ფიქრია ბერიშვილი შეზღუდული შესაძლებლობების მქონე (შშმ) ბავშვებს გაკვეთილებს მოხალისეობრივად უტარებს. უკვე 26 წელია, ის ამბროლაურის სოფელ ურავის საჯარო სკოლის გეოგრაფიის მასწავლებელია. მისი თქმით, კი ბავშვების მეგობარი, რაც გულისხმობს ყველანაირი შესაძლებლობის მქონე ბავშვის სიყვარულს. ფიქრიამ „დროის ბანკზე“ ნახა ინფორმაცია, რომ ეძებდნენ მოხალისეებს, რომლებიც შშმ ბავშვებს ზღაპრებს წაუკითხავდნენ. „დროის ბანკი“ მოხალისეობის პლატფორმაა, რომელიც არასამთავრობო ორგანიზაციამ „განათლების და დასაქმების ცენტრმა“ შექმნა. ცენტრი 2008 წლიდან ფორმალური თუ არაფორმალური განათლების, დასაქმების სფეროში არსებული პრობლემების გამოვლენისა და მათი გადაწყვეტის გზებზე მუშაობს. მოხალისეობის კულტურის პოპულარიზაციის მიზნით შექმნილი „დროის ბანკი“ მოხალისეებს და სხვადასხვა საჭიროების მქონე ადამიანებს ერთმანეთთან აკავშირებს. მრავალი ადამიანის მსგავსად ფიქრიას ბევრი არ უფიქრია ზღაპრების კითხვა მადლიან შეთავაზებად მიიჩნია და ასე დაიწყო მოხალისეობა. გაკვეთილები სრულად ბავშვების ინტერესებზეა აგებული. კითხვა-პასუხის რეჟიმში სამყაროს გარშემო მოგზაურობენ და ათას საოცრებას განიხილავენ. „მათთვის კიდევ ერთი მეგობარი ვარ, რომელიც ჯერ რეალურად არც კი უნახავთ. შეიძლება ვერაფერი შევცვალო, მაგრამ დროის პატარა მონაკვეთს, ვფიქრობ შევავსებ ჩემი ამბებით სამყაროს შესახებ. " აფასებს იმას, რაც შეზღუდული შესაძლებლობების მქონე ბავშვების განათლებისთვის უკვე შექმნილია, თუმცა ზოგი ბენეფიციარისთვის მსგავსი ცენტრები ხელმისაწვდომი არ არის, ტერიტორიული მდებარეობის თუ ოჯახის დამოკიდებულების გამო. ფიქრიას აზრით, საჭიროა მეტი საგანმანათლებლო ცენტრი, ხელმისაწვდომობა, მეტი შესაბამისი განათლების მქონე პედაგოგი, თანამშრომელი და... მოხალისეობის სურვილი. „ყველა შესაძლებლობის ადამიანში დევს რაღაც ნიჭი. მას პოვნა და გაღვივება უნდა".

შახნაზ ასკეროვა მარნეულის მუნიციპალიტეტის სოფელ კასუმლოს მკვიდრია. შახნაზის ინიციატივით, მან და მისმა თანატოლებმა მუნიციპალიტეტის მოსახლეობას კორონა ვირუსთან დაკავშირებით არსებული საზოგადოებრივი ინფორმაცია ქართულ და აზერბაიჯანულ ენებზე გააცნეს. „გვინდა, ჩვენს სოფელში მცხოვრებმა ყველა ახალგაზრდამ იცოდეს, როგორ დაიცვას თავი და თავიანთი ოჯახის წევრები ვირუსისგან“, - ამბობს შახნაზი, -„ბევრს ჯერ კიდევ არ სჯერა, რომ, შეიძლება, ინფიცირებული გახდეს“. შახნაზ ასკეროვა USAID-ის სამოქალაქო განათლების პროგრამის წარმატებული აქტივისტია. ორგანიზაციის ვებგვერდი არაერთ ამბავს მოგვითხრობს მისი და სამოქალაქო კლუბების სხვა წევრების შესახებ, რომლებიც აქტიური მოქალაქეები USAID-ის პროგრამის, „მომავლის თაობის“ დახმარებით გახდნენ. პროგრამა, რომელიც საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების სამინისტროსთან, სამოქალაქო საზოგადოებისა და განათლების პროფესიონალებთან თანამშრომლობს, ხელს უწყობს საქართველოს ახალგაზრდების გაძლიერებას, სამოქალაქო განათლების წახალისებას სკოლებში, განსაკუთრებით - რეგიონებში; თემისთვის საჭირო აქტივობების განსახორციელებლად, პროგრამა სამოქალაქო კლუბის წევრებზე მცირე გრანტებსაც გასცემს. მაგალითად, ხაშურის მუნიციპალიტეტის სოფელ ოსიაურში შექმნილი სასკოლო სამოქალაქო კლუბის წევრემა თემის საჭიროებები შეისწავლეს, პრობლემებიდან, სკოლასა და სოფელში არსებული გარემოს გაუმჯობესება გამოყვეს და შესაბამისი ადვოკატირების პროცესი დაიწყეს. შეხვდნენ ადგილობრივი ხელისუფლების წარმოადგენლებს, გააცნეს ეკოლოგიურ საკითებთან დაკავშორებით ჩატარებული გამოკითხვის შედეგები და ერთად იმსჯელეს იმის შესახებ თუ რისი გაკეთება იყო საჭირო არსებული ვითარების მოსაგვარებლად. შედეგად, ადგილობრივმა ხელისუფლებამ სოფელში ნაგვის ურნები დადგა, სკოლას კი 90 მარადმწვანე ხის ნერგი გადასცა ეზოსა და მიმდბარე ტერიტორიის კეთილმოსაწყობად. ”სამოქალაქო პროექტების განხორციელების პროცესში, ჩვენ გავხდით აქტიური მოქალაქეები, გავიაზრეთ, რომ სწორედ თითოეული ჩვენგანის პასუხისმგებლობაა ამ ქვეყნის მომავალი და ეს მომავალი სწორედ ჩვენ უნდა შევცვალოთ უკეთესობისკენ; გავაცნობიერეთ, თუ რამდენად მნიშვნელოვანია ჩვენი წვლილი საზოგადოებრივ ცხოვრებაში,“ - ამბობს ოსიაურის სასკოლო კლუბის წევრი, თამთა გამრეკელი, რომელიც აღნიშნავს, რომ პროექტში, „მომავლის თაობა“, ჩართვამდე ბოლომდე არ ჰქონდა გაცნობიერებული ისეთი ტერმინების მნიშვნელობა როგორიცაა: „აქტიური მოქალაქეობა“, „სამოქალაქო აქტივიზმი“, „ადვოკატირება“. კიდევ ერთი საინტერესო მაგალითია ჭიათურის მუნიციპალიტეტის სოფელ ქვაციხის საჯარო სკოლის სამოქალაქო კლუბი, რომლის წევრებმაც, მნიშვნელოვანი სოციალური საკითხების შესახებ, საზოგადოების ცნობიერების ამაღლება ვიდეოების, ამბებისა და ონლაინ ტრენინგების საშუალებით გადაწყვიტეს. ახალგაზრდებმა სოციალურ ქსელში შესაბამისი გვერდი - „სამოქალაქო მედია“ შექმნეს და თანატოლებს ღია საუბრებში მონაწილეობის, მუნიციპალიტეტთან, ქვეყნის სხვა რეგიონებთან დაკავშირების შესაძლებლობა მისცეს. კლუბი მუშაობს საჯარო სივრცეების დასუფთავებისა და ჯანსაღი ცხოვრების წესის ხელშეწყობის კუთხით, თუმცა, კორონა ვირუსის პირობებში, მან ახალი ფუნქციაც შეიძინა. პანდემიის ხანაში, ქვაციხელმა აქტივისტებმა სოფლის მოსახლეობისთვის კოვიდის თაობაზე სწორი ინფორმაციის მიწოდება გადაწყვიტეს. სამოქალაქო კლუბის წევრი ილია ყიფშიძე ჯანდაცვის საკითებში გაეროს გენერალური მდივნის მრჩეველს, ექიმ გიორგი ფხაკაძეს დაუკავშირდა, ონლაინ საინფორმაციო შეხვედრაში მონაწილეობა სთხოვა და თანხმობაც მიიღო. დაგეგმილი 40 წუთის ნაცვლად, ჩართვა ორი საათის განმავლობაში გაგრძელდა. კორონა ვირუსის პანდემიის, მისი პრევენციისა და მკურნალობის არსებული პრაქტიკის, ვაქცინის შესახებ მოსწავლეების, მასწავლებლებისა და მშობლების მიერ დასმულ შეკითხვებს გიორგი ფხაკაძე სიამოვნებით პასუხობდა. შეხვედრის შესახებ ილია ამბობს, რომ  „კორონა ვირუსის პანდემიის შესახებ მრავალი ინფორმაცია ვრცელდება, შესაბამისად ჩნდება მეტი კითხვაც. სამოქალაქო კლუბის წევრებს გვსურდა, მსმენელისთვის ისეთი ფორმატის შეთავაზება, სადაც პირდაპირ შეძლებდნენ კითხვის დასმას და ამომწურავი პასუხის მიღებას. გარდა იმისა რომ ბატონი გიორგი მართლაც არაჩვეულებრივი პროფესიონალია, ის ყოველთვის ინტერესით ეკიდება ახალგაზრდების მიერ ინიცირებულ აქტიობებს”. წარმატებული ჩართვის შემდეგ, კლუბის წევრებმა ქვაციხის მოსახლეობისთვის სხვა ონლაინ შეხვედრებიც გამართეს. ეს მხოლოდ რამდენიმე მაგალითია იმ აქტიურობისა, რომელსაც ქართველი მოსწავლეები USAID-ის დახმარებით აღწევენ. სამოქალაქო განათლების პროგრამა „მომავლის თაობა“ საქართველოს საშუალო სკოლების 60%-ში განხორციელდა. ეს ნიშნავს იმას, რომ ჩვენს ქვეყანას თითზე ჩამოსათვლელი აღარ ჰყავს ახალგაზრდები, რომლებიც სამოქალაქო განვითარებას, ქვეყნის წინსვლისთვის ზრუნვას დემოკრატიული პრინციპებით შეუდგებიან. ავტორი: მაკა ჯაიანი

„ეს ბავშვები დარჩებიან, როგორც სამოქალაქო აქტივისტები, თავიანთი სკოლის ისტორიაში“, - სამოქალაქო საზოგადოების ინსტიტუტის (CSI) საზოგადოებასთან ურთიერთობის მენეჯერი, თემურ ჯალიაშვილი ამას თბილისის გოგიტა კიკნაძის სახელობის 182-ე სკოლის მოსწავლეების შესახებ ამბობს. სალომე შიოშვილის, გიორგი მებონიას, მზია წიქარაძის, ლია ფილიშვილის, საბა ყანჩაშვილისგან შემდგარმა გუნდმა „ეს ქვეყანა შენიას!“ უფროსკლასელთა კონკურსის სუპერ-ფინალში გაიმარჯვა და საკუთარ სკოლას სრულფასოვნად აღჭურვილი კომპიუტერული კლასი მოუტანა. ახალგაზრდული კონკურსი, რომელიც „სამოქალაქო საზოგადოების ინსტიტუტი“ ევროკავშირისა და კონრად ადენაუერის ფონდის მიერ დაფინანსებული პროექტის, „სამოქალაქო საზოგადოების განვითარების ინიციატივის“ ფარგლებში ჩაატარა, მთელს საქართველოს მოიცავდა და რამდენიმე ეტაპისგან შედგებოდა. სხვადასხვა სკოლის 150-მდე გუნდიდან საუკეთესოები, საკუთარი რეგიონის პრობლემებისა და მათი გადაჭრის გზების შესახებ მომზადებული პროექტების მიხედვით, ჯერ - მუნიციპალიტეტების შიგნით, შემდეგ კი - მუნიციპალიტეტებს შორის გამოავლინდნენ. „კამპანია „ეს ქვეყანა შენია - გაიზიარე პასუხისმგებლობა!“ დავიწყეთ იმისთვის, რომ ადამიანებს სამოქალაქო საზოგადოების შესახებ სწორი ინფორმაცია შექმნოდათ და დაენახათ, რამდენად მნიშვნელოვნია ქვეყნის განვითარებისთვის თითოეული ჩვენგანის აქტიური მოქალაქეობრივი პოზიცია“, - ყვება თემურ ჯალიაშვილი, - „სტრატეგიაზე ფიქრისას, აღმოვაჩინეთ, რომ, თუკი ქვეყანაში სამოქალაქო ღირებულებების დამკვიდრება და გაძლიერება გვინდა, ახალ თაობასთან უნდა ვიმუშაოთ. ასე გაჩნდა მოსწავლეებისთვის კონკურსის გამართვის იდეაც“. კონკურსში გამარჯვებისთვის ერთ-ერთი მთავარი კრიტერიუმი ახალგაზრდების მიერ ქვეყნის განვითარებაში სამოქალაქო საზოგადოებისა და საკუთარი როლის გააზრება იყო. კოვიდ-პანდემიის გამო, სუპერ-ფინალი ონლაინ გაიმართა. ფინალში გასული 10 გუნდი დამაგვირვინებელ ტელევიქტორინაში თავიანთი რეგიონული ტელევიზიებიდან ერთვებოდა. პირველ 3 ადგილზე გავიდნენ: ბოლნისის კერძო საშუალო სკოლა „დავითიანი-მარინა გორშკოვა“; ქუთაისის იოსებ ოცხელის სახელობის მე-2 საჯარო სკოლა; გოგიტა კიკნაძის სახელობის 182-ე საჯარო სკოლა. გრან-პრი - კომპიუტერული კლასი სკოლისთვის, საუკეთესო შედეგების მქონე 182-ე სკოლის გუნდმა მოიპოვა, თუმცა, საჩუქრების გარეშე არც სხვები დარჩენილან: კონკურსში გამარჯვებული პირველი 3 საუკეთესო გუნდის ყველა წევრმა და კონკურსის მონაწილე სხვა გუნდების ორმა საუკეთესო მოთამაშემ სმარტფონები და კამპანიის პრომო-პროდუქცია - ჰუდი, ჩანთა, ალმანახი და მაისური მიიღო. საუკეთესო საჩუქარი ბავშვებისთვის მაინც ის დინამიურობა იყო, რომელიც კონკურსში მონაწილეობას, ახალი ცოდნის მიღებასა და პროექტებზე მუშაობას ახლდა. „ჩემი აზრით, ეს პროექტი ერთ-ერთი საუკეთესოა ახალგაზრდებისთვის, იმიტომ რომ გვაძლევს ძალიან დიდ შანსებს და ძალიან დიდი სტიმულს მომავლისთვის. მე, პირადად, ამ პროექტით იმდენი ცოდნა და ისეთი გამოცდილება მივიღე, მთელი ცხოვრება მემახსოვრება“, - ამბობს გამარჯვებული გუნდის მონაწილე მზია წიქარაძე. „ამ პროექტმა აგვიმაღლა სამოქალაქო ცნობიერება და ეს აუცილებლად აისახება ჩვენი ქვეყნის მომავალზე“, - მიაჩნია მის თანაგუნდელ საბა ყანჩაშვილს, - „შრომით, მონდომებით, შემართებით, ერთობით კიდევ ბევრს მივაღწევთ“. 182-ე სკოლის სამოქალაქო განათლების პედაგოგი, ირინა ჯვარშეიშვილი, რომელიც გამარჯვებულ გუნდს აქტიურად ედგა მხარში, ფიქრობს, რომ ამ კონკურსმა უფროსკლასელებს მნიშვნელოვანი უნარები განუვითარა: „სამოქალაქო განათლება არის ის, რაც ადამიანს მოქალაქედ, კრიტიკულ მოაზროვნედ აყალიბებს. თითოეული ეტაპი, რომელიც აქამდე განვვლეთ, სწორედ ამას ემსახურებოდა. ჩვენ გჭირდება კრიტიკულად მოაზროვნე აქტიური მოქალაქეები, რომ ქვეყანა წინ წავიდეს. ეს კონკურსი და საკუთარი შრომით მიღწეული საზოგადო შედეგის მიღება, სწორედ ამის გარანტიაა“. ავტორი: მაკა ჯაიანი

ახალგაზრდა აქტივისტმა თაზო ჯოჯუამ საზოგადოებრივი ორგანიზაცია „ორბელიანის“ სახალხო დაფინანსების (ქრაუდფანდინგის) პლატფორმაზე „ორბელიანი მეტი" დაარეგისტრირა იდეა ასკანის სკოლისთვის ციფრული სივრცის შექმნის შესახებ. „ორბელიანი მეტი“ სოციალური ინიციატივების მხარდამჭერი ვებგვერდია და მოქალაქეებს დონორების, საზოგადოების დახმარებით თავიანთი თემის, საცხოვრებელი გარემოს უკეთესობისკენ შეცვლის საშუალებას აძლევს.  თაზოს იდეის განხორციელებამ სკოლას ციფრული ტექნიკა შესძინა, რომელიც საგაკვეთილო თუ არასაგაკვეთილო პროცესში წარმატებით ინტეგრირდა.  „თავდაპირველად, ჩემთვის წამოუდგენელი იყო „ციფრული სივრცის“ შექმნის იდეა ამხელა მაშტაბებეზე თუ გავიდოდა. საზოგადოების, დონორებისა და სხვადასხვა კომპანიების დახმარებით, 10 000 ლარი შევაგროვეთ. შედეგად კი, თანამედროვე ტექნიკა (ჭკვიანი ტელევიზორი, მიკროფონი, დინამიკი, კომპიუტერი, ლეპტოპი, პროექტორი) შევიძინეთ. რა თქმა უნდა, ამ თანხით, სრულად ვერ მოვახერხეთ ყველა საჭირო ტექნიკის შეძენა, თუმცა შედეგით საგრძნობლად გაუმჯობესდა მოსწავლეების წვდომა ინტერნეტსა და ტექნიკაზე“.  შემდეგში, ციფრული სივრცის ბაზაზე, ასკანის სკოლის მოსწავლეების, თაზო ჯოჯუას და ანანო ომიაძის ახალგაზრდული ინიციატივა ჰელფინგ ჰენდმა და გაეროს ბავშვთა ფონდმა საგრანტო კონკურსის ფარგლებში დააფინანსა.  ინიციატივა გულისხმობდა ახალგაზრდული მოხალისეობის განვითარების ხელშემწყობი პროექტის განხორციელებას. პროგრამის მიზანი იყო მოხალისეობის პოპულარიზაცია, აქტივიზმის ხელშეწყობა, სამოქალაქო ცნობიერების ამაღლება, მოზარდების განვითარება... თაზო ამბობს, რომ პროექტის დაწერის იდეა დადებითი ცვლილებების მოლოდინმა და ახალგაზრდებისთვის განვითარების ახალი შესაძლებლობების გაჩენის სურვილმა განაპირობა. პროექტის ფარგლებში შექმნილი ცენტრის წევრები, მოხალისეობრივად გეგმავენ და ახორციელებენ სხვადასხვა აქტივობებეს (ტრენენინგებს, შეხვედრებს, დისკუსიებს, დებატებს, კონკურსებს, ვორქშოფებს).  „მოხალისეობა არის შესაძლებლობა, უკეთესობისკენ შევცვალოთ არსებული რეალობა. სწორედ ეს მოტივი გვამოძრავებდა ჩვენც და ვფიქრობ, თითოეული ადამიანის სამოქალაქო პასუხისმგებლობაა, ხელი შეუწყოს პრობლემების მოგვარებას და დახმარების ხელი გაუწოდოს იმას, ვინც ჩვენგან მხარდაჭერას საჭიროებს“, აღნიშნავს თაზო ჯოჯუა. ავტორი: თეკლე ქაროსანიძე

შიდა ქართლიდან 5 მოსწავლე - დავით რობანიშვილი, ლუკა მოსიაშვილი, რატი ბეგიჯანაშვილი, ლიზი ბერიანიძე და ელენე ფატარიძე სამკვირიანი სასწავლო ვიზიტით ამერიკის შეერთებულ შტატებში გაემგზავრებიან. „სიმართლე გითხრათ, ამ შედეგს ველოდი, და ვთვლი, რომ თავდაჯერებულობამაც დიდი როლი ითამაშა. იმ დროს, როცა PH International-ის წარმომადგენელმა დამირეკა, მეგობრებთან ერთად ვიყავი და ემოციურად აღვნიშნეთ ჩემი გამარჯვება. თამამად შემიძლია ვთქვა, რომ ACCESS პროგრამამ გამხადა მიზანზე უფრო მეტად ორიენტირებული, რისთვისაც მადლობას ვუხდი PH International-ს, ამერიკის საელჩოს და საზოგადოება „ბილიკს““, ამბობს დავით რობანიშვილი, პროგრამის გამარჯვებული ქარელის მუნიციპალიტეტიდან.  ამ წარმატებას მოზარდებმა ინგლისური ენის ხელმისაწვდომობის პროგრამის (The English Access Microscholarship Program (ACCESS)) ფარგლებში მიაღწიეს. Access მოსწავლეებს საშუალებას აძლევს გაიუმჯობესონ ინგლისური ენა, გაეცნონ ამერიკულ კულტურას, მიიღონ მონაწილეობა კონკურსში და ისწავლონ ამერიკაში. პროგრამა საქართველოში ადგილობრივ საზოგადოებრივ ორგანიზაციებთან პარტნიორობით, 18 ლოკაციაზე ხორციელდება. შიდა ქართლში Access-ის მხარდამჭერია საზოგადოება „ბილიკი“.  „პროგრამის შესარჩევი ეტაპები საკმაოდ შრომატევადი იყო. მაქსიმალურად შევეცადე ყველაფერი კარგად და დროულად შემესრულებინა. დიდი იმედი მქონდა, რომ ფინალისტებს შორის მოვხვდებოდი, თუმცა დაზუსტებით არაფერი ვიცოდი. ინტერვიუდან, რომელიც შერჩევის ბოლო ეტაპი იყო, დაახლოებით 10 დღის შემდეგ გავიგე, რომ ერთ-ერთი ფინალისტი ვარ. ACCESS პროგრამამ ბევრი რამ მასწავლა. ამ ორი წლის განმავლობაში ავიმაღლე ცოდნის დონე არამარტო ინგლისურ ენაში, არამედ, ამერიკულ კულტურასა და ისტორიაშიც. ასევე, განვივითარე ლიდერობის, პრეზენტაციის, საუბრის, წერის, კითხვის, ჯგუფური მუშაობის უნარები, რომლებიც გაცვლით პროგრამაში წარმატების მიღწევაში დამეხმარა. დარწმუნებული ვარ, ACCESS პროგრამაში მიღებული ცოდნა სხვა პროექტებში წარმატების მოპოვებაშიც შემიწყობს ხელს“, აღნიშნავს ლიზი ბერიანიძე, გორის მუნიციპალიტეტის ერთ-ერთი გამარჯვებული.  2 წლის განმავლობაში, კვირაში სამჯერ, 2 საათიანი ხანგრძლივობით, მოსწავლეები საზოგადოება „ბილიკის“ ბაზაზე მეცადინეობდნენ ინგლისურ ენას.  „ორწლიანი სწავლების შემდეგ, მოსწავლეებმა მონაწილეობა მიიღეს ACCESS პროგრამის მიერ გამოცხადებულ ესეების კონკურსში (პროექტი „ჰარმონია“, აშშ საელჩო საქრთველოში). გაიარეს ონლაინ ტრენინგები, ასრულებდნენ დავალებებს. დავალებების და ტრენინგების საფუძველზე, გადავიდნენ კონკურისის შემდეგ ეტაპზე. მეორე ტურის შედეგად შერჩეულ კანდიდატებს ჰქონდათ გასაუბრება. გასაუბრების შედეგად კი ფინალისტები შეირჩნენ“, გვიყვება საზოგადოება „ბილიკის“ ხელმძღვანელი, მარინე მღებრიშვილი.  ACCESS პროგრამის გარდა, ბილიკი მოზარდების განვითარებას ხელს უწყობს ისეთი პროექტებით, როგორიცაა გორის ინოვაციური ცოდნის ჰაბი, მედია კლუბი, პროექტი: „ცოდნისა და უნარების განვითარების ქსელებისა და პლატფორმების გაძლიერება”. „საზოგადოება „ბილიკთან“, გარდა ACCESS პროგრამისა, სამოქალაქო განათლების კუთხითაც ინტენსიური კავშირი მქონდა, რაც საშუალებას მაძლევდა განმეხორციელებინა პროექტები ჩემს სოციუმში და ამ გზით, წვლილი შემეტანა თემის განვითარებაში“, ამბობს დავით რობანიშვილი.  პროგრამა დაფინანსებულია საქართველოში ამერიკის შეერთებული შტატების საელჩოს მიერ და ხორციელდება პროექტი ჰარმონია/PH- international-ის მიერ, ადგილობრივ არასამთავრობო ორგანიზაციებთან პარტნიორობით. ავტორი: თეკლე ქაროსანიძე

შეძახილს „შუქი მოვიდა!“ 90-იანებგამოვლილი საქართველოსთვის განსაკუთრებული მნიშვნელობა აქვს. 2015 წლიდან, ამ სიტყვებმა სხვა დატვირთვა შეიძინა - ამ სახელწოდებით გაჩნდა პროექტი, რომლის მიზანსაც საზოგადოებისთვის ჩვენს ქვეყანაში მცხოვრები შეზღუდული შესაძლებლობების მქონე პირების გაცნობა, მათი ისტორიების მოყოლა წარმოადგენს. პროექტის ავტორები იმედოვნებენ, რომ ამ ადამიანების ცხოვრების ახლოდან დანახვით, ჩვენც მეტ კითხვაზე გვექნება პასუხი, მათ საჭიროებებსაც უკეთ გავაცნობიერებთ და ერთად შეგვეძლება ვთქვათ: „შუქი მოვიდა“ - ახლა უკეთ ვხედავთ!  დღეისთვის, პროექტის ვებგვერდზე წაიკითხავთ 176 ამბავს საქართველოს 11 რეგიონიდან, ამ ადამიანებს ესტუმრებით, თვალებში ჩახედავთ... მართლა ჩახედავთ, ზუსტად ისე, როგორც პირისპირ შეხვედრისას ჩახედავდით, რადგან ფოტოებს ამ პროექტისთვის ნათელა გრიგალაშვილი იღებს. პროექტის ავტორები ამბობენ, რომ მათ მიერ მოთხრობილი ისტორიების წარმატება, მნიშვნელოვანწილად, სწორედ ამ ფოტოების დამსახურებაა. ნათელა კი, მხოლოდ მოკლედ ამბობს, რომ ამ საქმეში დიდი სიამოვნებით ჩაერთო. ასეთია, ბევრი საუბარი არ უყვარს, სათქმელს თავისი საქმით და ფოტოებით ამბობს.  სათქმელის, პოზიციის გამომხატველად ფოტოგრაფია წლების წინ აირჩია. იქამდე, სამხატვრო სასწავლებელში სწავლობდა, თეატრში მხატვარ-დეკორატორად მუშაობდა. ფოტოგრაფად მუშაობა გაზეთ „დვრიტაში“ დაიწყო, შემდეგ სხვა ჟურნალ-გაზეთებშიც იმუშავა. ახლა დამოუკიდებელი ფოტოგრაფია, პროექტები, რომლის ფარგლებშიც იღებს სოციალურ თემატიკას ეხება - რელიგიურ და ეთნიკურ უმცირესობებს, ქალებს, ადამიანების ყოფას და ყოველთვის რეგიონებისთვის კეთდება. ქართული სოფელი და მისი ცხოვრება არის ადგილი, სადაც ნათელა გრიგალაშვილის მუზები ცხოვრობენ.  თავის ცოდნას და გამოცდილებას ახლა ნათელა რამდენიმე უნივერსიტეტის სტუდენტებს გადასცემს, მისი მონაწილეობით არაერთი გამოფენა გამართულა, რამდენიმე პერსონალური გამოფენაც მოაწყო. რასაც უნდა აკეთებდეს, ყოველთვის ნახულობს დროს სოფლის გზას დაადგეს და გადაიღოს. ამბობს, რომ იდეების განხორციელებაში სხვადასხვა ფონდისა და ორგანიზაციის მხარდაჭერაც ეხმარება. ესენი არიან: „ღია საზოგადოების ფონდი“, ფონდი „ათინათი“, შვეიცარიის განვითარებისა და თანამშრომლობის სააგენტო, სხვა. მათთან ერთად გააცნო საზოგადოებას დუხობორები, დევნილები, სხვები.  ერთ-ერთი ასეთი პროექტია „ფოტოკლუბები სოფლად“. „სოფელში გავიზარდე და არასდროს გამიწყვეტია კავშირი სოფელთან, კარგად ვიცნობ იმ პრობლემებს რომელიც სოფლებსა და რეგიონებში არსებობს. აქედან გამიჩნდა იდეა, დავხმარებოდი მათ, მესწავლებინა ფოტოგრაფია, რომ ასე აღმოეჩინათ სხვა სამყარო მათ გარშემო, ეპოვათ ჩვეულებრივში არაჩვეულებრივი, ზიარებოდნენ ფოტოგრაფიას, როგორც ხელოვნებას“, - ყვება ნათელა, - „ვფიქრობ, ეს წარმატებული პროექტია, რადგან ძალიან ბევრი სოფლიდან, რეგიონიდან მწერენ და ამ პრიოექტის განხორციელებას ითხოვენ“.  პირველი კლუბი გორელოვკაში შეიქმნა. პროექტი ათთვიანი იყო და ყოველ თვე 10 დღე ნათელა გორელოვკაში ცხოვრობდა. 15-დან 62 წლის ასაკის სხვადასხვა ეთნოსის 15 ადამიანს ასწავლა ფოტოგრაფია, პირველი გამოფენაც გორელოვკის კულტურის სახლში გაიმართა, მეორე - თბილისში, მესამე კი - ბათუმში. გორელოვკის გარდა, ფოტოკლუბები შეიქმნა პანკსის ხეობასა და მაღალმთიან აჭარაში. ეს პროექტები „ღია საზოგადოების ფონდის“, პრეზიდენტის ფონდის, კულტურის სამინისტორს დაფინანსებით განხორციელდა. თუმცა, ნათელა გრიგალაშვილი პროექტებზე დაფინანსების გარეშეც მუშაობს.  „ამჟამად, ასეთი რამდენიმე პროექტია“, - ყვება ნათელა, - „ვიღებ როგორ ცხოვრობენ ადამიანები მაღალმთიანი აჭარაში, იქ სადაც ყველაზე მეტად შემორჩა ცხოვრების განსხვავებული სტილი, შენარჩუნებულია ტრადიციები წეს-ჩვეულებები, მაგრამ, ამავე დროს, სწრაფად ხდება ცვლილებები. სხვა პროექტი ახალგაზრდებზეა - რეგიონებში მოგზაურობისას, ვიღებ როგორ ცხოვრებენ ისინი, რა უხარიათ, რა აწუხებთ, როგორია მათი იმედები თუ სასოწარკვეთა. ესაა დაკვირვება ადამიანებზე, რომლებმაც უნდა შეცვალონ რეალობა და ქვეყნის უკეთესი მომავლის შექმნას შეუწყონ ხელი“. ავტორი: მაკა ჯაიანი

საერთო სამოქალაქო მოძრაობა - მრავალეროვანი საქართველო ერთ–ერთი პირველი არასამთავრობო ორგანიზაციაა, რომელიც ეთნიკური უმცირესობების 19 სათვისტომოსა და 56 არასამთავრობო ორგანიზაციის წარმომადგენლებს აერთიანებს.  ორგანიზაცია აქტიურად მუშაობს განათლების, არჩევნების, ადვოკატირების მიმართულებით.  ნახეთ ვიდეო და გაიგეთ მეტი ორგანიზაციის საქმიანობის შესახებ...

ფატიმა მარგოშვილს ბიბლიოთეკის და ლიტერატურული კლუბის დაარსების იდეა ევროპის ფონდის მიერ ორგანიზებული თემთაშორისი ტრენინგის მიმდინარეობისას გაუჩნდა. სწავლება აქტივიზმს, საზოგადოების და თემის განვითარებაში ახალგაზრდების როლს და მონაწილეობას ეხებოდა. მიღებული ცოდნის და გამოცდილების შემდეგ ის თემში არსებულ მწვავე პრობლემებზე დაფიქრდა და გადაწყვიტა, რომ სამკითხველო დაეარსებინა. „პანკისის ხეობაში არ არსებობდა თანამედროვე ლიტერატურით აღჭურვილი საჯარო ბიბლიოთეკა, არც წიგნების მაღაზია, ახალგაზრდების მხატვრული თუ სამეცნიერო ლიტერატურით დაინტერესება კი დიდი იყო“. ფატიმამ მოხალისეობრივად, საკუთარ თავზე აიღო პასუხისმგებლობა, დაწერა პროექტი, გაიარა კონსულტაციები ევროპის ფონდის წარმომადგენლებთან, გამოჰკითხა ახალგაზრდები -თუ რა ტიპის ლიტერატურა დააიტერესებდათ და ფონდის მხარდაჭერით, 200-მდე წიგნი შეიძინა. პროექტის განხორციელება პანდემიის პერიოდს დაემთხვა, თუმცა ეს შემაფერხებელ მიზეზად არ ქცეულა. „სამკითხველო ფუნქციონირებს პანკისის ხეობის სოფელ დუისში. ხეობაში ეს ერთადერთი ადგილია, სადაც ახალგაზრდებს შეუძლიათ იპოვონ მათთვის საინტერესო ლიტერატურა და ისინიც ძალიან ხშირად გვსტუმრობენ. პანდემიის გამო, ბიბლიოთეკაში შეკრება შეზღუდულია, თუმცა წესების დაცვით, მაინც ვახერხებთ ხოლმე შეკრებას და წიგნების გარკვეული დროით გაცემას“. კლუბში მოწვეულ სპიკერებთან ერთად წიგნიერებაზე, ლიტერატურაზე დისკუსიებიც იმართება. მონაწილეები აზრებს ცვლიან და ერთმანეთს წაკითხულის შესახებ ემოციებს უზიარებენ. ადგილობრივმა ახალგაზრდებმა ბიბლიოთეკის წიგნებით გასამდიდრებლად კამპანია „დადე შენი წიგნი“ წამოიწყეს. შედეგად, სამკითხველო ნაჩუქარი წიგნებითაც შეივსო. კამპანიაში საქართველოს პარლამენტის ეროვნული ბიბლიოთეკაც მონაწილეობდა და პანკისის სამკითხველოს 150-მდე წიგნი გადასცა. ფატიმა თვლის, რომ თემის განვითარებისთვის მოხალისეობა და ახალგაზრდების ატიურობა ძალიან მნიშვნელოვანია - „რაც უფრო მეტად მიიღებენ ახალგაზრდები მოხალისეობრივ საქმიანობაში მონაწილეობას, მით უფრო მალე შეიცვლება ჩვენი გარემო უკეთესობისკენ. დიდი ამბები ხომ მცირედით იწყება“... ავტორი: თეკლე ქაროსანიძე 

მაია გოგოტიშვილი ოზურგეთის საჯარო სკოლის ინფორმატიკის პედაგოგია, მას მიაჩნია, რომ სამოქალაქო საზოგადოებას ადამიანის აღზრდასა და ჩამოყალიბებაში დიდი წვლილი მიუძღვის. „სამოქალაქო საზოგადოებას შეუძლია სრულიად შეცვალოს ადამიანის ცხოვრება“, ამბობს იგი.  მის ცხოვრებაში ცვლილებები, პროფესიის დაუფლება საზოგადოებრივ ორგანიზაციას – „ოზურგეთის ახალგაზრდა მეცნიერთა კლუბს“ უკავშირდება. ორგანიზაცია, რომელსაც ახლა ოზურგეთის პროგრესის სახლი ჰქვია, არამარტო ოზურგეთში, არამედ დასავლეთ საქართველოშიც ერთ–ერთი პირველი იყო, რომელმაც 90–იან წლებში, ახალგაზრდების უნარ–ჩვევებისა და არაფორმალური განათლების მიმართულებით დაიწყო მუშაობა.  მაია იხსენებს, რომ კლუბის ერთ–ერთმა პროექტმა, მისი დიდი ინტერესი გამოიწვია – კომპიუტერული უნარ–ჩვევების შესწავლა. ამ პროექტის ფარგლებში მან კომპიუტერის შესწავლის სრული კურსი გაიარა და შემდეგშიც ხშირად სტუმრობდა კლუბს კომპიუტერული უნარ-ჩვევების, ცოდნის გასაღრმავებლად.  „დროთა განმავლობაში ნელ-ნელა იხვეწებოდა და ვითარდებოდა ტექნოლოგიები, და მეც მასთან ერთად ვიზრდებოდი, რაშიც ლომის წვლილი „ახალგაზრდა მეცნიერთა კლუბს“ მიუძღვის“ - ამბობს მაია. მან თავისი მოწოდება სწორედ კომპიუტერული ტექნოლოგიების შესწავლაში იპოვა და დღემდე ეს საქმე უდიდეს სიამოვნებას ანიჭებს.  უკვე წლებია, მაია მიღებულ ცოდნას ახალგაზრდებს უზიარებს – იგი საინფორმაციო ტექნოლოგიებს ასწავლის ოზურგეთის საჯარო სკოლაში. თვლის რომ მომავალი თაობის სწავლება უდიდესი პასუხისმგებლობაა და ცდილობს ისეთი გარემო შეუქმნას თავის მოსწავლეებს, სადაც მათ განვითარების და თვითრეალიზების საშუალება ექნებათ.

აფასებ უამრავ ფოტოს?  ადევნებ თვალს მეგობრების ისტორიებს?  შემთხვევით მოგონილ ახალ ამბებსაც ხომ არ კითხულობ?  არადა, ამ 20 წუთში შეგიძლია ისწავლო მეტი https://bit.ly/ისწავლემეტი

4000-ზე მეტი ვიდეოგაკვეთილი, ათასობით სტატია და სავარჯიშო. უფასო პლატფორმა - ყველა მოსწავლისთვის, ყველა კლასისთვის! მათემატიკა, ფიზიკა, ქიმია, ბიოლოგია და კომპიუტერული პროგრამირებაც კი!  ეს არის ხანის აკადემია საქართველო, რომლის მიზანია გაავრცელოს უფასო, მსოფლიო დონის განათლება ყველასთვის და ყველგან www.ka.khanacademy.org სწავლება ეფექტურია, რადგან:  პროცესი ინდივიდუალურია - მოსწავლეები ვარჯიშობენ საკუთარი ტემპით და შესაძლებლობა აქვთ პროგრამა აითვისონ ეტაპობრივად მასალა სანდოა - ხანის აკადემია ექსპერტების შექმნილი ბიბლიოთეკაა სანდო სავარჯიშოებითა და გაკვეთილებით მათემატიკაში, მეცნიერებასა და სხვა საგნებში. მოსწავლეებისა და მასწავლებლებისთვის ის ყოველთვის უფასო იქნება. ხანის აკადემია – საქართველო.  საზოგადოებრივი ორგანიზაცია ედუქეარ საქართველოს (Educare Georgia) პროექტია, რომლის მიზანია ინტერნეტისა და თანამედროვე ტექნოლოგიების მეშვეობით, მსოფლიო დონის განათლება საქართველოში მცხოვრები ნებისმიერი ადამიანისთვის ხელმისაწვდომი გახადოს.

ნინი: "სადაც გავჩერდით იქიდან ვაგრძელებ მეცადინეობას ჩემით, რაშიც ვერკვევი ვმეცადინეობ, რაშიც ვერა - ვტოვებ ხოლმე. მასწავლებელი რომ არ მყავს ცოტა გამიჭირდა... ბებოს პენსიით საკვებს ვყიდულობთ ხოლმე და ჩემი ტელეფონის ფული არ რჩება." ანი: "ერთი თვე იქნება, რაც ტელეფონი გამიფუჭდა, ზოგჯერ მეზობელთან გავდიოდი გაკვეთილებში ჩასართავად, მერე მეგობრებთან დავიწყე სიარული. ოთხჯერ დავესწარი გაკვეთილს მათი ტელეფონებიდან. მერე ეგეც ვერ მომიხერხდა." გაბრიელი: "ჩემი კლასელი ჩემი მეზობლის ტელეფონში მწერდა ხოლმე რა გაკვეთილზე ვიყავით. ხან ჩემთანაც მოდიოდა და ერთად ვაკეთებდით დავალებებს, რა პროგრამაზეც ვიყავით მიხსნიდა და მაწერინებდა." "პანდემია ყველაზე რთულად მოზარდებს შეეხო, რომლებსაც არ აქვთ კომპიუტერები და ვერ ერთვებიან სასწავლო პროცესში" - ამბობს ნანა ბაგალიშვილი,  ცოდნის კაფის ერთ-ერთი დამფუძნებელი. სიღნაღის მუნიციპალიტეტში მცხოვრები მოზარდების მხარდაჭერის მიზნით "ცოდნის კაფემ" კამპანია წამოიწყო. "აჩუქე ერთ მოსწავლეს ინტერნეტი ან კომპიუტერი" – ასეთია სოციალური კამპანიის მთავარი გზავნილი საზოგადოებისთვის. ამ ეტაპზე 12 მოსწავლეს უკვე შეუძლია ონლაინ გაკვეთილებზე დასწრება და სწავლის სრულყოფილად გაგრძელება, თუმცა კიდევ 39 მოსწავლე ელოდება პლანშეტებს. ცოდნის კაფე/Knowledge Cafe ქალაქ წნორში არსებული სოციალური საწარმოა, რომელიც არასამთავრობო ორგანიზაციის "სამოქალაქო ინიციატივის" ფარგლებში შეიქმნა. მისი მთავარი მიზანი არაფორმალური განათლების მიღების ხელშეწყობაა. თუ შენც ფიქრობ, რომ ბავშვები და ახალგაზრდები აუცილებლად უნდა ესწრებოდნენ საგაკვეთილო პროცესს, ჩადე ინვესტიცია განათლებაში.