დაფიქრებულხართ რატომ სდუმს ძალადობის მსხვერპლი? სანამ გაუაზრებელ ფრაზით ვინმეს ატკენ, სჯობს მოუსმინო.

საბჭოთა კავშირის ხელწერა - გარუსების მცდელობა გვარებსაც შეეხო. მე-20 საუკუნის 30-იან წლებში, პასპორტიზაციის დროს სხვადასხვა ეთნიკური წარმომავლობის მოქალაქეების გვარებს რუსული დაბლოებები („ოვ“, „ევ“ და სხვა) მიენიჭა. მათ შორის საქართველოს მოქალაქეების ნაწილმა დაკარგა ავთენტური გვარი. მაგალითად: მამედლი იქცა მამედოვად, ისმაილი – ისმაილოვად და ა.შ. საქართველოს ტერიტორიებთან ერთად ჩვენი გვარების 20% ოკუპირებულია! არა რუსულ ოკუპაციას! – ამბობენ პლატფორმა „სალამის“ წევრები. სამოქალაქო პლატფორმა „სალამი“ არასამთავრობო ორგანიზაციაა, რომელიც შეიქმნა საქართველოს ეთნიკური და რელიგიური უმცირესობების მიერ. მისი მიზანია უმცირესობების მიმართ ჩამოყალიბებული შეხედულებების შეცვლა, ასევე ეთნიკური უმცირესობების კულტურული იდენტობის, ისტორიის და მემკვიდრეობის შენარჩუნებაა. პლატფორმა წელიწადზე მეტია, რაც ავთენტური გვარების დაბრუნების მიზნით კამპანიას აწარმოებს. მათ გვარის დაბოლოების შეცვლის ოფიციალურ მოთხოვნაზე უარი მიიღეს კანონმდებლობაში შესაბამისი ჩანაწერის არარსებობის გამო. ამიტომ კამპანია გააფართოვეს და საკანონმდებლო ინციატივასთან ერთად ხელმოწერების შეგროვება წამოიწყეს. 27 000–მდე საქართველოს მოქალაქის ხელმოწერა შეაგროვეს და საკანონმდებლო ინიციატივით პარლამენტს მიმართეს. მისი მიზანია ისეთი საკანონმდებლო მექანიზმის შექმნა, რომელიც საშუალებას მისცემს საქართველოს მოქალაქეებს საკუთარი ავთენტური გვარები დაიბრუნონ. #არარუსულოკუპაციას რადგან #ესქვეყანაშენია

სამოქალაქო საზოგადოების ინსტიტუტმა (CSI) ევროკავშირისა და გერმანიის ეკონომიკური თანამშრომლობისა და განვითარების ფედერალური სამინისტროს მიერ დაფინანსებული პროექტის, „სამოქალაქო საზოგადოების განვითარების ინიციატივა“, ფარგლებში, 2019 და 2020 წლებში, სახელმწიფო გრანტების მონიტორინგის მიზნით, მცირე გრანტები გასცა. ამ პროექტის მიზანი საქართველოში სამოქალაქო საზოგადოების ორგანიზაციების (სსო-ები) გაძლიერება, მათი სამუშაო გარემოს გაუმჯობესებაა, ერთ-ერთი ამოცანა კი - სსო-ებისთვის სახელმწიფო საგრანტო დაფინანსების სისტემის გაუმჯობესების ხელშეწყობა და შესაბამისი რეკომენდაციების შემუშავება. პროექტის ერთ-ერთი კომპონენტი სწორედ სახელმწიფო საგრანტო დაფინანსების არსებული სისტემის პერიოდულ მონიტორინგს გულისხმობს.  ორი წლის განმავლობაში, კონკურსში გამარჯვებულმა ორგანიზაციებმა სახელმწიფო ინსტიტუტების მიერ 2016 („მწვანე კავკასია“), 2017 („დემოკრატიული ჩართულობის ცენტრების ქსელი“), 2018 („დემოკრატიული ჩართულობის ცენტრების ქსელი“) და 2019 („საქართველოს ახალგაზრდა ეკონომისტთა ასოციაცია“) წლებში სახელმწიფო გრანტების გაცემის არსებული პრაქტიკა შეისწავლეს - გრანტის გაცემის დაგეგმვა; გრანტის გაცემის პროცესი; გაცემული გრანტის მონიტორინგი და შეფასება. იქამდე, ვიდრე კვლევების შედეგად გაკეთებული დასკვნებსა და რეკომენდაციების შესახებ ვისაუბრებთ, შეგახსენებთ საჯარო ინსტიტუტებს, რომლებმაც საკვლევ პერიოდში სახელმწიფო გრანტები გასცეს, ასევე - მათ მიერ გაცემული საგრანტო დაფინანსების ოდენობას.   გრანტის გამცემი ორგანიზაცია საგრანტო ბიუჯეტი  2016 საგრანტო ბიუჯეტი  2017 საგრანტო ბიუჯეტი  2018 საგრანტო ბიუჯეტი  2019 იუსტიციის სამინისტრო 312,382 163,882 180,000 48,548 შოთა რუსთაველის საქართველოს ეროვნული სამეცნიერო ფონდი 1,130,405 2,083,551 2,204,769 2,380,352.7 საქართველოს ოკუპირებული ტერიტორიებიდან იძულებით გადაადგილებულ პირთა, განსახლებისა და ლტოლვილთა სამინისტრო 600,000 590,000 650,000 700,000 შერიგებისა და სამოქალაქო თანასწორობის საკითხებში საქართველოს სახელმწიფო მინისტრის აპარატი 350,000 საქართველოს ინოვაციებისა და ტექნოლოგიების სააგენტო - GITA 14,000 8,600 39,283 33,157.9 საერთაშორისო საგანმანათლებლო       ცენტრი 150,000 საარჩევნო სისტემების განვითარების, რეფორმებისა და სწავლების ცენტრი 2,082,506 2,399,014 2,381,571 2,352,305 აჭარის ა.რ. განათლების, კულტურისა  და სპორტის სამინისტრო 9,152 მასწავლებელთა პროფესიული განვითარების ეროვნული ცენტრი 276,090 281,999 185,444 ბავშვთა და ახალგაზრდობის განვითარების ფონდი (მიზნობრივი სუბსიდია) 1,049,967 743,837 სულ 5,189,260 6,264,974 5,746,774 6,199,808 მივუბრუნდეთ კვლევების შედეგად გაკეთებულ დასკვნებსა და რეკომენდაციებს.  „პროგრამების შემუშავების პროცესი არ ეფუძნება არსებული პრობლემების სიღრმისეულ შეფასებას და საჭიროებს ანალიზს; ამ პროცესში არ ჩანს ყველა დაინტერესებული მხარის მონაწილეობა; ინსტიტუციების ნაწილს დადგენილი არ აქვს გასაჩივრების უფლება და შესაბამისი პროცედურები; ზოგჯერ, მეტისმეტად არის გართულებული ფინანსური ანგარიშგების მოთხოვნები; ზოგადია ან საერთოდ არ არსებობს საქმიანობის ეფექტურობის მონიტორინგისა და შეფასების პროცედურები; საკმაოდ დაბალია საზოგადოების ინფორმირების ხარისხი, პროგრამებისა და ცალკეული გრანტების შესახებ; არ ხდება პროგრამის განხორციელებისას მიღებული შედეგების ანალიზის გათვალისწინება შემდეგი წლის საგრანტო პროგრამების დაგეგმვისას“, - ეს გახლავთ იმ უარყოფითი მხარეების მოკლე ჩამონათვალი, რომელიც კვლევებით გამოიკვეთა.  „საჯარო დაწესებულებების მიერ გრანტის გაცემის პრაქტიკის შესწავლისას, ვერ მოხერხდა საგრანტო პროგრამით განსაზღვრული აქტუალური და საზოგადოებისთვის მნიშვნელოვანი საკითხების გადაჭრის საჭიროებებისა და მიმართულებების ემპირიული საფუძვლის დასაბუთება სხვადასხვა კვლევითა და წყაროთი; საკანონმდებლო დონეზე არ არის განსაზღვრული საზოგადოებრივი ორგანიზაციების მონაწილეობა საგრანტო განაცხადების შეფასების ეტაპზე; შეფასების სისტემები საჭიროებს დამატებით ნარატიულ განმარტებას, რათა შეფასების შედეგი უფრო გაზომვადი და განჭვრეტადი გახდეს; უმეტესად, საჯარო ინსტიტუტები თავად ახდენენ ფინანსური ანგარიშების კონტროლს და ამოწმებენ პროექტის თანხების მიზნობრივ ხარჯვას; საჯარო დაწესებულებებს არ აქვთ განხორციელებული ეფექტურობის შეფასების ფართომასშტაბიანი კვლევა“, - ეს კვლევების დროს გაკეთებული მიგნებების ნაწილი გახლავთ.  კვლევების პროცესში დაფიქსირებულ პრობლემებსა და გაკეთებულ ძირითად მიგნებებზე დაყრდნობით, საჯარო ინსტიტუტებისა და პროცესში ჩართული სსიპ-ების გამოცდილების გათვალისწინებით, გამოიკვეთა რეკომენდაციები, რომელთა განხორციელება, პროცესში ჩართული მონაწილეების აზრით, ხელს შეუწყობს ადმინისტრირების პროცესის, ხარისხის, სანდოობისა და გამჭვირვალობის გაუმჯობესებას. კერძოდ:  ღრმა და ყოვლისმომცველი ემპირიული კვლევითი მიმართულების გაძლიერება და მისი შედეგებით გამყარებული საგრანტო პროგრამის ძირითადი მიმართულებებისა თუ პრიორიტეტების განსაზღვრა;  საგრანტო პროგრამის შემუშავებისას მონაწილეობითი მექანიზმის შექმნა სექტორის ექსპერტებისა და პოტენციური მოსარგებლეებისათვის, რაც მნიშვნელოვნად შეუწყობს ხელს სექტორში არსებული ცოდნის გაზიარებას და სამოქალაქო სექტორის მონაწილეობას საგრანტო მიმართულებების სწორად განსაზღვრის პროცესში;  თვითმმართველობებისთვის საგრანტო დაფინანსების გაცემის უფლების მინიჭება;  გრანტის შესახებ ინფორმაციის გამოცხადების პროცესში, გარდა ონლაინ მედია საშუალებებისა, საჯარო პრეზენტაციის ორგანიზება და დაინტერესებული მხარეებისთვის კონსულტაციის სხვადასხვა ფორმატის განსაზღვრა გრანტის გაცემის წესის მიხედვით;  კონკურსში მონაწილე ორგანიზაციების კომპეტენციებისა და შესაძლებლობის გაძლიერების მიზნით, გრანტის გამცემი საჯარო დაწესებულების მიერ, მათი სტანდარტების შესაბამისად, დამატებითი ტრენინგების ორგანიზება პროექტის წერასა და ბიუჯეტირებაში;  განაცხადების მიღების ელექტრონული სისტემების დანერგვა და/ან გაუმჯობესება, რაც ხელს შეუწყობს პროცესის ეფექტურ და სწრაფ წარმართვას;  საგრანტო განაცხადების შეფასების მექანიზმების გაუმჯობესება. ქულათა სისტემის ან სხვა გაზომვადი შეფასების ინსტრუმენტების გამოყენება; გარდა რაოდენობრივი შეფასებისა, შინაარსობრივი შეფასების შემოღება/გაუმჯობესება;  საგრანტო განაცხადების შემფასებელი კომისიის შემადგენლობაში სამოქალაქო სექტორისა და შესაბამისი დარგის ექსპერტების ჩართულობის გაზრდა, რაც, თავის მხრივ, ხელს შეუწყობს გამჭვირვალობისა და სანდოობის ხარისხის გაუმჯობესებას; გასაჩივრების მექანიზმის გაუმჯობესება პროცედურების გამარტივებისა და გასაჩივრების ვადების შემცირების გზით;  ინფორმაციის საჯაროდ გამოქვეყნების მექანიზმის გაძლიერება, მათ შორის, შემფასებელი კომისიის შემადგენლობის საჯაროდ გამოქვეყნება, საკონკურსო პროცესის დასრულების შემდგომ;  საჯარო ინფორმაციის ხელმისაწვდომობის გაზრდა და თითოეული ინსტიტუტის მიერ გაცემული გრანტების შესახებ უწყების ვებგვერდზე ინფორმაციის პროაქტიულად გამოქვეყნება, საქართველოს მთავრობის 2013 წლის 26 აგვისტოს #219 დადგენილების შესაბამისად; საგრანტო პროგრამების ეფექტურობის შეფასების კვლევის განხორციელება;  სპეციალური პლატფორმის შექმნა სახელმწიფო გრანტის გამცემი საჯარო უწყებებისათვის, პროგრამის ადმინისტრირებაში ჩართული პირებისა და მენეჯერებისათვის, გრანტის გაცემის პროცესში დაგროვებული ცოდნის, გამოცდილებისა და საუკეთესო პრაქტიკის გაზიარების მიზნით. ამ რეკომენდაციების ნაწილი საკანონმდებლო ცვლილებებს გულისხმობს, მთლიანობაში კი, მათი გათვალისწინება, ერთი მხრივ, გამჭვირვალეს გახდის სახელმწიფო გრანტების გაცემის პროცესს, მეორე მხრივ - საინტერესოს, დაფინანსების ახალი შესაძლებლობის მაძიებელი საზოგადოებრივი ორგანიზაციებისათვის.      მაკა ჯაიანი

„ყველაფერი, რისი განხორციელებაც შეიძლება ადგილობრივ დონეზე, არ უნდა გადაეცეს განსახორციელებლად ხელისუფლებას"  – გაიგე რა არის თვითმართველობა და რა მიზანი აქვს მას. მოუსმინე ისტორიკოს დათო ლოსაბერიძის პოდკასტს.

„თავდაპირველად, როდესაც ვთქვი, რომ ეკოლოგი უნდა გავხდე-თქო, ყველა მეუბნებოდა, რომ შენ ქალი ხარ და შეიძლება არ გამოგივიდეს ეს საქმე... მაგრამ, ჩემი ოჯახის წევრები ყოველთვის მიმეორებდნენ, ნინო შენ შეძლებ! თავს კარგად გაართმევ საქმეს! ძალიან მიხარია, რომ ეს არჩევანი გავაკეთე და დღეს ეკოლოგი ვარ. საერთოდ არ მიმაჩნია სწორ მოსაზრებად, რომ ამ საქმეს ქალი ვერ შეძლებს“, ამბობს სათემო რეინჯერი ნინო მაღრაძე. ნინო ერთ–ერთია იმ ახალგაზრდა სათემო რეინჯერიდან, რომლებიც ორგანიზაცია „ნაკრესმა“ ბორჯომ–ხარაგაულის ეროვნული პარკის მიმდებარე მუნიციპალიტეტებიდან (ბორჯომი, ახალციხე, ადიგენი, ხარაგაული) შეარჩია პროექტის – თემის ჩართულობის გზით ბიომრავალფეროვნების შენარჩუნების ფარგლებში. არასამთავრობო ორგანიზაცია „ნაკრესი“ 1989 წლიდან ქვეყნის ბიომრავალფეროვნების დაცვის, შენარჩუნებისა და აღდგენის ხელშეწყობის მიმართულებით მუშაობს. ევროპის ფონდის ფინანსური მხარდაჭერით წამოწყებულ ახალ პროექტში შერჩეული 15 ახალგაზრდიდან 6 ქალია. სხვადასხვა პროფესიის ახალგაზრდები სამოქალაქო პასუხისმგებლობამ, საინტერესო და სასარგებლო საქმის კეთებამ გააერთიანა. მათი საქმიანობა ითვალისწინებს ბორჯომ–ხარაგაულის ეროვნულ პარკში ბიომრავალფეროვნების მონიტორინგს, კერძოდ ისინი მსხვილ ძუძუმწოვრებს აკვირდებიან. მონიტორინგი 2 მეთოდით ხორციელდება: კვალზე დაკვირვებით, რომელიც საშუალებას აძლევს სათემო რეინჯერებს მონაცემები შეაროვონ, აღწერონ და რუკაზე დაიტანონ. რაც შეეხება მეორე მეთოდს – თანამედროვე ტექნოლოგიების გამოყენებით – ფოტოხაფანგების მოწყობა და მათი საშუალებით ფოტომასალის ანალიზია. ფოტოხაფანგების ობიექტივში, ეროვნული პარკის ფაუნის თითქმის ყველა წარმომადგენელი მოხვდა – მურა დათვი, მოთამაშე ბელები, კეთილშობილი ირემი, შველი, გარეული ღორი, მგელი. ფოტოხაფანგი ეს ერთგვარი კვლევაა, რომელიც ნათელ სურათს გვაწვდის თუ რომელი სახეობები ცხოვრებენ აღნიშნულ ტერიტორიაზე, სად მიდიან ისინი, რას აკეთებენ, როგორც სძინავთ და ასე შემდეგ, რაც საბოლოო ჯამში მათ აღრიცხვასა და შენარჩუნებას ისახავს მიზნად. „თითოეულმა ჩვენგანმა უნდა გავიაზროთ ის, რომ ბუნება ადამიანის ცხოვრებაში მნიშვნელოვანია და მისი დაცვა ჩვენთვის უნდა იყოს პრიორიტეტული“, ამბობს სათემო რეინჯერი.

ნუ წამოეგები ყალბ ინფორმაციას. გადაამოწმე, სანამ დაიჯერებ.

თეთრა მღვიმე 30 000 წლიან ისტორიას ინახავს, წყალტუბოში მდებარე გამორჩეულ ადგილს რეაბილიტაციის შემდგომ ძველი სახე დაუბრუნდა და ახალი სიცოცხლეც შეიძინა. იგი უნიკალურია რამდენიმე ნიშნით – შესაძლებელია სპელეო–გამაჯანსაღებელი თერაპიის მიღება. ასევე შეხვედრების გამართვა, თუმცა მთავარი ინოვაცია მღვიმის მიკროკლიმატის პირობებში ღვინის დაძველება და დეგუსტაციის შესაძლებლობაა. მსოფლიოში ასეთ მომსახურებას ძალიან ცოტა მღვიმე სთავაზობს ვიზიტორებს. თეთრა მღვიმის პროექტი ერთ-ერთი საუკეთესო მაგალითია საქართველოში ინოვაციური ტურისტული სერვისების დანერგვისა და, ასევე, კერძო, საჯარო და სამოქალაქო სექტორებს შორის თანამშრომლობის. 2020 წელს, წყალტუბოს განვითარების ჯგუფის (LAG წყალტუბო) მიერ, ევროკავშირისა და ჩეხეთის განვითარების სააგენტოს ფინანსური მხარდაჭერით, გამოცხადებულ საგრანტო კონკურსში თეთრა მღვიმის რეაბლიტაციის პროექტმა გაიმარჯვა. ასე დაიწყო უძველესი მღვიმის ახალი სიცოცხლე. LAG წყალტუბო სულ მალე, 2021 წლის შემოდგომაზე, გამოცხადებს საგრანტო კონკურსის კიდევ ერთ რაუნდს, რომელიც საშუალებას მისცემს მოქალაქეებს წარადგინონ საპროექტო იდეები, რომლებიც ხელს შეუწყობს ადგილობრივ განვითარებას. LAG წყალტუბო ღია სამოქალაქო პლატფორმაა, რომელიც დამოუკიდებელი, მიუკერძოებელი და დემოკრატიული არასამთავრობო, აპოლიტიკური გაერთიანებაა, სადაც მოხალისეობრივად გაწევრიანება შეუძლია წყალტუბოს მუნიციპალიტეტში მცხოვრებ ნებისმიერ მსურველს. ორგანიზაცია მუშაობს ადგილობრივი განვითარების სხვადასხვა ასპექტზე, მათ შორის, სოფლის მეურნეობის, ტურიზმის, სათემო და სოციალური სერვისების, ახალგაზრდობისა და კულტურულ-სპორტული, გარემოსდაცვის მიმართულებით. წყალტუბოს განვითარების ჯგუფის მიერ უკვე შემუშავებულია წყალტუბოს ადგილობრივი განვითარების სტრატეგია. ასევე დაიწყეს ქალაქის გენერალური გეგმის კონცეფციაზე მუშაობა, რომელიც, როგორც ორგანიზაციაში აცხადებენ, უნდა ეფუძნებოდეს ადგილობრივი მცხოვრებელების ინტერესებსა და საჭიროებებს. „რაც წყალტუბოელებისათვის არის საინტერესო და მნიშვნელოვანი, ის აუცილებლად იქნება ჩვენი ქალაქის სტუმრებისთვისაც მიმზიდველი."

ფიქრია ბერიშვილი შეზღუდული შესაძლებლობების მქონე (შშმ) ბავშვებს გაკვეთილებს მოხალისეობრივად უტარებს. უკვე 26 წელია, ის ამბროლაურის სოფელ ურავის საჯარო სკოლის გეოგრაფიის მასწავლებელია. მისი თქმით, კი ბავშვების მეგობარი, რაც გულისხმობს ყველანაირი შესაძლებლობის მქონე ბავშვის სიყვარულს. ფიქრიამ „დროის ბანკზე“ ნახა ინფორმაცია, რომ ეძებდნენ მოხალისეებს, რომლებიც შშმ ბავშვებს ზღაპრებს წაუკითხავდნენ. „დროის ბანკი“ მოხალისეობის პლატფორმაა, რომელიც არასამთავრობო ორგანიზაციამ „განათლების და დასაქმების ცენტრმა“ შექმნა. ცენტრი 2008 წლიდან ფორმალური თუ არაფორმალური განათლების, დასაქმების სფეროში არსებული პრობლემების გამოვლენისა და მათი გადაწყვეტის გზებზე მუშაობს. მოხალისეობის კულტურის პოპულარიზაციის მიზნით შექმნილი „დროის ბანკი“ მოხალისეებს და სხვადასხვა საჭიროების მქონე ადამიანებს ერთმანეთთან აკავშირებს. მრავალი ადამიანის მსგავსად ფიქრიას ბევრი არ უფიქრია ზღაპრების კითხვა მადლიან შეთავაზებად მიიჩნია და ასე დაიწყო მოხალისეობა. გაკვეთილები სრულად ბავშვების ინტერესებზეა აგებული. კითხვა-პასუხის რეჟიმში სამყაროს გარშემო მოგზაურობენ და ათას საოცრებას განიხილავენ. „მათთვის კიდევ ერთი მეგობარი ვარ, რომელიც ჯერ რეალურად არც კი უნახავთ. შეიძლება ვერაფერი შევცვალო, მაგრამ დროის პატარა მონაკვეთს, ვფიქრობ შევავსებ ჩემი ამბებით სამყაროს შესახებ. " აფასებს იმას, რაც შეზღუდული შესაძლებლობების მქონე ბავშვების განათლებისთვის უკვე შექმნილია, თუმცა ზოგი ბენეფიციარისთვის მსგავსი ცენტრები ხელმისაწვდომი არ არის, ტერიტორიული მდებარეობის თუ ოჯახის დამოკიდებულების გამო. ფიქრიას აზრით, საჭიროა მეტი საგანმანათლებლო ცენტრი, ხელმისაწვდომობა, მეტი შესაბამისი განათლების მქონე პედაგოგი, თანამშრომელი და... მოხალისეობის სურვილი. „ყველა შესაძლებლობის ადამიანში დევს რაღაც ნიჭი. მას პოვნა და გაღვივება უნდა".

მცოცავი ოკუპაციის შესახებ ჯერ კიდევ მრავალი სტერეოტიპი არსებობს მოუსმინე ვაჟა გაფრინდაშვილს და გაიგე სიმართლე მავთულხლართებს მიღმა

მაწანწრა თელავის ისტორიული უბანია. ეს ქუჩა სავაჭრო-საქარავნო გზის ნაწილი იყო და მრავალი ტიპის ხელოსნის მუშაობის ადგილს წარმოადგენდა. ნახევარსარდაფებში განთავსებული დუქნებს კლიენტი არ აკლდათ, რადგან თელვაში, სწორედ ამ გზით უამრავი ადამიანი შემოდიოდა ყოველდღიურად. ქალაქის ამ ნაწილში ფუნქციონირებდა დაბახნები, სადაც ოსტატებს ტყავი გამოყავდათ; აქვე იყო კერამიკის, დურგლებისა და ქვის მთლელების სახელოსნოები; არაერთ ეზოში იწვებოდა კირი და მუშაობდა მჭედელი ან ნალბანდი. უბანშივე მზადდებოდა ტიკები, სათევზაო ბადეები, ფარდაგები და სხვა. დღეს ამ ქუჩას დაკარგული აქვს ძველი ფუნქცია. თითქოს ამ მდიდარი ადგილიდან მხოლოდ სატრანსპორტო დანიშნულებაღა დარჩა. "სათემო განვითარების ცენტრმა", რომელიც წარსულის და თანამედროვეობის კვლევით არსებული პრობლემების მოგვარებას ცდილობს, საქმიანობის სივრცედ მაწანწრა შეარჩია და იმ პრობლემების კვლევა დაიწყო, რომლებიც ადგილობრივებს ეხებათ. ამჟამად, სამეზობლოსთან ერთად ყალიბდება რეკომენდაციები ადგილობრივი ხელისუფლებისთვის, რომელთა ეტაპობრივი გათვალისწინება გამოასწორებს უბნის დღევანდელობას და აღადგენს ერთ დროს აქტიურ ქუჩას. ახლო მომავალში "სათემო განვითარების ცენტრი" გამოსცემს წიგნს სათაურით „ჩემი ქუჩა, ჩვენი ქალაქი - მაწანწრის უბნის ამბები“, რომელშიც უბნის ისტორიული და სოციოლოგიური კვლევა, ასევე უბნის დღევანდელი პრობლემების ანალიზია. "ჩვენ, პროექტის პარტნიორი მედია-ორგანიზაციის „კახეთის ხმისა“ და მედია ცენტრი კახეთის დახმარებით, 20-ზე მეტი ინტერვიუ ჩავწერეთ, სადაც მაწანწრელები, ხელოსნები, მზარეულები, პედაგოგები, ბიბლიოთეკის თანამშრომლები და სხვები თავიანთი სახლის, ოჯახის, ბავშვობის, პაპა-ბებიის, წინაპრების ისტორიას გვიყვებიან, მათგან გაგონილ ამბებს გვიზიარებენ. ამ ისტორიების დახმარებით უბნის ახლო წარსულის (მე-20 საუკუნე) რეკოსნტრუქციაც შევძელით და სხვა ბევრი, მნიშვნელოვანი დეტალის ერთ ამბად თავმოყრაც. გარდა ამისა, წიგნში შევა, რესპოდენტების საოჯახო არქივებში დაცული, უნიკალური ფოტო-დოკუმენტური მასალა, რაც წიგნს მეტ სიცოცხლესა და მხატრვულობას შესძენს." - გვეუბნება ანა მარგველაშვილი. ,,სათემო განვითარების ცენტრი” დაფუძნდა 2010 წლის დეკემბრის ბოლოს ,,კულტურულ ურთიერთობათა ცენტრი - კავაკსიური სახლის’’ მიერ. მათ ეკუთვნით ისეთი პროექტები როგორიცაა: "სათემო ინიციატივების განვითარება კახეთის რეგიონში", ,,გადავარჩინოთ ჩვენი სოფელი”, ,,საზოგადოება და თვითმმართველობა ქიზიყში”, ,,სოფელ ნუკრიანის ქალთა ხელგარჯილობის სახელოსნო”.

„ეს სამყარო ჩვენია, სახელმწიფოც ჩვენ ვართ და უნდა შევცვალოთ გარემო უკეთესობისაკენ!“ – ამბობს მარია, რომელმაც ქობულეთის სოფელ ბუკნარში ცვლილებები წამოიწყო. ბავშვობაში ბუკნარი სუფთა, გამწვანებულ, ბედნიერ, მეგობრულ და აქტიურ სოფლად ახსოვს. მის მეხსიერებაში აღბეჭდილია ბავშვების მხიარული ყიჟინა, თამაშები, სხვადასხვა შეკრებები და ერთმანეთის დახმარების მაგალითები. „პატარა სოფელს უამრავი ტრადიცია ჰქონდა, ერთმანეთის მიმართ ყველა მეგობრულად იყო განწყობილი. უცხოეთიდან დაბრუნებულს დამხვდა სრულიად უცხო სოფელი, ახალი თაობა, რომელიც არ იცნობდა ერთმანეთს.“ პანდემიამ როცა სახლებში გამოგვკეტა, მარიამ საკუთარი ეზოს მოვლა–გამწვანება წამოიწყო. სწორედ მაშინ აღმოაჩინა, რომ სოფელში, წლების განმავლობაში, დიდი რაოდენობით ნაგავი იყო დაგროვილი. რაც გარემოს აბინძურებდა და ბუკნარის ულამაზეს ბუნებას ხიბლს სრულიად უკარგავდა. მცდელობა არ დაუკლია და საკუთარი თუ დასუფთავების სამსახურის რესურსით ნაგვის გატანა დაიწყო, თუმცა ეს საკმარისი არ აღმოჩნდა. პრობლემის მოსაგვარებლად მარიამ სოციალურ ქსელში ჯგუფი შექმნა და თანასოფლელები შემოიკრიბა და ასე დაიწყო ერთობლივი აქტივიზმი. თავიდან მცირე თანამოაზრეებით შეუდგნენ საქმეს, მაგალითის შემდეგ მათ, ბევრი თანასოფლელი შეუერთდა. ერთობლივად კი უამრავი რამ შეძლეს – გაამწვანეს სოფელი: დარგეს 80 პალმა და სხვადასხვა ჯიშის ხეხილი, მცენარეები, დადგეს საქანელები, სოფელში ყველასთვის ცნობილ დალაქს შეუკეთს სალონი. მათ ბევრი გეგმა აქვთ – ერთ–ერთია ბუკნარის ევროპულ, გავინთარებულ, ეკოლოგიურად სუფთა ტურისტულ ადგილად გარდაქმნა. მათ სჯერათ რომ ერთობლივი ძალისხმევით ამასაც შეძლებენ... ეს არის ერთი ადამიანის აქტივობის ისტორია, რომელმაც თანამოაზრეებთან ერთად შეცვალა სოფლის ცხოვრება. გახდი აქტიური, შეცვალე გარემო, რადგან #ესქვეყანაშენია

ნებისმიერი საქმის ნამდვილი პროფესიონალი შეუცვლელია. მოუსმინე ანდრო დგებუაძის რჩევებს, თუ რაზე უნდა გაამახვილო ყურადღება პროფესიის არჩევისას.