მე–19 საუკუნის ბოლოს, მე–20 საუკუნის დასაწყისში მრავალი საინტერესო და იმ დროისთვის პროგრესული საზოგადოებრივი მოძრაობა, წრე, ამხანაგობა თუ ორგანიზაცია ფუნქციონირებდა. თბილისსა და საქართველოს სხვადასხვა ქალაქში დაარსებულ ორგანიზაციათა შორისაა თავისუფლებისა და თანასწორობისთვის მებრძოლი ქალების ინიციატივებით შექმნილი საზოგადოებები. მათ შორისაა:  • ტფილისის ქართველ ქალთა საქველმოქმედო საზოგადოება;  • წმინდა ნინოს ქალთა საქველმოქმედო საზოგადოება;  • მასწავლებელ და აღმზრდელ ქალთა ურთიერთდახმარების ტფილისის საზოგადოება;  • სომეხ ქალთა საქველმოქმედო საზოგადოება;  • თელავის ქალთა ერთობა; • ხონის ქალთა წრე;  • ბორჯომის ქალთა საქველმოქმედო საზოგადოება;  • კავკასიელ ქალთა ტფილისის საზოგადოება;  • ქუთაისის ქალთა საზოგადოება;  • მარიამ მაგდალინელის თავშესაფრის თბილისის საქველმოქმედო საზოგადოება.   ქალთა ორგანიზაციების მთავარი მიზანი განათლების გავრცელება–ხელშეწყობა, უფლებების დაცვა, ურთიერთდახმარება იყო.  საარქივო მასალების მიხედვით მათი და დღეს მომუშავე საზოგადოებების შიდა ორგანიზაციული კულტურა თითქმის მსგავსია. ორგანიზაციული სტრუქტურა და ფუნქციები წესდებაში იყო გაწერილი (მიზანი, საზოგადოების შემადგენლობა, მართვა–გამგეობა, საზოგადოების ქონება, საზოგადო წესები). საზოგადოების მოწყობა, მართვა, გადაწყვეტილების მიღების პროცესი დემოკრატიულ პრინციპებს ეფუძნებოდა და მნიშვნელოვან საკითხებსაც წევრთა კრებაზე წყვეტდნენ.   წყარო: ქალთა საზოგადოებრივი საქმიანობის კვლევა  #გახსოვდესისტორია რადგან #ესქვეყანაშენია

გაიცანით საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტია - ჟურნალისტთა დამოუკიდებელი გაერთიანება, რომლის მიზანია მედიის პროფესიული და ეთიკური პასუხისმგებლობის ამაღლება თვითრეგულირებადი მექანიზმის საშუალებით. ● „დეზინფორმაციას, განსაკუთრებით კი ანტიდასავლურ პროპაგანდას, ზიანი მოაქვს ჩვენი ქვეყნისთვის. ბოლო დროს საკმაოდ გახშირდა ანტიდასავლური გზავნილები, რომელიც ხელს უშლის ქვეყანის ევროინტეგრაციის პროცესს. ● დეზინფორმაციის საკითხებზე ბევრი არასამთავრობო ორგანიზაცია მუშაობს. აუცილებელია სახელმწიფომაც გადადგას ნაბიჯები დეზინფორმაციასთან ბრძოლაში. ამავდროულად, ამ ნაბიჯებმა საფრთხე არ უნდა შეუქმნას მედიის თავისუფლებას. ● ეთიკის ქარტია თვითრეგულირების ორგანოა, რომლის მიზანიცაა ეთიკური სტანდარტების გაუმჯობესების ხელშეწყობა და პოპულარიზაცია მედიაში. თვითრეგულირება გულისხმობს, რომ მედიამ დაშვებულ შეცდომებზე აიღოს პასუხისმგებლობა და შესაბამისი ნაბიჯები გადადგას. ● ჟურნალისტური ეთიკის ქარტია, საკუთარი მისიის ფარგლებში, იხილავს ჟურნალისტების მხრიდან პროფესიული სტანდარტების დარღვევის ფაქტებს ქარტიაში შესული განცხადებების საფუძველზე; ორგანიზაცია ნებისმიერ მოქალაქეს აძლევს საშუალებას ჟურნალისტურ მასალაში ეთიკური ნორმების დარღვევის შემთხვევაში განცხადებით მიმართოს ქარტიას. ●ქარტიას მართავს საბჭო, რომელიც ჟურნალისტების წინააღმდეგ შესულ განცხადებებს განიხილავს. საბჭოს წევრი ირჩევა 3 წლის ვადით საერთო კრებაზე ქარტიის ხელმომწერი ჟურნალისტების მიერ. ქარტიის ხელმომწერი ამ დროისთვის 300–ზე მეტი ჟურნალისტია. ●საზოგადოებრივი ორგანიზაცია, ასევე ეწევა საგანმანათლებლო-შემეცნებით საქმიანობას ჟურნალისტთა პროფესიონალიზმის ასამაღლებლად; ატარებს მედიის მონიტორინგს, კვლევებს და გამოსცემს პროფესიულ ლიტერატურას; ლობირებს ჟურნალისტთა უფლებების დაცვას და ჯანსაღი და თავისუფალი მედიაგარემოს შექმნას. ● ორგანიზაცია 2009 წელს დაფუძნდა, იმ ხანად 137 ჟურნალისტი გაერთიანდა ეთიკის 11 პრინციპის ირგვლივ, რომელიც ევროპის საბჭოს „ადამიანის ძირითად უფლებათა და თავისუფლებათა ევროპულ კონვენციას“ და ჟურნალისტების საერთაშორისო ფედერაციის მიერ აღიარებულ „ჟურნალისტების ქცევის პრინციპების დეკლარაციას“ ეფუძნება“. მარიამ გოგოსაშვილი, ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის აღმასრულებელი დირექტორი. #11პრინციპი #გაიზიარეპასუხისმგებლობა რადგან #ესქვეყანაშენია

მოუსმინეთ სოციოლოგ ემზარ ჯგერენაიას პოდკასტს – "ევროპა როგორც მასწავლებელი".

საზაფხულო არდადეგები დასრულდა – მოსწავლეები სკოლებს და საბავშვო ბაღებს უბრუნდებია. ● უკრაინაში სასკოლო დაწესებულებები კვლავ დახურულია, ბავშვები საკლასო ოთახების ნაცვლად ონლაინ ფორმატში გააგრძელებენ სწავლას. გაეროს ბავშვთა ფონდის (UNICEF) ინფორმაციით ყოველი მე–10 სკოლის შენობა დაზიანებული ან განადგურებული. ● დაბომბვვის შედეგად სკოლებში იატაკი აყრილია და ჭერი ჩამონგრეული, სასკოლო ინვენტარი ფერფლადაა ქცეული, სახელმძღვანელოები კი წვიმების შემდეგ განადგურებულია. ● ყველაზე მძიმე კი იმ ბავშვების ამბავია, ვინც ამ საბავშვო ბაღებში და სკოლებში სწავლობდნენ. ● უკრაინაში რუსეთის აგრესიის გამო 972 ბავშვი დაიღუპა ან დაზიანდა (გაეროს ბავშვთა ფონდის მონაცემები თებერვალი–აგვისტო). ● ოკუპანტის ქმედებისთვის ბავშვები ყოველდღე ზიანდებიან. #რუსეთიოკუპანტია

დღეს მოგიყვებით კიბის ამბავს, თუ როგორ გადაარჩინა განადგურებას 5 ქვეყნის 50–მდე მოხალისემ 130 წლიანი კიბე. ● თუ ფილმი „დღე უკანასკნელი დღე პირველი” ნანახი გაქვთ, ბარნოვისა და ძმები კაკაბაძეების კვეთაზე მდებარე ეს გამორჩეული ნაგებობა, ალბათ, გეცნობათ. ● ამ კიბის დღე პირველი კი, დღე უკანასკნელისგან ნამდვილად განსხვავდება. ● ამერიკელი არქიტექტორი თომას იბრაჰიმი თბილისში 2019 წელს ჩამოვიდა და სრულიად შემთხვევით სწორედ იმ სახლში დაბინავდა, რომელსაც ისტორიული კიბე ამშვენებდა. სავალალო მდგომარეობის მიუხედავად, თომას იბრაჰიმი ამ კულტურული ძეგლით თავიდანვე მოიხიბლა. ● როცა მეზობლებს გაესაუბრა, აღმოაჩინა, რომ საკმარისი რესურსი ვერავინ მოიძია მის აღსადგენად, ამიტომ თავად დაიწყო ამაზე ზრუნვა. „ეს კიბე ზედმეტად ლამაზი იყო იმისთვის, რომ გამქრალიყო. იმ დროს არქიტექტურულ ბიენალეზე ვმუშაობდი, ამიტომაც ბევრ პროფესიონალთან მქონდა შეხება. ადამიანთა უმეტესობა პროექტში საკუთარი ინიციატივით ჩაერთო, ყველა - განსხვავებული პროფესიული შესაძლებლობებით. სულ მალე მეზობლებმაც დაიწყეს პატარ-პატარა დეტალებზე ზრუნვა, შეღებეს ეზოს ნაწილიც. კულტურული მემკვიდრეობის ძეგლის გადარჩენაში შეტანილი წვლილით მათ სიამაყის გრძნობა გაუღვივდათ. ჩვენი მიზანიც ხომ ეს იყო: გადაგვერჩინა არა მხოლოდ კიბე, არამედ გაგვეახლებინა სამეზობლო გარემო. მთავარი მამოძრავებელი ყველასთვის საქმის ერთად კეთების სულისკვეთება, კიბის გადარჩენის სურვილი და ვალდებულება იყო“. ● ასე გადაარჩინა 5 ქვეყნის 50-მდე წარმომადგენელმა, თავდაუზოგავი 5–თვიანი მუშაობით, 130 წლიანი კიბე. #გაიზიარეპასუხისმგებლობა რადგან #ესქვეყანაშენია

არაკომერციული სამართლის ევროპულმა ცენტრმა (ECNL) გამოქვეყნა 2021 წლის სსო მეტრის აღმოსავლეთ პარტნიორობის რეგიონული ანგარიში. იგი აფასებს სამოქალაქო საზოგადოების, ადამიანის უფლებების დამცველების და აქტივისტების საარსებო გარემოს. რეგიონულ ანგარიშში აღნიშნულია, რომ აღმოსავლეთ პარტნიორობის ქვეყნებში მომუშავე სამოქალაქო საზოგადოების ორგანიზაციების საარსებო გარემოზე მნიშვნელოვანი გავლენა იქონია ომმა, მოულოდნელად შექმნილმა საგანგებო მდგომარეობამ, პანდემიამ და რთულმა პოლიტიკურმა გარემომ. შესაბამისად გარკვეული შეზღუდვები მოჰყვა მათ საქმიანობას როგორც საკანონმდებლო, ისე პრაქტიკულ დონეზე. ყოველივეს მიუხედავად, ზოგიერთი მიმართულებით შეიმჩნევა პოზიტიური ცვლილებებიც, როგორიცაა სახელმწიფო დაფინანსების პროცესის გაუმჯობესება სომხეთსა და უკრაინაში, ხელისუფლებასა და სსო–ებს შორის თანამშრომლობისკენ გადადგმული ნაბიჯები მოლდოვაში, უკრაინაში სამოქალაქო საზოგადოების ახალი სტრატეგია. ანგარიშში გაანალიზებულია და შეფასებულია 6 ქვეყნის (სომხეთი, აზერბაიჯანი, ბელორუსი, საქართველო, მოლდოვა, უკრაინა) სამოქალაქო საზოგადოების საქმიანობა 11 ძირითადი სფეროს მიხედვით, მაგალითად გაერთიანების თავისუფლება, გადაწყვეტილების მიღების პროცესში მონაწილეობა, დაფინანსების ხელმისაწვდომობა და ა.შ. ანგარიში მოიცავს 2020 წლის სექტემბრიდან 2021 წლის დეკემბრამდე პერიოდს და ეფუძნება მაისში გამოქვეყნებულ თითოეული ქვეყნის 2021 წლის ანგარიშს.  წინა ანგარიშებისგან განსხვავებით სიხალეებია 2021 წლის ანგარიშში – 10 უფლებრივ სტანდარტს დაემატა კიდევ ერთი – ციფრული უფლებების შეფასება და შეიქმნა შეფასების სისტემა. 11 უფლებრივი სტანდარტი შეფასდა 7 ქულიანი სისტემით (ყველაზე დაბალი ქულაა 1 – უკიდურესად არახელსაყრელი, ავტორიტარული გარემო, ხოლო 7 ქულა – მაქსიმალურად ხელსაყრელი გარემო). 2021 წლის სსო მეტრის შედეგები: სამოქალაქო საზოგადოების გარემო აღმოსავლეთ პარტნიორობის ქვეყნებში აღმოსავლეთ პარტნიორობის 6 ქვეყნიდან ყველაზე მაღალი ქულებით შეფასდა სსო–ების საარსებო გარემო (კანონმდებლობა და პრაქტიკა) უკრაინაში, რაც განაპირობა შემდეგმა გარემოებებმა: გაერთიანების თავისუფლების არსებული, ხელსაყრელი პირობები;  ბიზნესსა და სსო-ებს შორის თანასწორობის უფრო მაღალი ხარისხი, ვიდრე აღმოსავლეთ პარტნიორობის სხვა ქვეყნებში; მონაწილეობის უფლების ხარისხი, რაც სსო-ებს შესაძლებლობას აძლევს მიიღონ მონაწილეობა გადაწყვეტილების მიღების პროცესში;  სსო–ებსა და ხელისუფლებას შორის კარგად განვითარებული თანამშრომლობის სისტემა.  ყველაზე დაბალი ქულით შეფასდა გარემო ბელორუსში, სადაც ბევრი მიმართულებით შეიზღუდა თავისუფლება და სამოქალაქო საზოგადოებამ მძიმე დარტყმა მიიღო – დევნა, სანქციები, სსო–ების იძულებით ლიკვიდაცია და ა.შ. ქვეყნის ანგარიშის მიმოხილვა 2021 წლის ანგარიშის თანახმად, საქართველში საზოგადოებრივი ორგანიზაციების, ადამიანის უფლებათა დამცველებისა და აქტივისტების გარემო 4.7 ქულით შეფასდა.  7 ბალიანი შეფასების სისტემით ყველაზე მაღალი ქულა გაერთიანების თავისუფლების სტანდარტმა მიიღო – 6.1. ხოლო ყველაზე მეტი პრობლემა პირადი ცხოვრების ხელშეუხებლობის სტანდარტის მიმართ გამოიკვეთა და შესაბასად დაბალი მაჩვენებლით შეფასდა – 3.9.  გაერთიანების თავისუფლება 6.1 თანასწორი მოპყრობა 5.6  დაფინანსებაზე ხელმისაწვდომობა 5.6  მშვიდობიანი შეკრების უფლება 4.5  გადაწყვეტილების მიღების პროცესში მონაწილეობის უფლება 4.8  გამოხატვის თავისუფლება 4.9  პირადი ცხოვრების ხელშეუხებლობის უფლება 3.9  სახელმწიფოს მიერ დაცვის ვალდებულება 4.4  სახელმწიფო მხარდაჭერა 4.2  სახელმწიფოსა და სსო–ებს შორის თანამშრომლობა 4.0  ციფრული უფლებები 4.2 გაერთიანების თავისუფლება  ჯამური ქულა:  6.1 კანონმდებლობა: 6.2 პრაქტიკა:  6.0 საქართველოში გაერთიანების თავისუფლება გარანტირებულია ყველასთვის. თუმცა სახელმწიფომ დღემდე ვერ გააუმჯობესა სტატისტიკური მონაცემები – უცნობია რეგისტრირებული საზოგადოებრივი ორგანიზაციების რაოდენობა.  სსო მეტრის მიხედვით, საქართველოში გაერთიანების თავისუფლება შეფასდა 6.1 ქულით თანასწორი მოპყრობა ჯამური ქულა: 5.6 კანონმდებლობა: 5.8 პრაქტიკა: 5.4 მარტივი, გამჭვირვალე, ეკონომიური, დროის დამზოგავი პროცედურებია საზოგადოებრივი ორგანიზაციებისა და ბიზნესის დაარსებისა და რეგისტრაციისთვის.  თანასწორობის პრინციპი ზოგ შემთხვევაში დარღვეულია, მაგალითად დღგ–ის დაბრუნების მექანიზმი ბიზნესის წარმომადგენლებს უკეთეს პირობებს უქმნის, ვიდრე საზოგადოებრივ ორგანიზაციებს.  სსო მეტრის მიხედვით, საქართველოშის თანასწორი მოპყრობა შეფასდა 5.6 ქულით დაფინანსებაზე ხელმისაწვდომობა ჯამური შეფასება:  5.6 კანონმდებლობა: 6.0 პრაქტიკა: 5.3 საზოგადოებრივ ორგანიზაციებს შეუძლიათ თავისუფლად მოიძიონ ფინანსები საერთაშორისო და ეროვნული დონორებისაგან. საერთაშორისო დონორები კვლავაც არიან მათი შემოსავლის ძირითადი წყარო, ხოლო სახელმწიფო მხარდაჭერა არასაკმარისი და გაუმჭვირვალეა.  საქართველოში სსო მეტრის მიხედვით დაფინანსების ხელმისაწვდომობა შეფასდა 5.6 ქულით მშვიდობიანი შეკრების უფლება  ჯამური შეფასება:  4.5 კანონმდებლობა:5.2 პრაქტიკა: 3.9 მშვიდობიანი შეკრების უფლება გარანტირებულია საქართველოს კონსტიტუციით და სხვა საკანონმდებლო აქტებით. პრობლემაა დემონსტრაციების ორგანიზებაში სახელმწიფოს ჩარევა, ასევე ძალის არაპროპორციული გამოყენება და შესაბამისი გამოძიების არარსებობა. უფრო მეტიც, კანონიერი გარანტიების მიუხედავად, ლგბტქია+ აქტივისტები ამ უფლებით სარგებლობისას მნიშვნელოვან პრობლემებს აწყდებიან.  საქართველოში სსო მეტრის მიხედვით მშვიდობიანი შეკრების უფლება შეფასდა 4.5 ქულით გადაწყვეტილების პროცესი ჯამური ქულა:  4.8 კანონმდებლობა: 5.2 პრაქტიკა: 4.3 გადაწყვეტილების მიღების პროცესში მონაწილეობის კუთხით მცირე პროგრესია საკანონმდებლო მიმართულებით.  თუმცა პრაქტიკა შემაშფოთებელია, როცა საქმე ეხება ისეთი მნიშვნელოვანი საჯარო თემების განხილვებში ჩართვას, როგორიცაა სასამართლო სისტემის რეფორმა, დაზვერვის სამსახურები და სხვა.  საქართველოში სსო მეტრის მიხედვით გადაწყვეტილების მიღების პროცესში მონაწილეობის უფლება შეფასდა 4.8 ქულით გამოხატვის თავისუფლება  ჯამური ქულა:  4.9 კანონმდებლობა: 5.6 პრაქტიკა: 4.1 გამოხატვის თავისუფლება გარანტირებულია და შეესაბამება საერთაშორისო სტანდარტებს. ამ მხრივ კანონმდებლობა რეგიონში ყველაზე პროგრესულად ითვლება.  თუმცა საანგარიშო პერიოდში გამოვლინდა ჟურნალისტების პროფესიულ საქმიანობაში ჩარევის შემთხვევები და ამ საქმეებზე შესაბამისი გამოძიების წარმოების ნაკლებობა.  საქართველოში სსო მეტრის მიხედვით გამოხატვის თავისუფლება შეფასდა 4.9 ქულით პირადი ცხოვრება  ჯამური ქულა:  3.9 კანონმდებლობა: 4.6 პრაქტიკა: 3.1 საქართველოს კანონმდებლობა მოიცავს პირადი ცხოვრების ხელშეუხებლობის ძირითად გარანტიებს.  თუმცა, ეს გარანტიები ჯერ კიდევ მყიფეა და კონფიდენციალურობის უფლების პატივისცემა და სახელმწიფოს მიერ მოვალეობის განხორციელება კრიტიკას ვერ უძლებს – გაჟონილია დოკუმენტები, რომლებიც ასახავს სსო-ების და მასთან დაკავშირებული პირების უკანონო თვალთვალს.  საქართველოში სსო მეტრის მიხედვით პირადი ცხოვრების ხელშეუხებლობის უფლება შეფასდა 3.9 ქულით სახელმწიფოს მიერ დაცვა ჯამური ქულა:  4.4 კანონმდებლობა:4.9 პრაქტიკა: 3.9 კანონმდებლობა სახელმწიფოს ავალდებულებს დაიცვას სსო-ების და მათთან დაკავშირებული პირების უფლებები. დარღვევის შემთხვევაში სსო-ებს აქვთ კონსტიტუციური უფლება, მიმართონ კომპეტენტურ ადმინისტრაციულ ორგანოებს ან სასამართლოს. თუმცა, სახელმწიფო არ ასრულებს შეკრების მონაწილეთა ფიზიკური ხელშეუხებლობის უზრუნველყოფასა და უსაფრთხოების დაცვის ვალდებულებას. საქართველოში სსო მეტრის მიხედვით სახელმწიფოს მიერ დაცვის ვალდებულება შეფასდა 4.4 ქულით სახელმწიფო მხარდაჭერა ჯამური ქულა:  4.2 კანონმდებლობა:4.4 პრაქტიკა:4.0 საქართველოს სახელმწიფო დაფინანსების მოდელი რჩება დეცენტრალიზებული და სახელმწიფო მხარდაჭერის მექანიზმები მრავალფეროვანია.  თუმცა, მუნიციპალიტეტები არ არიან გრანტის გამცემ სუბიქტთა სიაში. საქართველოში სსო მეტრის მიხედვით სახელმწიფო მხარდაჭერა შეფასდა 4.2 ქულით სახელმწიფო და სსო–ები ჯამური ქულა:  4.0 კანონმდებლობა:4.2 პრაქტიკა:3.9 საქართველოში ჯერ კიდევ არ არის ჩამოყალიბებული პლატფორმები, რომლებიც სსო–ებთან თანამშრომლობის მხარდაჭერას უზრუნველყოფს.  მხოლოდ OGP რჩება მთავრობასა და სსო–ს შორის თანამშრომლობის მთავარ ჩარჩოდ, თუმცა სახელმწიფო ინსტიტუტები არასრულფასოვნად ახორციელებენ სამოქმედო გეგმებს.  საქართველოში სსო მეტრის მიხედვით სახელმწიფოსა და სსო–ებს შორის თანამშრომლობა შეფასდა 4.0 ქულით. ციფრული უფლებები ჯამური ქულა:  4.2 კანონმდებლობა:4.6 პრაქტიკა:3.9 საქართველოში ციფრულ სფეროში ონლაინ მომხმარებლებს შეუძლიათ თავისუფლად გამოხატონ საკუთარი თავი და გამოიყენონ ონლაინ პლატფორმები, რომლებიც ახორციელებენ კამპანიას სხვადასხვა საჯარო პოლიტიკის საკითხებზე. თუმცა, ეს მიღწევა დაჩრდილა ბოლოდროინდელმა ინციდენტმა, როდესაც სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურმა გაავრცელა ფარული მეთვალყურეობის ამსახველი ფაილები, ჟურნალისტების, ოპოზიციის ლიდერების, სსო-ს წარმომადგენლების, აქტივისტების, მღვდლების და დიპლომატების მიმართაც კი, მობილურ ტელეფონებზე თვალყურის დევნებით.  გარდა ამისა, ხელოვნური ინტელექტის სისტემები, მათ შორის სახის ამოცნობის სისტემები, გამოიყენება სამართალდამცავი ორგანოების მიერ, ყოველგვარი საკანონმდებლო ბაზისა და მათი გამოყენების ეთიკური და ანგარიშვალდებულების სტანდარტის გარეშე.  საქართველოში სსო მეტრის მიხედვით ციფრული უფლებები შეფასდა 4.2 ქულით.

თუ ფიქრობ, რომ შენს გარშემო ბევრი რამაა შესაცვლელი – გადადგი ნაბიჯი და შეცვალე. ნუ ფიქრობ რომ ვერაფერს შეცვლი, იმოქმედ უყურე ვიდეოს და გაიგე უფრო მეტი.

გაინტერესებს მოქალაქის მნიშვნელობა, მისი უფლებები და მოვალეობები? მოქალაქეების აქტიურობა პირდაპირ კავშირშია ყოველი ადამიანის კეთილდღეობასა და ქვეყნის განვითარებასთან. რაც უფრო მეტი მოქალაქე მონაწილეობს ქვეყანაში, ქალაქსა თუ თემში მიმდინარე პროცესებში, ხმამაღლა სვავს კითხვებს და სხვადასხვა კანონიერი ფორმით გამოხატავს მოსაზრებებს, იცავს საკუთარ თუ სხვის უფლებას, მით უფრო მაღალია განვითარების შესაძლებლობა. უყურე ვიდეოს და გაიგე უფრო მეტი.

რა გავლენას ახდენს სასამართლო სისტემა თითოეული ადამიანის ცხოვრებაზე, რატომ არის აუცილებელი სასამართლო სისტემის გამჭვირვალობ? ამ საკითხებზე საზოგადოებრივი ორგანიზაციის „დემოკრატიის მცველების“ თავმჯდომარე გიორგი მშვენიერაძე საუბრობს.

გაინტერესებს დემოკრეტიის მნიშვნელობა? დემოკრატია პროცესია, რომელსაც ვქმნით, ვმონაწილეობთ და ვიცავთ! რაც უზრუნველყოფს თავისუფლებას! უყურე ვიდეოს და გაიგე უფრო მეტი.

„ყოველწლიურად 30 000–მდე ფიზიკურ პირს უწევს უფასო იურიდიულ კონსულტაციას საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაცია. ორგანიზაცია ასობით პირს იცავს სასამართლოსა და სხვა ადმინისტრაციულ ორგანოებში. ადამიანის უფლებების დაცვის მნიშვნელოვან საქმეებზე, საჭიროების მიხედვით მიმართავს საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს და ადამიანის უფლებათა ევროპულ სასამართლოს. 90–იან წლებში ახალგაზრდა თანამოაზრეებმა, რომლებიც ყოველდღიურად იკრიბებოდნენ და მსჯელობდნენ ადამიანის უფლებების დაცვის, კანონმდებლობის დახვეწა–შექმნის და კანონის უზენაესობის საკითხებზე, გადაწყვიტეს ფორმალური ხასიათი მიეცათ თავიანთი საქმიანობისთვის და1994 წელს არასამთავრობო ორგანიზაცია – საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაცია დაარსეს. მას შემდეგ ორგანიზაციაში გაწევრიანებულ ახალგაზრდა იურისტებს ერთი მისია აერთიანებთ – „კანონის უზენაესობა სამართლიანობისთვის!“ ორგანიზაციის ყველა აქტივობა და პროექტი ამ მისიის განხორციელებას ემსახურება. ამის დადასტურებაა 27 წლის განმავლობაში 3 ათასამდე წარმატებით დასრულებული საქმე საქართველოს საერთო სასამართლოებში. ასევე, ასობით დასრულებული და მიმდინარე საქმე საკონსტიტუციო სასამართლოში და ადამიანის უფლებათა დაცვის ევროპულ სასამართლოში. საიას საქართველოს რეგიონებში 8 (ცენტრალურის ჩათვლით 9) ოფისი აქვს, რომელთა თანამშრომლები ყოველწლიურად, სხვადასხვა საკითხზე, 200–მდე გასვლით შეხვედრას მართავენ მოსახლეობასთან. ორგანიზაცია ყოველწლიურად 200–მდე სტუდენტს, საგანმანათლებლო პროგრამებისა და სტაჟირების საშუალებით, აძლევს შესაძლებლობას გაიღრმაოს ცოდნა და პრაქტიკული უნარ–ჩვევები. „ჩვენ გვყავს 400-მდე წევრი, 100-ზე მეტი თანამშრომელი და ათობით პარტნიორი ადგილობრივ და საერთაშორისო დონეზე. სხვა მნიშვნელოვან საკითხებთან ერთად, ორგანიზაციისთვის წელს პრიორიტეტულია ადმინისტრაციულ სამართალდარღვევათა კოდექსის შეცვლის ადვოკატირება. საია ამ კუთხით უახლოეს მომავალში მნიშვნელოვან საადვოკატო კამპანიას გეგმავს." - ამბობს ლევან ქათამაძე - საიას კომუნიკაციების მენეჯერი.

სახელმწიფო გრანტების გაცემა და მართვა 3 ეტაპად იყოფა: გრანტების გაცემის დაგეგმვა – პროგრამის შექმნა, გრანტების გაცემის დაგეგმვა. გრანტების გაცემის პროცესი – კონკურსის გამოცხადება, კომისიის ფორმირება, განაცხადების მიღება და შეფასება, გადაწყვეტილების მიღება და გასაჩივრება. გრანტების მონიტორინგი და შეფასება – გრანტების განხორციელების მონიტორინგი, საგრანტო პროგრამების შეფასება. ჩვენი პუბლიკაცია სახელმწიფო გრანტების გაცემის დაგეგმვის პროცესს ეხება. გრანტების გაცემის დაგეგმვა ერთ–ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი ეტაპია, რომლის დროსაც საჯარო ინსტიტუტებმა უნდა გაითვალისწინონ გრანტის გაცემის მარეგულირებელი წესი, რომელიც განსაზღვრავს გარკვეულ ჩარჩო პირობებს კონკურსის გამოცხადებიდან გრანტის შესრულებისა და მიღება–ჩაბარების ეტაპის ჩათვლით. ასევე, გრანტის მიზნობრიობის განსაზღვრა ერთ–ერთი მნიშვნელოვანი საკითხია დაგეგმვის პროცესში. საქართველოს ახალგაზრდა ეკონომისტთა ასოციაციამ, სამოქალაქო საზოგადოების ინსტიტუტის მხარდაჭერით, შეისწავლა საჯარო ინსტიტუტების მიერ გაცემული სახელმწიფო გრანტები, მათ შორის გრანტების დაგეგმვის პროცესი. ორგანიზაციის მიერ 2019 წელს საჯარო უწყებების მიერ გაცემული გრანტების შესწავლის მონაცემების მიხედვით – თითოეულ საგრანტო კონკურსისთვის განსაზღვრული იყო მიზანი, რომელიც გარკვეული პრობლემის გადაჭრას ან გარკვეული ჯგუფის ხელშეწყობას, მდგომარეობის გაუმჯობესებას ითვალისწინებდა. „... თუმცა, აღსანიშნავია, რომ საგრანტო კონკურსის მიზნისა და ზოგადად საჭიროების დასაბუთება ძირითად შემთხვევაში შესაბამისი კვლევითი დოკუმენტით ან მონაცემებით არ იკვეთება და არ დასტურდება“, აღნიშნულია ახალგაზრდა ეკონომისტების კვლევაში. კონკურსის მიზნობრიობის უკეთ განსაზღვრა უფრო მეტად გაამარტივებდა პრობლემის აღწერის, დასაბუთების, გარემოს შეფასების და შემდეგში საგრანტო აქტივობების გაცნობიერებულად განსაზღვრის პროცესს.  უნდა აღინიშნოს, რომ საჯარო უწყებას შესაბამისი დებულებით არ ეკისრება მსგავსი კვლევების ჩატარება, თუმცა კვლევითი მონაცემები უფრო ეფექტიანს გახდიდა გრანტის გამცემი ინსტიტუტისა და მიმღების თანამშრომლობას, გრანტის განხორციელების პროცესს.  როგორ ხდება გამოცხადებული საგრანტო კონკურსის მიზნის და საჭიროების შერჩევა? შესწავლილი მაგალითებით საჯარო ინსტიტუტები სხვადასხვა მიდგომას იყენებენ.  ზოგიერთი უწყების წარმომადგენელი აღნიშნავს, რომ: საგრანტო წესით დასაფინანსებელი ღონისძიებები შეირჩევა (...) გასული წლების პროგრამული ანგარიშების კვლევის საფუძველზე. (...) ზოგიერთ შემთხვევაში სამინისტროს საბიუჯეტო პროგრამებით განსაზღვრულია საგრანტო წესით დაფინანსებას დაქვემდებარებული მიმართულებები, (...) ან წინა წლებში გაცემული გრანტების პროგრამული ანგარიშებისა და საერთაშორისო ორგანიზაციების შეფასებების გათვალისწინებით ხდება მომდევნო საგრანტო კონკურსის შინაარსის დაგეგმვა (...) ზოგიერთი უწყების საგრანტო კონკურსის მიზანი და პრიორიტეტული მიმართულებები თითქმის უცვლელია წლების განმავლობაში, რასაც უწყების საქმიანობით და კომპეტენციის სპეციფიკით ხსნიან.  საზოგადოებრივი ორგანიზაციები მზადყოფნას გამოთქვამენ ჩაერთონ პრობლემებისა და პრიორიტეტების გამოვლენის პროცესში, შესაბამისად მზად არიან ითანამშრომლონ სამთავრობო უწყებებთან არა მხოლოდ გრანტის მიღების შემთხვევაში, არამედ საგრანტო კონკურსის გამოცხადებამდეც. კიდევ ერთი პრობლემა, რომელიც სახელმწიფო გრანტების დაგეგმვის პროცესისთვის გამოვლინდა – საგრანტო საკონკურსო წინადადების მომზადებისთვის მოკლე ვადებია, უმეტესად, ორგანიზაციებს დაჩქარებულად, არაგონივრულ ვადებში უწევთ საგრანტო დოკუმენტების მომზადება– გაგზავნა. ზოგჯერ იმდენად მცირეა ვადებია, რომ გამოკითხული ორგანიზაციების თქმით, „ (...) ამ პერიოდში საჯარო რეესტრიდან განახლებული ამონაწერის გაკეთებაც კი ვერ ხერხდება და გამართული პროექტის მომზადება და დაწერა ასეთ მოკლე დროში საკმაოდ რთულია“.  კვლევა...  მოამზადა: თეკლე ქაროსანიძემ