გსმენია სიკეთით სავსე კამპანიის - #ჩაუLAGე_საჩუქრების შესახებ? ადგილობრივი განვითარების ჯგუფი ზემო სვანეთი არასამთავრობო ორგანიზაციაა, რომელიც აერთიანებს ზემო სვანეთის ჩვიდმეტივე თემს. იგი ცდილობს არსებული უთანასწორობისა და სიღარიბის დაძლევას. #ჩაუLAGე_საჩუქრები სწორედ ორგანიზაციის ახალგაზრდული ფრთის წევრების საახალწლო კამპანიაა, რომელიც უკვე მეხუთე წელია ტარდება და თოვლიან მთებში მცხოვრები ადამიანთა გულების სიყვარულით ავსებას ემსახურება.  კამპანიის მონაწილეები აგროვებენ სურვილების კონვერტებს და ეხმარებიან მარტოხელა ხანდაზმულებს, შშმ პირებს და სოციალურად დაუცველ ბავშვებს, რომლებიც საჭიროებენ მედიკამენტებს, საკვებს, საყოფაცხოვრებო ნივთებს, ტანსაცმელს და სათამაშოებსაც კი.  #გაიზიარეპასუხისმგებლობა #ესქვეყანაშენია

გაეროს ბავშვთა ფონდმა ახალი კვლევა გამოაქვეყნა, რომლის მიზანიც შშმ ბავშვის აღზრდასთან დაკავშირებული ფინანსური ტვირთის წარმოჩენაა, რომელიც ბავშვის სკოლაში სიარულს, კომუნიკაციას, თანატოლებთან თამაშს და სხვა აქტივობებს უკავშირდება. ყოველივე, შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე ბავშვების საზოგადოებრივ ცხოვრებაში თანაბარი მონაწილეობისთვისაა აუცილებელი. კვლევის შედეგად გამოვლენილ მონაცემებზე დაყრდნობით, გაეროს ბავშვთა ფონდი მიზნად ისახავს „მთავრობის დახმარებას ინდივიდზე მორგებული ისეთი პაკეტის შესაქმნელად, რომელიც ეფექტიანად და ხარისხიანად დააკმაყოფილებს შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე ბავშვების საჭიროებებს“. რა აჩვენა კვლევამ და რის წინაშე დგანან შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე ბავშვთა ოჯახები?  კვლევის შედეგად გამოვლენილი ძირითადი საკითხები დღეს არსებული მხარდაჭერის სისტემა ერთგვაროვანია  კვლევის შედეგებმა აჩვენა, რომ შეზღუდული შესაძლებლობების მქონე ბავშვებისთვის ამჟამად არსებული სახელმწიფო მხარდაჭერის სისტემა შედარებით ერთგვაროვანია და არ პასუხოს მათი საჭიროებების მრავალფეროვნებას. „ის, რომ არასაკმარისი ყურადღება ეთმობა დახმარების სხვადასხვა დონეებს და მასთან დაკავშირებულ განსხვავებულ ხარჯებს, განაპირობებს იმას, რომ შეზღუდული შესაძლებლობების მქონე მრავალი ბავშვი ვერ იღებს საკმარის მხარდაჭერას“, აღნიშნულია ანგარიშში.  კვლევამ ასევე გამოავლინა, რომ მობილობასთან, მომსახურებების ხელმისაწვდომობის გაუმჯობესებასთან, სახლის ადაპტაციასა და ტრანსპორტირებასთან დაკავშირებულ ხარჯებს, უმეტეს შემთხვევაში, ფარავს ოჯახი, რაც კიდევ უფრო ზრდის მის ფინანსურ ტვირთს. ხარჯებთან დაკავშირებული საკითხები  კვლევამ გამოავლინა, რომ საზოგადოებაში შეზღუდული შესაძლებლობების მქონე ბავშვის თანასწორი მონაწილეობითვის საჭირო საგნებისა და მომსახურებების საფასურის გადახდა საქართველოს ოჯახების უმეტესობას არ შეუძლია. „ამით ნათელი ხდება, თუ რა ფინანსური წნეხის ქვეშ იმყოფებიან ოჯახები, რომლებიც შეზღუდული შესაძლებლობების მქონე ბავშვებს ზრდიან“, ნათქვამია ანგარიშში. სხვადასხვა ტიპის შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე ბავშვებს განსხვავებული საჭიროებები აქვთ  სხვადასხვა ტიპის შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე ბავშვები განსხვავებულ მხარდაჭერას საჭიროებენ. შესაბამისად, სხვადასხვა სირთულისა და მხარდაჭერის საჭიროებების მქონე ბავშვების ჯგუფები ერთმანეთისგან მნიშვნელოვნად განსხვავდებიან ხარჯების სტრუქტურითა და დონეებით. სოფლად არსებული გამოწვევები  სოფლად მაცხოვრებელ ოჯახებს მომსახურებების გეოგრაფიული ხელმიუწვდომლობით გამოწვეული დამატებითი ხარჯები აქვთ. მხოლოდ დიდ ქალაქებში არის შესაძლებელი, მათთვის საჭირო მომსახურების მიღება. ეს კი დაკავშირებულია მგზავრობის და დროებითი საცხოვრებლის დაქირავებასთარ და დამატებით ხარჯებთან.  გაეროს ბავშვთა ფონდის მიერ ჩატარებული აღნიშნული კვლევა შემუშავდა საქართველოს მთავრობასთან, შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე პირთა ორგანიზაციებთან, მათ შორის მშობელთა ასოციაციასთან და კვლევით ინსტიტუტებთან უწყვეტი თანამშრომლობით შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე ბავშვთა მხარდაჭერის სისტემის ოპტიმიზაციის მიზნით. კვლევა სრულად... წყარო: გაეროს ბავშვთა ფონდი საქარველოში

სიღნაღიდან ორ კილომეტრში, ბოდბის მონასტრიდან ხელმარჯვნივ და ზევით მიმავალ გზას თუ დაადგებით ქედელის დასახლებას მიადგებით, ადგილობრივების თქმით ოდესღაც სოფელი იმდენად დიდი იყო, რომ მას ქუჩებიც კი „ყოფდა“, ვერ გეტყვით ასვლის შემდგომ რომელ ქუჩაზე აღმოჩნდებით, მაგრამ როგორც კი ცოტას გაივლით, ჭიშკარი შემოგვხვდებათ და იქიდან ჯერ ცნობისმოყვარე მომზირალ თვალებს, შემდეგ კი მომღიმარ სახეებს წააწყდებით... ისინი თემი „ქედელის“ ბენეფიციარები (მაცხოვრებლები) არიან. „ყველა ადამიანის ცხოვრებაში დგება მომენტი, როცა რაღაცას ამოწურავ, დაამთავრებ და ... რაღაც ახალი გინდა დაიწყო“, იხსენებს ლალი ხანდოლიშვილი, „ქედელის“ დამფუძნებელი. „ორგანიზაციის შექმნა იმ დროს დაემთხვა, როცა თითქოს დრო იყო გაჩერებული, არაფერი არ ხდებოდა, სიბნელეში ვიყავით. მართალია სამუშაო მქონდა, მაგრამ რაღაც ახლის კეთება მსურდა...“, დასძენს იგი. ლალიმ გადაწყვიტა, რომ თბილისში სოციალური თერაპიის სახლში დაეწყო მუსიკალურ თერაპევტად მუშაობა. სოციალური თერაპიის სახლი შეზღუდული შესაძლებლობის მოზრდილებს ემსახურება, ისინი მთელ დღეს იქ ატარებენ, მათი მშობლების დარდმა კიდევ ერთი ვირტუალური აგური „დადო“ „ქედელის“ საძირკველში. მაგრამ შემთხვევა, რომელიც ლალი ხანდოლიშვილის სიახლოვეს მოხდა გადამწყვეტი აღმოჩნდა – მეზობლად მცხოვრები შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე ახალგაზრდა დედისა და ბებიის გარეშე, ანუ მარტო დარჩა. ამას მოჰყვა ფიქრიც და კეთებაც... ლალიმ და მისმა მეუღლემ სოფელ ქედელში, ოჯახის კუთვნილი მიწა შემოწირულობის სახით ორგანიზაციას გადასცეს. შემდეგ უცხოეთში წავიდა გამოცდილების მისაღებად.  ერთ დღეს გამოჩნდა გერმანელი სოციალ-თერაპევტი, რომელიც დარწმუნდა, რომ ეს იყო ის საქმე, რომლისთვისაც ფული უნდა გაეღო... ქედელში იყიდეს მიწის ნაკვეთები და ერთი პატარა, ძველი სახლი, რომელიც ზანზარებდა და წყალიც ჩამოდიოდა... ასე დაიწყეს ორგანიზაციის აწყობა... უცხოელებმა მათთვის ფონდი შექმნეს, თანხების მოძიება დაიწყეს...   „პირველი მიშა მოიყვანეს ნათესავებმა წყალტუბოდან, მას მშობლები არ ჰყავდა. ჯერ ჭერიც არ ჰქონდა სახლს, მაგრამ უკან ვერ გავუშვით“, – იხსენებს ლალი ხანდოლიშვილი. შემდეგ ნაწილი კასპის ფსიქონევროლოგიური პანსიონატიდან, სენაკის ბავშვთა სახლიდან, ფონდ „პირველი ნაბიჯის“ ზრდასრული ბენეფიციარები გადმოიყვანეს. ასე გამრავლდა თემი...  დღეს უკვე 28 ბენეფიციარი ცხოვრობს და სამი სახლი აქვთ, რომლებიც ჰოლანდიელი და გერმანელი მეგობრების დახმარებით ააშენეს. თემის წევრებმა მიტოვებული სოფელი „გამოაცოცხლეს“ და თანდათან დამოუკიდებელი ცხოვრებისთვის დაიწყეს მზადება. მათგან ნაწილი კულინარიას სწავლობს და პურის ცხობაში იღებს მონაწილეობას, ნაწილი ნათესებს ან ფერმას უვლის, საქსოვ ან ხის სახელოსნოების მუშაობაში იღებს მონაწილეობას.  ორგანიზაციას შემოსავლები დივერსიფიცირებული აქვს – ბენეფიციარების მოვლისთვის სახელმწიფო ვაუჩერულ სისტემაშია ჩართული, ამავე დროს სხვადასხვა საგრანტო კონკურსებში იღებს მონაწილეობას და რაც მთავარია, ადგილობრივი და უცხოელი მეგობრების შემოწირულობები. ახლაც ბელგიელი სოციალ- თერაპევტი, რომელიც სამშობლოში ანალოგიურ ორგანიზაციაში მუშაობს, თემისთვის ინვესტიციებს ეძებს, რათა მეოთხე სახლიც აშენდეს და ბენეფიციარებმა ოჯახთან მიახლოებულ გარემოში იცხოვრონ.

გაიცანით სოციალური საწარმო „ჩუ", რომელმაც ჟესტური ენის პოპულარიზაციის მიზნით, ისეთი სამაგიდო თამაში შექმნა, რომელიც მის სწავლაში, საკომუნიკაციო ბარიერების გადალახვასა და ინკლუზიური გარემოს შექმნაში გვეხმარება. სალომე წიქვაძე, სოციალური საწარმოს დამფუძნებელი, ინკლუზიურ თამაშზე გვიყვება: „ჩვენი პირველი თამაში ჟესტური ენის პოპულარიზებაზეა აგებული, რომლის დროსაც საუბარი საჭირო არ არის. შეგიძლია ყველაფერი ჟესტებით გადმოსცე, სწორედ აქედან გაჩნდა სოციალური საწარმოს და თამაშის სახელის იდეა – „ჩუ“. ჟესტური ენის სწავლა ბავშვობიდანვე მაინტერესებდა, თუმცა ეს მარტივი არ აღმოჩნდა. თამაში, გარდა იმისა, რომ ახალი ინფორმაციის მიღების, ახალი ადამიანების გაცნობის საუკეთესო საშუალებაა, იგი საუკეთესო გზაცაა ფართო აუდიტორიასთან მიგვეტანა ჩვენი სათქმელი – სმენის შეზღუდვის მქონე პირთა საზოგადოებაში ინტეგრაციის ხელშესაწყობისთვის, თუნდაც საბაზისო დონეზე, ჟესტური ენის სწავლების აუცილებლობა და მეთოდი. სალომე აღნიშნავს, რომ თამაშის შექმნაში აქტიურად მონაწილეობდა და მასთან ერთად მომუშავე გუნდის გარდა, მოსაზრებებს უზიარებდა სხვადასხვა სფეროს წარმომადგენლებს და, რა თქმა უნდა, ქართული ჟესტური ენის სპეციალისტებს. აღსანიშნავია, რომ წამოწყების გავრცელებამდე, ინიციატორებმა, ინკლუზიური თამაში სხვადასხვა ასაკისა და პროფესიის ადამიანებს გააცნეს და მათგან მიღებული უკუკავშირის საფუძველზე პროდუქტი დახვეწეს. „მათი მოსაზრებების შემდეგ დავრწმუნდით, რომ სწორ გზაზე ვიდექით და თამაში ნამდვილად შეძლება საზოგადოებაში პოზიტიური ცვლილება გამოეწვია ჟესტური ენის შესწავლის მიმართულებით“, ამბობს სალომე. თამაში „ჩუ“ შესაძლებლობას აძლევს 6 წლიდან ზევით, ნებისმიერ ადამიანს გაეცნოს და ისწავლოს ქართული ჟესტური ენის საბაზისო სიტყვები. #გაიზიარეპასუხისმგებლობა, რადგან #ესქვეყანაშენია

ჟესტური ენის ალტერნატიული სკოლა მოხალისეობრივი ინიციატივაა, რომელიც ბათუმში 5 წელზე მეტია მუშაობს. მიზანი – სმენის არმქონე ადამიანებთან ურთიერთობის გამარტივებაა. სწავლა განსაკუთრებით ახალგაზრდებსა და მესამე სექტორის წარმომადგენლებს აინტერესებთ, თუმცა საჯარო მოხელეებიც არიან ჩართულნი.  ყველაფერი იმით დაიწყო, რომ ორგანიზაციამ „ცვლილებები თანაბარი უფლებებისთვის“ შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე პირებისთვის ადაპტირებული სივრცის შექმნა გადაწყვიტა. ბევრი ფიქრისა და მუშაობის შემდეგ, შეძლეს ბათუმში ერთ–ერთი ცნობილი, სოციალური კაფე – თავისუფალი სივრცე შეექმნათ.  პროექტის იდეის თანაავტორი ნინო ჩხაიძე იხსენებს, რომ სივრცე, სადაც ახლა კაფეა, საწყობად გამოიყენებოდა და მსგავსი ინიციატივა, საწყის ეტაპზე, ამბიციურად ჩანდა.  ორგანიზაციის ყველა თანამშრომელი და მეგობარი ცდილობდა სახსრების მოძიებას. მოხალისეობრივად ჩაერთვნენ – შეღებეს კედლები, მოაწესრიგეს იატაკი, გააკეთეს მაგიდები. მოკლედ, რაც შეეძლოთ საკუთარი ხელით გააკეთეს და მოაწესრიგეს.  ასე, ერთობლივად შექმნეს თავისუფალი სივრცე, რომელიც დღეს, არა მხოლოდ ერთ–ერთი ყველაზე ადაპტირებული გარემოა შეზღუდული შესაძლებლობების მქონე პირებისათვის, არამედ საგანმანათლებლო და შემეცნებითი სივრცეცაა ყველასთვის. ღონისძიებები, დისკუსიები, აზრთა გაზიარება, სიახლეების გაცნობა, საგანმანათლებლო პროგრამები – „თავისუფალი სივრცის“ მთავარი მამოძრავებელი ძალაა.  #გაიზიარეპასუხისმგებლობა, რადგან #ესქვეყანაშენია

C ჰეპატიტი საწყის ეტაპზე უჩინარი, უსიმპტომო დაავადებაა, თუმცა დროული დიაგნოსტირებისა და ჩარევის შემთხვევაში განკურნების შესაძლებლობა იზრდება. საქართველო C ჰეპატიტის მაღალი გავრცელების მქონე ქვეყნებს მიეკუთვნება, ამიტომ 2015 წლიდან C ჰეპატიტთან საბრძოლველად ელიმინაციის პროგრამა ამოქმედდა. დიაგნოსტირება და მკურნალობა პაციენტისათვის სრულიად უფასო და კონფიდენციალურია. სახელმწიფო პროგრამას ძლიერი საერთაშორისო მხარდაჭერა აქვს – ჯანმრთელობის მსოფლიო ორგანიზაციისა და აშშ–ის დაავადებათა კონტროლის ეროვნული სააგენტოსგან. მათი ექსპერტებისგან შემდგარი მრჩევალთა ჯგუფი ყოველწლიურად ჩამოდის ქვეყანაში და მონაწილეობს ელიმინაციის გრძელვადიანი სტრატეგიის შემუშავებასა და სარეკომენდაციო სამუშაოებში.  პროგრამის შედეგები ამ ეტაპისთვის ასეთია: კვლევა ჩაუტარდა 2,8 მილიონ ადამიანს, მკურნალობის პროგრამაში ჩაერთო 81,550 ადამიანი, 56, 973 კი განიკურნა. ელიმინაციის პროგრამის სხვადასხვა უწყების წარმომადგენლები არიან ჩართულნი. წლებია ამ საკითხებზე აქტიურად მუშაობენ არასამთავრობო ორგანიზაციების წარმომადგენლები, განსაკუთრებით ზიანის შემცირების ქსელში შემავალი ორგანიზაციები. ისინი საქმიანობას ორი მიმართულებით ახორციელებენ – დაავადების პრევენციის მიზნით საინფორმაციო კამპანიების წარმოება და მეორე, უშუალოდ დაავადების დადგენა–მკურნალობაში მონაწილეობა.  ერთ–ერთი მათგანია ორგანიზაცია ჰეპა პლიუსი. იგი 2010 წელს C ჰეპატიტით ინფიცირებულმა პაციენტებმა და მათი ოჯახის წევრებმა დაარსეს. მიზანი C ჰეპატიტის დიაგნოსტირებასა და მკურნალობაზე ხელმისაწვდომის გაზრდაა. ორგანიზაციამ, 2015 წლიდან დღემდე, ელიმინაციის პროგრამაში ათასობით ადამიანის ჩართვას შეუწყო ხელი. ამჟამადაც აქტიურად მუშაობენ როგორც სკრინინგული, ასევე, რე–ინფიცირების შემთხვევების კვლევებზე. ორგანიზაციამ C ჰეპატიტის მიმართულებით მუშაობა ელიმინაციის პროგრამის შექმნამდე რამდენიმე წლით ადრე დაიწყო. კერძოდ, აწარმოებდა საინფორმაციო კამპანიებს ორგანიზაცია „ახალ ვექტორთან“ ერთად, მსოფლიო ექიმები – საფრანგეთის და ფონდ „ღია საზოგადოება საქართველოს“ მხარდაჭერით.  კამპანიები მოიცავდა ცნობიერების ამაღლების სკოლებს პაციენტებისთვის, საგანმანათლებლო ღონისძიებებს ჟურნალისტებისთვის, კამპანიებს ფართო საზოგადოებისთვის – რისკებისა და გადაცემის გზების შესახებ. შეიმუშავა „ცოცხალი ბიბლიოთეკის“ პროგრამა, რომლის საშუალებითაც ადამიანები ერთმანეთს უზიარებდნენ გამოცდილებას – თუ რა არის C ჰეპატიტი და რა გზა გაიარეს C ჰეპატიტისგან განსაკურნებლად. ორგანიზაცია ჩართული იყო სასჯელაღსრულების დაწესებულებებისთვის C ჰეპატიტის პროგრამის შემუშავებასა და ჯანმრთელობის დაცვის სამინისტროს მიერ შექმნილ ექსპერტთა ჯგუფში, რომელმაც შეიმუშავა მკურნალობის პროგრამა საზოგადოებრივი ჯანდაცვისთვის.  ჰეპა პლიუსი, სატელეფონო და ონლაინ კონსულტაციის საშუალებით, ყოველდღიურად აწვდის დაინტერესებულ პირებს ინფორმაციას – სად, როგორ და რა გზებით შეიძლება მკურნალობა, ან უბრალოდ, დაავადების თავიდან აცილება.  #გაიზიარეპასუხისმგებლობა, რადგან #ესქვეყანაშენია

სოციალურად დაუცველ პირებს, რომლებსაც ზრუნვა სჭირდებათ "საქართველოს კარიტასის" შინმოვლის მომსახურებას სთავაზობს: თბილისში, გორში, რუსთავში, ქუთაისში, ოზურგეთში, ახალციხესა და ბათუმი. მომსახურებას ყოველწლიურად 1000–მდე ადამიანი იღებს. ბენეფიციარის შერჩევა ხდება სოციალური სტატუსის და საჭიროების მიხედვით. სოციალურად დაუცველი პირებისთვის მომსახურების ბინაზე მიწოდება სახელმწიფო სუბსიდირებული პროგრამის, შემოწირულობებისა და დონორი ორგანიზაციების ფინანსური მხარდაჭერით ხორციელდება. შინმოვლის პროგრამა გერმანულ გამოცდილებას ეფუძნება, რომელიც აერთიანებს სამედიცინო, სარეაბილიტაციო და ფსიქოლოგიურ მომსახურებას. ბენეფიციარების გარდა, პროექტი მათი ოჯახის წევრებსაც სხვადასხვა ტიპის დახმარებას უწევს – მათი ფსიქო-სოციალური რეაბილიტაციის მიზნით. ამ ეტაპზე, თბილისში „ზრუნვის სახლის“ საპილოტე პროექტი ხორციელდება იმ ადამიანებისათვის, რომლებსაც 24 საათიანი მომსახურება ესაჭიროებათ. შინმოვლის პროექტის თანამშრომლების კვალიფიკაციის ამაღლების მიზნით უწყვეტი განათლების პროგრამები ხორციელდება. 2014 წელს „საქართველოს კარიტასში“ შეიქმნა სასწავლო–საკონსულტაციო ცენტრი, რომელიც ყოველწლიურად 1000–მდე საექთნო განათლების სტუდენტს, ექთანს, ან არაფორმალურ მომვლელს უტარებს სწავლებას შინმოვლის, ავადმყოფის მოვლისა და გერიატრიის-გერონტოლოგიის მოდულების მიხედვით. სასწავლო მოდულები ცენტრის ექსპერტების მიერ შემუშავდა და განათლების სამინისტრომ ექთნების საგანმანათლებლო პროგრამების სავალდებულო საგნად შეიტანა.  შინმოვლა „საქართველოს კარიტასის“ საქმიანობის ერთ–ერთი მიმართულებაა. საქველმოქმედო ფონდი 1994 წლიდან მუშაობს და მისი მიზანია სოციალურად დაუცველ მოქალაქეებზე, შშმ პირებსა და მიუსაფარ ბავშვებზე ზრუნვა. საქართველოს კარიტასი მართავს მიუსაფარ ბავშვთა 2 ცენტრს თბილისსა და რუსთავში, რომელიც აერთიანებს მობილურ ჯგუფებს, დღის ცენტრებსა და 24 საათიან თავშესაფრებს. ბავშვებისთვის და ახალგაზრდებისთვის აქვს საგანმანათლებლო პროგრამები და სოციალური საწარმოები. ერთ–ერთი ბენეფიციარი მოკლედ ასე აღწერს „კარიტასს“ – „მიხარია აქ მოსვლა და მიყვარს ეს ადგილი. კარიტასმა ჩემს ცხოვრებაში ბევრი რამ შეცვალა!“

არასამთავრობო ორგანიზაციამ ხელი ხელს 2011 წლიდან წამოიწყო მცირე საოჯახო ტიპის სახლების მომსახურება, სადაც ზრდასრული, შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე ადამიანები ცხოვრობენ.  ისინი დიდი, ჩაკეტილი ინსტიტუციებიდან გადმოვიდნენ და ნელ–ნელა დამოუკიდებელი ცხოვრებისკენ დაიწყეს სვლა. თავდაპირველად, ამ მოდელის დანერგვა იმდენად არარეალური ჩანდა, რომ მის წარმატებაში შშმ თემის მხარდამჭერებსაც კი ეპარებოდათ ეჭვი. „თუმცა, ეს ყველაფერი შედგა“, ამბობენ ორგანიზაციაში, რომელიც შშმ პირთა დამოუკიდებელი ცხოვრების ადვოკატირების პარალელურად, საკუთარ პრაქტიკაზე დაფუძნებულ ცოდნას ნერგვავს და აზიარებს.  საცხოვრისი, ჩვეულებრივი საცხოვრებელი სახლის იდენტურია და რადიკალურად განსხვავდება დიდი ზომის ინსტიტუციისგან. თითოეულ სახლში 5 ბენეფიციარი ცხოვრობს. ორგანიზაციაში გვიყვებიან, რომ ბენეფიციარები ასისტენტებთან ერთად იღებენ გადაწყვეტილებებს, აქტიურად მონაწილეობენ ყოველდღიურ საოჯახო საქმიანობაში – სახლის დალაგებაში, კერძების მომზადებასა თუ პროდუქტების შეძენაში. ზოგიერთი მათგანი სხვადასხვა პროფესიას დაეუფლა და შემოსავლის დამოუკიდებელი წყაროც გაუჩნდა. სულ ახლახანს, მათმა ნაწილმა, კულინარიულ კოლეჯში დაიწყო სწავლა. სწავლობენ, არჩევენ რეცეპტებს, აცხობენ – ეს არის სოციალური ინკლუზია, რომელიც, ჯერ კიდევ, მიუწვდომელია ბევრი შშმ პირისთვის.  თემის პრინციპზე დაფუძნებული სოციალური საცხოვრისი, 24–საათიანი ბენეფიციართა დამხმარე–მხარდამჭერი, მათ მიმართ ინდივიდუალური მიდგომა, დამოუკიდებელი უნარ–ჩვევების განვითარება ნელ–ნელა და თანმიმდევრულად – ასეთია, ორგანიზაციის შექმნილი მოდელი, რომელიც მსოფლიო ჯანდაცვის ორგანიზაციამ ერთ–ერთ საუკეთესო, ჰუმანურ პრაქტიკად აღიარა.  ორგანიზაციაში აღნიშნავენ, რომ 10 წელზე მეტია ათობით შშმ პირს დახმარება გაუწიეს, რომ ჩაკეტილი სივრცისთვის – ინსტიტუციისთვის – დაეღწია თავი და საზოგადოების ღირსეულ წვრებად ქცეულიყო.  ორგანიზაციას „ხელი ხელს“ 8 საოჯახო ტიპის სახლი აქვს საქართველოს სხვადასხვა კუთხეში (თბილისში, ბათუმში, სენაკსა და გურჯაანში), სადაც 50–მდე ადამიანი ცხოვრობს. ამ ეტაპზე, კიდევ სამი სახლის გახსნისთვის ემზადებიან - 2 დუშეთში, ხოლო ერთი თბილისში გაიხსნება.  ახალ სახლებში მძიმე და ღრმა შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე ადამიანები იცხოვრებენ, მათთვის აქამდე მსგავსი მომსახურება არ არსებობდა და შესაბამისად, ორგანიზაციისთვის, ეს ახალი გამოწვევაა. ამიტომ საგულდაგულოდ და უკვე კარგა ხანია ემზადებიან მათთან შესახვედრად.  #გაიზიარეპასუხისმგებლობა, რადგან #ესქვეყანაშენია

„მობრძანდით "ცოდნის კაფეში“, თქვენ გელით სითბო და სიყვარული, გარემო, სადაც ნიჭის და შესაძლებლობების გამოვლენის შანსი გაქვთ“ – სულ ცოტა ხნის წინ ასე შეხვდნენ „ცოდნის კაფეს“ 60+ კლუბელები ახალ წევრებს. თავდაპირველად „ცოდნის კაფემ“ ახალგაზრდებისთვის დაიწყო მუშაობა. ერთ დღესაც ფილმის საყურებლად დაპატიჟეს 60 წელს გადაცილებული მეზობელი წნორელები, ფილმსაც ერთად უყურეს, დისკუსიაც გამართეს. იმ დღიდან ბევრი რამ შეიცვალა – გაჩნდა ახალი პროგრამები და ახალგაზრდებთან ერთად, უფროსი თაობის ადამიანებმაც მოუხშირეს „ცოდნის კაფეში“ სიარულს. "არ არსებობს ხანდაზმულთა უწყვეტი განათლების, რესოციალიზაციის, გასართობ– შემეცნებითი პროგრამები ქვეყანაში“, – ამბობს „ცოდნის კაფეს“ დამფუძნებელი ნანა ბაგალიშვილი. ის და მისი თანაგუნდელები მიიჩნევენ, რომ ხანდაზმულებს გამოცდილებისა და შესაძლებლობების გარდა, დიდი სურვილი აქვთ რომ კვლავ განვითარდნენ, გაიგონ სიახლე, გაიცნონ ახალი ადამიანები და ნაყოფიერად გაატარონ დრო. ისინი ცდილობენ ადგილობრივ თუ ცენტრალურ ხელისუფლებას და მთლიანად საზოგადოებას დაანახონ ხანდაზმულთათვის კულტურულ–საგანმანათლებრო სერვისების შექმნის აუცილებლობა.  „...ხან მინდორში, ხან ბაღებში დავდივარ, ხან ნესვს ვრგავ, რთველში დავდივარ, რა გამოლევს მინდორში საქმეს, გაზაფხულიდან დაწყებული, რთვლობამდე, ერთი დღე მოსვენება არ გვაქვს, სულ ვმუშაობთ. ... „ცოდნის კაფე” ჩემთვის სულიერი საზრდოს ადგილია, დაღლილ-დაქანცული რომ მოვდივარ სამუშაოდან, „ცოდნის კაფეში” სულ ისეთი შეხვედრები გვაქვს, განვიტვირთები ხოლმე“, ამბობს კლუბის ერთ–ერთი წევრი.  „ცოდნის კაფეში“ უამრავი სხვადასხვა პროგრამა შეიქმნა მათთვის – ლექციები და დისკუსიები ჯანდაცვაზე, სხვადასხვა ქვეყნის ტრადიციებსა და კულტურაზე, ხელსაქმის კლუბი და სამაგიდო თამაშები, კულტურული ტურები საქართველოს სხვადასხვა კუთხეში. ისინი დიდი რუდუნებით ელოდებიან დღესასწაულებსა და წვეულებებსაც. 2023 წლისთვის 50–მდე ხანდაზმული მიიღებს მონაწილეობას 60+ კლუბის საქმიანობაში. „გამოცდილებამ აჩვენა, რომ ხანდაზმული ადამიანების საზოგადოებრივ ცხოვრებაში ჩართვა არასოდეს არის გვიან“,– ამბობს ნანა ბაგალიშვილი.  „ცოდნის კაფე“ სოციალური საწარმოა, რომელიც არასამთავრობო ორგანიზაციის „სამოქალაქო ინიციატივის“ მიერ 2016 წელს დაფუძნდა. ეს არის უნიკალური სივრცე, სადაც შესაძლებელია კულტურულ–საგანმანათლებლო და გასართობი ღონისძიებების გამართვა ყველა ასაკის ადამიანისთვის. საზოგადოების ნებისმიერ წევრს შეუძლია პროგრამების განვითარებასა და ცვლილებების მხარდაჭერა.  გახდი თანაშემქმნელი! #გაიზიარეპასუხისმგებლობა, რადგან #ესქვეყანაშენია

„გაიცანით, ეს მელანო დურმიშიძეა, არაკომერციული ორგანიზაციის ,,სისხლის უანგარო დონორების“ თანადამფუძნებელი და უბრალოდ აქტივისტი. ის ყველა იმ ინიციატივას უჭერს მხარს, რომელიც უკეთესი საზოგადოების ჩამოყალიბებას უწყობს ხელს.  „მთავარი მოტივაცია ჩემთვის ყოველთვის ჩემი ოჯახის წევრები იყვნენ. ბებია და ბაბუა, ხშირად მოგზაურობდნენ შორეულ აღმოსავლეთსა თუ დასავლეთში, ყოველთვის უკან ბრუნდებოდნენ და საკუთარ ცოდნასა თუ გამოცდლებას უზიარებდნენ კოლეგებს. მეც ასე გავიზარდე. სულ ვიცოდი, რომ მოგზაურობა და უცხო ქვეყნების გამოცდილების ნახვა კარგია, თუმცა „სამშობლო უფრო ღრმადაა. უფრო შიგნით”. შესაბამისად, სულ ვიცოდი, რომ პროფესონალიზმი, საკუთარი საქმის ბრწყინვალედ კეთებასთან ერთად ღირსეულ მოქალაქეობას ნიშნავდა. გადამწყვეტი როლი ითამაშა ამერიკის საელჩოს გაცვლითმა პროგრამამ, რომელმაც ერთი წლის განმავლობაში საშუალება მომცა მენახა თუ რა ძალა აქვს საზოგადოებას, რომელიც საერთო მიზნებისა და კეთილდღეობისთვის მუშაობს, ვფიქრობ ეს გარემო განსაკუთრებით ნათლად ჩანს ამერიკაში. სწორედ ეს გახდა მოტივატორი, რომ 2017 წელს დაარსებული ფეისბუქ გვერდი, პანდემიის დაწყებისას, სოციალურ პროექტად გადაიქცა ორგანიზაციაში, რომელიც დღეს ადამიანების სიცოცხლის სადარაჯოზე დგას. რთულ დღეებში, ჩემთვის მთავარი მოტივატორი ისეთ საზოგადოებაში ცხოვრებაა, სადაც ადამიანებს ერთმანეთი უყვართ და ერთმანეთზე ზრუნავენ, იმ მინიმალური პასუხისმგებლობით, რაც თანამოქალაქეებს ერთმანეთის მიმართ უნდა გვქონდეს. ჩვენი მთავარი საქმიანობაა გადაუდებელი სისხლის საჭიროების მქონე ადამიანებს დავეხმაროთ უანგარო დონორების მოძიებაში და სიცოცხლის შენარჩუნებაში. ყოველ დღე ვისმენთ ისტორიებს, თუ როგორ გვთხოვს დედა შვილის გადარჩენას ან პირიქით. ამ დროს გამორიცხულია, დახმარების თხოვნა, მადლობა ან ნებისმიერი სიტყვა თუ ქმედება იყოს ყალბი. გულწრფელი ემოციები კი ყველაზე მეტად გადამდებია. ბევრი გვიტირია ჩვენს პაციენტებზე, რომლებმაც ვერ მოიგეს დაავადებებთან ბრძოლა და კიდევ უფრო ბევრი გვიტირია, როდესაც ძალიან ნათლად ვხედავთ, რამხელაა სიცოცხლის სიყვარულის ძალა, რომელიც ადამიანებს აძლევს დაუჯერებელ ენერგიას, იბრძოლონ და ჩაებღაუჭონ მას. 2021 წელს ჩვენმა ორგანიზაციამ 750 ადამიანის სიცოცხლეს შეუწყო ხელი, თუმცა 2022 წლის თებერვალში ეს რიცხვები კიდევ უფრო გაიზარდა. მნიშვნელოვანია აღინიშნოს, რომ ამას მარტო ვერ გავაკეთებდით და 1200-ზე მეტი სუპერგმირის ანუ სისხლის უანგარო დონორის დახმარებით შევძელით. ამას ვერ გავაკეთებდით იმ 7 მოხალისე გოგონას გარეშე, რომელიც ჩვენ გუნდში მუშაობს, ბაზაში რეგისტრირებული 3000–მდე მოქალაქის გარეშე. და ასევე ბიზნესკომპანიების სოციალური პასუხისმგებლობის გარეშე – კამპანიაში 20–მდე კერძო სექტორის წარმომადგენელია ჩართული. ჩემთვის ყველანაირი კეთილის არსი სიყვარულია. თუ გიყვარს, სულერთია ვინმე თუ რამე, გინდა რომ უკეთესი ადამიანი იყო ვიდრე ხარ, ზრუნავ, მოძრაობ და მერე ერთ დღეს ასე გადაიზრდება საქმეები იმაში, რასაც კეთილ საქმეებს ვეძახით“.

კოვიდ -19 პანდემიამ შეზღუდული შესაძლებლობების მქონე პირთა ცხოვრებაზე განსაკუთრებით უარყოფითად იმოქმედა – ბევრი მათგანი დახურულ კარს მიღმა, ონლაინ კომუნიკაციის ამარა დატოვა. მათ შორის არიან არასამთავრობო ორგანიზაციის „კეთილდღეობისა და განვითარების ცენტრის“ ბენეფიციარები, რომლებიც დღის ცენტრის საშუალებით შემეცნებით, საგანმანათლებლო, ფსიქოლოგიურ სერვისებს იღებდნენ. რაც მათ ინტელექტუალურ და შემოქმედებით განვითარებას და სოციალურ ინკლუზიას უწყობდა ხელს.  პანდემიით გამოწვეული საშიშროებების თავიდან აცილების მიზნით, ორგანიზაციამ დროებით შეაჩერა შემოქმედებითი სახელოსნოს, ახალგაზრდული ცენტრის, სოციალური საწარმოს „გორდიზაინის“, სმენის კვლევის ცენტრის, მოხალისეობის სამსახურის მუშაობა, გარდა შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე ბავშვთა რეაბილიტაცია/აბილიტაციისა რომელიც აგრძელებს მუშაობას.  არასამთავრობო ორგანიზაცია „კეთილდღეობისა და განვითარების ცენტრი", რომელიც მუშაობს შიდა ქართლის რეგიონში, აქვს ცენტრის ფილიალები ქარელსა და ხაშურში 140-მდე ბენეფიციარს ეხმარება განვითარებასა და რეაბილიტაციაში, პანდემიის შედეგად გორის დღის ცენტრი გადავიდა მუშაობისა და სწავლების დისტანციურ რეჟიმზე, ბენეფიციარებთან მუშაობაში ჩართო პედაგოგები, ფსიქოლოგი, ხელოვნებისა და ლოგოპედის ჩათვლით. მათ, ვისაც არ ჰქონდა ინტერნეტთან, კომპიუტერთან წვდომის შესაძლებლობა, ორგანიზაციამ ,,ადამიანის უფლებათა სახლის მიერ დაფინანსებულ პროექტში COVID-19: სამოქალაქო საზოგადოების მოქნილობა და მდგრადობა, ბენეფიციარებისათვის შეიძინა ლეპტოპები და ტელეფონები ონლაინ, სახლიდან სამუშაოდ. თუმცა ონლაინ კომუნიკაცია სრულად ვერ ანაცვლებს დღის ცენტრში სოციალიზაციასა და სწავლის სრულ პროცესს. ეს ბავშვებზე, ცხადია, უარყოფითად მოქმედებს. დღის ცენტრის გახსნას და ერთამანეთთან შეხვედრას მოუთმენლად ელიან.  #გადაიაზრეპასუხისმგებლობა რადგან #ესქვეყანაშენია

ხობში, სოფელ თორსაში პატარა ღელე ჩამოდის, რომელსაც სახელად „თოლისკური“ ჰქვია. როცა პროფესიით ექიმმა გვანცა კიკალეიშვილმა თანამოაზრეებთან ერთად არასამთავრობო ორგანიზაცია დაარსა სახელზე ბევრი არ უფიქრია.„თოლისკური“ ასე ჰქვია, სოფელ თორსაში დაარსებულ განათლებისა და განვითარების ცენტრს, რომელიც ხობში მცხოვრები ახალგაზრდების არაფორმალური განათლების, სამოქალაქო აქტივიზმის და ადგილობრივების ეკონომიკური მდგომარეობის გაუმჯობესების ხელშეწყობის მიმართულებით მუშაობს.  ორგანიზაციამ 8 წლის განმავლობაში სამი ცენტრი შექმნა: შშმ ბავშვთა დღის ცენტრი „ჩვენი სახლი“, ახალგაზრდული ტექნოლოგიური ცენტრი და სოციალური საწარმო „ჩირიგე“. დღეს სოციალურ საწარმო „ჩირიგეზე“ გვინდა გიამბოთ. სოციალური მეწარმეობა ბიზნესის ახალი მიმართულებაა – ქმნის სხვადასხვა პროდუქტს, სერვისს და შემოსავლებს მიმართავს საზოგადოებისთვის მნიშვნელოვანი ინიციატივების განსახორციელებლად. საქართველოში ამ მოდელს ყველაზე ხშირად არასამთავრობო ორგანიზაციები იყენებენ. „თოლისკური“ ერთ–ერთია იმ ორგანიზაციებიდან, რომელმაც სოციალური საწარმოს მოდელი გამოიყენა – ადგილობრივი და დევნილი ქალები დაასაქმა, ადგილობრივი ფერმერებისგან სოფლებში მოყვანილი სხვადასხვა ეკოლოგიურად სუფთა ხილით ჩირის წარმოება დაიწყო. ახალგაზრდული ტექნოლოგიური ცენტრის წევრებმა კი ჩირისთვის სხვადასხვა შეფუთვა მოიფიქრეს და შექმნეს. სოციალური საწარმო „ჩირიგე“ სამომავლოდ ბევრ სიახლეს და განვითარებას გეგმავს, ხოლო სოციალური მიზნებისთვის წარმოებიდან შემოსული თანხით ახალგაზრდების და მათი ინიციატივების ფინანსურ მხარდაჭერას გეგმავს. ინიციატივების, რომლებიც ახალგაზრდების და მთლიანად სოფლის პრობლემებისა და განვითარებისკენ იქნება მიმართული. #გაიზიარეპასუხისმგებლობა რადგან #ესქვეყანაშენია