თაობები თაობებს მითებს გადასცემენ რუსეთ-საქართველოს მეგობრობის შესახებ  ნუ ენდობი დაუზუსტებელ ინფორმაციას, გაეცანი ისტორიას  1801 ანექსია. 1804  მთიულეთის აჯანყების ჩახშობა. 1811 საქართველოს ეკლესიის ავტოკეფალიის გაუქმება. 1812,19,41,56 საქართველოს სხვადასხვა კუთხეში აჯანყებების ჩახშობა. 1921 დამოუკიდებელი საქართველოს რესპუბლიკის ანექსია. 1924 აჯანყების ჩახშობა. 1937–38 რეპრესიები. 1956 9 მარტის ტრაგედია. 1978 ქართული ენის, როგორ სახელმწიფო ენის გაუქმების მცდელობა. 1989 9 აპრილის ტრაგედია. 1989 საომარი მოქმედებები სამაჩაბლოში. 1992–1993 აფხაზეთის ომი. 2008 რუსეთ საქართველოს ომი. 2008–დან დღემდე მცოცავი ოკუპაცია, ადამიანების გატაცება!!! საქართველოს ტერიტორიების 20% ოკუპირებულია რუსეთის მიერ!!!

საკუთარ ოჯახში დაბრუნების არაერთი მცდელობით დაღლილმა ბავშვებმა, რომლებიც სიღარიბის გამო სასამართლომ მშობლებს დააცილა, დახმარებისთვის არასამთავრობო ორგანიზაციას პარტნიორობა ადამიანის უფლებებისთვის (PHR) მიმართეს. სასამართლოს გადაწყვეტილებით გამოწერილ შემაკავებელ ორდერში მიზეზი არა ძალადობა, არამედ სიღარიბე ეწერა. ამ ამაღელვებელი ამბით შეძრწუნებული ორგანიზაციის წარმომადგენლების თქმით, მანამდე სასამართლოში მსგავსი საქმე არ იყო განხილული და შედეგის წინასწარ განსაზღვრა ძნელი იყო. „კანონებისა და ყოველდღიური მოვლენების მიღმა უნდა დავინახოთ ბავშვების განცდები და შევეცადოთ სიფრთხილით მოვეკიდოთ“, ამბობს ანა არგანაშვილი, რომელიც არასამთავრობო ორგანიზაციას – „პარტნიორობა ადამიანის უფლებებისთვის“ – ხელმძღვანელობს. ორგანიზაციაში ბავშვების მიერ მათდამი გამოცხადებულ ნდობას დიდ პატივად მიიჩნევენ. ისინი დაპირდნენ, რომ ყველაფერს გააკეთებდნენ, რათა ბავშვები საკუთარ ოჯახში დაბრუნებულიყვნენ. ამისთვის, მათ ერთად, დიდი გზა გაიარეს. ადვოკატების დიდი შრომის შედეგად ბავშვებმა გაიაზრეს თუ რისთვის არსებობს სასამართლო, მართლმსაჯულება და რა მნიშვნელობა აქვს საკუთარი აზრის წარდგენას და დაცვას სასამართლოსთვის. საბედნიეროდ, ბავშვების საკუთარ ოჯახში დაბრუნების თავდაუზოგავი მცდელობა მათ სასიკეთოთ დასრულდა. სასამართლომ დაინახა თუ რამხელა ტკივილი მიიღეს ბავშვებმა ოჯახთან დაშორების შედეგად. ცხადი გახდა, რომ მართლმსაჯულების ორგანომ ვერ გაიაზრა და ვერ აარიდა ბავშვებს განსაცდელი. გამარჯვებული საქმე არის სახელმწიფოსთვის და საზოგადოებისთვის მაგალითი, რომ ამ გზით მშობლისა და ბავშვის დაცილების პრაქტიკა გადასააზრებელი და შესაცვლელია.

საქართველოს 1921 წლის და დღეს, 2021 წელს მოქმედი კონსტიტუციის თანახმად, ყველა ადამიანი თანასწორია განურჩევლად პიროვნული მახასიათებლებისა. 1921 წელი მუხლი 16 მოქალაქენი კანონის წინაშე ყველა თანასწორნი არიან მუხლი 17 წოდებრივი განსხვავება არ არსებობს 2021 წელი მუხლი 11 ყველა ადამიანი სამართლის წინაშე თანასწორია. აკრძალულია დისკრიმინაცია რასის, კანის ფერის, სქესის, წარმოშობის, ეთნიკური კუთვნილების, ენის, რელიგიის, პოლიტიკური ან სხვა შეხედულებების სოციალური კუთვნილების, ქონებრივი ან წოდებრივი მდგომარეობის, საცხოვრებელი ადგილის ან სხვა ნიშნის მიხედვით დისკრიმინაცია კანონით ისჯება.

სოფელ ქვემო მაჩხაანის მოსახლეობის 150 წლის წინანდელი სათემო მუშაობისა და თვითორგანიზების უნიკალური მაგალითია თეატრი, რომლის ასაშენებლად სოფლის თითოეული მკვიდრი 9 წლის განმავლობაში ფულს აგროვებდა. მათ ეს შეძლეს, 1899 წლის 25 ივლისს ქვემო მაჩხაანის თეატრი გაიხსნა სპექტაკლით „ხანუმა“. შენობის არქიტექტორი უცნობია. აგურით ნაშენი 2 სართულიანი შენობა კარგად ერწყმის სოფლის ურბანულ გარემოს და ამავე დროს მისი შიდა არქიტექტურული კონცეფცია იმდროინდელი ევროპული თეატრების მსგავსია – შენობა ითვალისწინებს სამკითხველო სივრცეს და სხვადასხვა დისკუსიებისა თუ საგანმანათლებლო ღონისძიებების გამართვის შესაძლებლობას. ქვემო მაჩხაანის თითოეული მცხოვრები ჩართული იყო სოფლისთვის საჭირო სხვადასხვა ინიციატივის განხორციელებაში – სახავდნენ პრიორიტეტებს სოფლის ეკონომიკური, კულტურულ-საგანმანათლებლო თუ სხვა მიმართულებით და შემდეგ, სხვადასხვა ხერხებით მოიძიებდნენ სახსრებს. მათი თვითორგანიზების და ინიციატივების შედეგი ასეთია: სკოლა, სამკითხველო, თეატრი, სახალხო სახელოსნო დეპო–ბანკი, აფთიაქი და ა.შ. ქვემო მაჩხაანის მსგავსად, საქართველოს ოკუპაციამდე, თემის თვითორგანიზების უამრავი საინტერესო ისტორია სათემო განვითარების ცენტრმა (CDC) და თბილისის თანამედროვე ხელოვნების ცენტრმა (CCA), ფონდის – „ღია საზოგადოება – საქართველო“ მხარდაჭერით, მოიძიეს და წიგნად გამოსცეს. 1921 წლის ოკუპაციამ ყველანაირი მოტივაცია და ინიციატივა ისევე ჩააქრო მაჩხაანშიც, როგორც საქართველოს სხვა სოფლებსა თუ რეგიონებში. მას შემდეგ, იშვიათად თუ გაისმებოდა ხოლმე სოფელში ინიციატივები. დღეს კი, გამოჩნდნენ სიახლესა და კულტურას მოწყურებული ახალგაზრდები. ამის ერთ–ერთი მაგალითია კამპანია, რომელიც ქვემო მაჩხაანის თეატრის მეორე სიცოცხლის შანსია. ისინი იწვევენ სხვადასხვა ქალაქების თეატრებს, ქვემო მაჩხაანში სპექტაკლების გასამართად. #გაიზიარეპასუხისმგებლობა რადგან #ესქვეყანაშენია

შახნაზ ასკეროვა მარნეულის მუნიციპალიტეტის სოფელ კასუმლოს მკვიდრია. შახნაზის ინიციატივით, მან და მისმა თანატოლებმა მუნიციპალიტეტის მოსახლეობას კორონა ვირუსთან დაკავშირებით არსებული საზოგადოებრივი ინფორმაცია ქართულ და აზერბაიჯანულ ენებზე გააცნეს. „გვინდა, ჩვენს სოფელში მცხოვრებმა ყველა ახალგაზრდამ იცოდეს, როგორ დაიცვას თავი და თავიანთი ოჯახის წევრები ვირუსისგან“, - ამბობს შახნაზი, -„ბევრს ჯერ კიდევ არ სჯერა, რომ, შეიძლება, ინფიცირებული გახდეს“. შახნაზ ასკეროვა USAID-ის სამოქალაქო განათლების პროგრამის წარმატებული აქტივისტია. ორგანიზაციის ვებგვერდი არაერთ ამბავს მოგვითხრობს მისი და სამოქალაქო კლუბების სხვა წევრების შესახებ, რომლებიც აქტიური მოქალაქეები USAID-ის პროგრამის, „მომავლის თაობის“ დახმარებით გახდნენ. პროგრამა, რომელიც საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების სამინისტროსთან, სამოქალაქო საზოგადოებისა და განათლების პროფესიონალებთან თანამშრომლობს, ხელს უწყობს საქართველოს ახალგაზრდების გაძლიერებას, სამოქალაქო განათლების წახალისებას სკოლებში, განსაკუთრებით - რეგიონებში; თემისთვის საჭირო აქტივობების განსახორციელებლად, პროგრამა სამოქალაქო კლუბის წევრებზე მცირე გრანტებსაც გასცემს. მაგალითად, ხაშურის მუნიციპალიტეტის სოფელ ოსიაურში შექმნილი სასკოლო სამოქალაქო კლუბის წევრემა თემის საჭიროებები შეისწავლეს, პრობლემებიდან, სკოლასა და სოფელში არსებული გარემოს გაუმჯობესება გამოყვეს და შესაბამისი ადვოკატირების პროცესი დაიწყეს. შეხვდნენ ადგილობრივი ხელისუფლების წარმოადგენლებს, გააცნეს ეკოლოგიურ საკითებთან დაკავშორებით ჩატარებული გამოკითხვის შედეგები და ერთად იმსჯელეს იმის შესახებ თუ რისი გაკეთება იყო საჭირო არსებული ვითარების მოსაგვარებლად. შედეგად, ადგილობრივმა ხელისუფლებამ სოფელში ნაგვის ურნები დადგა, სკოლას კი 90 მარადმწვანე ხის ნერგი გადასცა ეზოსა და მიმდბარე ტერიტორიის კეთილმოსაწყობად. ”სამოქალაქო პროექტების განხორციელების პროცესში, ჩვენ გავხდით აქტიური მოქალაქეები, გავიაზრეთ, რომ სწორედ თითოეული ჩვენგანის პასუხისმგებლობაა ამ ქვეყნის მომავალი და ეს მომავალი სწორედ ჩვენ უნდა შევცვალოთ უკეთესობისკენ; გავაცნობიერეთ, თუ რამდენად მნიშვნელოვანია ჩვენი წვლილი საზოგადოებრივ ცხოვრებაში,“ - ამბობს ოსიაურის სასკოლო კლუბის წევრი, თამთა გამრეკელი, რომელიც აღნიშნავს, რომ პროექტში, „მომავლის თაობა“, ჩართვამდე ბოლომდე არ ჰქონდა გაცნობიერებული ისეთი ტერმინების მნიშვნელობა როგორიცაა: „აქტიური მოქალაქეობა“, „სამოქალაქო აქტივიზმი“, „ადვოკატირება“. კიდევ ერთი საინტერესო მაგალითია ჭიათურის მუნიციპალიტეტის სოფელ ქვაციხის საჯარო სკოლის სამოქალაქო კლუბი, რომლის წევრებმაც, მნიშვნელოვანი სოციალური საკითხების შესახებ, საზოგადოების ცნობიერების ამაღლება ვიდეოების, ამბებისა და ონლაინ ტრენინგების საშუალებით გადაწყვიტეს. ახალგაზრდებმა სოციალურ ქსელში შესაბამისი გვერდი - „სამოქალაქო მედია“ შექმნეს და თანატოლებს ღია საუბრებში მონაწილეობის, მუნიციპალიტეტთან, ქვეყნის სხვა რეგიონებთან დაკავშირების შესაძლებლობა მისცეს. კლუბი მუშაობს საჯარო სივრცეების დასუფთავებისა და ჯანსაღი ცხოვრების წესის ხელშეწყობის კუთხით, თუმცა, კორონა ვირუსის პირობებში, მან ახალი ფუნქციაც შეიძინა. პანდემიის ხანაში, ქვაციხელმა აქტივისტებმა სოფლის მოსახლეობისთვის კოვიდის თაობაზე სწორი ინფორმაციის მიწოდება გადაწყვიტეს. სამოქალაქო კლუბის წევრი ილია ყიფშიძე ჯანდაცვის საკითებში გაეროს გენერალური მდივნის მრჩეველს, ექიმ გიორგი ფხაკაძეს დაუკავშირდა, ონლაინ საინფორმაციო შეხვედრაში მონაწილეობა სთხოვა და თანხმობაც მიიღო. დაგეგმილი 40 წუთის ნაცვლად, ჩართვა ორი საათის განმავლობაში გაგრძელდა. კორონა ვირუსის პანდემიის, მისი პრევენციისა და მკურნალობის არსებული პრაქტიკის, ვაქცინის შესახებ მოსწავლეების, მასწავლებლებისა და მშობლების მიერ დასმულ შეკითხვებს გიორგი ფხაკაძე სიამოვნებით პასუხობდა. შეხვედრის შესახებ ილია ამბობს, რომ  „კორონა ვირუსის პანდემიის შესახებ მრავალი ინფორმაცია ვრცელდება, შესაბამისად ჩნდება მეტი კითხვაც. სამოქალაქო კლუბის წევრებს გვსურდა, მსმენელისთვის ისეთი ფორმატის შეთავაზება, სადაც პირდაპირ შეძლებდნენ კითხვის დასმას და ამომწურავი პასუხის მიღებას. გარდა იმისა რომ ბატონი გიორგი მართლაც არაჩვეულებრივი პროფესიონალია, ის ყოველთვის ინტერესით ეკიდება ახალგაზრდების მიერ ინიცირებულ აქტიობებს”. წარმატებული ჩართვის შემდეგ, კლუბის წევრებმა ქვაციხის მოსახლეობისთვის სხვა ონლაინ შეხვედრებიც გამართეს. ეს მხოლოდ რამდენიმე მაგალითია იმ აქტიურობისა, რომელსაც ქართველი მოსწავლეები USAID-ის დახმარებით აღწევენ. სამოქალაქო განათლების პროგრამა „მომავლის თაობა“ საქართველოს საშუალო სკოლების 60%-ში განხორციელდა. ეს ნიშნავს იმას, რომ ჩვენს ქვეყანას თითზე ჩამოსათვლელი აღარ ჰყავს ახალგაზრდები, რომლებიც სამოქალაქო განვითარებას, ქვეყნის წინსვლისთვის ზრუნვას დემოკრატიული პრინციპებით შეუდგებიან. ავტორი: მაკა ჯაიანი

„ცოდნის კაფე“ კახეთში დაარსებული სოციალური საწარმოა და ამავე დროს, რეგიონის ერთადერთი მრავალფუნქციური საგანმანათლებლო დაწესებულება. საწარმო აერთიანებს თანამედროვე ბიბლიოთეკას, სივრცეს არაფორმალური განათლებისთვის, კაფეს და წიგნების მაღაზიას, გაყიდვებიდან შემოსულ თანხას კი „ცოდნის ფონდის“ შექმნისთვის იყენებს. უკვე სამი წელიწადია „ცოდნის კაფეს“ ასაშენებელი კამპანია მიმდინარეობს, თუმცა პანდემიის გამო შარშან აქტივობები სრულად შეჩერდა, წელს კი ახალი იდეებითა და განახლებული ძალებით დაიწყო „ცოდნის კაფეს“ მშენებლობისთვის თანხების მოძიება.  2021 წელს, „ცოდნის კაფეს“ გუნდმა, საქართველოს მასშტაბით წამოიწყო პროგრამა „ბუთქემფი“. თავისი არსით, ბუთქემფი ინტენსიური ტრენინგ კურსებით კონკრეტული საგნის, თემის შესახებ უნარების განვითარებას, გაუმჯობესებას და პრაქტიკული გამოცდილების შეძენას გულისხმობს. „ცოდნის კაფეს“ პროგრამა კი იმ თინეიჯერებისთვის შეიქმნა, რომლებსაც ბიზნესი, მარკეტინგი, ადამიანის უფლებები აინტერესებდათ. მთავარი მოტივაცია კი კახეთში საგანამანათლებლო სივრცის „ცოდნის კაფეს“ მშენებლობაში წვლილის შეტანა იყო.  „ველოდით, რომ ბუთქემფის ფარგლებში, მაქსიმუმ 30-მდე სკოლა დარეგისტრირდებოდა, 10-ს შევარჩევდით და ეყოლებოდა 3 გამარჯვებული, თუმცა წარმოუდგენელი რამ მოხდა, აღმოვაჩინეთ, რომ 30 კი არა, 128 სკოლა იყო დარეგისტრირებული თითქმის ყველა რეგიონიდან“, ამბობს „ცოდნის კაფეს“ თანადამფუძნებელი ქეთი მოლაშვილი.  პირველ ეტაპზე, გუნდებმა ინტენსიური ონლაინ სემინარები გაიარეს და ამასთან, ჩაუტარდათ ლექცია თემაზე: „სამოქალაქო და სათემო სოლიდარობის მაგალითები“. მეორე ეტაპის პირველ ტურში კი წარმოადგინეს ბიზნეს გეგმა სტარტაპებისთვის და მიზნის მისაღწევად გადაეცათ საწყისი თანხა, 100 ლარის ოდენობით, რომელიც სულ მცირე, უნდა გაესამმაგებინათ. ამ ეტაპზე გამარჯვებულ გუნდებს ნახევარფინალის დავალების შესასრულებლად ქართული სტარტაპების დამფუძნებლებმა უხელმძღვანელეს. გუნდები, რომლებმაც მეორე ეტაპის პირველ ტურში მინიმუმ გაასამმაგეს საწყისი თანხა, თავიანთი წევრების სახელ-გვარებს, გუნდის და სკოლის სახელს „ცოდნის კაფეს“ მაშენებლების კედელზე იხილავენ. „ოცივე მენტორი იყო ძალიან დაკავებული და ერთ-ერთი ყველაზე წარმატებული სტარტაპების მფლობელები/დამფუძნებლები მთელი ქვეყნის მასშტაბით. ისინი 1 კვირის განმავლობაში, სრულიად უსასყიდლოდ, მოხალისეობრივად, მხარს უჭერდნენ საკუთარ გუნდებს, აძლევდნენ რჩევებს, ცვლიდნენ კონტაქტებს, ცდილობდნენ საკუთარი გუნდი წარმატებული გაეხადათ იმ სტარტაპ იდეაში, რა იდეაც გუნდს ჰქონდა“, აღნიშნავს ქეთი მოლაშვილი.  სტარტაპ იდეები გულისხმობდა ბრენდირებული პირბადეების, ინდივიდუალური კალმების, ღია ბარათების, დეკორატიული ყვავილების ნერგების, ტკბილეულის, ხელთნაკეთი აქსესუარების დამზადება-გაყიდვას... 17 დღეში 20-მა გუნდმა 35 000 ლარზე მეტის შეგროვება შეძლო სტარტაპ იდეების განხორციელებითა და ქრაუდფანდინგის კამპანიის შედეგად, რაც საკმაოდ სოლიდური თანხაა.  გაიმარჯვა გუნდა „ინოვატორმა” რომელმაც 7 დღეში, 2380 ლარის მობილიზება შეძლო. ახალგაზრდებმა ისწავლეს, როგორც სტარტაპების შექმნა და მართვა, ასევე, თანხების მოძიება და ორგანიზაციებთან, ბიზნესებთან კომუნიკაცია, თანამშრომლობა. მოულოდნელი იყო ამხელა თანხის მობილიზებაც და ახალგაზრდების უშრეტი მოტივაციაც. გუნდები, რომლებიც არც „ცოდნის კაფეში“ ყოფილან და არც ქიზიყში, სრული გააზრებით და პასუხისმგებლობით აცხადებდნენ, რომ მათ სურდათ საკუთარი აგური დაედოთ რეგიონის განვითარებისთვის და მზად იყვნენ ეშრომათ იმდენი, რამდენიც შეეძლოთ“, გვიყვება ქეთი მოლაშვილი.  აღსანიშნავია, რომ 5 გუნდი კონკურსის დასრულების შემდეგაც გააგრძელებს ბუთქემფის ფარგლებში დაწყებული სტარტაპების მართვას. პროგრამამ ახალი იდეებიც გააჩინა და გუნდი „მელო“ საკუთარ სოფელში ბიბლიოთეკის დაარსებასაც გეგმავს. „ცოდნის კაფეს“ ასაშენებელი კამპანია გრძელდება, ამჟამად შენობის მწვანე კარკასისთვის გროვდება თანხა. აქამდე უკვე 53 000-მა მოქალაქემ შესწირა თანხა კამპანიას, მათ შორის ორგანიზაციებმა, ბიზნეს კომპანიებმა. „ყველას შეუძლია თავისი წილი აგური დადოს სივრცის ასაშენებლად. მშენებლობას ზაფხულში ვიწყებთ. ვიცით, რომ თანხა საკმარისი არ არის, მაგრამ ვფიქრობთ, დარჩენილის მობილიზებას მშენებლობის პარალელურად შევძლებთ. ვგეგმავთ, განვახორციელოთ TED Talks-ის მსგავსი პროგრამა ბუთქემფის გამარჯვებული 10 გუნდის მონაწილეობით, რომლებმაც ყველაზე მეტი თანხის მობილიზება შეძლეს და გაიმარჯვეს სხვადასხვა ნომინაციებში. ღონისძიება თბილისში გაიმართება და გაყიდული ბილეთებიდან შემოსული თანხა, კვლავ ცოდნის კაფეს მოხმარდება“, ამბობს ქეთი მოლაშვილი.  ცოდნის კაფე რეგიონში განათლების მიღების შესაძლებლობებს გაზრდის. რეგიონის ახალგაზრდებს ექნებათ სივრცე, სადაც მათი იდეები ხორცს შეისხამს და სურვილის შემთხვევაში, მათთვის ყველა მომსახურება ხელმისაწვდომი იქნება. აღსანიშნავია, რომ ცოდნის კაფეს აქვს 60 + კლუბი, სადაც მოსახლეობა იკრიბება, ესწრება ტრენინგებს, ურთიერთობს ერთმანეთთან, სწავლობს ასაკის შესაფერისი საინტერესო საქმეების კეთებას და იხალისებს ყოველდღიურობას. სივრცის დამფუძნებლები აღნიშნავენ, რომ ადგილი პატარაა და ყველა მსურველი ვერ ახერხებს ღონისძიებებში მონაწილეობას, ეს კი „ცოდნის კაფეს“ ასაშენებლად კიდევ ერთი სარწმუნო მიზეზია.  სივრცის ასაშენებელი კამპანიის მხარდამჭერია EWMI-ACCESS. თქვენც შეგიძლიათ მონაწილეობა მიიღოთ კამპანიაში: #ცოდნისკაფესთვის GE56BG0000000228253800  მიმღები: ცოდნის კაფე, დანიშნულება: 1 აგური ცოდნის კაფეს ავტორი: თეკლე ქაროსანიძე

გინდა შეცვალო შენი უბნის, თემის, სოფლის, ქალაქის ან ქვეყნის ცხოვრება სასიკეთოდ? იხილე ვიდეო და გაიგე მეტი ორგანიზაციის „ორბელიანი – საქართველოს“ და მისი ონლაინ პლატფორმის შესახებ, რომელიც აქტივისტებს სხვადასხვა იდეის განხორციელების საშუალებას აძლევს...

სამოქალაქო ინტეგრაციის ფონდი 2005 წლიდან მუშაობს ეთნიკური უმცირესობების უფლებების, ახალგაზრდული საკითხების, არაფორმალური განათლების, ადამიანთა ჰარმონიული თანაცხოვრების მიმართულებით სამცხე ჯავახეთსა და ქვემო ქართლში. ეთნიკური უმცირესობების საკითხებზე მომუშავე არასამთავრობო ორგანიზაციაში მიიჩნევენ, რომ მათი ბენეფიციარი საქართველოს ყველა მოქალაქეა – ერთად მუშაობა და განათლება ინტეგრაციის საუკეთესო საშუალებაა.

ანალიტიკური საზოგადოებრივი ორგანიზაცია – ეკონომიკური პოლიტიკის კვლევის ცენტრი18 წლის წინათ შეიქმნა. იგი სხვადასხვა მიმართულებით მუშაობს: ეკონომიკა; უსაფრთხოება და საგარეო პოლიტიკა; განათლება.  მისი აუდიტორია საკმაოდ ფართოა: საერთაშორისო საზოგადოების; არასამთავრობო ორგანიზაციების წარმომადგენლები; პოლიტიკოსები; ახალგაზრდები; მცირე და საშუალო ბიზნესის წარმომადგენლები.

შეძახილს „შუქი მოვიდა!“ 90-იანებგამოვლილი საქართველოსთვის განსაკუთრებული მნიშვნელობა აქვს. 2015 წლიდან, ამ სიტყვებმა სხვა დატვირთვა შეიძინა - ამ სახელწოდებით გაჩნდა პროექტი, რომლის მიზანსაც საზოგადოებისთვის ჩვენს ქვეყანაში მცხოვრები შეზღუდული შესაძლებლობების მქონე პირების გაცნობა, მათი ისტორიების მოყოლა წარმოადგენს. პროექტის ავტორები იმედოვნებენ, რომ ამ ადამიანების ცხოვრების ახლოდან დანახვით, ჩვენც მეტ კითხვაზე გვექნება პასუხი, მათ საჭიროებებსაც უკეთ გავაცნობიერებთ და ერთად შეგვეძლება ვთქვათ: „შუქი მოვიდა“ - ახლა უკეთ ვხედავთ!  დღეისთვის, პროექტის ვებგვერდზე წაიკითხავთ 176 ამბავს საქართველოს 11 რეგიონიდან, ამ ადამიანებს ესტუმრებით, თვალებში ჩახედავთ... მართლა ჩახედავთ, ზუსტად ისე, როგორც პირისპირ შეხვედრისას ჩახედავდით, რადგან ფოტოებს ამ პროექტისთვის ნათელა გრიგალაშვილი იღებს. პროექტის ავტორები ამბობენ, რომ მათ მიერ მოთხრობილი ისტორიების წარმატება, მნიშვნელოვანწილად, სწორედ ამ ფოტოების დამსახურებაა. ნათელა კი, მხოლოდ მოკლედ ამბობს, რომ ამ საქმეში დიდი სიამოვნებით ჩაერთო. ასეთია, ბევრი საუბარი არ უყვარს, სათქმელს თავისი საქმით და ფოტოებით ამბობს.  სათქმელის, პოზიციის გამომხატველად ფოტოგრაფია წლების წინ აირჩია. იქამდე, სამხატვრო სასწავლებელში სწავლობდა, თეატრში მხატვარ-დეკორატორად მუშაობდა. ფოტოგრაფად მუშაობა გაზეთ „დვრიტაში“ დაიწყო, შემდეგ სხვა ჟურნალ-გაზეთებშიც იმუშავა. ახლა დამოუკიდებელი ფოტოგრაფია, პროექტები, რომლის ფარგლებშიც იღებს სოციალურ თემატიკას ეხება - რელიგიურ და ეთნიკურ უმცირესობებს, ქალებს, ადამიანების ყოფას და ყოველთვის რეგიონებისთვის კეთდება. ქართული სოფელი და მისი ცხოვრება არის ადგილი, სადაც ნათელა გრიგალაშვილის მუზები ცხოვრობენ.  თავის ცოდნას და გამოცდილებას ახლა ნათელა რამდენიმე უნივერსიტეტის სტუდენტებს გადასცემს, მისი მონაწილეობით არაერთი გამოფენა გამართულა, რამდენიმე პერსონალური გამოფენაც მოაწყო. რასაც უნდა აკეთებდეს, ყოველთვის ნახულობს დროს სოფლის გზას დაადგეს და გადაიღოს. ამბობს, რომ იდეების განხორციელებაში სხვადასხვა ფონდისა და ორგანიზაციის მხარდაჭერაც ეხმარება. ესენი არიან: „ღია საზოგადოების ფონდი“, ფონდი „ათინათი“, შვეიცარიის განვითარებისა და თანამშრომლობის სააგენტო, სხვა. მათთან ერთად გააცნო საზოგადოებას დუხობორები, დევნილები, სხვები.  ერთ-ერთი ასეთი პროექტია „ფოტოკლუბები სოფლად“. „სოფელში გავიზარდე და არასდროს გამიწყვეტია კავშირი სოფელთან, კარგად ვიცნობ იმ პრობლემებს რომელიც სოფლებსა და რეგიონებში არსებობს. აქედან გამიჩნდა იდეა, დავხმარებოდი მათ, მესწავლებინა ფოტოგრაფია, რომ ასე აღმოეჩინათ სხვა სამყარო მათ გარშემო, ეპოვათ ჩვეულებრივში არაჩვეულებრივი, ზიარებოდნენ ფოტოგრაფიას, როგორც ხელოვნებას“, - ყვება ნათელა, - „ვფიქრობ, ეს წარმატებული პროექტია, რადგან ძალიან ბევრი სოფლიდან, რეგიონიდან მწერენ და ამ პრიოექტის განხორციელებას ითხოვენ“.  პირველი კლუბი გორელოვკაში შეიქმნა. პროექტი ათთვიანი იყო და ყოველ თვე 10 დღე ნათელა გორელოვკაში ცხოვრობდა. 15-დან 62 წლის ასაკის სხვადასხვა ეთნოსის 15 ადამიანს ასწავლა ფოტოგრაფია, პირველი გამოფენაც გორელოვკის კულტურის სახლში გაიმართა, მეორე - თბილისში, მესამე კი - ბათუმში. გორელოვკის გარდა, ფოტოკლუბები შეიქმნა პანკსის ხეობასა და მაღალმთიან აჭარაში. ეს პროექტები „ღია საზოგადოების ფონდის“, პრეზიდენტის ფონდის, კულტურის სამინისტორს დაფინანსებით განხორციელდა. თუმცა, ნათელა გრიგალაშვილი პროექტებზე დაფინანსების გარეშეც მუშაობს.  „ამჟამად, ასეთი რამდენიმე პროექტია“, - ყვება ნათელა, - „ვიღებ როგორ ცხოვრობენ ადამიანები მაღალმთიანი აჭარაში, იქ სადაც ყველაზე მეტად შემორჩა ცხოვრების განსხვავებული სტილი, შენარჩუნებულია ტრადიციები წეს-ჩვეულებები, მაგრამ, ამავე დროს, სწრაფად ხდება ცვლილებები. სხვა პროექტი ახალგაზრდებზეა - რეგიონებში მოგზაურობისას, ვიღებ როგორ ცხოვრებენ ისინი, რა უხარიათ, რა აწუხებთ, როგორია მათი იმედები თუ სასოწარკვეთა. ესაა დაკვირვება ადამიანებზე, რომლებმაც უნდა შეცვალონ რეალობა და ქვეყნის უკეთესი მომავლის შექმნას შეუწყონ ხელი“. ავტორი: მაკა ჯაიანი

ზემო სვანეთის განვითარების ადგილობრივი ჯგუფი მესტიის მუნიციპალიტეტის 17 ტერიტორიულ ერთეულს აერთიანებს და მის დაფუძნებას წინ უსწრებდა ხანგრძლივი და რთული, თუმცა ნაყოფიერი პროცესი მოსახლეობის პრიორიტეტების დასადგენად. შეხვედრების შედეგად, განისაზღვრა თემის პრობლემები და ერთობლივი ძალისხმევით დაიწერა მესტიის მუნიციპალიტეტის ადგილობრივი განვითარების სტრატეგია (LDS).  ელენეს თემთან კომუნიკაციაში ადრეული გამოცდილებაც დაეხმარა. ის მესტიის ახალგაზრდულ საქმეთა სამსახურს ხელმძღვანელობდა - „მათ უმეტესობასთან წლების მანძილზე საქმიანი კომუნიკაცია მქონდა. ლაგი სვანეთზე უზომოდ შეყვარებულ ადამიანებს აერთიანებს“. ორგანიზაციის მიზანია სოფლად ეკონომიკის განვითარება, ბუნებრივი რესურსების მდგრადი მართვა, სოფლის ცხოვრებაში მოწყვლადი ჯგუფების, ქალებისა და ახალგაზრდების მონაწილეობის გაზრდა... ამ ეტაპზე, ლაგ-ს საგრანტო კონკურსი აქვს გამოცხადებული, რომელიც სტრატეგიაში გაწერილი პრიორიტეტული საკითხების მიხედვით შექმნილ პროექტებს დააფინანსებს.  LAG-ის ახალგაზრდული ფრთის ინიციატივით პანდემიის პერიოდში, ხანდაზმულების, შშმ პირების, სოციალურად შეჭირვებულებისთვის რამდენიმე საქველმოქმედო აქციაც ჩატარდა. პირველ შემთხვევაში, 320 ოჯახს გადაეცა სასურსათო კალათა. მეორე კამპანია: „აჩუქე ახალი წელი, ჩაუ-lag-ე საჩუქრები“ საახალწლოდ განხორციელდა და 35-მდე ბენეფიციარს აუსრულდა სურვილები.  ელენე რეგიონის ახალგაზრდებს ცოდნის, საჭირო უნარების ათვისებაში ეხმარება, ცდილობს გააქტიუროს ისინი, რომ მომავალში თავად იყვნენ სასიკეთო ცვლილებების ინიციატორები - „რადგანაც მუნიციპალური ბიუჯეტი მწირია, ადგილობრივ ახალგაზრდებს დავაარსებინე ორგანიზაცია „ახალგაზრდები მთისთვის“, რომ მეტი ფინანსური რესურსი მოეპოვებინათ და ახალი შესაძლებლობები გაეჩინათ სხვებისთვის. განსაკუთრებულად მახსენდება ახალგაზრდული კლუბის „ბეთქილი“ ფუნქციონირების აღდგენის პროექტი. მას შემდეგ 5 წელი გავიდა და „ბეთქილი“ დღემდე არის ახალგაზრდების თავშეყრის ადგილი (სეზონურად). კლუბში მოსულებს შეუძლიათ თავისუფალი დრო საინტერესოდ გაატარონ“.  ელენე ექსესის პროექტის ფარგლებში, 13-17 წლის მოზარდებს ინგლისურ ენასაც ასწავლის: „გარდატეხის ასაკის მოზარდებთან ურთიერთობა ძალიან საინტერესოა, უყურებ როგორ იზრდებიან და ყალიბდებიან და მერე გიხარია რომ „ის“ შენი მოსწავლეა და გული სიამაყით გევსება. სანამ მათ შევხვდები, ცალკე მე ვემზადები და ვმეცადინეობ, უწყვეტი სწავლა და განვითარება ყველასთვის აუცილებელია“. ელენე ახალგაზრდა სტარტაპერიცაა - დამოუკიდებლად შეიძინა მიწის ნაკვეთი კაშხიანში, საქმიანობის განვითარების მიზნით, მიწა იპოთეკური სესხით დატვირთა და მოაწყო ეკო-მეგობრული სივრცე „მესტიის ხის ქოხები“. ცოტა ხნის წინ ელენე საკმაოდ რთული გამოწვევის წინაშე დადგა: მაღალი ძაბვის ელექტროენერგიის მოვარდნის გამო, ორიდან ერთი კოტეჯი მთლიანად დაიწვა. ხანძრიდან მეორე დღეს, ელენეს მხარდასაჭერად მისმა მეგობრებმა, მოსწავლეებმა, მესტიის ახალგაზრდებმა მყისიერად დაიწყეს კამპანია „ახალგაზრდები ელენეს მხარდასაჭრად“. ამ ადამიანებმა მას სტიმული მისცეს, რომ ახალი ენერგიით დაიწყოს სასტუმროს განახლება. „ყველანი ვიბრძით. ხშირად შეიძლება დავეცეთ, მაგრამ არ უნდა გავჩერდეთ, გამოსავალი ყოველთვის მოიძებნება. ჩვენი გასავლელი გზა ჩვენვე უნდა გავიაროთ. ყველას შეგვიძლია ქვეყნის განვითარებაში მონაწილეობა, ვალდებულებიც ვართ“.  ავტორი: თეკლე ქაროსანიძე

„სრული სამზარეულო“ – ასე ჰქვია ცნობილი ქართველი კულინარის ბარბარე ჯორჯაძის წიგნს, რომელიც 1874 წელს, ავტორმა პირველად გამოაქვეყნა. მარტივი ენით დაწერილი ქართული, ევროპული რეცეპტები მაშინაც და ახლაც ისეთი პოპულარულია, რომ წიგნი უამრავჯერ გამოიცა.  კნეინა ბარბარემ წიგნში თავი მოუყარა ყველა იმ რეცეპტს, რომლითაც თავად ამზადებდა კერძებს თუ ტკბილეულს. ბოლო გამოცემაში 800–მდე რეცეპტია თავმოყრილი და ასევე უამრავი რჩევა. მან პრაქტიკულად შეცვალა ბევრი ოჯახის კულინარიული გამოცდილება, გემოვნება და მენიუ. და არამარტო ამით...  ცნობილი კულინარი ბარბარე ჯორჯაძე ცნობილი პუბლიცისტი, პოეტი, დრამატურგი და ქალთა უფლებების დამცველი იყო – წერდა განათლების, თანასწორობის, ქალთა თვითგამოხატვისა და მათი საჯარო სივრცეში ყოფნის აუცილებლობაზე.  ისტორიამ მას ერთ–ერთი პირველი ქართველი ფემინისტი ქალის სახელი მიანიჭა, ხოლო მისი წერილი „ორიოდე სიტყვა ყმაწვილ კაცების საყურადღებოდ“ მიიჩნევა ქართული ფემინიზმის მანიფესტად.  წერილი....