თბილისი. სამართლიანი არჩევნებისა და დემოკრატიის საერთაშორისო საზოგადოება (ISFED) შუალედურ/რიგგარეშე არჩევნებს დააკვირდება. ორგანიზაციის ცნობით, 2023 წლის 29 აპრილს საქართველოს პარლამენტისა და მუნიციპალიტეტის საკრებულოების შუალედური, ასევე, მერების რიგგარეშე არჩევნები გაიმართება. კერძოდ, აირჩევიან: საქართველოს პარლამენტის ფოთი-სენაკი-ხობის მაჟორიტარი დეპუტატი, გურჯაანის, თიანეთის, ახალციხის, ტყიბულისა და ქუთაისის საკრებულოების მაჟორიტარი წევრები და ცაგერისა და თერჯოლის მერები. სრულად... წყარო: ორგანიზაციის გვერდი სოციალურ ქსელში

თბილისი. სამართლიანი არჩევნები (ISFED)-ის, საერთაშორისო გამჭვირვალობა-საქართველო და საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაცია (საია) საარჩევნო კანონმდებლობაში 2022 წლის დეკემბერში შეტანილი ცვლილებების შესახებ შეფასებას აქვეყნებენ. „2022 წლის ოქტომბერში საქართველოს პარლამენტმა პირველი მოსმენით მიიღო კანონპროექტები, რომლებიც საარჩევნო კოდექსსა და „მოქალაქეთა პოლიტიკური გაერთიანებების შესახებ“ ორგანულ კანონებში ცვლილებებს ითვალისწინებდა. 10 ოქტომბერს კანონპროექტები პარლამენტის თავმჯდომარემ ვენეციის კომისიასა და ეუთო/ოდირს გაუგზავნა და მოსაზრებების დაჩქარებული წესით მომზადება სთხოვა. 19 დეკემბერს ვენეციის კომისიამ და ეუთო/ოდირმა გაგზავნილი კანონპროექტების შესახებ საკუთარი მოსაზრება გამოაქვეყნეს. პარლამენტმა ამ რეკომენდაციების საფუძველზე კანონპროექტებში გარკვეული ცვლილებები შეიტანა, რომლებიც საბოლოოდ 22 დეკემბერს მესამე მოსმენით იქნა მიღებული. ორგანიზაციების შეფასებით, მიღებული საკანონმდებლო ცვლილებები, როგორც ადგილობრივი სამოქალაქო ორგანიზაციების, ისე ვენეციის კომისიისა და ეუთო/ოდირის მიერ იდენტიფიცირებულ რიგ პრობლემებს პასუხობს, რაც დადებითად უნდა შეფასდეს. თუმცა, ამ ცვლილებებით სრულად არ იქნა გათვალისწინებული ყველა არსებითი ხასიათის რეკომენდაცია, მათ შორის, არ აისახა იმ რეკომენდაციების გარკვეული ნაწილი, რომელიც ვენეციის კომისიამ და ეუთო/ოდირმა 2022 წლის დეკემბერში წარმოადგინეს. მათი ერთობლივი შეფასებით, განხორციელებული რეფორმა საარჩევნო კოდექსის ყოვლისმომცველ ანალიზს არ ეფუძნება და მხოლოდ ცალკეულ საკითხებს შეეხება“. სრულად... წყარო: gyla.ge

თბილისი. 2022 წლის მარტში საქართველომ ევროკავშირის წევრობისთვის ოფიციალური განაცხადი წარადგინა, ივნისში კი ევროპულმა საბჭომ საქართველოს მთავრობას წევრობის კანდიდატის სტატუსის მისაღებად 12 პუნქტიანი რეკომენდაციების გათვალისწინება მოსთხოვა. ერთი-ერთი რეკომენდაცია საარჩევნო საკითხებს ეხებოდა, რომლის მიხედვითაც, საქართველოს უნდა მოეგვარებინა ყველა ის პრობლემა, რაც ეუთო/ოდირის და ევროპის საბჭო/ვენეციის კომისიის მიერ იყო იდენტიფიცირებული. ამ რეკომენდაციის შესასრულებლად საქართველოს პარლამენტში შეიქმნა სამუშაო ჯგუფი, რომელში მონაწილეობაც საპარლამენტო ძალების ნაწილმა არ მიიღო, ხოლო სამოქალაქო საზოგადოების ორგანიზაციების ჩართულობა საპარლამენტო უმრავლესობამ ხელოვნურად შეზღუდა. 2022 წლის ოქტომბერში საქართველოს პარლამენტმა პირველი მოსმენით მიიღო სამუშაო ჯგუფის ავტორობითა და პარლამენტის იურიდიული კომიტეტის ინიციატივით წარდგენილი კანონპროექტი, რომლითაც ცვლილებები შედის საარჩევნო კოდექსსა და „მოქალაქეთა პოლიტიკური გაერთიანებების შესახებ“ ორგანულ კანონებში. „სამართლიანი არჩევნებისა და დემოკრატიის საერთაშორისო საზოგადოებისა” და „საერთაშორისო გამჭვირვალობა - საქართველოს” შეფასებით, კანონპროექტი ეუთო/ოდირის და ევროპის საბჭო/ვენეციის კომისიის მიერ იდენტიფიცირებულ რიგ პრობლემებს პასუხობს, თუმცა, წარმოდგენილი ცვლილებებით სრულად არ ხდება ყველა არსებითი ხასიათის რეკომენდაციის გათვალისწინება. გაეცანით პირველი მოსმენით მიღებული რედაქციის  შეფასებას აქ... წყარო: transparency.ge

თბილისი. 1 ნოემბერს, კულტურული მემკვიდრეობის დაცვის ეროვნულ სააგენტოდან გათავისუფლებული 25-მდე პირის უფლებებს სამართლიანი არჩევნებისა და დემოკრატიის საერთაშორისო საზოგადოება დაიცავს. გათავისუფლებული პირების განცხადებით, გასაუბრების ეტაპი ფორმალურ ხასიათს ატარებდა, იყო ღირსების შემლახველი და მტრული. შესაბამისად, გასაუბრებისთვის შექმნილ კომისიას რეალურად არ შეუფასებია დასაქმებულების პროფესიული ცოდნა და გამოცდილება. ორგანიზაცია მოუწოდებს საქართველოს კულტურის, სპორტისა და ახალგაზრდობის მინისტრს, თეა წულუკიანს, შეწყვიტოს თანამშრომელთა უკანონოდ გათავისუფლება და სამინისტროს საკადრო პოლიტიკა მოაქციოს კანონისა და კარგი საჯარო მმართველობის ფარგლებში. სრულად... წყარო: isfed.ge

თბილისი. სამართლიანი არჩევნებისა და დემოკრატიის საერთაშორისო საზოგადოების (ISFED) ინფორმაციით, არჩევნებზე დამკვირვებელ ორგანიზაციათა ევროპული ქსელი (ENEMO) გმობს რუსეთის მიერ უკრაინის ოკუპირებულ ტერიტორიებზე გამართულ ყალბ „რეფერენდუმს“. „ეს „რეფერენდუმები“ უკანონოა და აგრესიის და პოლიტიკური მანიპულაციის აქტია რუსეთის ფედერაციის ანტიდემოკრატიული დღის წესრიგის ლეგიტიმაციის მცდელობის მიზნით. საბოლოო ჯამში, ამ ფსევდო-საარჩევნო პროცესების ჩატარების მიზანია აიძულოს უკრაინის ხელისუფლება დათმოს თავისი ტერიტორიების ნაწილები და კიდევ უფრო დააზიანოს მისი ტერიტორიული მთლიანობა, საერთაშორისო სამართლისა და ფუნდამენტური უფლებების დარღვევით“. სრულად... წყარო: isfed.ge

თბილისი. დღეს, 8 საათზე საქართველოს პარლამენტის იურიდიულ საკითხთა კომიტეტი განიხილავს „საქართველოს ორგანულ კანონში „საქართველოს საარჩევნო კოდექსი“ ცვლილების შეტანის შესახებ“ პროექტს. ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაცია მიესალმება რიგ ცვლილებებს, რომლებიც ზრდის და აკონკრეტებს საოლქო საარჩევნო კომისიების მიერ უბნების გადათვლის კრიტერიუმებს, ცვლის საარჩევნო დავების წარმოების ვადებს და ასახავს ეუთო/ოდირისა და ვენეციის კომისიის ზოგიერთ რეკომენდაციას. თუმცა პროექტი სრულად ვერ აუმჯობესებს ქვეყანაში საარჩევნო გარემოს და ვერ გადაწყვეტს ზოგიერთ პრობლემას, მათ შორის, ადმინისტრაციული რესურსის გამოყენების, ამომრჩევლის ნების კონტროლისა და საარჩევნო დავების სამართლიანად გადაწყვეტის საკითხებს. სრულად... წყარო: www.gyla.ge

თბილისი. სამართლიანი არჩევნებისა და დემოკრატიის საერთაშორისო საზოგადოების (ISFED) ინფორმაციით, კანონმდებლობით დადგენილი ვადის ამოწურვის მიუხედავად, ამ დრომდე არ ხდება ცესკოს თავმჯდომარისა და პროფესიული წევრების არჩევა. ორგანიზაცია მოუწოდებს საქართველოს პარლამენტს, შეასრულოს კანონის მოთხოვნები და დროულად შეავსოს ცესკოში არსებული ვაკანსიები. სრულად… წყარო: isfed.ge

თბილისი. სამართლიანი არჩევნებისა და დემოკრატიის საერთაშორისო საზოგადოება აქვეყნებს რეკომენდაციებს საარჩევნო გარემოს გასაუმჯობესებლად.  დოკუმენტში წარმოდგენილია ორგანიზაციის რეკომენდაციები საარჩევნო სისტემის, საარჩევნო ადმინისტრაციის დაკომპლექტების, კამპანიის დაფინანსების ზედამხედველობის, წინასაარჩევნო კამპანიის, ამომრჩევლის მოსყიდვის, კენჭისყრის დღისა და არჩევნების შემდგომი პერიოდის რეგულაციების გაუმჯობესების მიზნით. „სამართლიანი არჩევნები“ განაგრძობს საარჩევნო რეფორმასთან დაკავშირებული რეკომენდაციების შემუშავებას, რომელსაც საზოგადოებას დამატებით წარუდგენს. სრულად... წყარო: isfed.ge

თბილისი. სამართლიანი არჩევნებისა და დემოკრატიის საერთაშორისო საზოგადოება (ISFED) აქვეყნებს დოკუმენტს: „კონსერვატიული მოძრაობა/ალტ ინფოს“ საქმიანობა საქართველოს რეგიონებში. „პოლიტიკური გაერთიანება „კონსერვატიული მოძრაობა/ალტ ინფო“ 7 თვის წინ, 2021 წლის 7 დეკემბერს, დარეგისტრირდა. პოლიტიკური პარტიების უმრავლესობისგან განსხვავებით, „კონსერვატიულ მოძრაობას“ საქართველოს 64 მუნიციპალიტეტიდან 62-ში ოფისი აქვს. სახელმწიფო აუდიტის სამსახურის მონაცემების მიხედვით, პარტიამ თებერვლიდან ივნისის ჩათვლით შემოწირულობის სახით 277 959 ლარი მიიღო. ამასთან, პოლიტიკური გაერთიანება 72 494 ლარის უკანონო შემოწირულობის მიღებაში იქნა მხილებული, რისთვისაც აუდიტის სამსახურმა 217 482 ლარით დააჯარიმა“. გაიგეთ მეტი „კონსერვატიული მოძრაობის“ საქმიანობისა და ფინანსების შესახებ... წყარო: www.isfed.ge

თბილისი. „საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაციამ“ გამართა კვლევის დოკუმენტის - „უმცირესობა უმრავლესობაში - პროცედურული ომი და არჩევნების შემდგომი კრიზისი საკრებულოებში“ პრეზენტაცია. „კვლევის შედეგად გამოვლინდა, რომ 6-ვე საკრებულოში (ბათუმი, ზუგდიდი, წალენჯიხა, ჩხოროწყუ, სენაკი, რუსთავი) კრიზისის ძირითადი მიზეზი პარტიებს შორის მკვეთრი პოლიტიკური პოლარიზაცია იყო. მათთვის გადაულახავ წინააღმდეგობად ერთმანეთთან კონსესუსი და თანამდებობებზე ერთიანი კანდიდატების წარდგენა იქცა. შეთანხმების პროცესი თვეები გაგრძელდა, რამაც ამ საკრებულოების საქმიანობის დაწყება მნიშვნელოვნად შეაფერხა. კვლევამ გამოავლინა აგრეთვე, რომ არც თვითმმართველობის კოდექსი და არც საკრებულოთა რეგლამენტები არ აღმოჩნდა მზად მსგავს პოლიტიკურ კრიზისებთან გასამკლავებლად“, ნათქვამია საია-ს მიერ მომზადებულ დოკუმენტში. სრულად... წყარო: gyla.ge

აჭარა. სამართლიანი არჩევნებისა და დემოკრატიის საერთაშორისო საზოგადოების (ISFED) განცხადებით, შუალედურ არჩევნებში გამარჯვებული საკრებულოს მაჟორიტარი წევრის უფლებამოსილების ცნობის წესის ცვლილება ბათუმის მუნიციპალიტეტის საკრებულოში შექმნილი პოლიტიკური ჩიხის „ქართული ოცნების“ სასარგებლოდ გადაწყვეტას ემსახურება. ორგანიზაციის ცნობით, საქართველოს პარლამენტში მმართველი პარტიის დეპუტატების მიერ ინიცირებულია საკანონმდებლო ცვლილებები „ადგილობრივი თვითმმართველობის კოდექსსა“ და „საქართველოს საარჩევნო კოდექსში“, რომელთა მიხედვით, ექსკლუზიურად იცვლება შუალედურ არჩევნებში გამარჯვებული მაჟორიტარი საკრებულოს წევრის უფლებამოსილების ცნობის წესი. კერძოდ, შუალედურ არჩევნებზე გამარჯვებული საკრებულოს მაჟორიტარი წევრის უფლებამოსილება არა მუნიციპალიტეტის საკრებულოს მიერ ცნობის, არამედ შესაბამისი შემაჯამებელი ოქმის ცესკოს ვებ-გვერდზე გამოქვეყნების საფუძველზე იქნება შესაძლებელი. „წარმოდგენილი საკანონმდებლო ინიციატივა უნდა შეფასდეს, როგორც პარლამენტის პოლიტიკური მიზნებით უხეშად ჩარევა ერთი მუნიციპალიტეტის წარმომადგენლობითი ორგანოს საქმიანობაში, რაც ეწინააღმდეგება ეფექტიანი თვითმმართველობის იდეას, ადგილობრივ დონეზე კონსესუსზე დაფუძნებული პოლიტიკის შექმნას და პლურალისტური დემოკრატიის ჩამოყალიბებას. მოვუწოდებთ მმართველ პარტიას საკანონდებლო ჩარევის ნაცვლად, ძალისხმევა პოლიტიკური კრიზისის განმუხტვისკენ მიმართოს და დემოკრატიული პროცესების ინტერესების შესაბამისად იმოქმედოს“, ნათქვამია ISFED-ის განცხადებაში. სრულად... წყარო: ორგანიზაციის გვერდი სოციალურ ქსელში

აჭარა. სამართლიანი არჩევნებისა და დემოკრატიის საერთაშორისო საზოგადოების (ISFED) ინფორმაციით, ბათუმის საკრებულოში კვორუმის შეუმდგარობა შეუძლებელს ხდის სხდომის გახსნას და მუშაობის პარალიზებას ახდენს. „თუ ბათუმის საკრებულო ზედიზედ 6 თვის განმავლობაში (3 ივნისამდე) ვერ შეძლებს შეკრებას, საქართველოს მთავრობა მიიღებს დადგენილებას საკრებულოს უფლებამოსილების ვადამდე შეწყვეტის შესახებ და საკრებულოს რიგგარეშე არჩევნები ჩატარდება“. სრულად... წყარო: isfed.ge

აჭარა. საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაცია 2022 წლის ბათუმის საკრებულოს შუალედური არჩევნების კენჭისყრის დღის დაკვირვების შედეგებს აჯამებს. საიას დამკვირვებლების ინფორმაციით, მთელი დღის განმავლობაში უბნების მიმდებარე ტერიტორიაზე შეინიშნებოდა ამომრჩევლის ნების კონტროლის რეგულაციების, კერძოდ, შეკრების, ამომრჩევლის შეფერხებისა და აღრიცხვის აკრძალვის სრული უგულებელყოფა. უბნებთან იმყოფებოდნენ გავლენიანი პირები, მათ შორის, პარლამენტის დეპუტატები, თბილისისა და რეგიონების საკრებულოების წევრები - როგორც „ქართული ოცნების”, ასევე „ერთიანი ნაციონალური მოძრაობისა“ და სხვა პარტიების მხრიდან. დღის განმავლობაში დაფიქსირდა აგიტაციის რამდენიმე შემთხვევა. ორგანიზაციის განცხადებით, დარღვევები უკავშირდება არჩევნებში მონაწილე ორივე პარტიას. სრულად... წყარო: gyla.ge

თბილისი. 2022 წლის 31 მარტს ზვიად გამსახურდიას დაბადებიდან 83 და სახელმწიფოებრივი დამოუკიდებლობის აღდგენის რეფერენდუმის გამართვიდან 31 წელი შესრულდა. ინფორმაციის თავისუფლების განვითარების ინსტიტუტის (IDFI) ინფორმაციით, 31 მარტის რეფერენდუმი ქალაქ ცხინვალში, ყორნისისა (ზნაური) და ჯავის რაიონებში არ გაიმართა, მაგრამ საქართველოს ამომრჩეველთა საერთო რიცხვში გათვალისწინებულ იქნა ამ რეგიონის ამომრჩეველთა რაოდენობა. ცხინვალის რაიონში რეფერენდუმი ჩატარდა შვიდ სასოფლო საკრებულოს ტერიტორიაზე, სადაც ამომრჩეველთა საერთო რაოდენობა 11,376 იყო. სარეფერენდუმო კითხვაზე დადებითი პასუხი დააფიქსირა 10,180 ამომრჩეველმა (99,68%). IDFI გთავაზობთ რუსეთში, „ელცინ ცენტრში“ დაცულ დოკუმენტებს, რომლებიც ეხება აღნიშნულს და ზვიად გამსახურდიას პრეზიდენტობის სხვა საინტერესო საკითხებს. სრულად... წყარო: idfi.ge

თბილისი. საქართველოს პოლიტიკის ინსტიტუტის ორგანიზებით, პარტიული პოლიტიკის სკოლა 2022-ის გაზაფხულის სესია დაიხურა, რომელიც პროექტის „მდგრადი პოლიტიკური კულტურის გაძლიერება ქართულ პოლიტიკურ პარტიებს შორის“ პირველი ეტაპია. პროექტი ხორციელდება საქართველოში შვეიცარიის კონფედერაციის საელჩოს მხარდაჭერით და აერთიანებს როგორც პოლიტიკური პარტიების წევრებს, ისე სამოქალაქო საზოგადოების წარმომადგენლებს. სრულად... წყარო: gip.ge

თბილისი. საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაცია (საია) აქვეყნებს ანგარიშს: „2021 წლის საარჩევნო დავების განხილვების ძირითადი ტენდენციები“. ანალიზისას გამოიკვეთა შემდეგი ტენდეციები: 2021 წლის მუნიციპალიტეტის ორგანოთა არჩევნებზე, 2020 წლის არჩევნების მსგავსად, წინასაარჩევნო პერიოდში გამოვლენილ დარღვევებზე შესაბამისი საარჩევნო ადმინისტრაციების მხრიდან რეაგირება არაეფექტიანი იყო. საოლქო საარჩევნო ადმინისტრაციისა და სასამართლოს პრაქტიკით დადასტურდა, რომ შემთხვევითი შერჩევით გამოვლენილი 5 უბნის გადათვლა არ არის საკმარისი. საგრძნობლად დაბალი იყო სასამართლო სისტემაში განხილული საარჩევნო დავების დაკმაყოფილების მაჩვენებელი. სასამართლო საარჩევნო სამართალდარღვევების მიმართ ლოიალურ მიდგომას ირჩევს. დამკვირვებლების უფლებების შეზღუდვის ფაქტებზე არ მომხდარა სათანადო რეაგირება. სრულად... წყარო: gyla.ge

ჯავახეთი-ქვემო ქართლი. სამართლიანმა არჩევნებმა (ISFED) 2020 წლის საპარლამენტო და 2021 წლის ადგილობრივი თვითმმართველობის არჩევნებისთვის ეთნიკური უმცირესობებით დასახლებულ ორ რეგიონში, სამცხე ჯავახეთსა და ქვემო ქართლში სოციალური მედიის ექსპერიმენტული კვლევა ჩაატარა. მონიტორინგის მიზანი იყო გამოევლინა სოციალური მედიის პლატფორმების პოლიტიკური მიზნებით გამოყენების ტენდენციები და გამოეკვეთა მთავარი გზავნილები, რომლებიც არჩევნების პერიოდში იყო აქტუალური და ამომრჩეველთა ქცევასა და განწყობებზე გავლენას ისახავდა მიზნად. სრულად... წყარო: isfed.ge

თბილისი. „საერთაშორისო გამჭვირვალობა საქართველომ“ მუნიციპალიტეტის ორგანოთა 2021 წლის არჩევნების დაფინანსებაზე საბოლოო ანგარიში გამოაქვეყნა. „მმართველი პარტიის დაფინანსება ერთად აღებული დანარჩენი 12 პარტიისას თითქმის ორჯერ აღემატებოდა, რაც პარტიებს შორის ფინანსების უკიდურესად არათანაბარ გადანაწილებაზე მიუთითებს, ეს კი საარჩევნო გარემოს აზიანებს. „ქართული ოცნების“ შემომწირველმა იურიდიულმა პირებმა და ფიზიკურ პირ შემომწირველებთან დაკავშირებულმა კომპანიებმა 2021 წელს ჯამში დაახლოებით 280 მლნ ლარის ღირებულების ტენდერები მოიგეს და 7 მლნ ლარის გამარტივებული შესყიდვის კონტრაქტები მიიღეს“... სრულად... წყარო: transparency.ge

თბილისი. საერთაშორისო გამჭვირვალობა - საქართველო აქვეყნებს კვლევას: ადმინისტრაციული რესურსების გამოყენება საქართველოს მუნიციპალიტეტის ორგანოთა 2021 წლის არჩევნებისთვის.  ორგანიზაციის შეფასებით, საარჩევნოდ ადმინისტრაციული რესურსების გამოყენება საქართველოსთვის კვლავ პრობლემურია. სრულად... წყარო: transparency.ge

თბილისი. სამართლიანი არჩევნებისა და დემოკრატიის საერთაშორისო საზოგადოების (ISFED) ინფორმაციით, ორგანიზაცია 2 აპრილს საქართველოს პარლამენტისა და მუნიციპალიტეტის საკრებულოს შუალედურ არჩევნებს დააკვირდება. „ამომრჩევლები რუსთავი-გარდაბნის ოლქში პარლამენტის მაჟორიტარს, ხოლო ბათუმში საკრებულოს მაჟორიტარს აირჩევენ. ჩვენ დავაკვირდებით როგორც არჩევნების დღეს, ასევე წინასაარჩევნო პერიოდს“. სრულად... წყარო: ორგანიზაციის გვერდი სოციალურ ქსელში

თბილისი. სამართლიანი არჩევნებისა და დემოკრატიის საერთაშორისო საზოგადოება (ISFED) აქვეყნებს ბლოგპოსტს: პოლიტიკური რეკლამები Facebook-სა და Instagram-ზე 2021 წლის არჩევნების პერიოდში. „Facebook-ის რეკლამების ბიბლიოთეკის მიხედვით, 2021 წლის ადგილობრივი თვითმმართველობის არჩევნებისთვის 9 აგვისტოდან 6 ნოემბრის ჩათვლით პერიოდში ფეისბუქსა და ინსტაგრამზე არჩევნებში მონაწილე პოლიტიკური პარტიებისა და მათი წარმომადგენლების/კანდიდატების მიერ 8 126 პოლიტიკური რეკლამა განთავსდა, რაზეც არანაკლებ 524 602 და არაუმეტეს 536 086 აშშ დოლარი დაიხარჯა“. სრულად... წყარო: isfed.ge

აჭარა. „სამართლიანი არჩევნების“ წარმომადგენლებმა ბათუმში შეზღუდული შესაძლებლობების მქონე პირთათვის ჩაატარეს ტრენინგი თემაზე „არჩევნები და დემოკრატია“. სრულად... წყარო: ორგანიზაციის გვერდი სოციალურ ქსელში