საქართველოში პირადი ცხოვრების ხელშეუხებლობა აქტივისტებისთვის, ადამიანის უფლებათა დამცველებისა და არასამთავრობო ორგანიზაციების წარმომადგენლებისთვის ერთ–ერთ მთავარ გამოწვევად რჩება. სულ ახლახანს გამოქვეყნდა სსო მეტრის 2021 წლის ანგარიში (სსო–ების გარემოს შეფასების რეგიონული ინსტრუმენტი), რომლის თანახმად 7 ქულიანი სისტემით, საქართველოში, პირადი ცხოვრების ხელშეუხებლობა 3,9 ქულით შეფასდა. სწორედ ეს საკითხი გახდა ერთ–ერთი მიზეზი, რის გამოც საქართველო შეფასებულია, როგორც საშუალო რისკის ქვეყანა სამოქალაქო საზოგადოებისთვის.  პირადი ცხოვრების ხელშეუხებლობის საკითხებზე საუბრობს პოლიტიკის ანალიტიკოსი ეთო გვრიტიშვილი.  სსო მეტრი – https://bit.ly/3z2332J

ქართველთა შორის წერა-კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოება ერთ-ერთ პირველ საზოგადოებრივ ორგანიზაციად მოიაზრება, რომელიც 1879 წლის 31 მარტის წესდებით დაარსდა. 1879 -1918 წლებში ორგანიზაციას ხელმძღვანელობდნენ: დიმიტრი ყიფიანი, ივანე ბაგრატიონ მუხრანელი, გიორგი ყაზბეგი, ყველაზე დიდხანს, სიცოცხლის ბოლომდე ილია ჭავჭავაძე. იმ ხანად სახელმწიფოებრიობის ნიშნები თანდათან ქრებოდა, საზოგადოების უმთავრესი საზრუნავიც სწორედ ეს იყო. საზოგადოების წევრები გადარჩენის ერთადერთ გზად განათლების გავრცელებას მიიჩნევდნენ.  ათეული წლების განმავლობაში, ორგანიზაცია ხელს უწყობდა სასკოლო–საგანმანათლებლო და საბიბლიოთეკო კერების დაარსებას, ეხმარებოდა თეატრსა თუ საგამომცემლო სახლებს, ეძებდა და აგროვებდა ძველ ქართულ ხელნაწერებსა და ნაბეჭდ წიგნებს, ისტორიულ–არქეოლოგიურ და ზეპირსიტყვიერების ნიმუშებს, ახალგაზრდებისთვის გასცემდა სასწავლო სტიპენდიებს.  წევრთა შემოწირულობებთან ერთად, წერა-კითხვის გამავრცელებელ საზოგადოებას ფინანსურად უზრუნველყოფდნენ ქართველი მეცენატები.

ახლახანს გამოქვეყნდა სამოქალაქო საზოგადოების ორგანიზაციების საარსებო გარემოს შეფასების (CSO Meter) უახლესი ანგარიში. ანგარიშის თანახმად, საქართველოში გარემო 7-დან 4,7 ქულით შეფასდა (კანონმდებლობა: 5,2 ქულა, პრაქტიკა 4,3 ქულა). რაც, შედეგების მიხედვით, საშუალო რისკის გარემოზე მიუთითებს. სამოქალაქო საზოგადოების ორგანიზაციების მონიტორინგის ინსტრუმენტი მოიცავს 11 უფლებრივ პრინციპს, რომლის მიხედვითაც ფასდება როგორც კანონმდებლობა, ასევე, პრაქტიკა. სსო-ების მონიტორინგის ინსტრუმენტი უნიკალური მექანიზმია და მისი მიზანია უზრუნველყოს სსო-ების გარემოზე მუდმივი, თანმიმდევრული მონიტორინგის შესაძლებლობა. შეფასების შედეგად მიღებული მონაცემები კი სამოქალაქო საზოგადოების ორგანიზაციების გარემოს გასაუმჯობესებლად გამოიყენება. ერთ-ერთი პრინციპი სსო-ების სახელმწიფო მხარდაჭერაა, რომლის მიხედვით საქართველოში არსებული გარემო 4.2 ქულით შეფასდა (საკანონმდებლო 4.4, ხოლო პრაქტიკა 4.0) და მონაცემების მიხედვით წინსვლა არ შეინიშნება. აღნიშნული პრინციპი რამდენიმე სტანდარტს აერთიანებს, მათ შორისაა სსო-ების ფინანსური და არამატერიალური სახელმწიფო მხარდაჭერისთვის ეფექტიანი და მრავალფეროვანი მექანიზმების კუთხით არსებული გარემო. ანგარიშის მიხედვით, სსო–ებისთვის ხელმისაწვდომია სახელმწიფო დაფინანსების სხვადასხვა მექანიზმი (გრანტი, სუბსიდიები, სახელმწიფო შესყიდვები, ვაუჩერეული სისტემა, ე.წ. „პროგრამული დაფინანსება“), თუმცა მუნიციპალიტეტებს კვლავ არ შეუძლიათ გრანტების გაცემა. ადგილობრივი სსო-ების და ადგილობრივი ხელისუფლების ძალისხმევის მიუხედავად, საკანონმდებლო დონეზე ეს საკითხი ისევ მოუგვარებელია. არადა, საზოგადოებრივი ორგანიზაციები ხშირად მუნიციპალური ხელისუფლების მთავარ პარტნიორებს წარმოადგენენ ადგილობრივი საკითხების გადაწყვეტისას. ასეთ შემთხვევებში, პრაქტიკა აჩვენებს, რომ ამ მიზნისთვის გამოყენებულია დაფინანსების ნაკლებად ეფექტიანი მექანიზმები (ვაუჩერული სისტემა, სახელმწიფო შესყიდვა) ან პროგრამული დაფინანსების არსებული პრაქტიკა ნაკლებად გამჭვირვალეა. პროგრამული დაფინანსების პროცესი ბევრ კითხვას ბადებს და გავლენას ახდენს სსო-ების იმიჯსა და საქმიანობაზე, ამ პრაქტიკის საკანონმდებლო ჩარჩოში მოქცევა ხელს შეუწყობდა  დაფინანსების დაგეგმვისა და გაცემის პროცესის მეტ გამჭვირვალობას და სანდოობას. ასევე, რიგ შემთხვევებში, ხელს შეუწყობდა მუნიციპალიტეტის ფუნქციების უკეთ განხორციელებას, მუნიციპალიტეტის საბიუჯეტო და საზოგადოებრივი ორგანიზაციების რესურსების გაერთიანების გზით საზოგადოებრივად სასარგებლო ადგილობრივი ინიციატივების განხორციელებას. ანგარიში მოიცავს სარეკომენდაციო ნაწილსაც, რომლის თანახმადაც, ხელისუფლებამ უნდა შეიმუშავოს სახელმწიფო დაფინანსების ერთიანი საკანონმდებლო სტანდარტები, რომელიც უნდა აერთიანებდეს მკაფიო სახელმძღვანელო მითითებებს გრანტის მინიჭების პროცესისთვის (მონაწილეობითი გადაწყვეტილებების მიღება, შერჩევის კრიტერიუმების წინასწარი განსაზღვრა, ინტერესთა კონფლიქტის თავიდან აცილება, გამჭვირვალობა და ა.შ.) დისკრიმინაციული და თვითნებური გადაწყვეტილებების პრევენციისა და შემდგომი გამჭვირვალობისა და ანგარიშვალდებულების სტანდარტების ინსტიტუციონალიზაციისთვის. ამავე დროს, ადგილობრივი ინიციატივების მხარდასაჭერად გრანტის გამცემ სუბიექტებს მუნიციპალიტეტებიც უნდა დაემატოს. სსო მეტრი:  ქვეყნის ანგარიში 2021... მოამზადა: თეკლე ქაროსანიძემ

ნიკო ხობის სოფელ ხეთაში დაიბადა და გაიზარდა, ბავშვობიდან ყოველთვის ჰქონდა სურვილი რაც შეიძლება მეტი ცოდნა და გამოცდილება მიეღო, მაგრამ სოფლის გარემო ამის შესაძლებლობას არ იძლეოდა. წლების შემდეგ, სწორედ, ეს გახდა ახალგაზრდული საგანმანათლებლო სივრცის ნიკოს ეზოს დაფუძნების საფუძველი, სადაც ახალგაზრდები შეძლებდნენ სხვადასხვა მიმართულებით ცოდნის გაღრმავებას.  „1997-2003 წლებში სკოლაში მხოლოდ ფორტეპიანოს წრე იყო, შესაბამისად, მეც და ჩემი ბიძაშვილებიც დავდიოდით ფორტეპიანოზე. როდესაც მეოთხე კლასში გადავედით და სხვა ინტერესები გაგვიჩნდა საჭირო იყო რაიონულ ცენტრში სიარული, ხობში დავიწყე ბიძაშვილებთან ერთად ჭადრაკზე და ქართულ ცეკვაზე სიარული. მახსოვს კვირაში 3 დღე სკოლის შემდეგ, როგორ ველოდებოდით ავტობუსს, რომ ხობში წავსულიყავით. სპეციალურად უფროსებთან ახლოს ვდგებოდით, წინააღმდეგ შემთხვევაში ავტობუსი არ გააჩერებდა. ვერც გაამტყუნებ მძღოლს, რადგან ჩვენ თითქმის არასდროს ვიხდიდით მგზავრობის საფასურს და მხოლოდ მადლობით შემოვიფარგლებოდით. იგივე პრობლემები იყო სახლში დაბრუნებისას, ზამთარში განსაკუთრებით, როცა ადრე ღამდებოდა.  მას შემდეგ 20 წელი გავიდა და ბევრი რამ გაუმჯობესდა, მაგრამ სოფლის ახალგაზრდობისთვის ინფორმაციის ნაკლებობის და თანამედროვე სიახლეებზე წვდომის პრობლემა კვლავ აქტუალურია.  2020 წელს გადავწყვიტე, სოფელში, წინაპრების სახლის პირველი სართული შეხვედრების ოთახად გადამეკეთებინა. ყოფილიყო სივრცე, სადაც სიახლეს გაიგებდნენ ახალგაზრდები. გარკვეული ხედვა მქონდა, რა თქმა უნდა, მაგრამ უმეტესწილად ენთუზიაზმით და საკუთარი სახსრებით შევუდექი იდეის განხორციელებას. პირველი თანამოაზრეც გამომიჩნდა - ჩვენი გვარის უხუცესი, 87 წლის კარლო ბაძაღუა, რომელიც ხელოსანი კაცია, ასაკის მიუხედავად ენერგიით სავსეა და შევუდექით ოთახის კეთილმოწყობას, გავარემონტეთ, შევღებეთ, მოვაკოხტავეთ და დავიწყეთ. თავიდან მეგობრები ჩამოდიოდნენ თბილისიდან, ბათუმიდან, რუსთავიდან, რომლებიც თავიანთ საქმეში პროფესიონალები იყვნენ და გამოცდილებას უზიარებდნენ ახალგაზრდებს ისეთ თემებზე, როგორიცაა: საზოგადოებასთან ურთიერთობა, მეწარმეობის საფუძვლები, ადამიანის უფლებები, ფოტოგრაფია და ა.შ. ამ ყველაფერმა იმდენად დიდი ენერგია მოგვცა, რომ გადავწყვიტე დონორი ორგანიზაციებისთვის მიმემართა.  2021 წლის გაზაფხულზე ფრიდირიხ ებერტის ფონდი, კონსულტაციისა და ტრენინგის ცენტრი, იმფაქტ ჰაბ თბილისი დაინტერესდნენ ჩვენით. უკვე გაგვიჩნდა საშუალება დარგის ექსპერტები ჩამოგვეყვანა და კვალიფიციური ინფორმაცია მიგვეწოდებინა ახალგაზრდებისთვის მათთვის საინტერესო ფორმით, თამაშებით, გასვლებით, ფილმის ჩვენებებით და ა.შ. უამრავი ემოცია გავცვალეთ, ბევრი დაუვიწყარი მოგონება აკავშირებს ,,ნიკოს ეზოსა’’ და ახალგაზრებს, საფუძველი ჩავუყარეთ ახალ გამოცდილებებს. მჯერა, რომ ამ ყველაფერს გრძელვადიანი და დადებითი შედეგის მოტანა შეუძლია. ვაგრძელებთ მუშაობას და ვგეგმავთ, რომ 2022 წელი უფრო დატვირთული და ნაყოფიერი იყოს“, ამბობს ორგანიზაცია „ნიკოს ეზოს“ დამფუძნებელი ნიკო ბაძაღუა.

ეს ქვეყანა შენია, ეს ქალაქიც შენია, სადარბაზო, ქუჩა და სკვერიც შენთვისაა. ის, რაც ჩვენი სახლის გარეთ ხდება ყველას გვეხება, რადგან სახლი ეზოდან იწყება! #გაიზიარეპასუხისმგებლობა რადგან #ესქვეყანაშენია

ალბათ, ბევრს არ სმენია იაკობ ზუბალაშვილის შესახებ. დღეს მოგიყვებით თუ რა აკავშირებს მას წიგნიერების გავრცელებასთან და ლუვრთან. ზუბალაშვილების გვარი გამორჩეულია, შუასაუკუნეებიდან მოყოლებული ხუთ ათეულამდე ზუბალაშვილი მაინცაა ცნობილი, რომლებიც კომერციით, მეწარმეობით, ქველმოქმედებითა და მეცენატობით იყვნენ დაკავებულნი. ნიკო ნიკოლაძე აღნიშნავდა, რომ „საქართველოში ბევრია მდიდარი, მაგრამ ზუბალაშვილთა მსგავსი ქველმოქმედი არავინაა“. მათ შორისაა იაკობ ზუბალაშვილი, მისი ცხოვრების ბევრი დეტალი უცნობია, თუმცა თავისი წინაპრების, ძმების მსგავსად ქველმოქმედი იყო. 1876 წელს დაიბადა და ცხოვრების პირველი ნახევარი საქართველოში განვლო. მან წიგნიერების გავრცელების კუთხით დიდი წვლილი შეიტანა, მისი ინიციატივით ჩამოყალიბდა საგამომცემლო ამხანაგობა „ცისკარი“, ფინანსურ მხარდაჭერას უწევდა „ივერიას“, „მოგზაურს“, „ნაკადულს“, გეგმავდა საქართველოს ენციკლოპედიის გამოცემასა და მასზე მრავალი წელი მუშაობდა, აქტიურად ეხმარებოდა ქართველ სტუდენტებს. ცხოვრების მეორე ნახევარი საფრანგეთში გაატარა. მხატვრობითა და მუსიკით გატაცებული იაკობი აგროვებდა უნიკალურ ფერწერულ ტილოებს, ქანდაკებებს, გრავიურებს და ხელოვნების სხვა ნიმუშებს. რომელთა ნაწილს პარიზის სიძველეთასაცავებს – ლუვრს, ორსეს მუზეუმს, პეტი პალესა და დეკორატიული ხელოვნების მუზეუმს ხშირად ჩუქნიდა, ნაწილს კი აუქციონებზე ყიდდა. ლუვრისთვის 581 ნახატი გადაუცია, რისთვისაც იგი, როგორც „ხელოვნების მფარველი“, 1920 წელს საპატიო ლეგიონის მედლით დააჯილდოვეს, მოგვიანებით ლუვრის მეგობართა საზოგადოების საბჭოს წევრად აირჩიეს. ფრანგული სამყარო ქართველ მრეწველს, კომერსანტსა და ქველმოქმედს ჟაკ მიშელ ზუბალოვის სახელით იცნობს. იგი, როგორც ბაქოს ნავთობსაბადოების მეწილე, ძირითადად ამ ოჯახური ბიზნესიდან მიღებული დივიდენდებით ცხოვრობდა. 30–იან წლებში მისმა შემოსავლებმა მკვეთრად იკლეს – მეცენატმა და ქველმოქმედმა სიცოცხლის ბოლო წლები გაჭირვებაში გაატარა. ლუვრში, ერთ–ერთი საექსპოზიციო დარბაზის კედელზე ამოტვიფრულია მუზეუმის შემომწირველთა ვინაობა, რომელთა შორისაა იაკობ ზუბალაშვილის სახელიც. პეტი პალეს ერთ–ერთი დარბაზი კი „ზუბალაშვილის დარბაზად“იწოდება. წყარო: https://bit.ly/3kJLegu

8 მაისს ფაშიზმზე გამარჯვების დღეს აღნიშნავს მთელი მსოფლიო, პოსტ საბჭოთა სივრცეში კი მიღებული იყო 9 მაისს აღნიშვნა. მოუსმინეთ ლაშა ბაქრაძის საინტერესო პოდკასტს ამ თემაზე.

უკრაინელი ფოტოხელოვანი მარინა კარპიი 12 წელია რაც თბილისში ცხოვრობს. უკრაინის მხარდასაჭერად საქველმოქმედო ფოტოპროექტი „Voices from Georgia“ წამოიწყო.  „ჩემთვის ძალიან მნიშვნელოვანი იყო, რომ უკრაინელ ხალხსაც კარგად აღექვა ის მხარდაჭერა, რასაც მე ვგრძნობდი საქართველოში. პროექტის მიზანი იყო შეგვექმნა ერთგვარი „დიჯითალ ხიდი“, სადაც ჰეშთეგშით #we_are_in_the_same_boat, უკრაინელები დაინახავდნენ, რომ ქართველი ხალხი განიცდის ომს უკრაინაში, ფოტოპორტრეტებთან ერთად მათ სათქმელს პოსტში უკრაინულ ენაზეც ვათავსებდით. ნამდვილად, ჩვენ ერთ ნავში ვართ, იმიტომ რომ, ერთი მტერი გვყავს და ამ ბრძოლაში, რა თქმა უნდა, ერთად უნდა ვიყოთ. მე მჯეროდა, რომ ქართველი ხალხი ყველა მეთოდით აჩვენებდა უკრაინელ ხალხს სოლიდარობას და ამ პროექტის განმავლობაშიც ასეც მოხდა, უამრავი მსურველი გამოჩნდა, რომლებსაც ჩვენ შავ-თეთრ პორტრეტებს ვუღებდით. საბოლოოდ კი პროექტი დავასრულეთ "IERI store x crosty"-ის ღონისძიებაზე თეთრი ფერით. ყველა, ვისაც ჰქონდა სურვილი, მოდიოდა თეთრი მაისურით და ფონიც თეთრი ავარჩიეთ ბოლო ფოტო დონაციისთვის, რადგან მინდოდა ფინალი ყოფილიყო იმედით სავსე, რაც ჩემთვის თეთრ ფერთან ასოცირდება.  ეხლა მგზავრების კონცერტისთვის ვემზადებით, რომელიც 11 მაისს გაიმართება ვასო აბაშიძის სახელობის მუსიკისა და დრამის თეატრში. მიხარია, რომ უკვე ყველა ბილეთი გაყიდულია. შემოსული თანხა #helpukraine ფონდში გადაირიცხება."  #არარუსეთს #არაოკუპაციას #მხარდაჭერაუკრაინას

"უამრავი მიზეზი მქონდა იმისათვის, რომ ჩავრთულიყავი საზოგადოებრივ აქტივიზმში. ვხედავდი, რომ ჩემ გარშემო ძალიან ბევრი ადამიანის უფლებები ირღვეოდა, რომ საზოგადოებას არ აწუხებდა ქალებისა და ბავშვების უფლებების დარღვევა..." "...ამჟამად ყველაფერი გვერდზე გადავდე და უფრო მასშტაბურ პრობლემაზე გადავერთე, როგორიცაა გარე ძალების მიერ ეთნიკურ-რელიგიურ ნიადაგზე შუღლის გაღვივება..."  მოუსმინეთ სამირა ბაირამოვას პოდკასტს აქტივიზმისა და პრობლემური ეთნიკური საკითხების შესახებ.

ორგანიზაცია მირაბალდების მთავარი მიზანი ძალადობა გამოვლილი ქალების გაძლიერება და მათი საზოგადოებაში რესოციალიზაციაა. ორგანიზაცია სამი დომინიკელი აქტივისტი დის სახელობისაა, რომლებიც ჯერ კიდევ XX საუკუნეში იბრძოდნენ ძალადობის წინააღმდეგ. “წარმოუდგენლად რთულია იყო ქალი, განსაკუთრებით ისეთ გარემოში, სადაც ძალადობა ყოველდღიურობაა, სადაც შენი მოვალეობა მხოლოდ სახლში ჯდომაა, სადაც შენი ერთადერთი ღირებულება სილამაზეა, სადაც შეიძლება მოგკლან კიდეც, მხოლოდ იმიტომ, რომ ადამიანის თანდაყოლილი და ბუნებრივი უფლება - თავისუფლება გინდა. წლებია ვმუშაობთ რამდენიმე მნიშვნელოვან სოციალურ პროექტზე, მათ შორისაა: სოციალური საწარმო, ოჯახში ძალადობის მსხვერპლთა სახელმწიფო თავშესაფრებში ბიბლიოთეკების გახსნისა და ამავე თავშესაფრებში გარემოს გაუმჯობესების მიზნით კედლების მოხატვაზე. ჩვენი ორგანიზებით, ქართველი პოლიტიკოსი ქალის - მინადორა ორჯონიკიძე-ტოროშელიძის სახელობის ბიბლიოთეკა გაიხსნა თბილისში მდებარე ოჯახში ძალადობის მსხვერპლთა სახელმწიფო თავშესაფარში. აღნიშნული სივრცის მიზანია, თავშესაფარში მყოფ ადამიანებს ჰქონდეთ საშუალება დაისვენონ, წიგნები წაიკითხონ, აზრები გაცვალონ. უნდა აღვნიშნოთ, რომ პროექტისთვის საჭირო ფინანსები გერმანელი ემიგრანტების დახმარებით შეგროვდა. საქართველოში ამ ტიპის სულ 5 თავშესაფარია, ორგანიზაცია გეგმავს ყველა მათგანში ქართველი პოლიტიკოსი ქალების სახელობის ბიბლიოთეკები მოაწყოს. ჩვენი სოციალური პროექტებისთვის ძალიან მნიშვნელოვანია საზოგადოების მონაწილეობა. ვფიქრობ, რომ თითოეულ ადამიანს აქვს რაღაც ისეთი, რისი სხვისთვის გადაცემაც ღირებულია. თქვენ შეგიძლიათ ვინმესთვის გახდეთ შთაგონების წყარო, ბიძგის, იმპულსის მიმცემი, მოტივატორი.“ ორგანიზაციის ერთ–ერთი ბოლო სოციალური კამპანია უკრაინას უკავშირდება. „მირაბალდების“ სურვილი იყო, რომ უკრაინელი ხალხისთვის გაგვეგზავნა არა მხოლოდ პრაქტიკული დანიშნულების ნივთები, არამედ შინაგანი სიმტკიცის გამოხატულებაც. ასე შეირჩა ჩვენს გზავნილად „მინადორები“. სწორედ ამ ფორმით მოხერხდა, რომ ახლა უკრაინელი ქალები ერთ-ერთი პირველი ქართველი პარლამენტარი ქალის მინადორა ორჯონიკიძე-ტოროშელიძის ილუსტრაციით გაფორმებულ წინდებს ატარებენ. ჩვენ გვჯერა, რომ პირველი ქართველი პარლამენტარი ქალები იმ პატარა გოგონების სუპერგმირებად იქცევიან, რომელთაც დიდი ოცნებები აქვთ; ამ ეტაპზე, უკრაინელ გოგონებთან ერთგვარი „ელჩის“ სახით კი მინადორა ორჯონიკიძე-ტოროშელიძის ფიგურა დავაკავშირეთ.“- აღნიშნა ორგანიზაციის თავმჯდომარე ნინო სალუქვაძემ. #გაიზიარეპასუხისმგებლობა რადგან #ესქვეყანაშენია

აქტივიზმს არ აქვს პროფესია და არც შეზღუდული სამოქმედო არეალი. ნახეთ ანიმაცია

1978 წლის 14 აპრილს, თბილისში, რუსთაველის გამზირზე გამოსული ათასობით ადამიანი წინ აღუდგა საბჭოთა კავშირის ხელმძღვანელობას და არ დაუშვა კონსტიტუციაში შესულიყო ცვლილება, რომლის მიხედვით ქართული ენა კარგავდა სახელმწიფო ენის სტატუსს საქართველოში. მადლობა ასეთი სამოქალაქო გმირობისთვის ყველა მონაწილეს! ქვეყნის წინაშე ჩვენი ერთ–ერთი პასუხისმგებლობაა – ხელი შევუწყოთ ჩვენს ყველა თანამოქალაქეს ქართულის სწავლაში და გავუფრთხილდეთ მრავალსაუკუნოვან საგანძურს. #გაიზიარეპასუხისმგებლობა რადგან #ესქვეყანაშენია