიორგი ქართველიშვილმა სახელოსნო საკუთარ სახლში მოუწყო.  მიხაი ზიჩს 14 ილუსტრაცია შეუკვეთეს, თუმცა მან გაცილებით მეტი – 34 ილუსტრაცია შექმნა. 27 ილუსტრაციით გაფორმებული „ვეფხისტყაოსანი“ 1888 წელს გამოიცა. ფინანსური პასუხისმგებლობა მთლიანად გიორგი ქართველიშვილმა იტვირთა. წიგნის სრული ტირაჟი კი საქართველოს წერა–კითხვის გამავრცელებელ საზოგადოებას გადასცა საჩუქრად.  რასაცა გასცემ, შენია... გაიზიარე წინაპრების ტრადიცია, გაეცი რისი გაცემაც შეგიძლია...

კოდისწყარო შიდა ქართლში ერთ–ერთი ძველი და გამყოფ ხაზთან რამდენიმე ასეულ მეტრში მდებარე სოფელია. „სიხარულით გიზიარებთ, რომ წლების მანძილზე პირველად, კოდისწყაროს ყოფილ კულტურის კლუბში კინოჩვენებას ვუმასპინძლებთ“, ასე ეპატიჟებიან კოდისწყაროელებს ორგანიზატორები. ასეთივე აფიშები გაჩნდა გორის სოფელ ბეთლემში, ბოლნისში, თეთრიწყაროს სოფელ სამშვილდესა და ამბროლაურში... საქართველოს სხვადასხვა კუთხიდან, საერთო იდეების ირგვლივ გაერთიანებულმა ადამიანებმა გადაწყვიტეს რეგიონში მცხოვრები ახალგაზრდების მოწყენილობის შეემსუბუქებინათ. შექმნეს „ ქსელი“ და პირველი ერთობლივი ნაბიჯებიც გადადგეს – შეარჩიეს ის ადგილები, სადაც დიდიხანია კულტურული ღონისძიებები არ გამართულა და ფუნქციადაკარგულ თუ მიტოვებულ კინოთეატრებსა და კულტურის სახლებში ერთობლივი კინოჩვენებები წამოიწყეს. ფუნქციაშეცვლილი თუ უფუნქციო შენობების კვირეულის ფარგლებში გაცოცხლებით, ორგანიზატორები წარსულის დაბრუნებას კი არა, მომავლის დანახვას ისახავენ მიზნად. საქართველოს დიდი ქალაქებისგან განსხვავებით ზოგიერთ რეგიონულ ცენტრში და განსაკუთრებით კი, სოფლებში თითქმის ხელმიუწვდომელია მრვალფუნქციური, შემოქმედებითი სივრცეები, რომლებიც ადგილობრივ ახალგაზრდებს თვითგანვითარების, თუნდაც მოწყენილობისა და დასვენების საშუალებას მისცემს. სწორედ ასეთი სივრცეების შექმნას ცდილობენ „ ქსელის“ წევრები რეგიონში მცხოვრები ახალგაზრდებისთვის.  ვინ არიან ქსელის წევრები? სხვადასხვა ორგანიზაციაში და რეგიონში მცხოვრები ახალგაზრდები, რომლებიც ცდილობენ საკუთარ თემში ცვლილებები შეიტანონ და თუნდაც მცირედით უკეთესი გახადონ ცხოვრება. მაშ ასე, გაიცანით: თეთრიწყაროს ახალგაზრდული ცენტრი , რაჭის სათემო ორგანიზაცია, კომლი – თანაშექმნის სივრცე, გორელ ფოტოგრაფთა კლუბი, ახალგაზრდული ინიციატივა ცვლილებებისთვის; . #გაიზიარეპასუხისმგებლობა, რადგან #ესქვეყანაშენია