გინდა შეცვალო შენი უბნის, თემის, სოფლის, ქალაქის ან ქვეყნის ცხოვრება სასიკეთოდ? იხილე ვიდეო და გაიგე მეტი ორგანიზაციის „ორბელიანი – საქართველოს“ და მისი ონლაინ პლატფორმის შესახებ, რომელიც აქტივისტებს სხვადასხვა იდეის განხორციელების საშუალებას აძლევს...

სამოქალაქო ინტეგრაციის ფონდი 2005 წლიდან მუშაობს ეთნიკური უმცირესობების უფლებების, ახალგაზრდული საკითხების, არაფორმალური განათლების, ადამიანთა ჰარმონიული თანაცხოვრების მიმართულებით სამცხე ჯავახეთსა და ქვემო ქართლში. ეთნიკური უმცირესობების საკითხებზე მომუშავე არასამთავრობო ორგანიზაციაში მიიჩნევენ, რომ მათი ბენეფიციარი საქართველოს ყველა მოქალაქეა – ერთად მუშაობა და განათლება ინტეგრაციის საუკეთესო საშუალებაა.

ანალიტიკური საზოგადოებრივი ორგანიზაცია – ეკონომიკური პოლიტიკის კვლევის ცენტრი18 წლის წინათ შეიქმნა. იგი სხვადასხვა მიმართულებით მუშაობს: ეკონომიკა; უსაფრთხოება და საგარეო პოლიტიკა; განათლება.  მისი აუდიტორია საკმაოდ ფართოა: საერთაშორისო საზოგადოების; არასამთავრობო ორგანიზაციების წარმომადგენლები; პოლიტიკოსები; ახალგაზრდები; მცირე და საშუალო ბიზნესის წარმომადგენლები.

შეძახილს „შუქი მოვიდა!“ 90-იანებგამოვლილი საქართველოსთვის განსაკუთრებული მნიშვნელობა აქვს. 2015 წლიდან, ამ სიტყვებმა სხვა დატვირთვა შეიძინა - ამ სახელწოდებით გაჩნდა პროექტი, რომლის მიზანსაც საზოგადოებისთვის ჩვენს ქვეყანაში მცხოვრები შეზღუდული შესაძლებლობების მქონე პირების გაცნობა, მათი ისტორიების მოყოლა წარმოადგენს. პროექტის ავტორები იმედოვნებენ, რომ ამ ადამიანების ცხოვრების ახლოდან დანახვით, ჩვენც მეტ კითხვაზე გვექნება პასუხი, მათ საჭიროებებსაც უკეთ გავაცნობიერებთ და ერთად შეგვეძლება ვთქვათ: „შუქი მოვიდა“ - ახლა უკეთ ვხედავთ!  დღეისთვის, პროექტის ვებგვერდზე წაიკითხავთ 176 ამბავს საქართველოს 11 რეგიონიდან, ამ ადამიანებს ესტუმრებით, თვალებში ჩახედავთ... მართლა ჩახედავთ, ზუსტად ისე, როგორც პირისპირ შეხვედრისას ჩახედავდით, რადგან ფოტოებს ამ პროექტისთვის ნათელა გრიგალაშვილი იღებს. პროექტის ავტორები ამბობენ, რომ მათ მიერ მოთხრობილი ისტორიების წარმატება, მნიშვნელოვანწილად, სწორედ ამ ფოტოების დამსახურებაა. ნათელა კი, მხოლოდ მოკლედ ამბობს, რომ ამ საქმეში დიდი სიამოვნებით ჩაერთო. ასეთია, ბევრი საუბარი არ უყვარს, სათქმელს თავისი საქმით და ფოტოებით ამბობს.  სათქმელის, პოზიციის გამომხატველად ფოტოგრაფია წლების წინ აირჩია. იქამდე, სამხატვრო სასწავლებელში სწავლობდა, თეატრში მხატვარ-დეკორატორად მუშაობდა. ფოტოგრაფად მუშაობა გაზეთ „დვრიტაში“ დაიწყო, შემდეგ სხვა ჟურნალ-გაზეთებშიც იმუშავა. ახლა დამოუკიდებელი ფოტოგრაფია, პროექტები, რომლის ფარგლებშიც იღებს სოციალურ თემატიკას ეხება - რელიგიურ და ეთნიკურ უმცირესობებს, ქალებს, ადამიანების ყოფას და ყოველთვის რეგიონებისთვის კეთდება. ქართული სოფელი და მისი ცხოვრება არის ადგილი, სადაც ნათელა გრიგალაშვილის მუზები ცხოვრობენ.  თავის ცოდნას და გამოცდილებას ახლა ნათელა რამდენიმე უნივერსიტეტის სტუდენტებს გადასცემს, მისი მონაწილეობით არაერთი გამოფენა გამართულა, რამდენიმე პერსონალური გამოფენაც მოაწყო. რასაც უნდა აკეთებდეს, ყოველთვის ნახულობს დროს სოფლის გზას დაადგეს და გადაიღოს. ამბობს, რომ იდეების განხორციელებაში სხვადასხვა ფონდისა და ორგანიზაციის მხარდაჭერაც ეხმარება. ესენი არიან: „ღია საზოგადოების ფონდი“, ფონდი „ათინათი“, შვეიცარიის განვითარებისა და თანამშრომლობის სააგენტო, სხვა. მათთან ერთად გააცნო საზოგადოებას დუხობორები, დევნილები, სხვები.  ერთ-ერთი ასეთი პროექტია „ფოტოკლუბები სოფლად“. „სოფელში გავიზარდე და არასდროს გამიწყვეტია კავშირი სოფელთან, კარგად ვიცნობ იმ პრობლემებს რომელიც სოფლებსა და რეგიონებში არსებობს. აქედან გამიჩნდა იდეა, დავხმარებოდი მათ, მესწავლებინა ფოტოგრაფია, რომ ასე აღმოეჩინათ სხვა სამყარო მათ გარშემო, ეპოვათ ჩვეულებრივში არაჩვეულებრივი, ზიარებოდნენ ფოტოგრაფიას, როგორც ხელოვნებას“, - ყვება ნათელა, - „ვფიქრობ, ეს წარმატებული პროექტია, რადგან ძალიან ბევრი სოფლიდან, რეგიონიდან მწერენ და ამ პრიოექტის განხორციელებას ითხოვენ“.  პირველი კლუბი გორელოვკაში შეიქმნა. პროექტი ათთვიანი იყო და ყოველ თვე 10 დღე ნათელა გორელოვკაში ცხოვრობდა. 15-დან 62 წლის ასაკის სხვადასხვა ეთნოსის 15 ადამიანს ასწავლა ფოტოგრაფია, პირველი გამოფენაც გორელოვკის კულტურის სახლში გაიმართა, მეორე - თბილისში, მესამე კი - ბათუმში. გორელოვკის გარდა, ფოტოკლუბები შეიქმნა პანკსის ხეობასა და მაღალმთიან აჭარაში. ეს პროექტები „ღია საზოგადოების ფონდის“, პრეზიდენტის ფონდის, კულტურის სამინისტორს დაფინანსებით განხორციელდა. თუმცა, ნათელა გრიგალაშვილი პროექტებზე დაფინანსების გარეშეც მუშაობს.  „ამჟამად, ასეთი რამდენიმე პროექტია“, - ყვება ნათელა, - „ვიღებ როგორ ცხოვრობენ ადამიანები მაღალმთიანი აჭარაში, იქ სადაც ყველაზე მეტად შემორჩა ცხოვრების განსხვავებული სტილი, შენარჩუნებულია ტრადიციები წეს-ჩვეულებები, მაგრამ, ამავე დროს, სწრაფად ხდება ცვლილებები. სხვა პროექტი ახალგაზრდებზეა - რეგიონებში მოგზაურობისას, ვიღებ როგორ ცხოვრებენ ისინი, რა უხარიათ, რა აწუხებთ, როგორია მათი იმედები თუ სასოწარკვეთა. ესაა დაკვირვება ადამიანებზე, რომლებმაც უნდა შეცვალონ რეალობა და ქვეყნის უკეთესი მომავლის შექმნას შეუწყონ ხელი“. ავტორი: მაკა ჯაიანი

ზემო სვანეთის განვითარების ადგილობრივი ჯგუფი მესტიის მუნიციპალიტეტის 17 ტერიტორიულ ერთეულს აერთიანებს და მის დაფუძნებას წინ უსწრებდა ხანგრძლივი და რთული, თუმცა ნაყოფიერი პროცესი მოსახლეობის პრიორიტეტების დასადგენად. შეხვედრების შედეგად, განისაზღვრა თემის პრობლემები და ერთობლივი ძალისხმევით დაიწერა მესტიის მუნიციპალიტეტის ადგილობრივი განვითარების სტრატეგია (LDS).  ელენეს თემთან კომუნიკაციაში ადრეული გამოცდილებაც დაეხმარა. ის მესტიის ახალგაზრდულ საქმეთა სამსახურს ხელმძღვანელობდა - „მათ უმეტესობასთან წლების მანძილზე საქმიანი კომუნიკაცია მქონდა. ლაგი სვანეთზე უზომოდ შეყვარებულ ადამიანებს აერთიანებს“. ორგანიზაციის მიზანია სოფლად ეკონომიკის განვითარება, ბუნებრივი რესურსების მდგრადი მართვა, სოფლის ცხოვრებაში მოწყვლადი ჯგუფების, ქალებისა და ახალგაზრდების მონაწილეობის გაზრდა... ამ ეტაპზე, ლაგ-ს საგრანტო კონკურსი აქვს გამოცხადებული, რომელიც სტრატეგიაში გაწერილი პრიორიტეტული საკითხების მიხედვით შექმნილ პროექტებს დააფინანსებს.  LAG-ის ახალგაზრდული ფრთის ინიციატივით პანდემიის პერიოდში, ხანდაზმულების, შშმ პირების, სოციალურად შეჭირვებულებისთვის რამდენიმე საქველმოქმედო აქციაც ჩატარდა. პირველ შემთხვევაში, 320 ოჯახს გადაეცა სასურსათო კალათა. მეორე კამპანია: „აჩუქე ახალი წელი, ჩაუ-lag-ე საჩუქრები“ საახალწლოდ განხორციელდა და 35-მდე ბენეფიციარს აუსრულდა სურვილები.  ელენე რეგიონის ახალგაზრდებს ცოდნის, საჭირო უნარების ათვისებაში ეხმარება, ცდილობს გააქტიუროს ისინი, რომ მომავალში თავად იყვნენ სასიკეთო ცვლილებების ინიციატორები - „რადგანაც მუნიციპალური ბიუჯეტი მწირია, ადგილობრივ ახალგაზრდებს დავაარსებინე ორგანიზაცია „ახალგაზრდები მთისთვის“, რომ მეტი ფინანსური რესურსი მოეპოვებინათ და ახალი შესაძლებლობები გაეჩინათ სხვებისთვის. განსაკუთრებულად მახსენდება ახალგაზრდული კლუბის „ბეთქილი“ ფუნქციონირების აღდგენის პროექტი. მას შემდეგ 5 წელი გავიდა და „ბეთქილი“ დღემდე არის ახალგაზრდების თავშეყრის ადგილი (სეზონურად). კლუბში მოსულებს შეუძლიათ თავისუფალი დრო საინტერესოდ გაატარონ“.  ელენე ექსესის პროექტის ფარგლებში, 13-17 წლის მოზარდებს ინგლისურ ენასაც ასწავლის: „გარდატეხის ასაკის მოზარდებთან ურთიერთობა ძალიან საინტერესოა, უყურებ როგორ იზრდებიან და ყალიბდებიან და მერე გიხარია რომ „ის“ შენი მოსწავლეა და გული სიამაყით გევსება. სანამ მათ შევხვდები, ცალკე მე ვემზადები და ვმეცადინეობ, უწყვეტი სწავლა და განვითარება ყველასთვის აუცილებელია“. ელენე ახალგაზრდა სტარტაპერიცაა - დამოუკიდებლად შეიძინა მიწის ნაკვეთი კაშხიანში, საქმიანობის განვითარების მიზნით, მიწა იპოთეკური სესხით დატვირთა და მოაწყო ეკო-მეგობრული სივრცე „მესტიის ხის ქოხები“. ცოტა ხნის წინ ელენე საკმაოდ რთული გამოწვევის წინაშე დადგა: მაღალი ძაბვის ელექტროენერგიის მოვარდნის გამო, ორიდან ერთი კოტეჯი მთლიანად დაიწვა. ხანძრიდან მეორე დღეს, ელენეს მხარდასაჭერად მისმა მეგობრებმა, მოსწავლეებმა, მესტიის ახალგაზრდებმა მყისიერად დაიწყეს კამპანია „ახალგაზრდები ელენეს მხარდასაჭრად“. ამ ადამიანებმა მას სტიმული მისცეს, რომ ახალი ენერგიით დაიწყოს სასტუმროს განახლება. „ყველანი ვიბრძით. ხშირად შეიძლება დავეცეთ, მაგრამ არ უნდა გავჩერდეთ, გამოსავალი ყოველთვის მოიძებნება. ჩვენი გასავლელი გზა ჩვენვე უნდა გავიაროთ. ყველას შეგვიძლია ქვეყნის განვითარებაში მონაწილეობა, ვალდებულებიც ვართ“.  ავტორი: თეკლე ქაროსანიძე

„სრული სამზარეულო“ – ასე ჰქვია ცნობილი ქართველი კულინარის ბარბარე ჯორჯაძის წიგნს, რომელიც 1874 წელს, ავტორმა პირველად გამოაქვეყნა. მარტივი ენით დაწერილი ქართული, ევროპული რეცეპტები მაშინაც და ახლაც ისეთი პოპულარულია, რომ წიგნი უამრავჯერ გამოიცა.  კნეინა ბარბარემ წიგნში თავი მოუყარა ყველა იმ რეცეპტს, რომლითაც თავად ამზადებდა კერძებს თუ ტკბილეულს. ბოლო გამოცემაში 800–მდე რეცეპტია თავმოყრილი და ასევე უამრავი რჩევა. მან პრაქტიკულად შეცვალა ბევრი ოჯახის კულინარიული გამოცდილება, გემოვნება და მენიუ. და არამარტო ამით...  ცნობილი კულინარი ბარბარე ჯორჯაძე ცნობილი პუბლიცისტი, პოეტი, დრამატურგი და ქალთა უფლებების დამცველი იყო – წერდა განათლების, თანასწორობის, ქალთა თვითგამოხატვისა და მათი საჯარო სივრცეში ყოფნის აუცილებლობაზე.  ისტორიამ მას ერთ–ერთი პირველი ქართველი ფემინისტი ქალის სახელი მიანიჭა, ხოლო მისი წერილი „ორიოდე სიტყვა ყმაწვილ კაცების საყურადღებოდ“ მიიჩნევა ქართული ფემინიზმის მანიფესტად.  წერილი.... 

100 წლის წინათ, მსოფლიოში პირველი მუსლიმი დეპუტატი ქალი საქართველოში აირჩიეს. 1918 წლის ქართული პრესა სიამაყით წერდა, რომ თბილისი მაზრის ერობის ხმოსანთა შორის ყარაჯალას ოლქიდან წარმოდგენილი იქნება მუსლიმი ქალი ფარი–ხანუმ სოფიევა. საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკის გამოცხადების შემდგომ, ქვეყნის ტერიტორიის ძირითად მაზრებში საერობო არჩევნები ჩატარდა. მათ შორის თბილსის მაზრაში, ყარაჯალას ოლქში სოფიევამ გაიმარჯვა და ამ მაზრიდან მეხუთე ხმოსანი გახდა.  სხვადასხვა წყაროს მიხედვით, ფარი–ხანუმ სოფიევა პოლიტიკურ მოღვაწეობასთან ერთად, საქველმოქმედო საქმიანობასაც ეწეოდა და ბევრი სამეურნეო წამოწყებაც ჰქონია

საქართველო ერთ–ერთი პირველი ქვეყანა იყო ევროპაში, რომელმაც მე–20 საუკუნის დასაწყისში ქალებს, კონსტიტუციური ჩანაწერით (1918–1921 წწ) პასიური და აქტიური საარჩევნო უფლება მიანიჭა. 1919 წლის დამფუძნებელი კრების არჩევნებზე პოლიტიკურ პარტიათა მიერ წარმოდგენილ საარჩევნო სიებში კანდიდატად დაახლოებით ოცამდე ქალი დარეგისტრირდა, ხოლო, პირველი დემოკრატიული რესპუბლიკის საკანონმდებლო ორგანოს – დამფუძნებელ კრების – წევრი 5 დეპუტატი ქალი გახდა: ელისაბედ ნაკაშიძე-ბოლქვაძე, ანა სოლოღაშვილი, ელეონორა ტერფარსეგოვა, ქრისტინე შარაშიძე, მინადორა ორჯონიკიძე-ტოროშელიძე. ფოტო:on.ge

საერთო სამოქალაქო მოძრაობა - მრავალეროვანი საქართველო ერთ–ერთი პირველი არასამთავრობო ორგანიზაციაა, რომელიც ეთნიკური უმცირესობების 19 სათვისტომოსა და 56 არასამთავრობო ორგანიზაციის წარმომადგენლებს აერთიანებს.  ორგანიზაცია აქტიურად მუშაობს განათლების, არჩევნების, ადვოკატირების მიმართულებით.  ნახეთ ვიდეო და გაიგეთ მეტი ორგანიზაციის საქმიანობის შესახებ...

„ჯერ კიდევ მანამ, სანამ სიტყვა ფემინიზმს გავიგებდი და კიდევ უფრო ადრე, სანამ თანასწორობის იდეაზე დავფიქრდებოდი, ყველაზე მგრძნობიარე რამ, რაც მახსოვს და რაც ყოველთვის გულს ყველაზე მეტად მტკენდა, უსამართლობა იყო. თანდათან ბევრი კრიტიკული კითხვა გამიჩდა, რომელზეც პასუხის ხმამაღლა გაცემას ცოდნის გარდა, სიმართლისთვის თვალის გასწორება და გამბედაობა სჭირდებოდა. გავიდა დრო და დღესაც, ჩემთვის ყველაზე მთავარი რამ, რისთვისაც რადიკალურ და უკომპრომისო ბრძოლას ნამდვილად აზრი აქვს, ისევ სამართლიანობაა, ბრძოლა სისტემური ჩაგვრის, დისკრიმინაციის, კონტროლის და დამორჩილების წინააღმდეგ. ფემინიზმი ჩემთვის უპირველესად ქალების ბრძოლაა სამართლიანობისთვის“, - ეს ნანა ფანცულაიაა, ორგანიზაციის „ქალთა ფონდი საქართველოში“ აღმასრულებელი დირექტორი.  მესამე სექტორში 90-იან წლებში მოხვდა, როცა როცა ქუჩაში მცხოვრები და მომუშვე ბავშვების პრობლემებით დაინტერესდა. როგორც თავად ამბობს, მაშინ მიხვდა, რამდენად მნიშვნელოვანია საზოგადოების მაღალი სამოქალაქო შეგნება, რომ ბევრი ხილული თუ უხილავი უთანასწორობის შესახებ ხმა აიმაღლო და გააგონო მათ, ვის ხელშიც არის ძალაუფლება. მოგვიანებით, მეგობრებთან ერთად დააფუძნა საზოგადოებრივი ორგანიზაცია, რომელიც ადგილობრივი ფილანთროპიის განვითარებაზე იყო ფოკუსირებული, 2005 წელს კი - „ქალთა ფონდი საქართველოში“, რომლის შექმნის მთავარი მიზეზი გენდერებს შორის ფინანსური რესურსის არასამართლიანი განაწილება იყო. ამიტომაც, ფონდი ცდილობს, ეს რესურსი უშუალოდ ქალებისა და გოგონების ხელში იყოს, მათ ინიციატივებს მოხმარდეს.  „ქალთა უფლებების დარღვევა საქართველოში ძალიან ბევრ და კომპლექსურ პრობლემასთანაა დაკავშირებული“, - ყვება ნანა ფანცულაია, - „იქნება ეს არასაკმარისი სამართლებრივი რეგულაციები, კულტურული ნორმები და მჩაგვრელი პრაქტიკები, სტერეოტიპული აზროვნება, თუ საზოგადოების ცნობიერების ჯერ კიდევ დაბალი დონე. ეს ყველაფერი, ერთობლიობაში, ხელს უშლის გენდერული, სოციალური, ეკონომიკური, თუ გარემოსდაცვითი სამართლიანობის განხორციელებას. საქართველოში კვლავ დიდი პრობლემა გვაქვს ქალთა სექსუალობის კონტროლის, სექსუალური და რეპროდუქციული უფლებების, ძალადობის სხვადასხვა ფორმის, მათ შორის მისი უკიდურესი ფორმის, ფემიციდის თვალსაზრისით, ასევე რთული სიტუაციაა შრომის ბაზარზე ქალების შრომითი უფლებების განხორციელებაში, გადაწყვეტილების მიღებაში ქალების სრულფასოვან მონაწილეობაში, ქალი უფლებადამცველების უსაფრთხოებისა და დაცულობის მხრივაც“.  დღეისთვის, ფონდს გაცემული აქვს 800-მდე გრანტი, სხვადასხვა თემატური საგრანტო პროგრამით მხარს უჭერს ქალთა, როგორც ფორმალურ, ისე არაფორმალურ ჯგუფებს, მოძრაობათაშორის თანამშრომლობას, ფემინისტ, ქვიარ და მწვანე აქტივისტებს. ამ გრანტების მიმღებებს ბევრი წარმატება აქვთ ქალთა საკითხების ადვოკატირებაში (ეროვნულ და ადგილობრივ დონეზე), საზოგადოების დამოკიდებულების შეცვლაში ფემინიზმისა და ქალთა უფლებების თვალსაზრისით, გაერომოსდაცვითი და გენდერული სამართლიანობის კონცეფციის განვითარებაში, ლბთ ქალების პრობლემებზე საზოგადოებრივი აზრის შეცვლის მიმართულებით და ა.შ.  2013 წელს, ქალთა უფლებებისა და ფემინისტი აქტივისტების ბრძოლის დასაფასებლად და მათ დასაცავად, ფონდმა დააარსა კატო მიქელაძის სახელობის პრემია, რომლითაც, უკვე რვა წელია, ქალი უფლებადამცველების საერთაშორის დღეს, 29 ნოემბერს, ფემინისტ აქტივისტებს. ახლა „ქალთა ფონდი საქართველოში“ სოფელ ალავერდში ფემინისტურ რეზიდენციას აშენებს. ორგანიზაციისთვის ამ სივრცის არსებობა პოლიტიკური აქტია. „ეს იქნება თავისუფალი, უსაფრთხო, მწვანე, ეკომეგობრული სივრცე, რომელიც მოემსახურება ქალთა უფლებების, ქვიარ და მწვანე აქტივისტებს, ადგილი, სადაც ისინი შეძლებენ გაიღრმაონ ცოდნა, ითანამშრომლონ, იზრუნონ ერთმანეთზე, გაძლიერდნენ და განვითარდნენ“, - ამბობს ნანა ფანცულაია. ავტორი: მაკა ჯაიანი

საქართველოში COVID-19-ით გამოწვეული სიტუაციის სწრაფი გენდერული კვლევის მეორე ანგარიში სულ ახლახანს – 9 მარტს გამოქვეყნდა (კვლევა ჩატარდა 2020 წლის შემოდგომაზე) .  გაეროს სამი სააგენტოს – გაეროს განვითარების პროგრამის, მოსახლეობის ფონდისა და ქალთა ორგანიზაციის – ინიციატივით ჩატარებული კვლევით ირკვევვა, რომ გენდერული უთანასწორობა პანდემიამ კიდევ უფრო გააღრმავა. „მიუხედავად იმისა, რომ კაცებიც და ქალებიც საოჯახო საქმიანობასა და ბავშვების მოვლას ჩვეულებრივზე მეტ დროს უთმობდნენ, ძირითადი ტვირთი მაინც ქალებზე მოდიოდა. გამოკითხული ქალების 2/3 სრულად იყო პასუხისმგებელი საოჯახო საქმიანობებზე. ამგვარმა არათანაბარმა განაწილებამ განაპირობა, რომ ბავშვებიანი ქალების უმრავლესობისთვის დატვირთვა კრიტიკულად გაიზარდა, განსაკუთრებით კი სასწავლო პროცესის ონლაინრეჟიმში გადასვლის შემდეგ“, ნათქვამია კვლევაში.  გამოკითხული ქალების 23%, ხოლო კაცების 17%–ი ამბობს რომ უგრძვნია ან სმენია პანდემიის დროს ოჯახში ძალადობის მაჩვენებლების გაზრდის შესახებ.  კვლევა, 2021  კვლევა, 2020 წყარო: გაეროს ქალთა ფონდი

სალომე გარდავამ დაბრკოლებების გადალახვით ახალი შესაძლებლობები შექმნა. ყველაფერი კი მისი უმცროსი შვილის დიაგნოზით დაიწყო. ილიას მეოთხე ხარისხის ნეიროსენსორული სმენადაქვეითება დაუდგინდა. სალომესთვის, როგორც დედისთვის, ეს სერიოზული გამოწვევა იყო - რეგიონში სპეციალური საჭიროების მქონე ბავშვებისთვის (კერძოდ, სმენის სირთულის მქონე/სმენადაქვეითებული) აუცილებელი სერვისები არ არსებობდა, არც ცნობიერების დონე იყო მაღალი. თითქოს დედები შეგუებულნი იყვნენ თავიანთ მდგომარეობას და ცვლილებების იმედი არ ჰქონდათ.  „2018 წელს ჩემს შვილს, ილიას, კოხლიარული იმპლანტაცია ჩაუტარდა, რომლის შემდეგაც ბავშვის განვითარებისთვის ძალიან დიდი მნიშვნელობა ენიჭება ოპერაციის შემდგომი რეაბილიტაციის კურსს. აღმოვაჩინე, რომ რეგიონში მსგავსი სერვისი არ არსებობდა და მოგვიწია, თბილისის ორგანიზაციაში გაგვევლო კურსი. მშობლებისთვის ეს დიდი პრობლემა იყო. ბავშვები რჩებოდნენ მომსახურების გარეშე და ამიტომ გადავწყვიტეთ, რეგიონში ორგანიზაციის დაარსებით დადებითი ცვლილებები გამოგვეწვია“.  ასოციაცია „ილი“ 2019 წელს, სამეგრელოში დაარსდა. მისი მიზანია სპეციალური საჭიროების მქონე ბავშვთა უფლებების დაცვა, პიროვნული განვითარების და საზოგადოებაში ინტეგრაციის ხელშეწყობა. ორგანიზაციას 40-მდე ბენეფიციარი ჰყავს. „ილი“ აქტიურად თანამშრომლობს ადგილობრივ თვითმმართველობასთან და ამის წარმატებული მაგალითია სმენადაქვეითებული ბავშვების საჭიროებების კვლევის დოკუმენტის საფუძველზე, თვითმმართველობის მიერ კოხლიარული იმპლანტის გარე სასმენი პროცესორების დაფინანსების გადაწყვეტილება. „2020 წლიდან ყოველი წლის ბიუჯეტში გამოიყო 45000 ლარი, რომლითაც წელიწადში 3 ბენეფიციარი ფინანსდება. ეს არის ჩვენი ძალიან დიდი მიღწევა რეგიონში“. სალომე ამბობს, რომ თავდაპირველად მშობლები ნაკლებად მონაწილეობდნენ პროექტებში, გადაწყვეტილებების მიღების პროცესში, ადგილობრივ თვითმმართველობასთან თანამშრომლობაში. „2 წლის წინ მახსოვს, როდესაც ვიდეოსიუჟეტის გადაღებისთვის ვთხოვე, მოეყვანათ ბავშვები, მხოლოდ ერთმა მშობელმა მოიყვანა. ბოლო გადაღებაზე კი 4 ბავშვი მოვიდა. ვხედავ, იცვლება დამოკიდებულება მშობლების მხრიდან და მინდა, ისინი უფრო გავააქტიურო“. ასოციაცია „ილის“ დროებით სარგებლობაში გადაეცა ოთახი სარეაბილიტაციო ცენტრისთვის, რომელიც შემოწირულობებით გარემონტდა, თუმცა საჭირო აღჭურვილობა, ავეჯი ამ ეტაპზე არ აქვთ და სურდო-ლოგოპედიც არ ჰყავთ. „ჩვენი ერთ-ერთი მიზანია კოხლიარული იმპლანტაციის შემდგომი სარეაბილიტაციო კურსი სამეგრელოს რეგიონშიც იყოს ხელმისაწვდომი და ამისთვის ძალისხმევას არ დავიშურებთ“. ავტორი: თეკლე ქაროსანიძე