დემოკრატიულ საზოგადოებაში მოქალაქის როლის სიძლიერე სწორედ დემოკრატიის ხარისხზე აისახება. თუ რატომ არის მნიშვნელოვანი თითოეული ინდივიდის აქტიურობა ამას ნინო ზაუტაშვილისგან შეიტყობთ.

1937 წლის 30 ივლისს სსრკ–ის შინაგან საქმეთა სახალხო კომისრის #00447 ბრძანება გამოიცა, რომელმაც არნახულ რეპრესიებს დაუდო სათავე. 1937–1938 წლების განმავლობაში და საბჭოთა ტერორის ყველა ეტაპთან შედარებით, ყველაზე მეტი ადამიანი იქნა რეპრესირებული. რეპრესიები შეეხო უბრალო მოქალაქეებს, გლეხებს, ასე ვთქვათ „კულაკებს“, სასულიერო პირებს, ეროვნული უმცირესობების წარმომადგენლებს, მეცნიერებს, მწერლებს მხატვრებს, პოეტებს. რეპრესირებულთა ზუსტი რაოდენობა დღემდე უცნობია. მიახლოებითი მონაცემები ასეთია: მინიმუმ 1.6 მილიონი ადამიანი დააპატიმრეს, 700 000-ზე მეტ ადამიანს სიკვდილით დასჯა მიუსაჯეს. xსაქართველოში 29 ათასზე მეტი ადამიანი გახდა რეპრესიების მსხვერპლი, მათი ნახევარი გადაასახლეს, ნახევარი კი დახვრიტეს.  ეგრეთ წოდებულმა „ტროიკამ“ დაჩქარებული წესით დაიწყო საქმეების განხილვა, რომელიც ელემენტარული სასამართლო პროცედურების გარეშე წყვეტდა ადამიანის ბედს.  რონდელის ფონდის ჟურნალში – „ჩემ სამყაროში“ გადმოცემულია ერთი კონკრეტული დღის ისტორია – „1937 წლის 21 დეკემბერს სამეულმა 350 ადამიანი გაასამართლა, აქედან პირველი კატეგორიით – 102, ხოლო მეორე კატეგორიით – 248 ადამიანი. ამ შემთხვევაში გამოდის, რომ სამეულის წევრებმა 24-საათიანი მუშაობის შემთხვევაში (რაც, რასაკვრიველია, შეუძლებელი იყო) ადამიანის ბედის გადაწყვეტაზე საშუალოდ 4 წუთი და11 წამი დახარჯეს“  გახსოვდეს ისტორია, რადგან #ესქვეყანაშენია

700–ზე მეტი უძრავი ძეგლი მოიკვლია ოკუპირებულ ცხინვალის რეგიონში არასამთავრობო ორგანიზაციამ „ლურჯმა ფარმა“. სხვადასხვა წყაროებისა და სატელიტური გამოსახულების –„google earth”-ის მეშვეობით, კულტურული მემკვიდრეობის ძეგლების ონლაინ მონაცემთა ბაზა შექმნა. პარალელურად ორგანიზაციამ, ისტორიულ–კულტურული მემკვიდრეობის დაცვის ცენტრთან და დიდი ლიახვის ხეობის მუზეუმ–ნაკრძალთან ერთად, სხვა პროექტის ფარგლებში, არამატერიალური კულტურული მემკვიდრეობის დაცვის, აღწერისა და დოკუმენტირების მიმართულებითაც იმუშავა და ეთნოგრაფიული კვლევა მოამზადა სოფელ კეხვის შესახებ. არამატერიალურ კულტურულ მემკვიდრეობას ხელით ვერ შეეხები, თუმცა ის გვაძლევს წარმოდგენას თუ როგორ ცხოვრობდნენ, ერთ დროს გამორჩეულ სოფელ კეხვში ადგილობრივები. „ლურჯი ფარის“ ინფორმაციით, კეხველებთან შეხვედრებისა და ინტერვიუების ფარგლებში გამოვლინდა ათობით არამატერიალური კულტურული მემკვიდრეობის ელემენტი, რომელიც მოიცავს დღესასწაულებს, ხალხურ მედიცინას, ასევე უკავშირდება ხელოსნობას, მიწათმოქმედებას და სხვა. ორგანიზაციამ, რამდენიმე მათგანის მიხედვით, ვიდეო ჩანახატიც გადაიღო. ეს ტრადიციები და პრაქტიკები იმ ადამიანთა ყოველდღიურობას, საცხოვრისს უკავშირდება, რომლებიც 2008 წელს რუსული ოკუპაციის გამო მოწყდნენ მშობლიურ გარემოს. ამ დღიდან მათი ცხოვრება, იძულებით, რადიკალურად შეიცვალა... „როცა ამ თემებზე საუბრობენ და ისხენებენ დეტალებს, ძველებური სიყვარული უძლიერდებათ. პატივს სცემენ ამ ტრადიციებს, მაგრამ უკვე, ისე ხშირად ვეღარ იცავენ. ერთმანეთისგან მოშორებით ცხოვრობენ და ერთმანეთთან სტუმრადაც იშვიათად დადიან“.  სოფელი კეხვი ყოველთვის გამოირჩეოდა თავისი ტრადიციებით. ადგილობრივი მაცხოვრებლებისთვის მნიშვნელოვანი იყო სოფლის დღეობა, ანუ შვიდმაისობა. კეხვის ყველა მაცხოვრებელი ამ დღეს ბრუნდებოდა სახლში და მთელი სოფელი ერთად აღნიშნავდა. ჭიდაობა, თევზაობა – სოფლის მაცხოვრებლებს მთელი რიგი გამორჩეული ადათები ჰქონდათ ამ მიმართულებითაც.  ასევე, ერთ–ერთი გამორჩეული იყო ანგელოზობა – ამ ტრადიციისთვის კეხველები საგანგებოდ ემზადებოდნენ. სპეციალურად მომზადებულ კერძებს კარადში დგამდნენ და კარს ხურავდნენ. მას ოჯახის თავი გადმოიღებდა და მთელი ოჯახი შემოუსხდებოდა სუფრას. თავდაპირველად, ტრადიცია ქალებისთვის იყო, თუმცა დროთა განმავლობაში შინაარსი იცვალა და მთელი ოჯახის – სახლის ანგელოზის ტრადიციად იქცა.  ანგელოზობას დენვილობაშიც აღნიშნავენ კეხველები, თუმცა ბევრი მათგანი იქაურ სახლს უკავშირებს ამ ადათ–ჩვეულებას და ემოციურად უჭირს სოფელ კეხვიდან მოშორებით მისი გამართვა. კულტურული მემკვიდრეობის ონლაინ ბაზა ოკუპირებულ ცხინვალის რეგიონში ვიდეო ჩანახატები #გაიზიარეპასუხისმგებლობა, რადგან #ესქვეყანაშენია

დღეს ლაზარე კომახიძეს გაგაცნობთ. იგი 9–10 წლის ასაკში მისდევდა მეკლდეურობას და სწორედ მაშინ, პირველად გახდა საქართველოს ჩემპიონი. მალე სოფელში საცხოვრებლად გადასვლა მოუწია და სპორტს თავი დაანება, რაც მისთვის დიდი დანაკლისი იყო. ახლა იგი სხვა ბავშვებისთვის ცდილობს მსგავსი დანაკლისის თავიდან აცილებას. „ზუსტად ვიცი რას ნიშნავს, იცხოვრო სოფელში და არ გქონდეს წვდომა და ხელშეწყობა არცერთ სპორტულ აქტივობაზე. მითუმეტეს, დღევანდელ სამყაროში, სადაც სოფელში მცხოვრები ბავშვები ტელევიზიით უამრავ საოცარ შესაძლებლობას ნახულობენ და მათი რეალური ცხოვრება კი, მოკლებულია ამ ყველაფერს. ეს სერიოზული ტრავმაა მოზარდებისთვის“- ამბობს ლაზარე.  პირველი მეკლდეურთა კლუბი 2015 წელს დაარსა ნიქოზში. პანდემიის დროს კი, როდესაც ყველაფერი გაჩერდა, ბედიანის მეკლდეურთა კლუბს ჩაუყარა საფუძველი. „დღეს კი, თეთრიწყაროს ახალგაზრდებისთვის, ევროკავშირისა და კონრად ადენაუერის ფონდის მხარდაჭერით, თეთრიწყაროს მეკლდეურთა კლუბის შექმნაზე ვმუშაობთ“.  ყველაფერი 2008 წლის 8 აგვისტოს ნიქოზში, ომის მძიმე დღეებში დაიწყო, როცა ლაზარე ნიქოზის მონასტერში, მეუფე ისაიასთან ჩავიდა. სოფელი თითქმის დაცლილი დახვდა, იქ მხოლოდ მოხუცები იყვნენ, რომლებიც უარს ამბობდნენ სახლის დატოვებაზე.  ეხმარებოდა მოხუცებს და უვლიდა მარტოსულ ცხოველებს. რუსეთის საჰაერო იერიშების გამო ადგილზე ვეღარ გაჩერდნენ, თუმცა ნიქოზთან კავშირი არ გაუწყვეტია.  გარკვეული დროის შემდგომ, ადგილობრივი ბავშვებისთვის, მეუფე ისაიამ ხელოვნების სკოლა გახსნა, სადაც ბავშვებს სხვადასხვა წრეზე (ქარგვა, ხატვა, კერამიკა, მუსიკა, უცხო ენები, ჩრდილების თეატრი) სიარულის შესაძლებლობა ჰქონდათ. სწორედ აქ დაუახლოვდა ნიქოზელ ბავშვებს.  „პირველად მქონდა ველო ტურების პროექტი, ნიქოზელი ბავშვები დამყავდა ველოსიპედებით ლაშქრობებში. სოფელში არ არსებობდა არანაირი სპორტული წრე. გამიჩნდა იდეა, რომ ბავშვებისთვის გამეკეთებინა პატარა საცოცი კედელი, რომელზეც შეძლებდნენ ყოველდღიურ სპორტულ აქტივობას. ბავშვთა და ახალგაზრდობის ფონდის მხარდაჭერით გავაკეთეთ პირველი საცოცი კედელი, რომელმაც 30–ზე მეტი მოზარდი გააერთიანა, დავიწყეთ ყოველდღიური ვარჯიშები და 2 წელში, ნიქოზის მეკლდეურთა კლუბი ერთ-ერთ მოწინავე გუნდად იქცა საქართევლოს ჩემპიონატებზე”.  ზამთარში და ცუდი ამინდების დროს ბავშვებს ვარჯიშის შეწყვეტა უწევდათ, რადგან საცოცი კედელი ღია ცის ქვეშ იყო. ყოველ გაზაფხულს ბავშვები სულმოუთქმელად ელოდნენ. ლაზარეს არაერთი მცდელობის შემდეგ, ნიქოზის კლუბს ერთი უფუნქციო შენობა გადასცეს, სადაც ორგანიზაციების „ორბელიანი მეტის“, ღია საზოგადოების ფონდის მხარდაჭერით სარემონტო სამუშაოები დაიწყო და წელს პირველად შეძლებენ ახალგაზრდა მეკლდეურები ზამთარში ვარჯიშს.  ამ ყველაფრის უკან კი დიდი შრომა, წვალება და ზოგჯერ იმედგაცრუებაც იდგა. „თუმცა დღეს ძალიან ბევრი კეთილი ადამიანის მხარდაჭერით, ნიქოზში ბავშვებს მალე ძალიან კარგი სავარჯიშო სივრცე ექნებათ“.  მეკლდეურობა მოზარდებისთვის, როგორც ფიზიკური, ისე მენტალური განვითარებისთვის საუკეთესო სპორტული აქტივობაა. ამიტომ გადაწყვიტა, რომ ნიქოზის შემდეგ ბედიანის კლუბი დაეარსებინა, ახლა კი, თეთრიწყაროს ახალგაზრდებისთვის მუშაობს.  „თეთრიწყაროს ახალგაზრდული ცენტრის“ სივრცეში, პროექტის – „სამოქალაქო საზოგადოების ინიციატივის“ ფარგლებში, ახალგაზრდა მეკლდეურები დაიწყებენ ვარჯიშსს.  ლაზარე კომახიძე გეგმავს და დარწმუნებულია, რომ კიდევ ბევრ სოფელში შეძლებს ბავშვების გახარებას.  #გაიზიარეპასუხისმგებლობა, რადგან #ესქვეყანაშენია

"თანასწორობაა, როცა ადამიანები ზრუნავენ ერთმანეთზე, ერთმანეთის საჭიროებებზე და მხოლოდ ამ პრინციპით ქმნიან გარემოს". მოუსმინეთ ანა გოგუაძის პოდკასტს თანასწორობის შესახებ ეს ქვეყანა შენია ・This country is yours · პოდკასტი - ანა გოგუაძე

„ფეხბურთის წესების ცოდნა ეხმარება ფეხბურთელს, რომ სწორი გადაწყვეტილება მიიღოს და გუნდი გამარჯვებამდე მიიყვანოს. დაახლოებით ასევეა სამოქალაქო უფლებებისა და ინდივიდის შემთხვევაში – ჩვენ ვცხოვრობთ სოციუმში, სადაც მრავალი წესი მოქმედებს და მათი ცოდნა გვეხმარება გადაწყვეტილების მიღებაში“.  მოუსმინეთ გიორგი მჟავანაძის პოდკასტს, რომელიც ფეხბურთის მაგალითით საუბრობს თუ რა მნიშვნელობა აქვს სამოქალაქო განათლებას. ეს ქვეყანა შენია ・This country is yours · გიორგი მჟავანაძე

გაეროს ბავშვთა ფონდმა ახალი კვლევა გამოაქვეყნა, რომლის მიზანიც შშმ ბავშვის აღზრდასთან დაკავშირებული ფინანსური ტვირთის წარმოჩენაა, რომელიც ბავშვის სკოლაში სიარულს, კომუნიკაციას, თანატოლებთან თამაშს და სხვა აქტივობებს უკავშირდება. ყოველივე, შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე ბავშვების საზოგადოებრივ ცხოვრებაში თანაბარი მონაწილეობისთვისაა აუცილებელი. კვლევის შედეგად გამოვლენილ მონაცემებზე დაყრდნობით, გაეროს ბავშვთა ფონდი მიზნად ისახავს „მთავრობის დახმარებას ინდივიდზე მორგებული ისეთი პაკეტის შესაქმნელად, რომელიც ეფექტიანად და ხარისხიანად დააკმაყოფილებს შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე ბავშვების საჭიროებებს“. რა აჩვენა კვლევამ და რის წინაშე დგანან შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე ბავშვთა ოჯახები?  კვლევის შედეგად გამოვლენილი ძირითადი საკითხები დღეს არსებული მხარდაჭერის სისტემა ერთგვაროვანია  კვლევის შედეგებმა აჩვენა, რომ შეზღუდული შესაძლებლობების მქონე ბავშვებისთვის ამჟამად არსებული სახელმწიფო მხარდაჭერის სისტემა შედარებით ერთგვაროვანია და არ პასუხოს მათი საჭიროებების მრავალფეროვნებას. „ის, რომ არასაკმარისი ყურადღება ეთმობა დახმარების სხვადასხვა დონეებს და მასთან დაკავშირებულ განსხვავებულ ხარჯებს, განაპირობებს იმას, რომ შეზღუდული შესაძლებლობების მქონე მრავალი ბავშვი ვერ იღებს საკმარის მხარდაჭერას“, აღნიშნულია ანგარიშში.  კვლევამ ასევე გამოავლინა, რომ მობილობასთან, მომსახურებების ხელმისაწვდომობის გაუმჯობესებასთან, სახლის ადაპტაციასა და ტრანსპორტირებასთან დაკავშირებულ ხარჯებს, უმეტეს შემთხვევაში, ფარავს ოჯახი, რაც კიდევ უფრო ზრდის მის ფინანსურ ტვირთს. ხარჯებთან დაკავშირებული საკითხები  კვლევამ გამოავლინა, რომ საზოგადოებაში შეზღუდული შესაძლებლობების მქონე ბავშვის თანასწორი მონაწილეობითვის საჭირო საგნებისა და მომსახურებების საფასურის გადახდა საქართველოს ოჯახების უმეტესობას არ შეუძლია. „ამით ნათელი ხდება, თუ რა ფინანსური წნეხის ქვეშ იმყოფებიან ოჯახები, რომლებიც შეზღუდული შესაძლებლობების მქონე ბავშვებს ზრდიან“, ნათქვამია ანგარიშში. სხვადასხვა ტიპის შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე ბავშვებს განსხვავებული საჭიროებები აქვთ  სხვადასხვა ტიპის შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე ბავშვები განსხვავებულ მხარდაჭერას საჭიროებენ. შესაბამისად, სხვადასხვა სირთულისა და მხარდაჭერის საჭიროებების მქონე ბავშვების ჯგუფები ერთმანეთისგან მნიშვნელოვნად განსხვავდებიან ხარჯების სტრუქტურითა და დონეებით. სოფლად არსებული გამოწვევები  სოფლად მაცხოვრებელ ოჯახებს მომსახურებების გეოგრაფიული ხელმიუწვდომლობით გამოწვეული დამატებითი ხარჯები აქვთ. მხოლოდ დიდ ქალაქებში არის შესაძლებელი, მათთვის საჭირო მომსახურების მიღება. ეს კი დაკავშირებულია მგზავრობის და დროებითი საცხოვრებლის დაქირავებასთარ და დამატებით ხარჯებთან.  გაეროს ბავშვთა ფონდის მიერ ჩატარებული აღნიშნული კვლევა შემუშავდა საქართველოს მთავრობასთან, შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე პირთა ორგანიზაციებთან, მათ შორის მშობელთა ასოციაციასთან და კვლევით ინსტიტუტებთან უწყვეტი თანამშრომლობით შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე ბავშვთა მხარდაჭერის სისტემის ოპტიმიზაციის მიზნით. კვლევა სრულად... წყარო: გაეროს ბავშვთა ფონდი საქარველოში

„ისე მოხდა, რომ სანამ შევხვდებოდი, მე ამ არაჩვეულებრივი დედა-შვილის ისტორია ინტერნეტში გამოქვეყნებული ინტერვიუდან ვიცოდი. წაკითხული მქონდა, რომ ანას სხვა ბიოლოგიური დედა ჰყავდა, ნამდვილმა დედამ კი ჩვილ ბავშვთა სახლში შემთხვევით ნახა, შეიყვარა, უპატრონა, რამდენიმე მძიმე ოპერაცია მასთან ერთად გადაიტანა, მერე კი მრავალი ბიუროკრატიული სირთულის მიუხედავად, იშვილა. მახსოვდა, მის სამეგობრო წრეში როგორი არაერთგვაროვანი რეაქცია მოჰყვა ქალის გადაწყვეტილებას, ეშვილა არატიპიური ბავშვი, რომელსაც ჯანმრთელობის მძიმე პრობლემები ჰქონდა. ვიცოდი, როგორი ბედნიერები იყვნენ ერთად. მათ ნახვას განსაკუთრებით ველოდი და ვნახე კიდეც ... ლამაზ ეზოში, სადაც ცხოველების დიდი მოყვარული ანა იქაურ ქოფაკს ეთამაშებოდა (...)“. ეს ამბავი, იმ 30 ადამიანის ისტორიიდან ერთ–ერთია, რომელსაც მწერალი არჩილ ქიქოძე და ფოტოხელოვანი ლევან ხერხეულიძე ერთობლივად უამბობენ საზოგადოებას. ფოტო ამბებმა, გამოფენის სახით, თითქმის მთელი საქართველო მოიარა და მისი მიზანი შეზღუდული შესაძლებლობების მქონე ადამიანების მიმართ დამკვიდრებული სტერეოტიპების, განსხვავებული ადამიანების მიმართ დამოკიდებულების შეცვლაა. სხვა სიტყვებით რომ ვთქვათ, გამოფენა ეხმარება საზოგადოებას გადალახოს სტერეოტიპები.  ფოტო ამბები ნაწილია პროექტის –„ბავშვები სტერეოტიპებით არ იბადებიან“, რომელსაც შვედური ორგანიზაცია „გლადა ჰუდიკ თეატრი“ ახორციელებს საქართველოში, შვედური ინსტიტუტის მხარდაჭერით.  თეატრი შვედეთის ერთ პატარა ქალაქში, ჰუდიკსვალში 1996 წელს დაარსდა პერ იოჰანსონის მიერ და მისი დასი შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე მსახიობებისგან შედგება. ორგანიზაციამ თეატრალური დასის გარდა, შშმ პირთა მიმართ სტერეოტიპების დაძლევისა და მათი ინტეგრაციის მიზნით, სხვადასხვა პროექტები დაიწყო შვედეთში, ლატვიაში, ჩრდილოეთ მაკედონიაში, 2020 წლიდან საქართველოში.  საქართველოში, პროექტი, თავდაპირველად სასკოლო ღონისძიებებს – ფილმების ჩვენებასა და განხილვა–დისკუსიებს ითვალისწინებდა, რადგან ადრეულ ასაკში ბავშვებს არ აქვთ სტერეოტიპები და სხვადასხვა შეზღუდვის მქონეთა მიღება მათ სოციუმში ბუნებრივად მიმდინარეობს. პროექტის ფარგლებში, საქართველოში 150-დე სკოლამ მიიღო მონაწიელობა. მოგვიანებით გადაწყდა, რომ ღონისძიებების ნაწილი ფართო საზოგადოებისთვისაც ხელმისაწვდომი ყოფილიყო. ასე გაჩნდა ფოტო ამბების ისტორია, რომლის გმირები სხვადასხვა რეგიონში მცხოვრები ადამიანები არიან, რომელთა ნაამბობიც ტკივილსა თუ სიხარულს, ყოველდღიურ ცხოვრებასა თუ მისწრაფებას ასახავს.  პროექტის ხელმძღვანელი ანუკი სტურუა ამბობს, რომ საქართველოში, ბოლო 10–15 წლის განმავლობაში, შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე პირთა მიმართ დამოკიდებულებაში ბევრი რამ შეიცვალა, თუმცა ამ ადამიანების საზოგადოებაში სრულფასოვანი ინტეგრაციის პროცესი ჯერ ისევ გრძელდება და მსგავსი პროექტების მიზანიც სწორედ ეს არის.  გაეცანით 30 ფოტო ისტორიას და გადალახეთ სტერეოტიპები ასევე, 5 დოკუმენტურ ეპიზოდს შშმ პირების ცხოვრების შესახებ (დოკუმენტური ფილმები გადაიღეს ვანო არსენიშვილმა და ნინო ორჯონიკიძემ). #გაიზიარეპასუხისმგებლობა, რადგან #ესქვეყანაშენია

ყალბი ამბავი დამახინჯებული ან გაყალბებული ინფორმაციაა, მკითხველის შეცდომაში შეყვანით, გამავრცელებელი ცდილობს მოიპოვოს საინფორმაციო გავლენა სხვადასხვა მიზნის მისაღწევად. რას უნდა მივაქციოთ ყურადღება? დომეინის სახელი – არ ენდოთ ვებ–გვერდების უჩვეულო დაბოლოებებს, როგორიც შეიძლება იყოს „.com.co”, “.co” ან სხვა.  მისიის განაცხადი – შეამოწმეთ ვებ–გვერდის ჩანართი „ჩვენ შესახებ“. ინფორმაცია შეიძლება სატირულ სტილში იყოს დაწერილი და რეალობას არ ასახავდეს, ან საერთოდ არ ჰქონდეს ასეთი ინფორმაცია. ავტორი – გსმენიათ თუ არა მისი სახელი და გვარი მანამდე? აქვს თუ არა მას სხვა სტატიები, სიუჟეტები მომზადებული და რა თემაზე? რა რეპუტაციით სარგებლობს ავტორი.  ციტატები – გადამოწმეთ სწორად არის თუ არა მასალაში მითითებული ციტატის ავტორი ან ციტატა, ამავე დროს ისიც გაითვალისწინეთ, რომ შესაძლოა ციტატა და ავტორი სწორია, თუმცა იგი სხვა კონტექსტში იყო თქმული.  წყაროები – დააკვირდით, არის თუ არა კონკრეტული ინფორმაცია შესაბამისი წყაროთი გამყარებული. გადაამოწმეთ თავად ეს წყაროებიც, არიან თუ არა ისინი სანდო? შეესაბამება თუ არა მოცემული ინფორმაცია პირველწყაროს მიერ გავრცელებულ ინფორმაციას? პროპაგანდისტული ჯგუფები ხშირად მანიპულირებენ სტატისტიკით, ამიტომ მოიძიეთ სტატისტიკის წყარო, კვლევითი ორგანიზაცია და გადაამოწმეთ კვლევის მეთოდოლოგიის სანდოობა.  ნუ წაიკითხავთ მხოლოდ სათაურს – ხშირად სათაური და მასალაში გადმოცემული ინფორმაცია ერთმანეთს არ შეესაბამება, ამიტომ, მნიშვნელოვანია, რომ სტატია სრულად წაიკითხოთ.  გადაამოწმეთ თარიღი – ხშირად პროპაგანდისტული ჯგუფები, არსებული კონტექსტის შესაბამისად, ძველ ინფორმაციას ავრცელებენ, რასაც მომხმარებელი შეცდომაში შეჰყავს.  გარდა ამისა, თარიღის გადამოწმება თავად ინფორმაციის გადამოწმებაშიც გვეხმარება.  მოიძიეთ ინფორმაცია სხვა წყაროებშიც – შეამოწმეთ, ინფორმაციას მხოლოდ ერთი წყარო ავრცელებს, თუ ამის შესახებ სხვა მედია საშუალებებიც წერენ/აშუქებენ. მიაქციეთ ყურადღება, რამდენად სანდო და ავტორიტეტულია ის მედია, ვინც იდენტური მასალა გაავრცელა. ეს თქვენ დაგეხმარებათ განსაზღვროთ, რეალურია გავრცელებული ამბავი თუ ყალბი.  #გაიზიარეპასუხისმგებლობა, რადგან #ესქვეყანაშენია  წყარო: millab.ge

მოუსმინე განათლების ნეირომეცნიერს მოზარდების ფსიქიკური ჯანმრთელობის შესახებ. ეს ქვეყანა შენია ・This country is yours · პოდკასტი - ხათუნა გოგუაძე

კლინიკა "მენტალ ჰაბის" დამფუძნებელი, ფსიქიატრი და ფსიქოთერაპევტი აკაკი ბურკაძე საჯარო პოლიტიკაში ფსიქიკური ჯანმრთელობის მნიშვნელობის გათვალისწინებაზე, ევროპულ გამოცდილებასა და საქართველოში ფსიქიკურ ჯანმრთელობასთან დაკავშირებულ გამოწვევებზე საუბრობს. ეს ქვეყანა შენია ・This country is yours · აკაკი ბურქაძე - ჯანმრთელობის დაზღვევა

დემოკრატიულმა რესპუბლიკამ, დამოუკიდებლობის გამოცხადების შემდეგ, „მემკვიდრეობით“ მიიღო, პრაქტიკულად დაშლილი და შეუმდგარი ინსტიტუტები, რომელთა ქმედუნარიანობა ძალიან დაბალი იყო. კოალიციური მთავრობა სწრაფად შეუდგა მუშაობას, იმპერიის დროს შექმნილი ინსტიტუტები სწრაფაფ დაშალა და რამდენიმე კვირაში ჩამოაყალიბა მცირე ზომის სამინისტროები. 1919 წლის განმავლობაში სამინისტროები ერთმანეთს შეუერთა და მათი რაოდენობაც შეამცირა, თუმცა ამან მართვის ხარისხი გააუარესა და 1920 წლისათვის კვლავ აღადგინა სამინისტროების პირველადი სტრუქტურა. სამთავრობო ინსტიტუტებში თანამშრომელთა შერჩევის მთავარი კრიტერიუმს – კვალიფიკაცია წარმოადგენდა და პარტიული კადრებიდან მხოლოდ მინისტრები ინიშნებოდა. შესაბამისად, ხშირად დეპარტამენტის უფროსად, დიპლომატად თუ სხვა მნიშვნელოვან თანამდებობაზე უპარტიო, ან არამმართველი პარტიის წევრები ინიშნებოდნენ. ადგილობრივი თვითმმართველობა საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკის წარმომადგენლებმა თვითმმართველობის გამართულ და ძლიერ სისტემაზე გააკეთეს აქცენტი. იმ დროის გავლენიანი პოლიტიკოსების შეფასებით თვითმმართველობა უნდა ქცეულიყო „სახელმწიფო სახელმწიფოში“ – ამაში გულისხმობდნენ იმ გარემოებას, რომ გარდა ცენტრალური ხელისუფლების ხელშეუვალი პრეროგატივისა (უსაფრთხოება, საგარეო პოლიტიკა, ვაჭრობა და ა.შ.), ადგილებზე უნდა გადაწყვეტილიყო ბევრი საკითხი. იმდენად მნიშვნელოვნად ითვლებოდა თვითმმართველობის რეფორმა, რომ საკანონმდებლო ორგანოს საყოველთაო არჩევნებს, წინ უსწრებდა თვითმმართველობის არჩევნები. რეფორმის შედეგად, 1918–1920 წლებში საქართველოს 20 მაზრასა და 26 ქალაქში მოეწყო თვითმმართველობები. მათ კომპეტენციას წარმოადგენდა ადგილობრივი გადასახადების შემოღება და აკრეფა, ეკონომიკური საქმიანრობის წარმართვა, ადგილობრივი მნიშვნელობის მიწების განკარგვა, გზების მოვლა–პატრონობა, სკოლების (განსაკუთრებით დაწყებითის) დაარსება, საავადმოყოფებისა და ამბულატორიების მოწყობა, ადგილობრივ მომრიგებელ მოსამართლეთა არჩევა, ადგილობრივი საპოლიციო ორგანოების ჩამოყალიბება და არჩევა. განათლების რეფორმა ქვეყნის მშენებლობისა და განვითარებისთვის ერთ–ერთ მთავარ საყრდენად განათლების სისტემას მიიჩნევდნენ პირველი რესპუბლიკის მესვეურები. 1918 წელს, ამ მიმართულებით, მთავარი პრობლემა სკოლების, მასწავლებლების და ქართულენოვანი სასწავლო წიგნების ნაკლებობა იყო. შეიქმნა მასწავლებელთა მოსამზადებელი კურსები და გაძლიერდა პედაგოგიური ინსტიტუტი. 1918 წლიდან 1921 წლის დასაწყისამდე სკოლათა რაოდენობა დაახლოებით 125% გაიზარდა, ხოლო მოსწავლეთა რაოდენობა 110%. სახელმწიფომ აიღო ვალდებულება ღარიბი მოსწავლეები უზრუნველყო წიგნებითა და ტანსაცმლით. პირველი რესპუბლიკის ხელისუფლება გეგმავდა, რომ 1924 წლისათვის საქართველოს ყველა მოქალაქეს სცოდნობა წერა–კითხვა. მძიმე ფინანსური პრობლემების მიუხედავად, გამოინახა რესურსები, რათა 100–ზე მეტ ნიჭიერ მეცნიერს და ხელოვანს ევროპისა და ამერიკის წამყვან უნივერსიტეტბში გაეგრძელებინა სწავლება. პირველი რესპუბლიკის მმართველობის დროს შეიქმნა პროფესიული კურსები და სასწავლებლები, სასოფლო ბიბლიოთეკების ქსელი, გაძლიერდა არაფორმალური განათლების კერები სახალხო უნივერსიტეტების სახით. აგრარული რეფორმა  აგრარული რეფორმის ფარგლებში, პირველ რიგში ახომვა–აღრიცხვა და მაზრების მიხედვით საკადასტრო სტატისტიკა შედგა. მეორე ეტაპზე, რეფორმის დებულებაში გათვალისწინებულ თითოეულ ოჯახზე კონკრეტული სასოფლო-სამეურნეო მიწის ზედა მარჟაზე მეტი (რეგიონების მიხედვით 5-დან 11 ჰექტრამდე მერყეობდა) ქონება კერძო და იურიდიულ პირებს ჩამოერთვა და მიწის ერთიან ფონდში ჩაირიცხა. 1919 წლის მეორე ნახევრიდან დაიწყო ჩამორთმეული მიწებისაგან შემდგარი საერთო მიწის ფონდის განაწილება გლეხებზე, რომლებიც მოსახლეობის 80%-ს შეადგენდნენ. აღსანიშნავია, რომ 1918 წლისათვის მათი მხოლოდ 20% ფლობდა მეურნეობისათვის საკმარის მიწის ნაკვეთებს. აქამდე სრულიად უქონელი გლეხმა სიმბოლურ ფასად მიიღო მიწის ნაკვეთი, რომელიც სრულებით საკმარისი იყო მისი ოჯახის უზრუნველყოფისათვის. სასამართლო რეფორმა  დემოკრატიული რესპუბლიკის ხელმძღვანელობამ 1918 წლიდან დაიწყო სასამართლო სისტემის რეფორმაზე მუშაობა. მისი პირველი ტალღა ითვალისწინებდა სასამართლოს დემოკრატიზაციას. შემოიღეს მომრიგებელ მოსამართლეთა განახლებული დემოკრატიული ინსტიტუტი, მათ ღია კონკურსით, თვითმმართველობები ირჩევდნენ და მათი ფუნქცია კერძო დავების მოგვარება იყო. რეფორმის მეორე ეტაპზე შემოიღეს ნაფიც მსაჯულთა ინსტიტუტი და შესაბამისად, სასამართლო სისტემაში რიგითი მოქალაქეების უშუალოდ ჩაერთვნენ. სასამართლო რეფორმის ბოლო, მესამე ტალღა, მთლიანი სისტემის რეფორმირებას გულისხმობდა. 1919 წელს დამფუძნებელმა კრებამ დაამტკიცა კანონი, რომელიც მართლმსაჯულების უზენაესი ორგანოს სენატის შექმნას ითვალისწინებდა. სენატი იყო სასამართლო სისტემის უმაღლესი რგოლი, რომელიც შედგებოდა დამფუძნებელი კრების მიერ გამჭვირვალე და ღია კონკურსით შერჩეული და დამტკიცებული წევრებისაგან. 1919 წლის ოქტომბერში სენატი სრულად დაკომპლექტდა. სენატის წევრებს დამფუძნებელი კრება ამტკიცებდა. საინტერესოა, რომ მაშინ, როცა დამფუძნებელი კრების მანდატების 80%-ზე მეტი სოციალ-დემოკრატიულ პარტიას ეკუთვნოდა, მმართველ ძალას არც კი უცდია პოლიტიკურად მათდამი ლოიალური კანიდატები აერჩია. პირიქითაც კი მოხდა, არჩეულ წევრთაგან რამდენიმე, ოპოზიციური პარტიების წევრები იყვნენ. სენატი თავისი 16 თვიანი არსებობის პირობებში არასდროს გამხდარა პოლიტიკური სპეკულაციის საგანი. პირიქით, სენატორთა მაღალკვალიფიციურობიდან და კეთილსინდისიერებიდან გამომდინარე ეს ინსტიტუტი საზოგადოების ნდობას სრულად იმსახურებდა. ხაზგასასმელია ის გარემოება, რომ ყველა რეფორმა, რომელიც პირველი რესპუბლიკის მმართველობის დროს დაიგეგმა და განხორციელდა, მუდმივი საომარი მოქმედებების პირობებში მიმდინარეობდა, ყველა რეფორმა პრაქტიკულად 33 თვის განმავლობაში გატარდა. რეფორმების არცთუ უმნიშვნელო წარმატების მთავარი მიზეზი პოლიტიკური და საზოგადოებრივი სპექტრის ერთიანობა, პროცესში საზოგადოების აქტიური მონაწილეობა და რუსული იმპერიის დანატოვარი მახინჯი სისტემის კარგად გააზრებული გარდაქმნის საჭიროება იყო.  მასალა ეფუძნება საბჭოთა წარსულის კვლევის ლაბორატორიის პუბლიკაციას, სრულად...