საზოგადოებრივი ორგანიზაციების ერთიანი ვებპორტალი CsoGeorgia.org ასოციაცია „ანიკას“ აღმასრულებელ დირექტორს, ქ-ნ ირინე ინასარიძეს სახელმწიფო საგრანტო დაფინანსების საკითხებზე ესაუბრა. ქ-ნ ირინე, მიგიღიათ თუ არა სახელმწიფო საგრანტო დაფინანსება და რომელი საჯარო უწყებებისგან? რას ეხებოდა პროექტები? რა იყო აქტივობების მიზანი? ასოციაცია „ანიკას“ სახელმწიფო საგრანტო დაფინანსება ორი უწყებისგან აქვს მიღებული: კულტურის სამინისტროსა (მაშინ მხოლოდ კულტურის სამინისტრო იყო) და აწ უკვე ყოფილი სპორტისა და ახალგაზრდობის სამინისტროსგან. კულტურის სამინისტროს პროექტის ფარგლებში, შევქმენით ახალი პიესა და დავდგით სპექტაკლი შშმ პირებისა და პროფესიონალი მსახიობების მონაწილეობით მარჯანიშვილის დიდ საკონცერტო დარბაზში. პროექტის მიზანი იყო საზოგადოების ცნობიერების ამაღლება და შშმ ადამიანების საზოგადოებაში ინკლუზია; სპორტისა და ახალგაზრდობის სამინისტროს პროექტის ფარგლებში, შევქმენით სამკერვალო სახელოსნო შშმ ახალგაზრდებისა და შშმ ბავშვების მშობლებისთვის. მიზანი იყო შშმ პირების დასაქმება და ეკონომიკური მდგომარეობის გაუმჯობესება, პროფესიული უნარების ჩამოყალიბება. სახელმწიფო საგრანტო პროექტის განხორციელებისას თუ გქონიათ რამე სახის გამოწვევა? როგორ მოგიგვარებიათ? პროექტების განხორციელების პროცესში გამოწვევები არ გვქონია. როგორ იგებთ სახელმწიფო საგრანტო კონკურსების შესახებ ინფორმაციას? თქვენი შეფასებით, რამდენად ხელმისაწვდომია ინფორმაცია ფართო აუდიტორიისთვის? როგორც ვიცი, ინფორმაციას აქვეყნებენ საკუთარ ვებგვერდებზე და ოფიციალურ სოციალურ ქსელებში. რამდენიმე წელია, სახელმწიფო საგრანტო კონკურსებში მონაწილეობა არ მიგვიღია სწორედაც რომ ინფორმაციაზე ნაკლები წვდომის გამო. კონკურსების შესახებ ინფორმაცია ნამდვილად არ არის ხელმისაწვდომი ფართო აუდიტორიისთვის. საპროექტო განაცხადების მომზადებისას თუ გქონიათ შეკითხვები (თუ კი, რა სახის?) გრანტის გამცემ სუბიექტებთან და თუ გისარგებლიათ მათი კონსულტაციით პროექტის განაცხადის ჩაბარებამდე? სპორტისა და ახალგაზრდობის სამინისტროს ეს საკითხი კარგად ჰქონდა ორგანიზებული. მართავდა საკონსულტაციო შეხვედრების დღეებს და ინდივიდუალური კონსულტაციების შესაძლებლობაც გვქონდა. სამოქალაქო საზოგადოების ორგანიზაციების წარმომადგენლები ხშირად მიუთითებენ, რომ უარის შემთხვევაში, არა მხოლოდ ქულათა სისტემით, არამედ სიტყვიერადაც უნდა იყოს ახსნილი - თუ რა მიზეზით ვერ გავიდა ესა თუ ის პროექტი/იდეა კონკურსში. ეს პრაქტიკა მათ საშუალებას აძლევთ, დაინახონ დამუშავებული საპროექტო წინადადების ხარვეზები, რაც მომავალში უკეთესი განაცხადის წარდგენის შესაძლებლობას ზრდის. თქვენ როგორი გამოცდილება გაქვთ? გქონიათ შემთხვევა, როდესაც განაცხადი ვერ გავიდა კონკურსში და სიტყვიერი ახსნა-განმარტება მოითხოვეთ? თუ განუმარტავს პასუხისმგებელ უწყებას უარის მიზეზები? და ეს განმარტებები დაგხმარებიათ თუ არა შემდგომში განაცხადის უკეთ მომზადებაში? ჩვენ უარის განმარტებები არ მიგვიღია, თუმცა სამოქალაქო საზოგადოების ორგანიზაციების მოსაზრებებს ვეთანხმები: -  დასაბუთებული უარის მიღება სასარგებლო იქნება ორგანიზაციის შემდგომი განვითარებისთვის. კვლევით დასტურდება, რომ საჯარო უწყებების მხრიდან საგრანტო პროგრამის შემუშავების ეტაპზე არ არსებობს დაინტერესებული პირების მონაწილეობის პრაქტიკა... თქვენი ხედვით, რას შეცვლიდა საგრანტო პროგრამის შემუშავებაში სამოქალაქო საზოგადოების ორგანიზაციების მონაწილეობა? სამოქალაქო საზოგადოების ორგანიზაციებმა ბევრად უკეთ ვიცით ჩვენი მიზნობრივი ჯგუფის საჭიროებები და პრიორიტეტები. შესაბამისად, ჩვენი მონაწილეობა საგრანტო პროგრამის შემუშავებაში განაცხადს საჭიროებების მოგვარებაზე უფრო მეტად ორიენტირებულს გახდის. საქართველოში მუნიციპალიტეტებს გრანტის გაცემის უფლება არ აქვთ. რა ბარიერებს უქმნის ეს წესი ადგილობრივ ორგანიზაციებს, მოსახლეობას და რა შესაძლებლობებს გააჩენს ამ წესის ცვლილება? ასოციაცია „ანიკა“ ბოლო წლებია აქტიურად მუშაობს მუნიციპალიტეტებთან, აძლიერებს ადგილობრივ ორგანიზაციებს, რათა მათ შეძლონ საკუთარ მუნიციპალიტეტებთან მჭიდრო თანამშრომლობა და შესთავაზონ მოსახლეობას მათ საჭიროებებზე მორგებული მომსახურებები. ხშირად არის, რომ მუნიციპალიტეტი მზადაა ითანამშრომლოს სამოქალაქო საზოგადოების ორგანიზაციასთან, მაგრამ ვერ ნახულობს გზას ამგვარი თანამშრომლობისთვის და ამის გამო, საკუთარ მუნიციპალურ ა(ა)იპ-თან თანამშრომლობს, რაც ბევრად ნაკლებ ხარისხს ნიშნავს. ეს მნიშვნელოვან ბარიერებს ქმნის მუნიციპალიტეტებში, როგორც სამოქალაქო საზოგადოების ორგანიზაციებისთვის, ასევე მოსახლეობისთვის. ცვლილებები შეამსუბუქებს ბარიერებს და გაზრდის კონკურენციას სამოქალაქო საზოგადოების ორგანიზაციებს შორის, რაც აისახება პროექტის შესრულების ხარისხზე და შესაბამისად, მოსახლეობის კეთილდღეობაზე.   მოამზადა თეკლე ქაროსანიძემ

ყოველი დღე სიკეთის კეთების ახალი შესაძლებლობაა – ასეთია ორბელიანი–საქართველოს კამპანიის მიზანი. იგი ერთგვარი შეხსენებაც არის, რომ ადამიანებმა გასცენ მეტი: სიკეთე, ზრუნვა, სითბო, ღიმილი...  „ორბელიანი” არასამთავრობო ორგანიზაციაა, რომლის მიზანია სოციალური ინიციატივების მხარდაჭერა, რათა თითოეულ მოქალაქეს გაუჩნდეს შესაძლებლობა შეცვალოს საკუთარი თემის ცხოვრება უკეთესობისკენ.  რასაცა გასცემ შენია... – ასეთია კამპანიის დევიზი. ჩვენ მოგიყვებით ამბავს მე–19 საუკუნეში მოღვაწე ადამიანებზე, რომლებმა შოთა რუსთაველის აფორიზმით იცხოვრეს და უკვდავი პოემის, უნიკალური გამოცემა დაგვიტოეს.  „ვეფხისტყაოსნის“ ამ გამოცემას „ქართველიშვილისეულს“ უწოდებენ.  ვინ იყო გიორგი ქართველიშვილი?  მისი ბავშვობისა და ახალგაზრდობის შესახებ ინფორმაცია თითქმის არ არის ხელმისაწვდომი, ცნობილია ის, რომ იგი სავაჭრო საქმის უბადლო მცოდნე, ცნობილი მეწარმე და მეცენატი იყო, რომელმაც ქართული კულტურის განვითარებასა და პოპულარიზაციისთვის უმნიშვნელოვანესი როლი შეასრულა.  მე–19 საუკუნის 80–იან წლებში ქართველიშვილმა შოთა რუსთაველის „ვეფხისტყაოსნის“ გამოცემაზე დაიწყო ფიქრი და მისი ინიციატივით კომისიაც შეიქმნა, რომელსაც პოემის ტექსტის ვარიანტების შეჯერება–დადგენა დაევალა. კომისიაში შედიოდნენ ილია ჭავჭავაძე, ივანე მაჩაბელი, რაფიელ ერისთავი, დიმიტრი ბაქრაძე, პეტრე უმიკაშვილი და იონა მეურნარგია.  წიგნისთვის ქართველიშვილმა ახალი შრიფტი გამოიწერა, სხვადასხვა ქართული ორნამენტები შეაროვა წიგნის გასაფორმებლად. წიგნის დასასურათებლად კი მიხაი ზიჩი მოიწვიეს, რომელიც უსასყიდლოდ დათანხმდა ამ წამწყებას. მას გიორგი ქართველიშვილმა სახელოსნო საკუთარ სახლში მოუწყო.  მიხაი ზიჩს 14 ილუსტრაცია შეუკვეთეს, თუმცა მან გაცილებით მეტი – 34 ილუსტრაცია შექმნა. 27 ილუსტრაციით გაფორმებული „ვეფხისტყაოსანი“ 1888 წელს გამოიცა. ფინანსური პასუხისმგებლობა მთლიანად გიორგი ქართველიშვილმა იტვირთა. წიგნის სრული ტირაჟი კი საქართველოს წერა–კითხვის გამავრცელებელ საზოგადოებას გადასცა საჩუქრად.  რასაცა გასცემ, შენია... გაიზიარე წინაპრების ტრადიცია, გაეცი რისი გაცემაც შეგიძლია...

კოდისწყარო შიდა ქართლში ერთ–ერთი ძველი და გამყოფ ხაზთან რამდენიმე ასეულ მეტრში მდებარე სოფელია. „სიხარულით გიზიარებთ, რომ წლების მანძილზე პირველად, კოდისწყაროს ყოფილ კულტურის კლუბში კინოჩვენებას ვუმასპინძლებთ“, ასე ეპატიჟებიან კოდისწყაროელებს ორგანიზატორები. ასეთივე აფიშები გაჩნდა გორის სოფელ ბეთლემში, ბოლნისში, თეთრიწყაროს სოფელ სამშვილდესა და ამბროლაურში... საქართველოს სხვადასხვა კუთხიდან, საერთო იდეების ირგვლივ გაერთიანებულმა ადამიანებმა გადაწყვიტეს რეგიონში მცხოვრები ახალგაზრდების მოწყენილობის შეემსუბუქებინათ. შექმნეს „ ქსელი“ და პირველი ერთობლივი ნაბიჯებიც გადადგეს – შეარჩიეს ის ადგილები, სადაც დიდიხანია კულტურული ღონისძიებები არ გამართულა და ფუნქციადაკარგულ თუ მიტოვებულ კინოთეატრებსა და კულტურის სახლებში ერთობლივი კინოჩვენებები წამოიწყეს. ფუნქციაშეცვლილი თუ უფუნქციო შენობების კვირეულის ფარგლებში გაცოცხლებით, ორგანიზატორები წარსულის დაბრუნებას კი არა, მომავლის დანახვას ისახავენ მიზნად. საქართველოს დიდი ქალაქებისგან განსხვავებით ზოგიერთ რეგიონულ ცენტრში და განსაკუთრებით კი, სოფლებში თითქმის ხელმიუწვდომელია მრვალფუნქციური, შემოქმედებითი სივრცეები, რომლებიც ადგილობრივ ახალგაზრდებს თვითგანვითარების, თუნდაც მოწყენილობისა და დასვენების საშუალებას მისცემს. სწორედ ასეთი სივრცეების შექმნას ცდილობენ „ ქსელის“ წევრები რეგიონში მცხოვრები ახალგაზრდებისთვის.  ვინ არიან ქსელის წევრები? სხვადასხვა ორგანიზაციაში და რეგიონში მცხოვრები ახალგაზრდები, რომლებიც ცდილობენ საკუთარ თემში ცვლილებები შეიტანონ და თუნდაც მცირედით უკეთესი გახადონ ცხოვრება. მაშ ასე, გაიცანით: თეთრიწყაროს ახალგაზრდული ცენტრი , რაჭის სათემო ორგანიზაცია, კომლი – თანაშექმნის სივრცე, გორელ ფოტოგრაფთა კლუბი, ახალგაზრდული ინიციატივა ცვლილებებისთვის; . #გაიზიარეპასუხისმგებლობა, რადგან #ესქვეყანაშენია

გიორგი ზურაბიშვილი: "დასავლური ცივილიზაცია 3 ძირითად რამეზე დგას: ქრისტიანული რელიგია, რომაული სამართალი და ბერძნული ფილოსოფია, ამიტომ შეიძლება ითქვას ჩვენგანაც კი წამოვიდა ეს ყველაფერი, ვიდრე პირიქით. ...ნამდვილად არ მეგონა, თუ 2020-იან წლებში კიდევ მოგვიწევდა იმის განხილვა, რომ რუსეთი ცუდია და საქართველოს დასავლური კურსი უნდა ჰქონდეს".  მოუსმინეთ გიორგი ზურაბიშვილის პოდკასტს. #გაიზიარეპასუხისმგებლობა, რადგან #ესქვეყანაშენია

“პარაორკესტრის” შექმნის იდეა მე მეკუთვნის. ჩემი შვილი მაკა ძალიან მუსიკალურია. მინდოდა მას თავის მეგობრებთან ერთად მუსიკით გამოეხატა ემოციები. სამწუხაროდ, მაკა ამ მუსიკალური ჯგუფის წევრი ვერ გახდა, თუმცა 8 წლის წინ ფონდ "სიცოცხლის ხესა" და ორგანიზაცია მშობელთა ხიდის დახმარებით, სხვადასხვა სპეციალური საჭიროების მქონე ადამიანი გავაერთიანეთ და ამიერკავკასიაში ერთადერთი პარაორკესტრი დავაარსეთ.  დღესდღეობით, პარაორკესტრი 20-ზე მეტ მოზარდსა და ახალგაზრდას აერთიანებს.  ჩვენი მიზანია, ინკლუზიური კულტურული ღონისძიებისა და კამპანიების პოპულარიზაცია. • 3 დეკემბერს შშმ პირთა საერთაშორისო დღეს „პარაორკესტრისა“ და ანსამბლ „მზიურის“ ერთობლივი ინკლუზიური კონცერტი გაიმართება. ღონისძიებაზე ყველასათვის საყვარელი ანსამბლის „მზიურის“ რეპერტუარის ჰიტები გაიჟღერებს. • ასევე დაგეგმილია შშმ პირთა უფლებების დაცვის დღეს ფართომასშტაბიანი კონცერტის ჩატარება კონსერვატორიის დიდ დარბაზში.  პარაორკესტრის ახალი ფორმატით წარმოჩენა შეზღუდული შესაძლებლობების მქონე ბავშვებისა და ახალგაზრდების შემოქმედებითი უნარების წარმოჩენასა და აღიარებას შეუწყობს ხელს" –  თეონა ყაჭეიშვილი, პროექტის ავტორი. #გაიზიარეპასუხისმგებლობა, რადგან #ესქვეყანაშენია

გაეცანი კვლევას, რომელიც ჰაინრიჰ ბიოლის ფონდის მხარდაჭერით ორგანიზაციამ „ჩვენ ვიკვლევთ“ ჩაატარა კვლევა, რომლის თანახმადაც ახალგაზრდების უმეტესობა ნეგატიურად აფასებს საბჭოთა კავშირს. ამ ეპოქაზე საუბრისას ხშირად იყენებს ისეთ სიტყვებს, როგორიცაა: „დამახინჯებული აზროვნება“, „თავისუფალი აზრის შეზღუდვა“, „მოქალაქის პირადი თავისუფლების შეზღუდვა“, „არანორმალური რეჟიმი“, „მარწუხი“, „ბოროტების იმპერია“, „სტაგნაცია“ და სხვა.  ეს ყოველივე ნათქვამია კვლევაში, რომელიც ახალგაზრდების ისტორიის სწავლებისადმი დამოკიდებულებას ასახავს. კვლევამ, ასევე შეისწავლა სხვადასხვა ისტორიული ეპოქის თუ მოვლენის მიმართ ახალგაზრდების დამოკიდებულება, მათ შორის საბჭოთა კავშირის მიმართაც:  „ყველანაირ ცუდთან ასოცირდება საბჭოთა კავშირი, თვითონ ადამიანების ფსიქოლოგიურ წნეხთან, ეკონომიკურ გაჭირვებასთან. ყველაფერი ცუდი, რაც შეიძლება მომხდარიყო და მოხდა საქართველოს ისტორიაში, საბჭოთა კავშირს უკავშირდება“.  „ჩემთვის საბჭოთა კავშირი არის რუსეთის ბატონობის ხანა, იმიტომ, რომ ამ დროს საქართველოსა და სხვა ქვეყნებში რუსული იმპერია ბატონობდა, ყველაფერი რუსულენოვანი იყო და ამიტომ ნიშნავს რუსეთის ბატონობას ჩემთვის“ გამოკითხვამ აჩვენა, რომ ახალგაზრდებს ძირითადად ნეგატიური დამოკიდებულება აქვთ საბჭოთა კავშირის მიმართ. მათი პასუხებისა და დამოკიდებულებების მიხედვით იგი იყო:   სახელმწიფო, სადაც ირღვეოდა ადამიანის უფლებები (68%)  სახელმწიფო, რომელმაც გამოიწვია საქართველოს განვითარების შეფერხება (59%)  სახელმწიფო, რომელიც იყო არადემოკრატიული (61%) სახელმწიფო, სადაც ხდებოდა რეპრესიები (62%)  კვლევის მონაწილეთა 42% არ ეთანხმება მოსაზრებას, რომ სსრკ დაეხმარა საქართველოს ეკონომიკის განვითარებაში, ასევე 39% არ იზიარებს მოსაზრებას, რომ სსრკ–ის ფარგლბში თავისუფლად შეიძლებოდა მოგზაურობა. კვლევა: „საქართველოს ახალგაზრდობა და ისტორია“ კვლევა „საქართველოს ახალგაზრდობა და ისტორია“ 2021 წელს ჩატარდა და მისი მიზანი ისტორიისა და მისი სწავლების მიმართ ახალგაზრდების დამოკიდებულების შესწავლა იყო. „ჩვენ ვიკვლევთ“, ასე ჰქვია ორგანიზაციას, რომელმაც ჰაინრიჰ ბიოლის ფონდის მხარდაჭერით, საქართველოს მასშტაბით გამოიკითხა საჯარო სკოლის 9-12 კლასის 4366 მოსწავლე. ასევე გამართა 12 ფოკუს–ჯგუფი მასწავლებლებთან, მოსწავლეებთან და სტუდენტებთან, 8 პირისპირ ინტერვიუ – სფეროს ექსპერტებთან

"ჩვენს ქვეყანაში, ეკონომიკური მდგომარეობიდან გამომდინარე, ხშირად ადამიანებს ყოველდღიურ სარჩოზე ზრუნვა უწევთ, რაც მათ მთლიან დროსა და ენერგიას ჭამს, ამიტომ დაავალდებულო ადამიანი, რომ იყოს აქტიური მოქალაქე - ცოტა უხერხულია...  მაგრამ სადღაციდან ხომ უნდა დავიწყოთ, არა?"  მოუსმინე აქტივისტი ეთო არსანიძის პოდკასტს სამოქალაქო პასუხისმგებლობის შესახებ.  #გაიზიარეპასუხისმგებლობა, რადგან #ესქვეყანაშენია

"გვეყო მოსკოვ-პეტროგრადში გაცხრილული ევროპული კულტურით კვება, რომელსაც უფრო მეტი მონღოლური შხამი ურევია, ვიდრე დასავლეთის წმინდა სასმელი" – მიხეილ ჯავახიშვილი. #გაიზიარეპასუხისმგებლობა, რადგან #ესქვეყანაშენია

ყველაფერი მეგობრების მიერ ლაშქრობებში წაღებული რამდენიმე წიგნით დაიწყო, რომელთაც ადგილობრივ ბავშვებს უტოვებდნენ. მაღალმთიან რეგიონებში მოგზაურობისას აღმოაჩინეს, რომ თანამედროვე ლიტერატურა ნაკლებად ხელმისაწვდომი იყო ბავშვებისთვის. ბევრ რაიონულ ცენტრში საერთოდ არ იყო წიგნის მაღაზია, ბიბლიოთეკებში კი სიძველისგან გაცრეცილი წიგნები ბავშვებს კითხვის ჟინს უკარგავდა. მეგობრებმა გადაწყვიტეს, რომ რამდენიმე წიგნის წაღების ნაცვლად, უფრო მასშტაბური საქმიანობა წამოეწყოთ – ასე შეიქმნა მთიელი წიგნები. ოთხი მეგობრის – გიორგის, ლევანის, ნათიასა და მარიამის წამოწყება თანდათან გაფართოვდა. ბევრ ერთგულ მხარდამჭერთან ერთად სვანეთში, ლეჩხუმსა და ახმეტაში მცხოვრებ 700–მდე ბავშვს და 30–მდე მცირეკონტინგენტიან სკოლას თანამედროვე გამოცემები გადასცეს.  ბავშვებმა კი „მთიელ წიგნებს“ უამრავი ემოციური სტრიქონი დაუბრუნეს: „ბავშვები მეკითხებოდნენ, მართლა რაც გვინდა იმ წიგნს მოგვცემენო, თანაც პირადადო? ვპასუხობდი, მგონი ასე იქნება–მეთქი. დაუჯერებელია ეს ამბავი, დიდი მადლობა წიგნებისთვის, ძალიან გაუხარდათ ბავშვებს...“  „საღამო მშვიდობისა... წიგნი მეორე დღესვე დავასრულე, ბოდიში, განხილვის მოწერა რომ დამაგვიანდა. მადლობა, ეს წიგნი რომ ჩემამდე მოვიდა... უზომოდ მომეწონა... თითქოს კითხვის დროს იქ ვიდექი და სიუჟეტი ჩემს თვალწინ ვითარდებოდა... თქვენი დამსახურებით კიდევ ერთ საუკეთესო დეტექტივს გავეცანი“  „წიგნი ისეთი საინტერესო იყო, საკითხავად რომ ვჯდებოდი, თავის დანებება აღარ მინდოდა, მადლობა“ ბავშვების ემოციები გრძელვადიანი საქმიანობისთვის კარგ მოტივატორად იქცა.  გეგმავენ, რომ საქართველოს მთიანი რეგიონები და მიმდებარე სოფლები სრულად მოიცვან და ახალი კამპანია „დაუბრუნე წიგნი მთას“ დაიწყეს. ამ მიზნით არასამთავრობო ორგანიზაცია „ორბელიანი საქართველოს" „ქრაუდფანდინგის“ პროგრამაში იღებენ მონაწილეობას. ეს თანხის მოძიების თანამედროვე გზაა საზოგადოების, საერთაშორისო თუ ადგილობრივი არასამთავრობო ორგანიზაციების დახმარებით.  ზუსტად ახლა კი, რაჭის მაღალმთიანი სოფლებისთვის ემზადებიან. ბავშვების გამოკითხვის შემდგომ სასურველი წიგნების სიაც მზად არის და 300–მდე ბავშვისთვის წიგნების შეგროვებაც დაიწყეს.

„მობრძანდით "ცოდნის კაფეში“, თქვენ გელით სითბო და სიყვარული, გარემო, სადაც ნიჭის და შესაძლებლობების გამოვლენის შანსი გაქვთ“ – სულ ცოტა ხნის წინ ასე შეხვდნენ „ცოდნის კაფეს“ 60+ კლუბელები ახალ წევრებს. თავდაპირველად „ცოდნის კაფემ“ ახალგაზრდებისთვის დაიწყო მუშაობა. ერთ დღესაც ფილმის საყურებლად დაპატიჟეს 60 წელს გადაცილებული მეზობელი წნორელები, ფილმსაც ერთად უყურეს, დისკუსიაც გამართეს. იმ დღიდან ბევრი რამ შეიცვალა – გაჩნდა ახალი პროგრამები და ახალგაზრდებთან ერთად, უფროსი თაობის ადამიანებმაც მოუხშირეს „ცოდნის კაფეში“ სიარულს. "არ არსებობს ხანდაზმულთა უწყვეტი განათლების, რესოციალიზაციის, გასართობ– შემეცნებითი პროგრამები ქვეყანაში“, – ამბობს „ცოდნის კაფეს“ დამფუძნებელი ნანა ბაგალიშვილი. ის და მისი თანაგუნდელები მიიჩნევენ, რომ ხანდაზმულებს გამოცდილებისა და შესაძლებლობების გარდა, დიდი სურვილი აქვთ რომ კვლავ განვითარდნენ, გაიგონ სიახლე, გაიცნონ ახალი ადამიანები და ნაყოფიერად გაატარონ დრო. ისინი ცდილობენ ადგილობრივ თუ ცენტრალურ ხელისუფლებას და მთლიანად საზოგადოებას დაანახონ ხანდაზმულთათვის კულტურულ–საგანმანათლებრო სერვისების შექმნის აუცილებლობა.  „...ხან მინდორში, ხან ბაღებში დავდივარ, ხან ნესვს ვრგავ, რთველში დავდივარ, რა გამოლევს მინდორში საქმეს, გაზაფხულიდან დაწყებული, რთვლობამდე, ერთი დღე მოსვენება არ გვაქვს, სულ ვმუშაობთ. ... „ცოდნის კაფე” ჩემთვის სულიერი საზრდოს ადგილია, დაღლილ-დაქანცული რომ მოვდივარ სამუშაოდან, „ცოდნის კაფეში” სულ ისეთი შეხვედრები გვაქვს, განვიტვირთები ხოლმე“, ამბობს კლუბის ერთ–ერთი წევრი.  „ცოდნის კაფეში“ უამრავი სხვადასხვა პროგრამა შეიქმნა მათთვის – ლექციები და დისკუსიები ჯანდაცვაზე, სხვადასხვა ქვეყნის ტრადიციებსა და კულტურაზე, ხელსაქმის კლუბი და სამაგიდო თამაშები, კულტურული ტურები საქართველოს სხვადასხვა კუთხეში. ისინი დიდი რუდუნებით ელოდებიან დღესასწაულებსა და წვეულებებსაც. 2023 წლისთვის 50–მდე ხანდაზმული მიიღებს მონაწილეობას 60+ კლუბის საქმიანობაში. „გამოცდილებამ აჩვენა, რომ ხანდაზმული ადამიანების საზოგადოებრივ ცხოვრებაში ჩართვა არასოდეს არის გვიან“,– ამბობს ნანა ბაგალიშვილი.  „ცოდნის კაფე“ სოციალური საწარმოა, რომელიც არასამთავრობო ორგანიზაციის „სამოქალაქო ინიციატივის“ მიერ 2016 წელს დაფუძნდა. ეს არის უნიკალური სივრცე, სადაც შესაძლებელია კულტურულ–საგანმანათლებლო და გასართობი ღონისძიებების გამართვა ყველა ასაკის ადამიანისთვის. საზოგადოების ნებისმიერ წევრს შეუძლია პროგრამების განვითარებასა და ცვლილებების მხარდაჭერა.  გახდი თანაშემქმნელი! #გაიზიარეპასუხისმგებლობა, რადგან #ესქვეყანაშენია

დღეს მოხალისე მასწავლებლებისა და სხვადასხვა რეგიონში მცხოვრები მოსწავლეების ამბავს მოგიყვებით. ეკონომიკური საერთაშორისო სკოლის (ISET) სტუდენტები და კურსდამთავრებულები, აშშ–ის მომავალ ლიდერთა გაცვლითი პროგრამის (FLEX) მონაწილეებთან ერთად კვირაში რამდენიმე საათის განმავლობაში უზიარებენ თავიანთ ცოდნასა და გამოცდილებას მათ, ვისაც ეს ყველაზე მეტად სჭირდებათ. ისინი პროექტ ხიდის საშუალებით მათემატიკის, ინგლისური და ქართული ენების ონლაინ გაკვეთილებზე ხვდებიან. მოსწავლეები თუ კონკრეტულ საგნებში იმაღლებენ ცოდნას და ეროვნული გამოცდებისთვის ემზადებიან, მოხალისე მასწავლებლები საქარათველოს იმ კუთხის შესახებ იღებენ დეტალურ ინფორმაციას, რომელშიც მათი მოსწავლეები ცხოვრობენ. ორმხრივად ცოდნის გაზიარება კი ახალი მეგობრების შეძენით სრულდება. ციფრული კავშირი „ხიდი“, არასამთავრობო ორგანიზაციის "მაკ-ჯორჯიას" ბევრ საინტერესო პროექტს შორს ერთ–ერთია და, როგორც პროექტები „მესტუმრე“, „შუქი მოვიდა“, „მშობელთა სკივრი“ და ა.შ., ცდილობს მრავალ რესურსზე თანაბარი წვდომა მისცეს სხვადასხვა სოციალურ ჯგუფს. პროექტის იდეა რამდენიმე წლის წინ გაჩნდა, თუმცა ონლაინ ფორმატი პანდემიის დროს შეიქმნა, „ბევრი ეჭვობდა, რომ „ხიდი“ ვერ იმუშავებდა, რადგან ის მოხალისე მასწავლებლების მოტივაციას ეყრდნობოდა“, ამბობს პროექტ “ხიდის” დამფუძნებელი ემი სევიმლი. დრომ აჩვენა, რომ ინიციატივა წარმატებით მუშაობს – პროექტი 7 მოხალისე მასწავლებლის მონაწილეობით დაიწყო, წელს კი 50–მდე მოხალისე მასწავლებელი საკუთარი სურვილით დაუთმობს დროს და გაუზიარებს ცოდნას 70–მდე საშუალო სკოლის მოსწავლეს. „სასიამოვნოა, როცა უყურებ სკოლის მოსწავლეებისა და უმაღლესი სასწავლებლის სტუდენტების შეხვედრებს, უყურებ მათ ენთუზიაზმს და ერთობლივი საქმიანობის შედეგს: მიღებულ ცოდნასა და აკადემიურ ქულებს, მეგობრულ ურთიერთობას, რომელიც საქართველოს სხვადასხვა კუთხეში მცხოვრებ ადამიანებს შორის ყალიბდება“, ამბობს ემი სევიმლი.

გაეცანით მოსახლეობის განწყობებს და მათ მიერ დასახელებულ პრობლემებს ეროვნულ დემოკრატიული ინსტიტუტის (NDI) კვლევის მიხედვით. საქართველოს მოსახლეობის მიერ დასახელებული ეროვნული და ადგილობრივი დონის გამოწვევები:  • ეროვნულ დემოკრატიული ინსტიტუტის (NDI) ბოლო კვლევის მიხედვით საქართველოს მოსახლეობამ სამუშაო ადგილები, ფასების ზრდა და სიღარიბე კვლავ ყველაზე მნიშვნელოვან ეროვნულ საკითხებად დაასახელა.  • კვლევა გვიჩვენებს, რომ მოსახლეობის აზრით, ბოლო 10 წლის მანძილზე, ტერიტორიულ მთლიანობასთან, სიღარიბესთან და კრიმინალთან დაკავშირებით სიტუაცია გაუარესებულია.  • კვლევის მიხედვით, 2018 წელთან შედარებით ნაკლები ადამიანი ფიქრობს, რომ ჯანდაცვის ხელმისაწვდომობის და სიტყვის თავისუფლების ირგვლივ მდგომარეობა გაუმჯობესდა.  • მოსახლეობამ ერთ–ერთ მთავარ გამოწვევად დაასახელა განათლების დაბალი ხარისხი, ონლაინ სწავლებასთან დაკავშირებული სირთულეები.  • მოსახლეობა წამლების საფასურს დიდ გამოწვევად მიიჩნევს.  • დედაქალაქის მოსახლეობას სოციალური საკითხებიდან ყველაზე მეტად გზების სისუფთავე, კომუნალური გადასახადები და უსახლკარო ცხოვლები აწუხებს.  • რეგიონებში მნიშვნელოვან სოციალურ საკითხებად წყლის მომარაგება, კანალიზაცია და გზები დასახელდა.  გაეცანით ეროვნულ დემოკრატიული ინსტიტუტის (NDI) კვლევას სრულად და გაიგეთ მეტი რას ფიქრობს საქართველოს მოსახლეობა.