2019 წლის აპრილიდან რამდენიმე არასამთავრობო ორგანიზაციის ინიციატივით ინოვაციურმა, კრეატიულმა და დინამიურმა სივრცემ დაიწყო მუშაობა. სექტორი 3 - ჰაბი განვითარებისთვის არასამთავრობო ორგანიზაციაა, რომელიც 11 სამოქალაქო ლიდერისა და აქტივისტის მიერ დაფუძნდა, სხვადასხვა სფეროს პროფესიონალების ჩართულობითა და საერთაშორისო ორგანიზაციების მხარდაჭერი. ეს არის სივრცე, რომელიც თავს უყრის ინტელექტუალურ რესურსს ქვეყნის შიგნით და გარეთ, აერთიანებს გამოცდილებასა და ინოვაციას, სიღრმისეულ ცოდნასა და ექსპერიმენტულ იდეებს, პროფესიონალებსა და ახალ სახეებს; ქმნის შესაძლებლობებს ახალი თაობის ლიდერების აღმოჩენისა და საზოგადოებრივ ასპარეზზე წინ წამოწევისთვი. სექტორი 3-ის მისიაა მოქალაქეების, ორგანიზაციების, სექტორებისა და ფართო საზოგადოების დაკავშირება, მათ შორის დიალოგის, კომუნიკაციისა და თანამშრომლობის სტიმულირება და ეფექტიანი გადაწყვეტების პოვნა ქვეყნის სტაბილური განვითარებისთვის. სექტორი სამმა არსებობის მანძილზე არაერთი საინტერესო, მნიშვნელოვანი და ქმედითი ინიციატივა განახორციელა. ამ პროცესში ჩაერთო და გაერთიანდა საზოგადოების ყველა წევრი - მოქალაქე და ორგანიზაცია, საინიციატივო ჯგუფი, საჯარო და კერძო სექტორი, სამოქალაქო საზოგადოება და მედია. მან დაფუძნებიდან დღემდე განახორციელა ისეთი პროექტები როგორიცა ექსპერტთა ჰაბი, სადაც ექსპერტები და პროფესიონალები, იკვლევენ და პოულობენ გადაწყვეტებს, ქვეყნისთვის ყველა მნიშვნელოვან და აქტუალურ სფეროში; ლიდერთა ჰაბი, სკოლა, რომელიც მიზნად ისახავს ახალგაზრდა ლიდერების აღმოჩენას, მათ მომზადებასა და განვითარება;  ევროკავიშირის მიერ ინიცირებული სტრატეგიული კომუნიკაციების კვირეული საქართველოში და საერთაშორისო კონფერენცია - DISINFO ALERT დეზინფორმაციასთან და პროპაგანდასთან საბრძოლველად;  ვაშინგტონის უნივერსიტეტის მკვლევარების ვიზიტი საქართველოში; მადლიერების ტაში - ექიმების მხარდასაჭერად; სამოქალაქო მოძრაობა #შენმოქმედი. ახალი კორონავირუსით გამოწვეულ გლობალურ საფრთხესთან გასამკლავებლად ქვეყნის მასშტაბით და საზოგადოებისთვის საჭირო სხვა ბევრი ქმედითი და საინტერესო ინიციატივა.

დღესდღეობით კორონავირუსზე ბევრი მითიური ინფორმაცია ვრცელდება! დაიმახსოვრე: კორონავირუსი არ გადადის 5G ტექნოლოგიით კორონავირუსი არ კვდება თოვლში ან 25 გრადუსზე მაღალ ტემპერატურაში ალკოჰოლი ვერ დაგიცავს კორონავირუსისგან გამოსავალი სიფრთხილეშია.

ნინი: "სადაც გავჩერდით იქიდან ვაგრძელებ მეცადინეობას ჩემით, რაშიც ვერკვევი ვმეცადინეობ, რაშიც ვერა - ვტოვებ ხოლმე. მასწავლებელი რომ არ მყავს ცოტა გამიჭირდა... ბებოს პენსიით საკვებს ვყიდულობთ ხოლმე და ჩემი ტელეფონის ფული არ რჩება." ანი: "ერთი თვე იქნება, რაც ტელეფონი გამიფუჭდა, ზოგჯერ მეზობელთან გავდიოდი გაკვეთილებში ჩასართავად, მერე მეგობრებთან დავიწყე სიარული. ოთხჯერ დავესწარი გაკვეთილს მათი ტელეფონებიდან. მერე ეგეც ვერ მომიხერხდა." გაბრიელი: "ჩემი კლასელი ჩემი მეზობლის ტელეფონში მწერდა ხოლმე რა გაკვეთილზე ვიყავით. ხან ჩემთანაც მოდიოდა და ერთად ვაკეთებდით დავალებებს, რა პროგრამაზეც ვიყავით მიხსნიდა და მაწერინებდა." "პანდემია ყველაზე რთულად მოზარდებს შეეხო, რომლებსაც არ აქვთ კომპიუტერები და ვერ ერთვებიან სასწავლო პროცესში" - ამბობს ნანა ბაგალიშვილი,  ცოდნის კაფის ერთ-ერთი დამფუძნებელი. სიღნაღის მუნიციპალიტეტში მცხოვრები მოზარდების მხარდაჭერის მიზნით "ცოდნის კაფემ" კამპანია წამოიწყო. "აჩუქე ერთ მოსწავლეს ინტერნეტი ან კომპიუტერი" – ასეთია სოციალური კამპანიის მთავარი გზავნილი საზოგადოებისთვის. ამ ეტაპზე 12 მოსწავლეს უკვე შეუძლია ონლაინ გაკვეთილებზე დასწრება და სწავლის სრულყოფილად გაგრძელება, თუმცა კიდევ 39 მოსწავლე ელოდება პლანშეტებს. ცოდნის კაფე/Knowledge Cafe ქალაქ წნორში არსებული სოციალური საწარმოა, რომელიც არასამთავრობო ორგანიზაციის "სამოქალაქო ინიციატივის" ფარგლებში შეიქმნა. მისი მთავარი მიზანი არაფორმალური განათლების მიღების ხელშეწყობაა. თუ შენც ფიქრობ, რომ ბავშვები და ახალგაზრდები აუცილებლად უნდა ესწრებოდნენ საგაკვეთილო პროცესს, ჩადე ინვესტიცია განათლებაში.

პლატფორმა „1ანობა“ კოვიდ-19-ით გამოწვეული პრობლემების საპასუხოდ 2020 წლის 23 მარტს შეიქმნა. სამთვიანი საქმიანობის ფარგლებში, „1ანობა“ უკვე ასეულობით სოციალურად შეჭირვებულ, განსაკუთრებული საჭიროებების მქონე ადამიანს დაეხმარა.  პლატფორმა აერთიანებს მოხალისეებს, ბიზნეს კომპანიებს, საზოგადოებრივ, დონორ ორგანიზაციებს და სახელმწიფოს. ქართულ რეალობაში „1ანობა“ კროს-სექტორული თანამშრომლობის კარგი მაგალითია. საქმიანობის ეფექტიანად განხორციელებაში დიდი წვლილი მოუძღვით ენთუზიასტ მოხალისეებს, რომლებიც სპეციალურად გადამზადნენ და ყოველდღიურად ეხმარებიან მოწყვლად ჯგუფებს. ნიკოლოზ მნათობიშვილი, ერთ-ერთი მოხალისეა, რომელიც „1ანობის“ ვებგვერდზეა დარეგისტრირებული: „მადლობა მინდა გადავუხადო ფონდის დამფუძნებლებს, რომ ამ კარგ საქმეში მონაწილეობის შესაძლებლობა მოგვცეს. ამ პერიოდში ადამიანებს ძალიან სჭირდებათ ჩვენი დახმარება და როდესაც მათ ბედნიერ სახეებს ვხედავ, ეს ჩემთვისაც ემოციურია. იმედი მაქვს, ფონდი უფრო მეტად განვითარდება და პანდემიის შემდეგაც არაერთ ადამიანს დაეხმარება“.  ნიკოლოზისათვის ეს პირველი მოხალისეობრივი გამოცდილება არ არის. ის 13 ივნისის მოვლენების შემდეგ, მერიის მოხალისეთა ჯგუფთან ერთად ვერეს ხეობის დასუფთავებაშიც მონაწილეობდა. ასევე, მეგობრებთან ერთად, პირადი რესურსებით არაერთხელ დახმარებია სხვადასხვა საჭიროების მქონე ოჯახს, ბავშვთა სახლს.  „1ანობა“ ეხმარება შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე პირებს, 70 წელს მიღწეულ ხანდაზმულებს და მარტოხელა დედებს, რომლებსაც სახელმწიფოს მიერ სტატუსი აქვთ მინიჭებული. პლატფორმა გვიზიარებს ერთ-ერთი ბენეფიციარის ემოციურ წერილს, რომელიც გულგრილს ნამდვილად ვერ დაგტოვებთ: „ცოტა ხნით სამყოფი პროდუქტის მომარაგება გადავწყვიტე, სალაროსთან კი ნაცნობი ბებო დავინახე - თეთრებს ითვლიდა ერთი პურის და კარაქის საყიდად. ეს ბებო ერთ დროს დედას ეხმარებოდა, ჩემი ძმისთვის რძე დაჰქონდა. მე მრავალშვილიანი ოჯახიდან ვარ. სინდისმა შემაწუხა, დავეწიე და ჩემ მიერ ნაყიდი პროდუქტები მას გადავეცი. დიდხანს იუარა, მაგრამ არც მე დავთმე, ჩემი პროდუქტები მას გადავეცი. სახლში მისულმა კი ბავშვები მოვატყუე, რომ ფული დამეკარგა. დღეს ვფიქრობდი, იქნებ როგორმე გავძლო სოციალურ დახმარებამდემეთქი და ამ დროს „1ანობიდან“დამირეკეს: - „გამარჯობა ქალბატონო, თქვენთან პროდუქტები მოგვაქვსო“. დავიბენი, ხმა ჩამიწყდა, ძლივს მოვახერხე ჩვენი მისამართი მეთქვა. სიტყვებით ვერ გადმოვცემ ჩემ მადლიერებას თქვენ მიმართ, მე თქვენში ღმერთი დავინახე“, თ. რ., პლატფორმის ბენეფიციარი.  საზოგადოებრივი ორგანიზაციების ვებ-პორტალს csogeorgia.org-ს „1ანობის“ თანადამფუძნებელი, საქართველოს ფერმერთა ასოციაციის თავმჯდომარე ნინო ზამბახიძე პლატფორმის იდეის, განხორციელებული საქმიანობისა და სამომავლო გეგმების შესახებ ესაუბრა.  ესაუბრა თეკლე ქაროსანიძე  - როგორ წამოიშვა პლატფორმის დაარსების იდეა, ვინ არიან დამფუძნებლები და რომელი დონორი ორგანიზაციის/ორგანიზაციების ფინანსური მხარდაჭერით შეიქმნა ეს პროექტი?  - Covid 19 მთელი მსოფლიოსთვის იმაზე დიდი გამოწვევა აღმოჩნდა, ვიდრე ეს ვინმეს წარმოედგინა. მე და ვალერი ჩეხერია (აჭარა ჯგუფის აღმასრუებელი დირექტორი) მსოფლიო ეკონომიკური ფორუმის ახალგაზრდა გლობალური ლიდერები ვართ. ფორუმის წევრებთან ონლაინ შეხვედრებისას მივიღეთ ინფორმაცია როგორ უმკლავდება სხვადასხვა ქვეყანა ამ გამოწვევას. ვგულისხმობ მოხალისეების აქტიურობასა და ბიზნესის მიერ გაწეულ დახმარებას. მოგვივიდა იდეა, რომ გაგვეკეთებინა ონლაინ პლატფორმა. დავუკავშირდი სანდრო კანდელაკს, ბიზნესაქსელერატორ „სპარკის“ მენეჯერს და დავგეგმეთ როგორ უნდა შეგვექმნა მოწესრიგებული სივრცე, სადაც განთავსდებოდა შეჭირვებული ჯგუფების გადამოწმებული ბაზა და ორგანიზებულად, თანმიმდევრულად მოხდებოდა მათი დახმარება. ასე შეიქმნა „1იანობა“. პლატფორმა, რომელზეც რეგისტრირდებიან მოხალისეები – ისინი ფიზიკურად ეხმარებიან ადამიანებს და მიაქვთ მათთან პროდუქტები. სოციალური კორპორაციული პასუხისმგებლობის ფარგლებში რეგისტრირდებიან შემომწირველი ბიზნესკომპანიები და ასევე, რეგისტრირდებიან ადამიანები, რომლებსაც დღეს დახმარება სჭირდებათ.  თავიდან მხოლოდ მოხალისეები შემოგვიერთდნენ, რომელთაც პროდუქტი მიჰქონდათ ბენეფიციარებთან. შემდგომ მცირე, საშუალო და დიდი ბიზნესის წარმომადგენლებმა გამოთქვეს დახმარების სურვილი და ასე აღმოვჩნდით შუამავალი რგოლი ბიზნესს, მოხალისეებსა და ბენეფიციარებს შორის. გამოგვეხმაურნენ დონორები: ფონდი „ღია საზოგადოება – საქართველო“ დაგვეხმარა ვებ–პლატფორმის დახვეწაში, რომელიც ქართულ, აფხაზურ, სომხურ, აზერბაიჯანულ და ინგლისურ ენებზე აწვდის მომხმარებლებს ინფორმაციას. ასევე, შემოგვიერთდა „საერთაშორისო გამჭირვალობა-საქართველო“, ფონდი „პროდემოსი“ და აშშ–ს საერთაშორისო განვითარების სააგენტოს ეკონომიკური უსაფრთხოების პროგრამა.  მსგავსი ტიპის კრო–სექტორულ თანამშრომლობა დიდი გავლენას ახდენს ქვეყნის და საზოგადოების კეთილდღეობაზე.  - რამდენი მოხალისე და დამხმარე ბიზნეს კომპანია/დონორი ჰყავს პლატფორმას?  - კრიტიკულ, კრიზისულ სიტუაციებში საზოგადოებისა და ბიზნესის ჩართულობა ძალიან მნიშვნელოვანია. არასამთავრობო ორგანიზაციებმა უდიდესი როლი შეასრულეს ტრენინგების დაფინანსებასა და წარმართვაში. ბიუროკრატიული პროცესების მარტივად გადალახვაში დაგვეხმარა პრემიერის აპარატი, ასევე, ხელი შეგვიწყეს, რომ მალე დაეწყო პლატფორმას მუშაობა. ძალიან მნიშვნელოვანი იყო ეს დახმარებები, ბიზნეს კომპანიებისა თუ მოხალისეების გვერდში დგომა. დღეისათვის „1ანობაზე“ 41 ბიზნეს კომპანია, 2000 მოხალისე და 4 დონორი ორგანიზაციაა დარეგისტრირებული. ეს არის ბიზნესის, არასამთავრობო სექტორის და სახელმწიფოს ეფექტიანი თანამშრომლობის მოდელი.  ჩვენი და ბიზნეს სექტორის ჩართულობის გარდა, უმნიშვნელოვანესია მოხალისეების საქმიანობა, მათი სურვილი დაეხმარონ მოწყვლად ჯგუფებს და გასწიონ თავდაუზოგავი შრომა. ყოველდღიურად 20 მოხალისე გადის სხვადასხვა მიმართულებით ბენეფიციარების დასახმარებლად. აქტიურად ჩართულია და ტრენინგი გაიარა 200 მოხალისემ. დიდი ბედნიერებაა, როდესაც ხედავ ადამიანებს, რომლებსაც ახარებთ ჩვენი დახმარება. პროცესში ასევე ჩართულები არიან გუბერნიები, მათი დახმარებით მივდივართ მაღალმთიან რეგიონებშიც, სადაც სხვა დახმარებებმა ვერ მიაღწია. ამიტომ მგონია, რომ საქმე, რომელსაც ჩვენი გუნდი აკეთებს, ბევრ სიკეთეს მოუტანს ქვეყანას.  - მოხალისეებს როგორ ამზადებს პლატფორმა საქმიანობისთვის?  მნიშვნელოვანია მოხალისეების გადამზადება, რათა ისინი იყვნენ უსაფრთხოდ და არ გახდნენ ინფიცირების წყარო. ამაში კი დაგვეხმარა „საერთაშორისო გამჭვირვალობა – საქართველო“. მათი დაფინანსებით „საგანგებო სიტუაციების კოორდინაციის და გადაუდებელი დახმარების ცენტრმა“ გადაამზადა მოხალისეები, რომლებიც ინფორმირებულნი არიან როგორი ეკიპირება უნდა ჰქონდეთ და როგორ უნდა გაიხადონ ის, რომ არ დაინფიცირდნენ და არ გახდნენ ინფექციის გადამტანები. სათანადოდ აღჭურვილი მოხალისეები ადგილზე სტუმრობენ მათ, ვისაც ამის აუცილებლობა აქვს და უსაფრთხოების ყველა ნორმის დაცვით მიაქვთ საკვები და მედიკამენტები.  - კოვიდ-19-ის რუქა თუ შეიქმნა/დაემატა პლატფორმას და რას გულისხმობს ის?  - კოვიდ რუქა მზადების პროცესშია. მისი საშუალებით გვეციდონება როგორ არიან სხვადასხვა რეგიონში მოხალისეები გადანაწილებული. თუ ეპიდ აფეთქების გამო რომელიმე რეგიონი ჩაიკეტება და ჩვენ ფიზიკურად ვერ შევძლებთ იქ ჩასვლას, გვეცოდინება ჩაკეტილ რეგიონში დარეგისტრირებული მოხალისეების შესახებ და სწორედ ეს ადამიანები დაეხმარებიან მოწყვლად ჯგუფებს.  - როგორც ვიცით, მოქალაქეებსაც შეუძლიათ თანხის ჩარიცხვა მოწყვლადი ჯგუფების დასახმარებლად. რამდენად მნიშვნელოვანი წლილი შეიტანეს მათ ამ საქმეში, არიან თუ არა მობილიზებულები დღემდე?  - ამ საქმეში დიდი და პატარა წვლილი არ არსებობს. თითოეულ ლარს მნიშვნელობა აქვს. ზოგი ადამიანი ლარს რიცხავს, ზოგი კი 10 000-ს და ეს ერთნაირად დასაფასებელია. როდესაც ვუყურებთ ჩვენს ბენეფიციარებს, ვხვდებით, რამხელა მნიშვნელობა აქვს ამ თანადგომას და ადამიანების მიერ სოციალური პასუხისმგებლობის გათვითცნობიერებას.  „1იანობაში“ ჩართულ ყველა ადამიანს მინდა მადლობა გადავუხადო, დაახლოებით 500 ადამიანია ასეთი. მინდა იცოდნენ, რომ ძალიან დიდი ნდობა გვაქვს მათი და ვაფასებთ, რასაც ისინი აკეთებენ. აქამდე ვფიქრობდი, რომ ცოტა ადამიანია, რომელსაც შეუძლია თვითონ მოიკლოს და სხვას დაეხმაროს, მაგრამ ვცდებოდი. ბევრი ისეთია, ვინც ანონიმურად ჩარიცხა თანხა. ერთმა პიროვნებამ 15 000 ლარი ჩარიცხა ფონდში, რომელსაც პირადად საერთოდ არ ვიცნობ. ძალიან დასაფასებელია ის, რომ გაჭირვებაში ადამიანებს ერთმანეთის გვერდით დგომა შეუძლიათ, რომ ასეთი სოციალური პასუხისმგებლობა აქვთ და თავად ვერ გრძნობენ თავს კომფორტულად, ბედნიერად, როცა სხვა ადამიანებს უჭირთ. ასევე, ძალიან გვიხარია, რომ პირადად ჩვენ ასეთი ნდობა გამოგვიცხადეს.  ჩვენთვის მნიშვნელოვანი იყო ფერმერთა დახმარებაც და მათ მიერ წარმოებული პროდუქციის რეალიზაციის ხელშეწყობა, ამავდროულად მცირე და საშუალო ბიზნესის მხარდაჭერა მდგრადობის შესანარჩუნებლად. ამიტომ მივიღეთ გადაწყვეტილება, გაგვეძლიერებინა პლატფორმა სოფლიდან.ჯი. შემოწირულ თანხას მათ ვურიცხავდით, ისინი კი ფერმერებისგან ყიდულობდნენ პროდუქტს, რაც მთავარია ხარისხიან პროდუქტს და ამავე დროს, მათაც აიღეს სოციალური პასუხისმგებლობა - კვირაში ერთხელ, ჰოსპისს „ციცინათელას“ პროდუქტით ეხმარებიან.  - დაფუძნებიდან დღემდე როგორია პლატფორმის განვითარების ისტორია? რამდენ ადამიანს დაეხმარეთ, რამდენია დახმარების მოლოდინში და გაქვთ თუ არა საკმარისი რესურსი ყველა მათგანს დაეხმაროთ?  - დღეისათვის 3625 ადამიანს დავეხმარეთ. „ერთიანობის“ პლატფორმაზე დარეგისტრირებულია 5500 ადამიანი, რომელიც დახმარებას ელოდება და მიიღებს მოკლე დროში.  - კრიზისის დასრულების შემდეგ როგორ მოიაზრებთ პლატფორმის განვითარებას? როგორი იქნება ის მომავალში? რა ფუნქციონალები შეიძლება დაემატოს?  - ვფიქრობთ, რომ პლატფორმა არ უნდა იყოს მხოლოდ ერთ გამოწვევაზე საპასუხო საშუალება. პანდემიის შემდეგ არ გვინდა რომ დაიხუროს, სურვილი გვაქვს გადაიქცეს მდგრად ონლაინ სივრცედ, რომელსაც კომპანიები შეინახავენ და სასარგებლო საქმის კეთებას გააგრძელებენ. მომავალშიც ბიზნეს კომპანიები თუ გაიზიარებენ კორპორატიულ, სოციალურ პასუხისმგებლობას და სახელმწიფოსთან ერთად ჩაერთვებიან მსგავს აქტივობებში კარგი იქნება.  ჩვენ მუდმივად ვაკვირდებით, რა სახის შეცდომებს ვუშვებთ, რა შეიძლება გავაუმჯობესოთ, დავხვეწოთ, რათა მომავალში „ერთიანობა“ სრულყოფილ პროექტად იქცეს, რომელიც პერიოდული გამოწვევის მოსაგვარებლად ერთგვარი სწრაფი რეაგირების პლატფორმა იქნება. უახლოესი 1,5–2 წელიწადი მარტივი არ იქნება, სერიოზული გამოწვევა გველის და შეიძლება „ერთიანობა“ სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანი აღმოჩნდეს ჩვენი ბენეფიციარებისათვის, მანამ, სანამ ქვეყანაში მდგომარეობა უკეთესობისკენ შეიცვლება.

ახალი კორონავირუსის წინააღმდეგ გატარებულმა ზომებმა საზოგადოებაში არაერთგვარვანი რეაქცია გამოიწვია. კამათი იმის შესახებ, იყო თუ არა საფრთხის შესაფერისი აკრძალვები, რომელიც ხელისუფლებამ შემოიღო, არ წყდება. ამ კონტექსტში, ყველაზე დიდი აქცენტი ადამიანის თავისუფლებისა და მისი უფლებების შეზღუდვაზე კეთდება.  რამდენად სწორად იქცევა ხელისუფლება, ირღვევა თუ არა ჩვენი უფლებები საგანგებო მდგომარეობის პირობებში, როდის უნდა დავთმოთ თავისუფლების ნაწილი - ეს არის საკითხები, რომლის შესახებ ადამიანის უფლებათა ცენტრის იურისტი, ლაზარე ჯიბლაძე მოგვიყვება.  ესაუბრა მაკა ჯაიანი  - სად გადის ზღვარი ადამიანის თავისუფლებასა და საზოგადოებრივ პასუხისმგებლობას შორის?  - ზღვარი ადამიანების თავისუფლებასა და საზოგადოებრივ პასუხისმგებლობას შორის პირობითია, რადგან საზოგადოებას სწორედ თავისუფალი ადამიანები ქმნიან. ამიტომ, მაშინ, როცა თითოეულ ჩვენგანს, საზოგადოებრივი პასუხისმგებლობიდან გამომდინარე, გარკვეული პასუხისმგებლობა გვეკისრება, ეს ჩვენსავე თავისუფლების ფარგლებში ხდება. ყოველთვის უნდა გვახსოვდეს, რომ ისევე, როგორც ჭეშმარიტი თავისუფლება არ არსებობს შეზღუდვების გარეშე, ვერც პასუხისმგებლობა იარსებებს თავისუფლების გარეშე. ამიტომ, თავისუფლება მხოლოდ პასუხისმგებლიანი ადამიანებისთვის არის დამახასიათებელი და პირიქით.  სამართალი არ არის და არც შეიძლება იყოს იზოლირებული ადამიანების ყოფისგან, მეტიც, იგი სწორედ კულტურული და ისტორიული მოვლენაა. შესაბამისად, დემოკრატიულ საზოგადოებაში, საკანონმდებლო დონეზე განსაზღვრული თავისუფლების შინაარსი, ამ საზოგადოებაში მცხოვრები თითოული ადამიანების ინდივიდუალური თავისუფლებიდან გამომდინარეობს და, გარკვეულწილად, მათ შორის ბალანსსაც ემსახურება.  სამართლის არსებობის საჭიროება დგება მხოლოდ მაშინ, როცა ერთზე მეტი ადამიანის სოციალურ ურთიერთობებთან გვაქვს საქმე. კონსტიტუციით განსაზღვრული თავისუფლებებიც ინდივიდის უფლების დაცვას გულისხმობს არამართლზომიერი ჩარევისგან, ნებისმიერი პირის, თუ თავად სახელმწიფოს მხრიდან. ამიტომ, საზოგადოებრივი პასუხისმგებლობა თავად არის თავისუფლების განუყოფელი კომპონენტი.  - მაინც როდის არის დასაშვები ადამიანის თავისუფლების შეზღუდვა, რა მაგალითები არსებობს ამ თვალსაზრისით?  - ეს კითხვა სხვანაირად რომ დაგვესვა - „როდის არ იზღუდება ადამიანის თავისუფლება”, ალბათ, პასუხი ძალიან გამიჭირდებოდა. ყოველდღიურ ცხოვრებაში, კარგად თუ დავუკვირდებით, ჩვენი თავისუფლება მუდმივად შეზღუდულია - სამართლით, მორალით, რწმენით, მსოფლმხედველობით და ა.შ.  თავისუფლების ცნებას სხვადახვა ეპოქის მოაზროვნეები - სხვადასხვანაირად განმარტავდნენ, მაგრამ, ალბათ, ყველას გვსმენია გამონათქვამი: „შენი უფლება გაშალო მკლავი მთავრდება იქ, სადაც იწყება ჩემი ცხვირი”. სწორედ ეს მიდგომაა დღეს ყველაზე გაზიარებული. დემოკრატიულ საზოგადოებაში, თავისუფლების სამართლებრივ მასშტაბს ადამიანის ღირსება ქმნის, აქედან გამომდინარე, ჩვეულებრივ პირობებში, სახელმწიფოს მიერ ამ უფლებებსა და თავისუფლებებში ჩარევა ყოველთვის გარკვეული მიზნიდან უნდა მომდინარეობდეს, არ უნდა იყოს თვითნებური და არ უნდა ხდებოდეს დასჯის მიზნით.  ჩვენი ქვეყნის კონსტიტუცია, ისევე, როგორც ადამიანის უფლებათა საერთაშორისო სამართლის აქტები, ადგენს ისეთ უფლებებსა და თავისუფლებებს, რომელიც ან საერთოდ არ შეიძლება შეიზღუდოს (აბსოლუტური უფლებები), ან, ამისათვის აუცილებელი წინაპირობის შემთხვევაში, მათი შეზღუდვა შესაძლებელია (ჩარევას დაქვემდებარებული უფლებები). ისეთი უფლებებისა და თავისუფლებების ჩამონათვალი, რომელიც არასდროს ექვემდებარება ჩარევას, საკმაოდ მცირეა (წამებისა და არადამიანური მოპყრობის აკრძალვა, რწმენის თავისუფლება (forum internum)), თუმცა, ეს არ ნიშნავს იმას, რომ სხვა უფლებები ნაკლებად მნიშვნელოვანი ან უფრო ნაკლები ღირებულებისაა. ამის საილუსტრაციოდ, სიცოცხლის უფლებაც გამოდგება, რომლის მნიშვნელობა, ალბათ, დავას არავისთვის გამოიწვევს, თუმცა, თუკი ადამიანის წამება ყოველთვის დაუშვებელია, აუცილებელი მოგერიებით სიცოცლის ხელყოფა მართლზომიერ ქმედებას წარმოადგენს.  როგორც ვთქვით, უფლებებისა და თავისუფლებების უმრავლესობაში ჩარევა, თავისთავად არ გულისხმობს ამ უფლების ხელყოფას. ამის მიუხედავად, ნებისმიერი მსგავსი ჩარევა, სახელმწიფოს მხრიდან, მკაცრ კონტროლს ექვემდებარება. მსგავსი ჩარევა ყოველთვის უნდა ეფუძნებოდეს ლეგიტიმურ მიზანს, უნდა იყოს ამ მიზნის მიღწევისთვის გამოსადეგი და აუცილებელი დემოკრატიულ საზოგადოებაში, ჩარევისას, ასევე, აუცილებელია პროპორციულობის დაცვა და მიზნის მისაღწევად ყველაზე ნაკლებად მტკივნეული მეთოდის გამოყენება.  ასე რომ, თავისუფლების კონსტიტუციურ-სამართლებრივი ჩარჩო, თავადვე ადგენს ამ თავისუფლების შეზღუდვის შესაძლებლობას, ოღონდ ისე, რომ მის ძირითად ღირებულებას - ადამიანის ღირსებას საფრთხე არ შეექმნას.  - რა აჩვენა ქართულმა რეალობამ, გადაკვეთა თუ არა ხელისუფლებამ ზღვარი ახალი კორონავირუსის წინაარმდეგ ბრძოლის პირობებში?  - ახალი კორონავირუსის - COVID19-ის პანდემია გამოწვევა აღმოჩნდა არამხოლოდ ქართული ახალგაზრდა და მყიფე დემოკრატიისთვის, არამედ - მთელი დემოკრატიული სამყაროსთვის.  ვირუსთან გამკლავებისთვის საჭირო, დღემდე ყველაზე გაზიარებული და ეფექტური მეთოდი სოციალური დისტანციაა. ამ ზომების გატარება ხელისუფლებებისთვის სპეციალური რეჟიმების დაწესებას, არასტანდარტული ღონისძიებების გატარებასა და სახელმწიფოს მართველობის არაორდინალურ განხორციელებას ნიშნავს. ჩვეულებრივი მოქალაქეებისთვის კი, ეს ყველაფერი იმ ძირითადი უფლებების შეზღუდვაში გამოიხატება, რომელიც კაცობრიობამ დიდი ხნის ბრძოლით მოიპოვა და დღეს, თითოეული ჩვენგანისთვის, ქვეყნის კონსტიტუციითა და თუ სხვადასხვა საერთაშორისო აქტებით არის გარანტირებული.  საგანგებო მდგომარეობა არის განსაკუთრებული სიტუაცია, როდესაც ქვეყნის მთავრობებს ენიჭებათ განსაკუთრებული ღონისძიებების გატარების უფლებამოსილება, რისი განხორციელების შესაძლებლობაც ჩვეულებრივ პირობებში არ აქვთ. არაერთი ქვეყნის შემდეგ, საქართველო სწორედ ასეთი მდგომარეობის გამოცხადების აუცილებლობის წინაშე დადგა, კორონავისურის ინფექციის გავრცელების თავიდან ასაცილებლად.  უნდა აღინიშნოს, რომ საგანგებო მდომარეობის გამოცხადებამდე, ხელისუფლებას სოციალური დისტანციის დაცვისთვის საჭირო ზომების გატარება, დიდი ხნით ადრე, უკვე დაწყებული ჰქონდა. მიუხედავად ამისა, მარტის დასაწყსში უკვე ცხადი გახდა, რომ ადამიანების სოციალური პასუხისმგებლობა ვერ გაუმკლავდებოდა ეპიდემიის გავრცელებასთან ბრძოლას. იყო კარანტინის წესების დარღვევის, სოციალური დისტანციის წესების უგულვებელყოფის არაერთი შემთხვევა. ყველაზე ნათელი მაგალითი, ამ მხრივ, საქართველოს მართლმადიდებლური ეკლესიის ხისტი პოზიცია იყო, რაც კიდევ უფრო აუცილებელს ხდიდა განსაკუთრებული ზომების მიღებას.  საგანგებო მდგომარებობით გათვალისწინებულმა შეზღუდვებმა, თითოეულ ჩვენგანზე მოახდინა გავლენა. შეიზღუდა ისეთი უფლებები, რომელიც თითოეული ჩვენგანის ყოველდღიურობის ნაწილია; დაწესდა სპეციალური რეგულაციები ადამიანების თავშეყრაზე, დაიხურა საზოგადოებრივი თავშეყრის ადგილები, შეიზღუდა ტრანსპორტით გადაადგილება და აშ..მიუხედავად იმისა, რომ შეზღუდვების დაწესება აუცილებელი იყო და საგანგებო მდგომარეობის გამოცხადებას საზოგადოების ფართო კონსენსუსი უძღოდა წინ, თავისუფლების შეზღუდვის ნაწილში გარკვეულ პრობლემებს მაინც გადავაწყდით.  როგორც ვთქვით, ყველა ზომა უნდა იყოს პრობლემასთან დაკავშირებული და მიზნად მის მოგვარებას უნდა ისახავდეს. სოციალური დისტანციისა და მასთან დაკავშირებულ შეზღუდვებთან დაკავშირებით, გაურკვეველია, რა მიზანს ისახავდა ოჯახის წევრების, რომლებიც ერთად ცხოვრობდნენ, დაჯარიმება სახლს გარეთ, ზოგადად დაწესებული დისტანცირების წესების დარღვევისთვის; ასევე, რა მიზანს ემსახურებოდა ისეთი ონლაინ ვაჭრობის აკრძალვა, რომლის განხორციელება სოციალური დისტანცირების წესებს არ უქმნიდა საფრთხეს; დეკრეტით გათვალისწინებული მოთხოვნების მეორედ დარღვევისთვის გათვალისწინებული 6-წლიანი პატიმრობის პროპორციულობა და აშ.  აკრძალვების ფონზე, რაც უამრავ ადამიანს სარჩოს გარეშე ტოვებს, განსაკუთრებული მნიშვნელობა ენიჭება, სახელმწიფოს მიერ ადამიანების სოციალური უფლებების დაცვასა და კრიზისიდან გამოსვლას, ადამიანის უფლებების განუხრელი დაცვით. რაღაც დონეზე, უკვე გადაიდგა მთელი რიგი ნაბიჯები, თუმცა, ჩააბარებს თუ არა ხელისუფლება მის წინაშე არსებულ ამ რთულ გამოწვევას, ამაზე კრიზისიდან სრულად გამოსვლისა და ცხოვრების ნორმალურ რეჟიმში დაბრუნების შემდეგ შეგვეძლება საუბარი.  - რეგულაციების დარღვევები ახსენეთ. როგორ ფიქრობთ, ზოგადად, რამდენად ესმით მოქალაქეებს მსგავსი შეზღუდვების მნიშვნელობა?  - ისეთი ექსტრემალური პირობები, რომელშიც ბოლო თვეებია გვიწევს ცხოვრება, ცხადია, უცხოა არამარტო ჩვენთვის, არამედ ნებისმიერი სხვა ქვეყნის მოქალაქისთვისაც, რომელსაც შეეხო შესაბამისი აკრძალვები.  უნდა ითქვას, რომ ცალკეული შემთხვევების მიუხედავად, მოსახლეობის ძალიან დიდი წვლილი და სოციალური პასუხისმგებლობა იყო სწორედ ის ფაქტორი, რამაც საქართველოში ვირუსის გავრცელების მასშტაბი საგრძნობლად შეამცირა და შესაძლებელი გახადა მასთან გამკლავება, მასობრივი პანიკისა და ასეულობით გარდაცვლილი ადამიანის გარეშე.  ვფიქრობ, მოსახელობამ შეზღუდვების მნიშვნელობა ძალიან სწრაფად გაითავისა, ამის მაგალითი იყო საგანგებო მდგომარეობის შემოღებამდე, რეკომენაციების გათვალისწინება, უამრავი ბიზნესის მიერ მაღალი სოციალური პასუხისმგებლობის გამოჩენა და საკუთარი დასაქმებულებისათვის ხელშეწყობა, სხვა.  თუმცა, საზოგადოებამ, ასევე, კარგად იხილა, ის ცალკეული შემთხვევბი, როცა ადამიანები კარანტინში ყოფნაზე უარს აცხადებდნენ, ბიზნესები (მაგალითად, „სპარი“), რომელმაც სრულიად უსირცხვილოდ შექმნილი მდგომარეობის საკუთარი ინტერესების სასარგებლოდ გამოყენება გადაწყვიტა, ვნახეთ უპასუხისმგებლო თავშეყრებიც, ვნახეთ მართლმადიდებლური ეკლესიის მიერ მიღებული გადაწყვეტილებაც, რომელმაც საკუთარი სოციალური პასუხისმგებლობის ჯერ სახელმწიფოზე, შემდეგ კი, მრევლზე გადატანით, უამრავ ადამიანს შეუქმნა საფრთხე.  ვფიქრობ, უნდა ითქვას, რომ, მოსახელობის დიდი ნაწილის რეაქციის, ასევე, კრიზისით გამოწვეული ეკონომიკური სირთულეების, უამრავი ბიზნესის გაჩერების, ზოგის საერთოდ ბაზრიდან გაქრობის, მწვავე სამედიცინო პრობლემების და სხვა ძალიან რთული შეზღუდვების მიუხედავად, კრიზისმა და მასთან გამკლავებამ კარგად აჩვენა, რომ საქართველო სრულყოფილ სახელმწიფოდ შედგა.

COVID 19 საინფორმაციო კამპანია – დარჩი სახლში თუ არ დარჩები, შეგრჩება. #გაიზიარეპასუხისმგებლობა და მალე მორჩება.

COVID 19 საინფორმაციო კამპანია – გაიზიარე პასუხისმგებლობა, იყავი სოლიდარული რადგან ერთად ვქმნით საზოგადოებას, რომელშიც ვცხოვრობთ რადგან ჩვენ მუდმივად ვჭირდებით ერთმანეთს რადგან ეს ქვეყანა ჩვენია ანიმაცია ქართულ ენაზე ანიმაცია აზერბაიჯანულ ენაზე  ანიმაცია სომხურ ენაზე

“როდესაც ჩვენ აფხაზეთიდან გადმოვედით, ცხოვრება რთული იყო და საზოგადოება მართლა დახურული იყო ჩვენთვის. ჩემი მეუღლე იყო მოძალადე და ნებისმიერი სახის განვითარების წინააღმდეგი. როდესაც საქმე უშუალოდ თქვენ გეხებათ, არ იცით რა უნდა გააკეთოთ, მაგრამ ერთ მშვენიერ დღეს მე დავტოვე ოჯახი, 22 წლის ძალადობის შემდეგ. თავდაპირველად თავშესაფარში ვიყავი და ფსიქოლოგიური მხარდაჭერის მიღების შემდეგ დავიწყე განვითარება. ახლა მაქვს სამსახური და მე ყველასგან დამოუკიდებელი ვარ.” - ასოციაცია "მერკურის" ბენეფიციარი, ვინაობა - ანონიმური. ასოციაცია "მერკური" 2004 წელს შეიქმნა. ის ძირითადად ქალთა უფლებებზე, ოჯახური ძალადობის საკითხებზე და ახალგაზრდების განვითარების ხელშეწყობაზე მუშაობს. ასოციაციამ სამეგრელო–ზემო სვანეთის რეგიონში ოჯახური ძალადობის მსხვერპლთა პირველი თავშესაფარი გახსნა. მას ასევე ჰყავს ბენეფიციარი აფხაზეთიდანაც.  თავშესაფრის მისამართი არავინ იცის. თუ იქ მყოფი ბენეფიციარი ამას გაამხელს, იგი აუცილებლად დატოვებს თავშესაფარს, თუმცა დღემდე ასეთი შემთხვევა არ ყოფილა. ბენეფიციარები თავშესაფარში არა მარტო ფსიქოლოგიურ დახმარებას იღებენ, არამედ სხვადასხვა პროფესიას ეუფლებიან, რათა მომავალში შეძლონ დასაქმება. თავშესაფარში ასწავლიან ბუღალტერიას, სტილისტის პროფესიას, ასევე გადიან ხელსაქმის კურსებს. რამდენიმე ბენეფიციარი უკვე დასაქმდა სხვადასხვა ორგანიზაციაში.  პანდემიისა და კარანტინის პირობებში, ორგანიზაცია “მერკური” მუშაობის ონლაინ რეჟიმზე გადავიდა. თვითიზოლაციისა და მასთან დაკავშირებულ, სტრესით გამოწვეულ ფსიქოლოგიურ ფაქტორებზე ბენეფიციარებისთვისა და დაინტერესებული ადამიანებისთვის იმართება ონლაინ ვებინარები. ორგანიზაციის ფსიქოლოგი კი ონლაინ ჯგუფში, ლაივის საშუალებით მცირე ასაკის ბავშვებს ზღაპრებს უკითხავს.

კორონა ვირუსით გამოწვეული პანდემიის გამო, საზოგადოებრივი ორგანიზაციების აქტივობებმა ონლაინ სივრცეში გადაინაცვლა. მათი საქმიანობა საგანგებო მდგომარეობაშიც მრავალფეროვანი და დატვირთულია.  საზოგადოებრივი ორგანიზაციების ვებპორტალი, CsoGeorgia.org გიზიარებთ სასარგებლო ინფორმაციებს სსო-ების მიერ დაგეგმილი და განხორციელებული ონლაინ  საქმიანობის შესახებ, რომელიც, შესაძლოა, თქვენთვის საინტერესო აღმოჩნდეს.  თეკლე ქაროსანიძე  ინტერნეტზე წვდომისა და ტექნიკური საშუალებების ფლობის შემთხვევაში, შეგიძლიათ ონლაინ რეჟიმში დაესწროთ სსო-ების მიერ დაგეგმილ საინტერესო ლექციებს, სემინარებსა და კონფერეციებსაც კი. ასევე, მიიღოთ სხვადასხვა სახის უფასო, ფსიქოსოციალური ან სამართლებრივი დახმარება. თქვენ გაქვთ შესაძლებლობა დარეგისტრირდეთ, გადამზადდეთ და შემდეგ მონაწილეობა მიიღოთ მოხალისეობრივ აქტივობებში, მხარი დაუჭიროთ მოწყვლად ჯგუფებს, შეამციროთ მათი კოვიდ 19-ით ინფიცირების საფრთხე და შეუმსუბუქოთ პანდემიით გამოწვეული სოციალური პრობლემები.  კონკრეტულად, სსო-ების მიერ დაგეგმილი/განხორციელებული აქტივობები ასეთია:  USAID-ProLog-მა დაიწყო W-talk-ების სერია, რომლის სპიკერებიც სხვადასხვა სფეროს წარმომადგენელი ქალები არიან. პირველი W-talk ინტერვიუ გახსნა აშშ-ის საერთაშორისო განვითარების სააგენტოს (USAID) წარმომადგენელმა, საქართველოს დემოკრატიის, მმართველობისა და სოციალური განვითარების ოფისის დირექტორის მოადგილე ლორა ბერგერმა.  „ამერიკა 1988 წლიდან, ყოველი მარტის თვეში ქალთა ისტორიის თვეს აღნიშნავს. ამ ღონისძიებით ჩვენ პატივს ვცემთ იმ ქალებს, რომლებმაც მნიშვნელოვანი როლი შეასრულეს ჩვენი ქვეყნის სოციალურ-ეკონომიკურ, პოლიტიკურ განვითარებასა და მეცნიერულ-ტექნოლოგიურ მიღწევებში. ქალები მთელ მსოფლიოში ხელს უწყობენ გენდერულ თანასწორობას და ჩვენ, ყველანი, სწორედ მათ მიერ მიღწეული პროგრესით ვსარგებლობთ. ამის მიუხედავად, ისინი ხშირად ხდებიან დისკრიმინაციის, ძალადობის, შევიწროების მსხვერპლები, რაც სამწუხაროდ, მათ წარმატებას აფერხებს.  W-talk შესანიშნავი პლატფორმაა ქალებისთვის, რომლებიც გაგვიზიარებენ თავიანთ ისტორიებს და მოგვცემენ მოტივაციას, ვიყოთ წარმატებული პროფესიონალები. გენდერულ თანასწორობაზე საუბრის დაწყება სპორტით კარგი იდეაა, რადგან სპორტი აძლიერებს ქალების თავდაჯერებას, ლიდერულ და გუნდურ უნარ-ჩვევებს. USAID გააგრძელებს გენდერული თანასწორობის ხელშეწყობას, ქალთა ძალადობის წინააღმდეგ ბრძოლას, მათ გაძლიერებასა და საზოგადოებრივი ცხოვრების ყველა სფეროში მონაწილეობის გაზრდაზე მუშაობას“, - ამბობს ლორა ბერგერი.  პირველი W-talk ლაივი გაიმართა 2 აპრილს, პარტნიორობა ადამიანის უფლებებისთვის ხელმძღვანელის, ანა აბაშიძისა და კალათბურთის მსაჯის, მაკა კუპატაძის მონაწილეობით. სპიკერმა და წამყვანმა ისაუბრეს სპორტის სფეროში ქალების დასაქმების საკითხებსა და გამოწვევებზე. თვალი ადევნეთ ორგანიზაციის ფეისბუქ გვერდს. USAID/PROLoG მხარს უჭერს საქართველოს დემოკრატიულ ინიციატივას COVID-19-ის პანდემიით განპირობებულ სტიგმასთან ბრძოლაში. საქართველოს დემოკრატიული ინიციატივა (GDI) მსოფლიო ჯანდაცვის ორგანიზაციის რეკომენდაციების საფუძველზე მოამზადებს ვიდეო-რგოლს ფეისბუქისა და ტელევიზიებისთვის. „ცოდნის კაფე“ 8-დან 13 წლამდე ასაკის ბავშვებისთვის/მოზარდებისთვის ონლაინ აგრო სკოლას იწყებს. აგრონომები ბავშვებს, ონლაინ გაკვეთილების საშუალებით, მიწის დამუშავებასა და მცენარეების მოვლას შეასწავლიან. ორგანიზაცია მუდმივად ახორციელებს სხვადასხვა აქტივობებს ხანდაზმულების დასახმარებლად - "საზოგადოებრივი დონაციებითა და ადგილობრივი ბიზნესის მონაწილეობით სიღნაღის მუნიციპალიტეტის 12 სოფელში, 150 მარტოხელა ხანდაზმული მომარაგდა სასურსათო კალათებით. გრელდება 400-მდე მარტოხელა ხანდაზმულის საჭიროებების კვლევა“, აცხადებს ცოდნის კაფეს თანადამფუძნებელი ნანა ბაგალიშვილი. საქართველოს წითელი ჯვრის საზოგადოებამ შექმნა ვებგვერდი, სადაც მოხალისეობის მსურველები დარეგისტრირდებიან და, იქვე, ოლაინ ტრენინგ მოდულს გაივლიან თემაზე - კორონავირუსის პრევენცია და პირადი უსაფრთხოების ზომები.  მოხალისეების მოზიდვასა და გადამზადებაზე უკვე წლებია ზრუნავს ჰელფინგ ჰენდი (Helping Hand). თქვენ შეგიძლიათ, მოხალისედ დარეგისტირდეთ ორგანიზაციის ვებგვერდზე და დაეხმაროთ ხანდაზმულებს, სოციალურად დაუცველებს, შეზუდული შესაძლებლობის მქონე პირებს... ჰელფინგ ჰენდმა საზოგადოებისთვის მოხალისეთა გასაცნობად და მადლიერების გამოსახატად დააწესა „მოხალისეთა ეროვნული ჯილდო 2020“.  თუ თქვენ მონაწილეობას იღებთ მოხალისეობრივ საქმიანობაში ან თქვენს ირგვლივ არიან ასეთი მოქალაქეები, მიიღეთ მონაწილეობა კონკურსში ან/და დაასახელეთ მოხალისეები ნომინანტებად 29 მაისის ჩათვლით.  სამოქალაქო საზოგადოების ინსტიტუტი (CSI) გთავაზობთ 10 აპრილამდე დარეგისტრირდეთ შემდეგ ონლაინ სასწავლო კურსებზე: 1. შედეგზე ორინტირებული პროექტის მართვა; 2. საზოგადოებასთან ურთიერთობა და კომუნიკაცია; 3. სოციალური კვლევის მეთოდები. სასწავლო კურსები დისტანციურია და ყველა აქტივობა - ლექციები, დავალებები, დისკუსიები ონლაინ რეჟიმში მიმდინარეობს.  „ჩვენმა ორგანიზაციამ დისტანციური სწავლება 2014 წელს დაიწყო და, ამ ეტაპისთვის, 17 პროფესიული ონლაინ კურსი გვაქვს შექმნილი. მათ შორის: ეკონომიკის საფუძვლები, საზოგადოებასთან ურთიერთობა, თვითმმართველობის საფუძვლები, კვლევის მეთოდები, ადვოკატირება-ლობირება, საჯარო პოლიტიკის ანალიზი... კურსები ინფორმატიულია და ორიენტირებულია მსმენელმა მიიღოს პრაქტიკული ცოდნა. გარდა ამისა, ჩვენ შევქმენით მოკლე ვიდეო ტუტორიალები ახალგაზრდებისთვის ძალიან საჭირო თემებზე: როგორ დავწეროთ სამოტივაციო წერილი, როგორ მოვემზადოთ გასაუბრებისთვის და საჯარო გამოსვლისთვის, რა არის დემოკრატია და ლიბერალიზმი, როგორ შევქმნათ ბლოგი და ა.შ. თემატიკა საინტერესო და მრავალფეროვანია. ვფიქრობ, ახალგაზრდებს და არა მხოლოდ მათ, ეს ინფორმაცია ნამდვილად გამოადგებათ“, - აღნიშნავს თათა ბოჭორიშვილი, სამოქალაქო საზოგადოების ინსტიტუტის (CSI) პროექტის ასისტენტი. სამოქალაქო საზოგადოების ინსტიტუტი, „არასამეწარმეო სამართლის საერთაშორისო ცენტრის“ (ICNL) ის მიერ დაფინანსებული პროექტის ფარგლებში, 5 მაისამდე გთავაზობთ მიღებას შემდეგ სასწავლო კურსებზე: სოციალური საწარმოებისა და საზოგადოებრივი ორგანიზაციების ფინანსური აღრიცხვა, ანგარიშგება და საგადასახადო საკითხები - კურსის ხელმძღვანელი: სამოქალაქო საზოგადოების ინსტიტუტის ფინანსური მენეჯერი, დავით ტივიშვილი. სოციალური საწარმოებისა და საზოგადოებრივი ორგანიზაციების იურიდიული მართვა - კურსის ხელმძღვანელი: სამოქალაქო საზოგადოების ინსტიტუტის მთავარი იურისტი, ლევან ფანიაშვილი. ხანის აკადემია გთავაზობთ მსოფლიო დონის უფასო განათლება მიიღოთ პროფესიონალებისგან. ონლაინ გაკვეთილები გათვლილია სკოლის სხვადასხვა კლასის მოსწავლეებისთვის.  საერთაშორისო გამჭვირვალობა - საქართველომ, კორონავირუსით გამოწვეული დაავადების თავიდან ასაცილებლადმ რეკომენდაციების ვიდეო გაავრცელა ოსური, აფხაზური, აზერბაიჯანული, სომხური და სურდო თარგმანით. ასევე, მათი ორგანიზებით მიმდინარეობს ლაივ სესიები, სადაც ფსიქოლოგები და ფსიქოთერაპევტები კორონავირუსით გამოწვეული სტრესის დაძლევაზე გვესაუბრებიან. ორგანიზაციამ ოკუპირებულ აფხაზეთში, გალის რამდენიმე სამედიცინო დაწესებულებას სამედიცინო ინვენტარი და ვირუსისგან დამცავი 1 080 ერთეული აღჭურვილობა გადასცა: სადეზინფექციო ხსნარი, სამედიცინო ნიღბები, ხელთათმანები, ხალათები და სკაფანდრები, ასევე დისტანციური თერმომეტრები. „ტოლერანტობის, სამოქალაქო ცნობიერებისა და ინტეგრაციის პროგრამის“ წევრებისა და ნებისმიერი მსურველისთვის, საზოგადოებრივი ორგანიზაციები - მედიის განვითარების ფონდი, ადამიანის უფლებების სწავლებისა და მონიტორინგის ცენტრი, კავშირი „საფარი“ და სხვა, ინტენსიურად ატარებენ ონლაინ ლექცია-სემინარებს განათლების, მრავალფეროვნების, გენდერული თანასწორობის, ბავშვთა უფლებების საკითხებზე.  კავკასიის გარემოს დაცვითი არასამთავრობო ორგანიზაციების ქსელი (CENN) მართავს ვებინარების სესიებს  სხვადასხვა თემებზე: კორონავირუსი - მითები და რეალობა, Wash (წყალი, სანიტარია და ჰიგიენა) და ადამიანის უფლებები, ბავშვთა უფლებები... ევროკავშირის მხარდაჭერილი წალკის და ქედის ადგილობრივი განვითარების ჯგუფები (LAGs), CENN-თან თანამშრომლობით, გაიმართება ვებინარების კვირეული: „ქალები და Covid-19“. ვებინარები შეეხება ვირუსის გავრცელების შედეგად, იზოლაციის პირობებში გავრცელებულ ქალთა გამოწვევებს და არსებულ გამოწვევებზე რეაგირების შესაძლო გზებს. აღმოსავლეთ-დასავლეთის მართვის ინსტიტუტის მხარდაჭერით, პლატფორმა „ქალები საქართველოდან“ იმ ქალების გამოცდილებას გაგვიზიარებს, რომლებიც თვითიზოლაციისა და საგანგებო მდგომარეობის პირობებში მძიმე გამოწვევების წინაშე დგანან და დამხმარე სერვისებს საჭიროებენ. პლატფორმის განცხადებით, ასე გამოვლინდება ქალების საჭიროებები და მათ გადაწყვეტაზეც დაიწყება მუშაობა.  საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაცია, ადამიანის უფლებების სწავლებისა და მონიტორინგის ცენტრი, პროფესიული გაერთიანება - სოლიდარობის ქსელი შრომის უფლებაწართმეულ მოქალაქეებს უფასო სამართლებრივ დახმარებას გაგიწევთ.  წამების მსხვერპლთა ფსიქოსოციალური და სამედიცინო რეაბილიტაციის საქართველოს ცენტრი (GCRT) ასევე, უფასო, პროფესიონალური ფსიქოსოციალური დახმარების სერვისს სთავაზობს ბავშვებს, მოზარდებსა და ზრდასრულ ადამიანებს, რომელთაც, ეპიდემიის გავრცელების შედეგად, აღენიშნებათ ფსიქიკური ჯანმრთელობის მდგომარეობის მკვეთრი გაუარესება ან იმყოფებიან ძალადობის რისკის ქვეშ, ჩვენი ფსიქოლოგები და ფსიქოთერაპევტები გაუწევენ ონლაინ და სატელეფონო მომსახურებას.  ფსიქოლოგიური მხარდაჭერის სერვისს გთავაზობთ, ასევე, ფსიქიკური ჯანმრთელობის და ნარკომანიის პრევენციის ცენტრი. ცენტრის ფსიქოლოგები ყოველდღე, საღამოს საათებს გაატარებენ თქვენთან. პანდემიის პერიოდში, სექტორი 3-ის თანაორგანიზებით, განხორციელდა ინიციატივა მადლიერების ტაში. საკუთარი სახლის, კორპუსის აივანზე გამოსულმა მოსახლეობამ სამედიცინო პერსონალისადმი მადლიერება ტაშით გამოხატა. სექტორი 3 არაერთი საინტერესო აქტივობის ავტორია. პლატფორმა სალამ გეგმავს ქვემო ქართლის მრავალფეროვნების საჩვენებლად და ტურისტული პოტენციალის მხარდასაჭერად დაიწყოს კამპანია #აღმოაჩინექვემოქართლი და ჩამოაყალიბოს ვირტუალური ადგილობრივი გიდი. აღსანიშნავია, რომ საერთაშორისო და ადგილობრივმა დონორმა ორგანიზაციებმა კრიზისის დასაძლევად სწრაფი რეაგირების გრანტები გამოაცხადეს და საზოგადოებრივ ორგანიზაციებს მოქალაქეების დახმარების დამატებითი შესაძლებლობები გაუჩინეს.  მსგავსი აქტივობები გრძელდება, შესაბამისად, ეს ჩამონათვალი ვერ იქნება სრულყოფილი. ამიტომ, გთხოვთ, მოგვწეროთ თქვენთვის ცნობილი ინიციატივების შესახებ. ერთად შევქმნათ სსო–ების ონლაინ საქმიანობის ნუსხა.

ახალი კორონავირუსის გამო, საქართველო და მთელი მსოფლიო განსხვავებული რეალობის წინაშე დადგა. სხვა წონა შეიძინა ადამიანურმა ურთიერთობებმა, პასუხისმგებლობებმა საკუთარი თავის, გარშემო მყოფებისა და, მთლიანად, საზოგადოების წინაშე. რას ნიშნავს სამოქალაქო პასუხისმგებლობა და ვახერხებთ თუ არა, საჭიროების შემთხვევაში, ადამიანები მის აღებას? ამის შესახებ ფილოსოფოს ზაზა ფირალიშვილს ვესაუბრეთ.  ესაუბრა მაკა ჯაიანი  - კორონავირუსის პანდემიის ფონზე, ადამიანებს, ყველაზე ხშირად, სამოქალაქო პასუხისმგებლობის გამოჩენისკენ მოუწოდებენ. რას გულისხმობს ამ ორი სიტყვის ერთიანობა?  - გამოთქმა „სამოქალაქო პასუხისმგებლობა“, უპირატესად, სამართლებრივი სისტემის მიმართ ლოიალობისა და სოციალური სოლიდარობის უნარის აღსანიშნად გამოიყენება. ერთი მხრივ, ადამიანი სოციალური ატომია, რომელიც სოციალურ ინტერაქციათა სისტემაში და, შესაბამისად, კონკრეტულ სოციალურ კონტექსტშია ჩართული. თუ ის დაარღვევს ამ სოციალური ინტერაქციის წესებს, კონტექსტიდან ამოვარდება.  ადამიანი რომ მხოლოდ მოქალაქე იყოს, სამოქალაქო პასუხისმგებლობა მხოლოდ ამ ამოვარდნის შიშით იქნებოდა განპირობებული, მაგრამ ადამიანი არ არის მხოლოდ სოციალური ატომი, ის გაცილებით მეტია. მის მიმართებას სხვა ადამიანებთან განსაზღვრავს არა მხოლოდ კანონი ან კოლექტიური ინტერესები, არამედ, კიდევ რაღაც სხვა და ეს „სხვა“ კარგად ჩანს სასაზღვრო სიტუაციების დროს, განსაკუთრებით - სასიკვდილო საფრთხისას.  ამ დროს შეიძლება ვილაპარაკოთ არა სამოქალაქო პასუხისმგებლობაზე, არამედ ადამიანურზე. ამ დროს ადამიანის წინაშე ჩნდება კითხვები, რომელიც მივიწყებულია შედარებით მშვიდი საზოგადოებრივი ცხოვრების დროს. ის დგება იმ აუცილებლობის წინაშე, რომ, ან დაადასტუროს, რომ ადამიანია, ან, პანიკით მოცულმა, თავის თავში ყოველგვარი ადამიანური დაივიწყოს.  ამ აზრით, სამოქალაქო პასუხისმგებლობა ნიშნავს, შეგეძლოს გაიაზრო, ამქვეყნად ადამიანად მოსულს, რა პასუხისმგებლობები გეკისრება სხვა ადამიანების მიმართ, იმ სასიცოცხლო გარემოს მიმართ, რომელშიც სხვებთან ერთად აღმოჩნდი.  - რა გვაჩვენა გასულმა რთულმა ერთმა თვემ - გვაქვს ამ პასუხისმგებლობის შეგრძნება თუ ვერ ვართ სანიმუშო მოქალაქეები?  - ამ ერთმა თვემ გვაჩვენა, რომ ჩვენ თანდათან ვიბრუნებთ ადამიანურ სახეს მას შემდეგ, რაც, საკმაოდ დიდი ხნის განმავლობაში, ჩვენს ცნობიერებას ბოლშევიზმის კომპრაჩიკოსის ქოთანში ამახინჯებდნენ. ცხადია, ეს არ არის იოლი პროცესი. წარსული ძალზე მძიმე ტვირთია, მაგრამ, თურმე, გარკვეულ სიტუაციებში, ჩვენში იღვიძებს ერთგვარი კოლექტიური ნება და ჩვენ ვიბრუნებთ საკუთარ თავს.  ასე მოხდა ყოფითი კორუფციის დაძლევისას, ასე მოხდა ჩვენი ცხოვრებიდან კრიმინალური სუბკულტურის განდევნის დროს, საპოლიციო რეფორმის დროს და ა.შ. ვერც ერთი გენიალური რეფორმატორი ვერაფერს შეძლებს, თუკი მას საზოგადოების მხარდაჭერა არა აქვს. ჩვენ თვალწინ ეს ხდება დღესაც. დღეს ჩვენ ვსწავლობთ იმას, თუ, სასაზღვრო სიტუაციაში, როგორ უნდა მივხედოთ ჩვენ სასიცოცხლო გარემოს და ვხედავთ, რომ, ასე თუ ისე, ვახერხებთ ამას. დღევანდელი მოვლენები, მიუხედავად მათი დრამატულობისა, მიუხედავად იმისა, რომ სიტუაციის კიდევ უფრო გამწვავებაა მოსალოდნელი, ძალიან მნიშვნელოვანი შანსია, თითოეულმა ჩვენგანმა დაადასტუროს, რომ ტყუილად არ ჰქვია ადამიანი, ხოლო საზოგადოებამ დაადასტუროს, რომ მას აქვს უფლება, საზოგადოებად იწოდებოდეს.  - რა მაგალითები გახსნდებათ საქართველოს ისტორიიდან, როცა სამოქალაქო პასუხისმგებლობის გამოჩენა შევძელით და პირიქით - სად ვერ მოვახერხეთ ეს?  - ორიოდე მაგალითი უკვე დავასახელე. უნდა გავიმეორო: ვერავითარი სასიკეთო რეფორმა ვერ განხორციელდება, თუკი ადამიანებში არ არის მათი აუცილებლობის განცდა მომწიფებული. 90-იანი წლების განმავლობაში, თურმე, ჩვენი კოლექტიური გონი ინტენსიურად მუშაობდა და მივიდა იმ რეფორმების აუცილებლობამდე, რომელიც ვახსენე.  ერთ რამეს გავიხსენებ. ჯერ კიდევ სტუდენტი ვიყავი, როდესაც მთა-თუშეთში, დართლოში აკლდამები ვნახე. ამ პატარა შენობებს ეპიდემიების დროს დასნეულებულები თავისი ნებით აფარებდნენ თავს და ამით სხვებს იხსნიდნენ სენისაგან. იქვე, მარტოობაში იხოცებოდნენ. ასეთი აკლდამები თუშეთსა და ხევსურეთში რამდენიმე ადგილასაა. ჩვენ ამგვარი ქცევის უნარის გენეტიკურ მეხსიერებას ვატარებთ. ეს არ არის მხოლოდ სამოქალაქო პასუხისმგებლობა. ეს ჰეროიზმის უნარი გახლავთ და სამოქალაქო პასუხისმგებლობა მისი ერთ-ერთი ყოფითი შედეგია. თუკი ასეთი რამ შენში არ აღგიზრდია, სამოქალაქო პასუხისმგებლობა მხოლოდ კანონისა და სოციუმიდან განდევნის შიშს დაეფუძნება და ეს დამამცირებელიცაა ადამიანისათვის.  მოკლედ, ჩვენ ბევრჯერ გაგვიმჟღავნებია ის, რაზეც ჩვენ საზოგადოებაში სამოქალაქო პასუხისმგებლობათა სისტემა შეიძლება აიგოს. მთავარი ახალი პრეცენდენტებია.  - რას იტყვით მსოფლიოს შესახებ: იგივე კუთხით, როდის გამოიჩინა თავი მან ან კონკრეტული ქვეყნის მოქალაქეებმა და როდის - ვერა?  - დღევანდელი სიტუაცია ავიღოთ. ჩინელები საკმაოდ დიდი ხნის განმავლობაში მალავდნენ ვირუსის გავრცელების ფაქტს. დღეს კი, როგორც უცხოეთის პრესა წერს, კომუნისტური პროპაგანდის ინერციით ცდილობენ დაგვარწმუნონ, რომ მათთან უკვე ყველაფერი კარგადაა. სამწუხაროდ, როგორც ამბობენ, თავისი წარმომადგენლების მეშვეობით, მოვლენების დასაწყისში, მათ მსოფლიო ჯანდაცვის ორგანიზაციის პასიურობას მიაღწიეს. პოლიტიკურმა და ეკონომიკურმა ინტერესებმა ადამიანის სიცოცხლის ინტერესებს სძლია. ასევე იქცევიან რუსებიც და მსოფლიოს დიდი საფრთხის წინაშე აყენებენ. სამწუხაროდ, თავი იჩინა ევროპული ქვეყნების ეგოიზმმაც და ეს იტალიასთან მიმართებაში გამოჩნდა. არადა, ცხადია, რომ ვირუსს ერთ ცალკე აღებულ ადგილას ვერ დაამარცხებ და რომ ის ნებისმიერი ეპიცენტრიდან შეიძლება მოედოს მთელ ადამიანურ სამყაროს. მხოლოდ რამდენიმე ქვეყანამ შეძლო თავისი რესურსებისა და სამოქალაქო ძალების სრული მობილიზება და, დღესდღეობით, ჩვენ მათ შორის ვართ.  - როგორ ფიქრობთ, რა უნდა გაკეთდეს იმისთვის, რომ სამოქალაქო პასუხისმგებლობის აღება ჩვენი მოქალაქისთვის ისეთივე აღიარებული ვალდებულება იყოს, როგორიც, მაგალითად, პირადი ჰიგიენის დაცვაა?  - საზოგადოებას გზას ცალკეული ადამიანების მიერ შექმნილი პრეცენდენტები უკვალავენ. ეს ადამიანები სხვებს ანახებენ, თუ როგორი აუცილებელია, ერთიანი სასიცოცხლო გარემოს გამო, პასუხისმგებლობის აღება. კოლექტიური ქცევის ნორმები და ყოველი ცალკეულის სამოქალაქო პასუხისმგებლობა ასეთი პრეცენდენტებით იქმნება.  ერთი წუთით წარმოვიდგინოთ, რა მდგომარეობა გვექნებოდა, ჩვენ ექიმებს შორის რომ არ ყოფილიყო ის რამდენიმე ადამიანი, ვინც სასაზღვრო სიტუაციაში შეძლო და თავისი ქცევა ზნეობისა და გონების კანონებს დაუქვემდებარა? მათ პირველივე დღეებში შექმნეს პრეცენდენტი და ყველა ჩვენგანს დაანახეს, თუ როგორ უნდა იქცეოდეს ასეთ დროს ის ადამიანი, ვისაც სხვების ბედი აბარია. გავიხსენოთ ჩვენი პოლიციელები, რომლებსაც, ასევე, სასაზღვრო სიტუაციაში უწევთ მუშაობა, მოხალისეები, ვინც მოხუცებისა და ავადმყოფების მოვლა იკისრეს, სასურსათო მაღაზიების, აფთიაქების, ბანკების თანამშრომლები, მესაზღვრეები და ა.შ. ეს ის პრეცენდენტებია, ჩვენ მომავალს რომ შექმნის.  შეგახსენებთ, - კანტი ასე აყალიბებდა ზნეობის საფუძველს: მოიქეცი ისე, რომ პრინციპი, რომლის თანახმადაც შენ იქცევი, საყოველთაო კანონმდებლობად გამოდგებოდეს. ანუ, თუ მე რაიმე სიტუაციაში უზნეოდ ვიქცევი, ამით ჩემ გარემოში უზნეობას ვაკანონებ და პირიქით. მე თუ მკითხავთ, სწორედ ესაა ადამიანური პასუხისმგებლობის ფორმულა, რომელსაც, შეიძლება, სამოქალაქო პასუხისმგებლობების სისტემა ეყრდნობოდეს.

გაეროს ქალთა ორგანიზაციის მიერ 2017 წელს გამოცემული კვლევის თანახმად, ყოველი ოთხი ქალიდან ერთს ცხოვრების მანძილზე განუცდია გენდერული ძალადობის რომელიმე ფორმა. ამავე კვლევამ აჩვენა, რომ, 2009 წელთან შედარებით, 2017 წლის მდგომარეობით, სამართალდამცავი ორგანოებისადმი მიმართვიანობა, ოჯახში ძალადობის გამო, გაზრდილია - 2009 წელს ამგვარ ძალადობაზე პოლიციას ქალების 1,5% მიმართავდა, მაშინ როდესაც 2017 წელს ეს რიცხვი 18%-მდე გაიზარდა. რა ვითარებაა ამ და, ზოგადად, გენდერული თვალსაზრისით, საქართველოში? - თემაზე იურისტი, საია-სა და Equality Now-ს წარმომადგენელი, თამარ დეკანოსიძე გვესაუბრება.  ესაუბრა თეკლე ქაროსანიძე  - თამარ, პირველ ყოვლისა, განვმარტოთ რას ნიშნავს გენდერული ნიშნით ძალადობა?  - გენდერული ნიშნით ძალადობა გულისხმობს ძალადობის ისეთ სახეებს, რომელიც ჩადენილია ქალების წინააღმდეგ, იმის გამო, რომ ისინი არიან ქალები, ან ეს არის ძალადობის ისეთი ფორმები, რომელსაც, მეტწილად, ქალები განიცდიან.  მაგალითისთვის, ოჯახში ძალადობა, შეიძლება, ეხებოდეს, როგორც ქალებს, ისე - კაცებს, მაგრამ მსხვერპლები, ძირითადად, ქალები არიან. იგივე შეიძლება ითქვას სექსუალურ ძალადობასთან თუ შევიწროებასთან დაკავშირებით - მისი მსხვერპლი, შეიძლება, ნებისმიერი სქესის ადამიანი გახდეს, მაგრამ მსხვერპლები აქაც, ძირითადად, ქალები არიან.  გენდერული ძალადობის ესკალაცია, ქალის უფლებების დარღვევის უკიდურესი ფორმაა ფემიციდი - ოჯახში ძალადობის შედეგად, გენდერული ნიშნით მკვლელობა, სიცოცხლის მოსპობა. იგი მოიცავს, როგორც მკვლელობას, ასევეб თვითმკვლელობამდე მიყვანას, ვინაიდან თვითმკვლელობამდე მიყვანას, როგორც წესი, წინ უსწრებს სისტემატიური ძალადობა.  - რატომ არის თვალშისაცემი ფემიციდის შემთხვევები ბოლო რამდენიმე წლის განმავლობაში? - ზოგადად, არა მხოლოდ ფემიციდი, არამედ ქალთა მიმართ ყველა ფორმის დანაშაული, ბოლო წლებში, უფრო ხილვადი გახდა და საჯარო დისკუსიის ნაწილად იქცა. გაზრდილია მიმართვიანობაც და ისეთი შემთხვევების რაოდენობაც, როდესაც სახელმწიფო პირს პასუხისმგებლობას აკისრებს, ასამართლებს. შეგვიძლია ვთქვათ, რომ, დღეს, გაზრდილია ამგვარი შემთხვევების გამოვლენისა და მათზე რეაგირების მაჩვენებელი.  - ფემიციდს, როგორც ცალკე დანაშაულს, ჩვენი კანონმდებლობა აღიარებს?  - 2018 წლამდე, ფემიციდი - გენდერის ნიშნით ჩადენილი მკვლელობა, ცალკე არცერთ მუხლში იყო გამოყოფილი. პირი პასუხისმგებლობაში მიეცემოდა მხოლოდ ზოგადი მუხლით. 2018 წელს სისხლის სამართლის კოდექსში შევიდა ცვლილება და ახლა გენდერის ნიშნით ჩადენილი მკვლელობა არის 109-ე მუხლის, განზრახ მკვლელობის დამამძიმებელი გარემოება. ამის შესახებ რეკომენდაცია 2017 წელს, გაეროს ქალთა დისკრიმინაციის აღმოფხვრის კომიტეტმა (CEDAW) მოგვცა. სიტყვა „ფემიციდი“ კანონში კვლავ არ არის ნახსენები, მაგრამ ნახსენებია, რომ გენდერის ნიშნით ჩადენილი მკვლელობა - დამამძიმებელ გარემოებებში ჩადენილი მკვლელობაა.  - ზოგადად, გენდერული თანასწორობის ადრეულ და თანამედროვე ეტაპებს თუ შევადარებთ, როგორი ვითარება გვაქვს?  - ვიტყოდი, რომ დღეს, გარკვეულ საკითხებში რადიკალურად განსხვავებული მოცემულობა გვაქვს - მიუხედავად დარჩენილი გამოწვევებისა, საქართველომ, გენდერული თანასწორობის საკანონმდებლო და ინსტიტუციური უზრუნველყოფის თვალსაზრისით, მნიშვნელოვან პროგრესს მიაღწია.  მაგალითად, 2006 წლამდე, საქართველოში ოჯახში ძალადობის შესახებ კანონი საერთოდ არ არსებობდა. ანუ ოჯახში ძალადობის მსხვერპლი ვერანაირი დაცვისა და დახმარების მექანიზმს ვერ გამოიყენებდა თუ არ განიცდიდა ძალადობის ძალიან მძიმე ფორმებს, რომელიც სისხლის სამართლის კოდექსის რომელიმე დანაშაულში მოიაზრებოდა. 2012 წლამდე, ოჯახში ძალადობა სისხლის სამართლის დანაშაულიც კი არ იყო ანუ დამნაშავის წინააღმდეგ მხოლოდ შემაკავებელი და დამცავი ორდერები გამოიყენებოდა, რაც, რეალურად, ძალადობის სერიოზული ფორმებისგან არ იცავს. ასევე, 2017 წელს, საქართველომ მოახდინა სტამბოლის კონვენციის რატიფიკაცია, რომელიც ქალთა მიმართ ძალადობასა და ოჯახში ძალადობას ეხება. უნდა ითქვას, რომ, ყოფილი საბჭოთა კავშირის ქვეყნებიდან, კონვენცია მხოლოდ საქართველოს და ესტონეთს აქვს რატიფიცირებული. კონვენციის რატიფიცირებამ ძალადობასთან ეფექტიანი ბრძოლის მექანიზმები გააფართოვა და დახვეწა.  ბოლო წლების განმავლობაში, ასევე, საგრძნობლად გაიზარდა გენდერული ძალადობის ფორმების მიმართ სახელმწიფოს რეაგირება და მოძალადეების წინააღმდეგ მკაცრი პოლიტიკის გატარება დაიწყო. წლების წინათ, როდესაც პირი ოჯახში ძალადობდა, ხშირ შემთხვევაში, მას პასუხისგებაში არ აძლევდნენ, იმ მოტივით, რომ ოჯახში ძალადობა იყო ოჯახის საქმე და გამოძიების შეწყვეტის შესახებ დადგენილებებში, პროკურორი ზოგჯერ პირდაპირაც კი წერდა, რომ „ეს ოჯახის საქმეა და მასში ჩარევა არ წარმოადგენდა სახელმწიფოს საჯარო ინტერესს“. ეს დამოკიდებულება შეიცვალა, რაც მნიშვნელოვნად წინგადადგმული ნაბიჯია. თუმცა, კვლავ გვრჩება უდიდესი გამოწვევები ქალთა მიმართ და ოჯახში ძალადობის წინააღმდეგ ბრძოლის კუთხით.  - ამ ყველაფრის გათვალისწინებით, რა გამოწვევების წინაშე დგანან ქალები საქართველოში?  - გენდერული თანასწორობის პრობლემები მრავალწახნაგოვანია, მაგრამ საქართველოში ქალთა მიმართ ძალადობის ერთ-ერთი უმთავრესი მიზეზია საზოგადოებაში არსებული პატრიარქალური კულტურა და სტრუქტურული უთანასწორობა, ქალის დაქვემდებარებულ სუბიექტად აღქმა და, ზოგადად, ქალთა მიმართ ძალადობის საკითხების სტიგმატიზაცია - როდესაც ძალადობის მსხვერპლი, ხშირად, თავად გამოჰყავთ ძალადობის მაპროვოცირებლად.  საზოგადოებაში ნაკლებია თანაგრძნობა იმ ქალების მიმართ, რომლებიც ძალადობას განიცდიან, არც ეს პრობლემა და მისი მასშტაბებიასაზოგადოებაში ფართოდ აღიარებული. პირიქით, საქართველოში ძალიან ბევრი ადამიანი ფიქრობს, რომ ქალები დაქვემდებარებულ მდგომარეობაში კი არ იმყოფებიან, პრივილეგირებულები არიან.  ქალის როლის აღქმაც პრობლემურია, რადგან აქაც ხშირად ვაწყდებით სტერეოტიპულ მიდგომებს. ძალიან მწვავედ დგას ასევე, ქალთა ეკონომიკური დამოუკიდებლობის საკითხი. ხშირად ქალები მოძალადე მეუღლესთან რჩებიან იმის გამო, რომ მათ სხვაგან წასასვლელი არ აქვთ და არ შეუძლიათ თვითონ არჩინონ თავიანთი თავი, შვილები.  - ყველაფრის მიუხედავად, აშკარაა, რომ ქალები გამოდიან სტერეოტიპული, ტრადიციული როლიდან, ისინი იბრძვიან პროფესიული განვითარების, ფუნდამენტური უფლებების დასაცავად, პირადი სივრცის შესაქმნელად. ახალი, გარდამტეხი ეტაპის წინაშე ხომ არ ვდგავართ, როგორც საზოგადოება?  - დიახ, ვფიქრობ, რომ ეს არის გარდამტეხი ეტაპი.  ძალიან საინტერესო საკითხია, იმიტომ, რომ გენდერული ნიშნით დანაშაულის ჩადენის მიზეზი ხშირად სწორედ ის არის, რომ ქალი არ ემორჩილება საზოგადოების მიერ მიკუთვნებულსტერეოტიპულ როლს და მამაკაცი ძალადობს მასზე, სჯის ამისთვის. მამაკაცი ფიქრობს, რომ ქალი არ აკეთებს იმას, რაც „ევალებოდა’’ - თვითონ იღებს გადაწყვეტილებას, როდის გავიდეს სახლიდან, იმუშაოს თუ არა ან კონტაქტი ჰქონდეს თუ არა გარე სამყაროსთან, როგორი ტანსაცმელი ჩაიცვას და ა. შ. იყო შემთხვევები, როდესაც ფემიციდი მოხდა იმის გამო, რომ ქალმა სადილი არ მოამზადა სახლში, ან იმიტომ, რომ ისმუშაობდა და მის ყოფილ მეუღლეს ეს არ უნდოდა.  - როგორ უნდა შეიცვალოს ასეთი სტერეოტიპული წარმოდგენები?  - ეს გრძელვადიანი და კომპლექსური პროცესია. მნიშვნელოვანია, რომ ცნობიერების შეცვლა ადრეული ეტაპიდან, სკოლებიდან დაიწყოს. ერთი მხრივ - ზოგადად, გენდერული თანასწორობის და მეორე მხრივ - იმ სამართლებრივი მექანიზმების შესახებ უნდა ამაღლდეს ცნობიერება, რომლებიც ძალადობის მსხვერპლ ქალებს აქვთ, მაგალითდ, შემაკავებელი ორდერის გამოყენება და სხვა.  აღსანიშნავია, რომ განათლების სამინისტრო ახორციელებს სასკოლო სახელმძღვანელოების რევიზიას, რათა ისინი სრულად შეესაბამებოდეს გენდერული თანასწორობისა და ადამიანის უფლებათა პრინციპებს. ეს ძალიან მნიშვნელოვანი პროცესია, რადგან, სამწუხაროდ, წლების განმავლობაში, სასკოლო სახელმძღვანელოები გენდერული სტერეოტიპების შემცველ ტექსტებს მოიცავდა.  ცნობიერების ამაღლების უამრავი კამპანია ჩატარდა ჩვენთან, მაგრამ საქართველოს ყველა კუთხეში თანაბრად არ არის ინფორმაცია ხელმისაწვდომი და ზოგ თემში ენობრივი ბარიერიც არსებობს. ინფორმაციის ნაკლებობას სწორედ ის ქალები განიცდიან, რომლებიც ძალადობის მიმართ ყველაზე მეტად არიან მოწყვლადები, ეთნიკური უმცირესობის წარმომადგენლები ან ადამიანები, რომლებსაც ინტერნეტთან წვდომა არ აქვთ.  - რას აკეთებენ საზოგადოებრივი ორგანიზაციები ამ პრობლემების მოსაგვარებლად?  - ჩემი აზრით, საზოგადოებრივ ორგანიზაციებს მნიშვნელოვანი როლი აკისრიათ ამ საკითხების წინ წამოწევის, ამ მიმართულებით პროგრესული რეფორმების განხორციელების უზრუნველყოფის კუთხით. ჩემი ორგანიზაციების მაგალითზე გეტყვით.  საია-მ შექმნა პრეცედენტი იმისა,რომ სახელმწიფო ორგანოებს დაეკისრა პასუხისმგებლობა, თუკიფემიციდის კონკრეტულ შემთხვევებზე სათანადო რეაგირებასარ მოახდენენ. მსგავსი რამ გასულ წლებში საერთოდ არ არსებობდა და არც შეიქმნებოდა საიას კონკრეტული საქმეები სასამართლოში რომ არ გაესაჩივრებინა.  საია იყო პირველი ორგანიზაცია, რომელმაც ფემიციდის შესახებ საქმეები გაასაჩივრა ადამიანის უფლებათა ევროპულ სასამართლოშიდა გაეროს ქალთა დისკრიმინაციის აღმოფხვრის კომიტეტში, ადამიანის უფლებათა დაცვის ევროპულ ცენტრთან (EHRAC) თანამშრომლობით, რომელიც ლონდონში დაფუძნებული ორგანიზაციაა.  საია, ასევე აქტიურად მონაწილეობდა ქალთა მიმართ ძალადობის საკითხებზე საკანონმდებლო ცვლილებების მიღების პროცესში, მათ შორის სტამბოლის კონვენციის რატიფიცირების დროს. კანონონპროექტების მომზადების პროცესში სახელმწიფომ ორგანიზაციის მიერ მომზადებული არაერთი წინადადება გაიზიარა და დანერგა. მისივე ძალისხმევით და, სამოქალაქო საზოგადოების სხვა ორგანიზაციების მხარდაჭერით, კონსტიტუციაში გაჩნდა პროგრესული მუხლი ქალისა და მამაკაცის არსებითი თანასწორობის შესახებ, რომელიც სახელმწიფოს ავალდებულებს, მიიღოს განსაკუთრებული ზომები ქალსა და მამაკაცს შორის თანასწორობის უზრუნველსაყოფად. ეს სრულად შეესაბამება სტამბოლის კონვენციას და CEDAW-თი განსაზღვრულ სტანდარტებს. აღარაფერს ვამბობ უფასო სამართლებრივ დახმარებაზე, რომელსაც საია ძალადობის მსხვერპლებს უწევს...  აუცილებლად უნდა აღვნიშნო აღმოსავლეთ ევროპის, კავკასიისა და ცენტრალური აზიის ქვეყნებში სექსუალური ძალადობის შესახებ კანონმდებლობის, პრაქტიკისა და საერთაშორისო სტანდარტებთან მათი შესაბამისობის შესახებ პირველი ანგარიში, რომელიც ორგანიზაცია EqualityNow-მ მოამზადა და რომელზეც პირადად ვმუშაობდი. ამ დოკუმენტის საფუძველზე, სახელმწიფო უწყებების წარმომადგენლებისა და ექსპერტების მონაწილეობით, ევროპის საბჭოსა და გაეროს ქალთა ორგანიზაციასთან თანამშრომლობით, საქართველოში ამჟამად მიმდინარეობს მუშაობა სექსუალური ძალადობის გამოძიების და მართლმსაჯულების განხორციელების სახელმძღვანელოზე, რომელსაც დანაშაულის გამოძიებისას, გამომძიებლები, პროკურორები და მოსამართლეები გამოიყენებენ. მსგავსი სახელმძღვანელო აქამდე ჩვენთან არ არსებობდა. მას შემდეგ, რაც ამ პროტოკოლსშევიმუშავებთ,ის სხვა ქვეყნებშიც დაინერგება.  იგივე Equality Now აღმოსავლეთ ევროპის, კავკასიისა და ცენტრალური აზიის ქვეყნებში ახდენს ადვოკატირებას, რომ კანონმდებლობა, პოლიტიკა და პრაქტიკა შეიცვალოს ქალთა უფლებების უკეთესად დასაცავად. ბევრი სხვა მაგალითის მოყვანა შეიძლება, თუმცა, მთლიანობაში, შეიძლება, ითქვას, რომ ჩვენ - საზოგადოებრივი ორგანიზაციები, გენდერული თანასწორობის თვალსაზრისით, როგორც ქვეყნის შიგნით, ისე - მის ფარგლებს გარეთ, მნიშვნელოვან სამუშაოს ვეწევით.

კორონავირუსმა ბევრი ქვეყანა გამოწვევის წინაშე დააყენა. აუცილებელი გახდა წლობით გამომუშავებული მუშაობისა და სწავლის მეთოდების გადახედვა და ონლაინ რეჟიმზე გადასვლა. შედეგად, ონლაინ რესურსების არსებობა და ხელმისაწვდომობა განსაკუთრებით აქტუალური გახდა. ჩვენ, ჩვენის მხრივ გიზიარებთ ჩვენს ონლაინ რესურსს: http://bit.ly/2IObx2f სადაც შეგიძლიათ 14 საკითხზე, 7 სპიკერის მიერ წარმოდგენილ 30 ვიდეოს გაეცნოთ.