უყურეთ ვიდეოს და გაიგეთ მეტი ბულინგის შესახებ.

„რაც შეგიძლია, რომ შენ ინდივიდმა გააკეთო, რომ საზოგადოება იყოს ცივილური, განვითარებული, ღირსეული, კანონმორჩილი, სამართლიანი - ამ ყველაფერზე მუშაობა უნდა დაიწყო საკუთარი თავიდან" – თათუშა არველაძე, აქტივისტი.

დღეს მოგიყვებით ბრაილის ქართული ელექტრონული შრიფტისა და მისი შესაძლებლობების შესახებ. ბრაილის შრიფტს უსინათლო ადამიანები იყენებენ. იგი მე–19 საუკუნეში შეიქმნა, რათა უსინათლო და მცირემხედველობის მქონე ადამიანებს თითებით, ფურცელზე ამობურცული წერტილების საშუალებით შეძლებოდათ კითხვა. ტექნოლოგიების ეპოქაში ბრაილის სისტემის განვითარების საჭიროებაც დადგა. ბევრ ქვეყანაში უკვე გამოიყენება ბრაილის ეკრანი, რომელიც კომპიუტერთან დაკავშირების შემდეგ ეკრანზე გამოსახულ ინფორმაციას ბრაილის შრიფტით ნაწერ ტექსტად გარდაქმნის, რაც მხედველობის არმქონე ადამიანებს ინტერნეტრესურსებზე წვდომას უზრდის.  მსგავსი მხარდაჭერა ბრაილის ქართულ შრიფტს დღემდე არ ჰქონდა. ინტერნეტრესურსებისთვის კი მხოლოდ ეკრანის წამკითხველი ხმოვანი პროგრამა გამოიყენებოდა.  2022 წლის ბოლოს განათლების სამინისტროს, გაეროს განვითარების პროგრამის, არასამთავრობო ორგანიზაცია „მარიანისა“ და ამერიკელი ექსპერტის, ჰარის მობრის, თანამშრომლობით ეს უკვე შესაძლებელია. „ბრაილის ქართული შრიფტის ელექტრონული მხარდაჭერით უსინათლო ადამიანებს ეზრდებათ წვდომა ინტერნეტრესურსებზე, საგანმანათლებლო, სამეცნიერო თუ სხვა ინფორმაციაზე. აქამდე კომპიუტერთან მუშაობა შესაძლებელი იყო მხოლოდ ეკრანის წამკითხველი ხმოვანი პროგრამის გამოყენებით. ბრაილის ქართული ელექტრონული მხარდაჭერით კი უსინათლო ადამაინებს შესაძლებლობა აქვთ, წაიკითხონ ეკრანზე მოცემული ინფორმაცია, იკითხონ წიგნები და მათთვის საინტერესო ინფორმაცია,“ – აღნიშნავს ორგანიზაცია „მარიანის“ წარმომადგენელი მარიამ მიქიაშვილი.  არასამთავრობო ორგანიზაცია „მარიანი“ დებმა – ანა და მარიამ მიქიაშვილებმა დააფუძნეს და უკვე 10 წელზე მეტია უსინათლო და მცირემხედველ ადამიანთა რეაბილიტაციისა და სოციალური ინტეგრაციის საკითხებზე მუშაობს. #გაიზიარეპასუხისმგებლობა, რადგან #ესქვეყანაშენია

მარიტა გენებაშვილმა და ლეკო შათირიშვილმა მოხალისეობრივად შექმნეს ციფრული საქველმოქმედო პლატფორმა – სუპერგმირი.იგი ადამიანებს, ანუ სუპერგმირებს საშუალებას აძლევს მხარი დაუჭირონ და შეუმსუბუქონ სიღარიბეში მცხოვრებ ბავშვებს ყოველდღიურობა. სუპერგმირებმა შესაძლოა, მცირედი ძალისმევითაც შეცვალონ ბავშვების ცხოვრება.  მოუსმინეთ მარიტას, რომელიც გვიყვება პროექტის შესახებ.

რა დავკარგეთ 1921 წლის 25 თებერვალს? ამ კითხვაზე პასუხის გაცემას ცდილობს პოდკასტის ყველა ეპიზოდი, რომელიც „სტუდია გეორგიკაში“ იქმნება. სტუდენტების პატარა სამეგობრო წრემ რთული, მაგრამ სასარგებლო საქმიანობა დაისახა მიზნად – საქართველოს პირველი რესპუბლიკის სამწლიან ისტორიას, გამოცდილებას მოუყარონ თავი. მათ იციან, რომ ადვილი არაა, რადგან საქართველოს სამწლიან ცხოვრებაზე მასალები მწირია, შესაბამისად თანამედროვე საზოგადოებას ჯერ კიდევ ნაკლები ინფორმაცია აქვს რა ხდებოდა 100 წლის წინათ, რა მემკვიდრეობა დაგვიტოვეს „დამფუძნებელმა მამებმა“ და რა წაგვართვა საბჭოთა რეჟიმმა. მით უმეტეს, რომ ამ ისტორიულ ამბებზე ხშირად მცდარი ინფორმაცია ვრცელდება. სასკოლო პროგრამები კი ჯერჯერობით, ამ ეპოქის შესახებ, სრულ სურათს ვერ სთავაზობს მოსწავლეებს. „სტუდია გეორგიკას“ წევრები თვლიან, რომ 100 წლიანი ისტორიის გააზრება მომავლის ხედვისთვის მნიშვნელოვანია.  „De re publica“ (Podcast De re publica) – ასე ჰქვია სოციალური ქსელში შექმნილ პლატფორმას, რომელიც სხვადასხვა ექსპერტების მონაწილეობით, პოდკასტების სერიას და ეპიზოდებს აერთიანებს, ნებისმიერ დაინტერესებულ პირს შეუძლია მისი მოსმენა. სწორედ ეს პროექტი გახდა კონკურსის „ეს ქვეყანა შენიას“ ერთ–ერთი გამარჯვებული.

საოჯახო საქმე, სამსახური, ზრუნვა, მოხალისეობრივი საქმიანობა, სწავლა, კულტურული და სპორტული აქტივობები, სოციალიზაცია, დასვენება, თავის მოვლა და კიდევ უამრავი სხვა საქმეა, რომელსაც ყოველდღიურად ვაკეთებთ და ამას სხვადასხვა დროს ვუთმობთ. საქმიანობა შეიძლება იყოს ანაზღაურებადი ან ანაზღაურების გარეშე. მაგალითად მსოფლიოში, ადამიანები ყოველდღიურად ჯამურად 16 მილიარდ საათს უთმობენ სხვებზე ზრუნვას (ანაზღაურების გარეშე). როგორ იყენებენ დროს საქართველოში – გაეცანით გაეროს ქალთა ორგანიზაციის კვლევას, რომელიც იკვლევს სხვადასხვა საქმიანობაში რამდენ დროს ხარჯავენ ქალები და კაცები, როგორია გენდერული და ასაკობრივი განსხვავებები, სხვადასხვა ჯგუფებისა და პერსონალური დამოკიდებულებების მიხედვით სხვაობები. ანაზღაურებადი და ანაზღაურების გარეშე შრომის თანაფარდობა და გენდერული ასპექტები. ზოგადი მონაცემები მონაცემების მიხედვით, საქართველოს მოსახლეობის ძირითადი ნაწილი 9 საათიდან 6 საათამდე მუშაობს, თუმცა სამუშაო საათების დიაპაზონი 6 საათიდან ღამის 12 საათამდე გრძელდება. საოჯახო საქმიანობა (აუნაზღაურებელი) დილით იწყება და დღის ბოლომდე გრძელდება, იგი პიკს 11 საათზე აღწევს.  საქართველოს მოსახლეობა დროის 49% უთმობს ისეთ აუცილებელ საკითხებს როგორიცაა პირადი ჰიგიენა, კვება, ძილი და ა.შ. დროის 16%–ს ხელშეკრულებებთან დაკავშირებულ ისეთ აქტივობებს უთმობს, როგორიცაა ანაზღაურებადი სამუშაო, საგანმანათლებლო პროცესი და ა.შ. 23 %–ს უთმობს დასვენებასა და სოციალიზაციას. ვალდებულებებთან დაკავშირებულ საქმიანობას (აუნაზღაურებელი საოჯახო, ზრუნვა, მოხალისეობა და ა.შ.) მოსახლეობა უთმობს დროის 12%–ს.  ვალდებულებებისთვის ქალები კაცებზე დაახლოებით 4–ჯერ მეტ დროს ხარჯავენ. თავად ქალთა შორის ეს საკითხი ასაკობრივი ჭრილის მიხედვით განსხვავდება: ვალდებულებებს ნაკლებ დროს უთმობენ 15–24 წლის ქალები (10.9%), ყველაზე დიდ დროს 25–44 წლის ქალები უთმობენ (რაც რეპროდუქციულ ასაკს შეესაბამება). ხელშეკრულებებთან დაკაშირებულ საკითხებზე ან თავისუფალს დრო განხორციელებულ აქტივობებს მამაკაცები უფრო მეტ დროს უთმობენ, ვიდრე ქალები. დასაქმება: ქალები და კაცები  თბილისსა და სხვა ქალაქებში გაცილებით დიდ დროს უთმობენ მოქალაქეები სამუშაოს, დასაქმებასთან დაკავშირებულ სხვადასხვა საკითხებს. კაცების მონაწილეობის დონე (41%) 1,7–ჯერ მაღალია, ვიდრე ქალთა (24%). საშუალო მაჩვენებლის მიხედვით მოქალაქეები დღეში 8.2 საათი მუშაობენ, თუმცა ქალაქებსა და სოფლებს შორის სხვაობა შეიმჩნევა. თბილისი – 9.1 საათი, სხვა ქალაქები – 8,6, ხოლო სოფლებში – 7.0. ყველა ტიპის დასახლებაში, კაცები ერთი საათით მეტს მუშაობენ, ვიდრე ქალები.  სწავლა: ქალები და კაცები  სწავლობს და სწავლასთან დაკავშირებულ აქტივობებში მონაწილეობს ქალების 6.3%, ხოლო კაცების 5.8%. მონაწილეობის დონე თბილისსა და სხვა ქალაქებში უფრო მაღალია, ვიდრე სოფლებში. 24 წლის შემდეგ, ქალებიც და კაცებიც თანდათან ნაკლებ დროს უთმობენ სწავლას. ქალები სწავლას უთმობენ დღეში 2.3 საათს, ხოლო კაცები 1.9 საათს. საპირისპირო სურათი დაფიქსირდა სოფლად. საოჯახო საქმეები: ქალები და კაცები  საქართველოს მოსახლეობის 66% პროცენტი ჩართულია საოჯახო (აუნაზღაურებელ) საქმიანობაში. მონაწილეობის მაჩვენებელი მკვეთრად განსხვავდება ქალებისა და კაცების შემთხვევაში – ქალები 88.3%, კაცები – 39.6%. მონაწილეობის დონე მაღალია სოფლად მცხოვრებ ქალებში – 90.3%. საშუალოდ, საქართველოს მოსახლეობა დღეში 2.1 საათს ხარჯავს საოჯახო საქმიანობისთვის. ქალები 5–ჯერ მეტ დროს ხარჯავენ, ვიდრე კაცები. ასაკის მატებასთან ერთად ქალები უფრო მეტ დროს ხარჯავენ საოჯახო საქმიანობისთვის, 64 წლის შემდეგ იგი კლებულობს.  ზრუნვა: ქალები და კაცები  ზრუნვაში (აუნაზღაურებელი) ჩართულ ქალთა რაოდენობა ორჯერ აღემატება მამაკაცთა რაოდენობას. ორივე სქესისთვის 25–44 წლის ასაკში უფრო დამახასიათებელია ზრუნვა. საკუთარ თავზე ზრუნვა – ქალები და კაცები  ყველაზე დიდ დროს საქართველოს მოსახლეობის უმეტესობა ძილს უთმობს. საშუალო მონაცემით ეს 9.1 საათს შეადგენს. ჭამისთვის 1,5 საათს, ხოლო ჰიგიენისთვის დაახლოებით 1 საათს უთმობს. დასახლების ტიპის და სქესის მიხედვით, ამ მაჩვენებლების მნიშვნელობებს შორის მკვეთრი განსხვავება არ შეინიშნება.  მოხალისეობა: ქალები და კაცები  მოხალისეობრივ და სხვა სახის აუნაზღაურებელ საქმიანობებზე საქართველოს მოსახლეობა ძალიან ცოტა დროს ხარჯავს (0.1 საათი დღეში). მოხალისეობრივ საქმიანობაში მოსახლეობის მხოლოდ 2.6 პროცენტი. ამასთან, კაცების მონაწილეობის დონე (3.0 პროცენტი) უფრო მაღალია, ვიდრე ქალების (2.3 პროცენტი).  სოციალიზაცია: ქალები და კაცები  სოციალიზაციის პროცესში მოსახლეობის 59.0% მონაწილეობს, ამასთან ქალებისა და კაცების მონაწილეობა თანაბარია. თუმცა ქალაქში უფრო მაღალია მონაწილეობა, ვიდრე სოფლად. ასაკის ზრდასთან ერთად მცირდება პროცენტული მონაცემები. აღნიშნულ აქტივობებს კაცები უფრო მეტ დროს უთმობენ (2.8 საათი დღეში), ვიდრე ქალები (2.1 საათი დღეში).  დასვენება: ქალები და კაცები  საქართველოს მოსახლეობა საშუალოდ დღეში 4.2 საათს ხარჯავს დასვენებისთვის. ყველა ტიპის დასახლებაში და ყველა ასაკობრივ ჯგუფში დასვენებისთვის კაცები უფრო მეტ დროს იყენებენ (4.7 საათი დღეში), ვიდრე ქალები (3.9 საათი დღეში). სხვადასხვა ჯგუფები და დრო საქართველოში ბავშვზე ზრუნვაში და ზრუნვასთან დაკავშირებულ პროცესებში მონაწილეობს დედების 80.0%, ხოლო მამების 37.6%. დედები საშუალოდ 20.4 საათს ხარჯავენ კვირაში (იგულისხმება ძირითად და პარალელური აქტივობები), რაც მამების მიერ დახარჯულ დროს (3.9 საათი) 5–ჯერ აღემატება. დედების მიერ შვილზე ზრუნვისთვის დახარჯული დროის ნახევარზე მეტი ფიზიკურ და ემოციურ ზრუნვას ეთმობა. მამების მიერ დახარჯული დროის ნახევარზე მეტი შვილებთან თამაშს, კითხვასა და საუბარს.  უფროსი ასაკის პირებთან შედარებით ახალგაზრდები (15-24 წლის) დროს სხვანაირად ანაწილებენ – მეტი სძინავთ და მეტ დროს ხარჯავენ სწავლისთვის, ისინი ბევრად ნაკლებ დროს უთმობენ სხვებზე ზრუნვასა და საოჯახო საქმიანობას (აუნაზღაურებელი). ოჯახთან ერთად მცხოვრები ახალგაზრდები ყველაზე მეტ დროს ხარჯავენ: საკუთარ თავზე ზრუნვასა და თავის მოვლაში (51.0 პროცენტი), დასვენებასა და გართობაში (17.0 პროცენტი), სოციალიზაციასა (10.2 პროცენტი) და სწავლაში (8.7 პროცენტი).  65 წლის და უფროსი ასაკის თბილისში, სხვა ქალაქებსა თუ სოფლებში მცხოვრები ქალები და კათები დროს ერთნაირად ანაწილებენ. ისინი ძირითად დროს საკუთარ თავზე ზრუნვასა და თავის მოვლას, ასევე - დასვენებასა და გართობას უთმობენ. გენდერული განსხვავებები აღინიშნება შემდეგ აქტივობებში: ანაზღაურებად საქმიანობაზე კაცები უფრო მეტ დროს ხარჯავენ, ვიდრე ქალები (3.3 საათი და 1.6 საათი, შესაბამისად); აუნაზღაურებელ საოჯახო საქმიანობაზე ქალები უფრო მეტ დროს ხარჯავენ, ვიდრე კაცები (3.2 საათი და 1.0 საათი, შესაბამისად); გართობასა და დასვენებაზე კაცები უფრო მეტ დროს ხარჯავენ, ვიდრე ქალები (6.4 საათი და 5.4 საათი, შესაბამისად).  შეზღუდული შესაძლებლობების მქონე ქალებისა და კაცების მონაწილეობა დასაქმებასა და სწავლასთან დაკავშირებულ აქტივობებში იკლებს შეზღუდვების მატებასთან ერთად.  ეთნიკურად ქართველი ქალები და კაცები შედარებით მეტ დროს ხარჯავენ ანაზღაურებად სამუშაოზე (დასაქმება და პროდუქციის წარმოება საკუთარი მოხმარებისთვის), ვიდრე ქვეყანაში მცხოვრები სხვა ეთნიკური ჯგუფების წარმომადგენლები. ეთნიკურად ქართველ ქალებთან შედარებით სხვა ეთნიკური ჯგუფების წარმომადგენელი ქალები აუნაზღაურებელ საოჯახო საქმიანობაზე დღეში საშუალოდ 0.6 საათით მეტ დროს ხარჯავენ. დრო და პერსონალური განზომილებები საქართველოს მოსახლეობის 37.9 პროცენტის შეფასებით სამუშაო დღეები (ორშაბათი–პარასკევი) სასიამოვნოა, ხოლო 55.5 პროცენტს ნეიტრალური დამოკიდებულება აქვს. უქმე დღეებს (შაბათ-კვირა) მოსახლეობის უფრო დიდი წილი (43.0 პროცენტი) აფასებს სასიამოვნოდ. ზოგადად, უფრო დადებითია ქალების და ახალგაზრდების (15-24 წლის) შეფასება, ვიდრე კაცების და უფროსი ასაკის წარმომადგენელების. როგორც სამუშაო, ისე უქმე დღეებში, ყველაზე სასიამოვნო აქტივობებად სახელდება:  1.რეფლექსიასთან და დასვენებასთან დაკავშრებული აქტივობები; 2.სოციალიზაციასთან და შეკრებასთან დაკავშრებული აქტივობები; 3.ტელევიზიის/ვიდეოს ყურება/მოსმენა; 4.საკვების მიღება; 5.კოლექტიურ რელიგიურ რიტუალებში მონაწილეობა; 6.საუბარი, კომუნიკაცია; 7.სკოლაში/ უნივერსიტეტში სიარული; 8.ბავშვებთან თამაში და სპორტი. მთლიანობაში, დროის ზეწოლას (ფიქრობს, რომ ყოველთვის ჩქარობს) უფრო მეტი ქალი განიცდის, ვიდრე კაცი (32.6 პროცენტი და 25.1 პროცენტი, შესაბამისად). აღნიშნული გენდერული განსხვავება შეინიშნება ყველა ტიპის დასახლებაში. გარდა ამისა, ქალებიც და კაცებიც, დროის სიმცირეს თბილისში უფრო გრძნობენ (38.1 პროცენტი და 28.0 პროცენტი, შესაბამისად), ვიდრე სხვა ქალაქებში და სოფლებში. ასევე, სამუშაო ძალის სტატუსის მიხედვით, აღნიშნული მაჩვენებელი ყველაზე მაღალია სრული დროით დასაქმებული პირების შემთხვევაში.  მუშაობა-დასვენების ბალანსი ქალებისთვის უფრო ნაკლებია, ვიდრე კაცებისთვის. ქალების სამუშაო დრო საშუალოდ 1.8-ჯერ აღემატება დასვენების დროს. კაცებში ეს მაჩვენებელი 1.2-ს შეადგენს (გენდერული თანაფარდობა - 1.5). ასაკის მიხედვით, მუშაობა-დასვენების ბალანსი ყველაზე ნაკლებია 25-34 და 35-44 ასაკობრივ ჯგუფებში. ამასთან, აღნიშნულ ასაკობრივ ჯგუფებში ყველაზე მაღალია გენდერული თანაფარდობა. 10 წელზე უმცროსი ასაკის ბავშვის დედები საშუალოდ 3.7-ჯერ მეტს მუშაობენ, ვიდრე ისვენებენ, მამები კი - 2.2-ჯერ მეტს.  წყაროები:  დროის გამოყენების გამოკვლევა საქართველოში  ქალების აუნაზღაურებელი ზრუნვის შრომა და უთანასწორობის კრიზისი საქართველოში

„საქართველო ყოველთვის და ოდითგანვე იყო ევროპის ნაწილი“ – მოუსმინე თეონა დოლენჯაშვილის პოდკასტს.

სანამ „გრანტიჭამიობის“ მითს დაიჯერებ გაიგე რა არის გრანტი, ვინ იღებს გრანტს და რომელ ქვეყანაში იზღუდება არასამთავრობო ორგანიზაციების უცხოეთიდან დაფინანსება. გრანტი არის დონორის მიერ უსასყიდლოდ გადაცემული მიზნობრივი სახსრები, რომელიც გამოიყენება კონკრეტული ჰუმანური, საგანმანათლებლო, სამეცნიერო–კვლევითი, ჯანმრთელობის დაცვის, კულტურული, სპორტული, ეკოლოგიური, სასოფლო–სამეურნეო განვითარებისა და სოციალური პროექტების, ასევე სახელმწიფოებრივი ან საზოგადოებრივი მნიშვნელობის პროექტების განხორციელებისათვის. ვის შეუძლია მიიღოს გრანტი? სია საკმაოდ ვრცელია და ამსხვრევს მითს იმის შესახებ, რომ მხოლოდ არასამთავრობო სექტორი არის საერთაშორისო ორგანიზაციებიდან გრანტის მიმღები. კანონმდებლობის მიხედვით სურათი ასე გამოიყურება:  ა) საქართველოს სახელმწიფო საქართველოს პრემიერ-მინისტრის მიერ უფლებამოსილი ორგანო. ბ) საქართველოს მთავრობა საქართველოს მთავრობის მიერ უფლებამოსილი ორგანო. გ) საქართველოს სახელმწიფო ხელისუფლების ან ავტონომიური რესპუბლიკის ორგანო ან მუნიციპალიტეტი. დ) საქართველოს რეზიდენტი ან არარეზიდენტი არასამეწარმეო (არასამთავრობო) იურიდიული პირი. ე) საჯარო სამართლის იურიდიული პირი. ვ) საქართველოს მოქალაქე; ზ) აკრედიტებული უმაღლესი საგანმანათლებლო დაწესებულება; თ) საერთაშორისო ორგანიზაცია, სხვა სახელმწიფოს სამეწარმეო ან არასამეწარმეო (არაკომერციული) იურიდიული პირი; ი) „სასოფლო-სამეურნეო კოოპერატივის შესახებ“ საქართველოს კანონით განსაზღვრული, სასოფლო-სამეურნეო კოოპერატივის სტატუსის მქონე იურიდიული პირი; კ) საქართველოში რეგისტრირებული მეწარმე სუბიექტი − „ინოვაციების შესახებ“ საქართველოს კანონით განსაზღვრული ინოვაციური საქმიანობის განსახორციელებლად საჯარო სამართლის იურიდიული პირის − საქართველოს ინოვაციების და ტექნოლოგიების სააგენტოს მიერ გაცემული გრანტის შემთხვევაში; ლ) საქართველოს ბიზნესომბუდსმენი. და ა.შ. ნუ დაუჯერებ სხვას, თავად გადაამოწმე  – საქართველოს კანონი გრანტების შესახებ რომელ ქვეყნებში იზღუდება არასამთავრობო ორგანიზაციების უცხოეთიდან დაფინანსება?  არასამთავრობო ორგანიზაციებისთვის შეზღუდვები იმ ქვეყნებში გვხვდება, სადაც დემოკრატიის ხარისხი საკმაოდ დაბალია. მაგალითად: რუსეთი (არათავისუფალი ქვეყანა – ფრიდომ ჰაუსი), თურქეთი (არათავისუფალი ქვეყანა – ფრიდომ ჰაუსი), ინდოეთი (ნახევრად თავისუფალი – ფრიდომ ჰაუსი), ჩინეთი (არათასვისუფალი – ფრიდომ ჰაუსი), ვენესუელა (არათავისუფალი – ფრიდომ ჰაუსი), ეგვიპტე (არათავისუფალი – ფრიდომ ჰაუსი), ბელარუსი (არათავისუფალი – ფრიდომ ჰაუსი). ნუ დაუჯერებ სხვას, თავად გადაამოწმე – თავისუფლების ხარისხი ქვეყნების მიხედვით რუსეთი – 2012 წელს მიღებული კანონით, რომელიც 2022 წელს გაფართოვდა, უცხოეთის აგენტად ცხადდება პირი ან ორგანიზაცია, ვინც უცხოეთიდან ნებისმიერი სახის მხარდაჭერას იღებს. ასეთ პირებს ეკრძალებათ სახელმწიფო დაფინანსების მიღება, უნივერსიტეტში სწავლება, ბავშვებთან მუშაობა, მათ მიერ შექმნილი ან ადმინისტრირებული ვებ–გვერდების დაბლოკვის უფლება რუსეთის კომუნიკაციების სააგენტოს აქვს მინიჭებული. 2021 წლიდან კი ნებისმიერი მედია, რომელიც დაფინანსებას რუსეთის გარედან იღებს, შესაძლოა გამოცხადდეს უცხოეთის აგენტად და ვალდებულია ეს საკუთარ გამოცემაშიც მიუთითოს, როგორც ვებ-გვერდზე, ასევე ყველა ვიდეო და აუდიო მასალაში თუ პოსტში. უნგრეთი – 2017 წელს მიიღეს კანონი, რომლის მიხედვითაც არასამთავრობო ორგანიზაცია, რომელიც წელიწადში 20 000 ევროზე მეტ დაფინანსებას იღებდა უცხოური წყაროებიდან, უნდა დარეგისტრირებულიყო როგორც „უცხოეთიდან დაფინანსებული“. 2020 წელს ევროპის მართლმსაჯულების სასამართლომ გადაწყვეტილება ევროკავშირის კანონმდებლობასთან შეუსაბამოდ ცნო. უნგრეთის მთავრობამ 2021 წელს კანონი გააუქმა. თურქეთი – 2018 წელს ქვეყანაში ჯორჯ სოროსის ღია საზოგადოების ფონდმა შეწყვიტა საქმიანობა. მიზეზი ქვეყნის ხელისუფლებლებამ ფონდი 2013 წლის აქციებთან კავშირში დაადანაშაულა, რასაც ორგანიზაციაში უარყოფდნენ. მას შემდეგ თურქეთმა არასამთავრობო ორგანიზაციების წინააღმდეგ კანონები გაამკაცრა. 2021 წელს მიღებული კანონით შეიზღუდა არასამთავრობო ორგანიზაციების უფლება ბიზნეს პარტნიორობის, ასოციაციების შექმნის და ფონდების მოძიების კუთხით. გარდა ამისა, ქვეყნის შინაგან საქმეთა სამინისტროს მიეცა უფლება შეცვალოს ნებისმიერი არასამთავრობო ორგანიზაციის ხელმძღვანელი, რომელსაც ტერორიზმში დაადანაშაულებენ. მსგავს ბრალდებას ხელისუფლება ხშირად იყენებს აქტივისტების, ჟურნალისტების, ხელოვანების და იურისტების წინააღმდეგ. კანონით ხელისუფლებას უფლება მიეცა ყოველწლიური შემოწმება ჩაატაროს ფონდებში, განსაკუთრებით კი უცხოურ ორგანიზაციებში. ინდოეთში უცხოური კონტრიბუციების რეგულაციების კანონი მოქმედებს, რომელსაც ქვეყნის ხელისუფლება არასამთავრობო ორგანიზაციების წინააღმდეგ იყენებს. ჩინეთში 2017 წლიდან მოქმედებს უცხოური არასამთავრობო ორგანიზაციების კანონი, რომელიც ჩინეთის მთავრობას მათი საქმიანობის გაკონტროლების საშუალებას აძლევს. ვენესუელა – 2022 წელს შეიმუშავეს კანონი, რომელიც ახალი სააგენტოს ჩამოყალიბებას ითვალისწინებს, სადაც არსებული არასამთავრობო ორგანიზაციები უნდა დარეგისტრირდნენ და გაუზიარონ ინფორმაცია ბენეფიციარების და აქტივობების შესახებ. სააგენტო შექმნის ფონდს, სადაც ყველა საერთაშორისო დონაცია მოგროვდება და გადაწყდება თუ რომელი არასამთავრობო ორგანიზაცია მიიღებს დაფინანსებას. ჯერჯერობით კანონი დამტკიცებული არ არის. ეგვიპტეში მკაცრი შეზღუდვები მოქმედებს , სადაც 2019 წელს გამკაცრდა არასამთავრობო ორგანიზაციების რეგისტრაციის კანონი, რის საფუძველზეც არაერთ ორგანიზაციას დაუსაბუთებლად ეთქვა უარი რეგისტრაციაზე.  2021 წელს ასევე დაუსაბუთებელი ბრალდებებით სულ მცირე 46 არასამთავრობო ორგანიზაცია დახურეს ბელარუსშიც. წყაროები: freedomhouse.org მედიის განვითარების ფონდის პუბლიკაცია...

დღეს მოგიყვებით ადამიანზე, რომელმაც თელავის სოფელ რუისპირში, თანამოაზრეებთან ერთად ბევრი რამის შეცვლა შეძლო. სწორედ ამიტომ ისინი „ეს ქვეყანა შენიას“ კონკურსის ერთ–ერთი გამარჯვებულები არიან. ნაზი ღარიბაშვილმა, რომელიც ინგლისური ენის ფილოლოგია, რუისპირელი ახალგაზრდებისთვის ინგლისურის უფასო გაკვეთილების ჩატარება წამოიწყო. საკუთარ სახლში მოწყობილი „საზაფხულო კითხვის სკოლისა და სადისკუსიო კლუბის“ მონაწილეთაგან 16–მა ამერიკის საელჩოს საზაფხულო კითხვის კონკურსი გაიმარჯვა.  ცოდნის გაზიარებიდან მიღებული შედეგებით შთაგონებულმა, კლუბის მუშაობის გაფართოვება გადაწყვიტა. დაუღალავი აქტიურობითა და მოლაპარაკებების შემდგომ, თელავის მუნიციპალიტეტმა, ოთახი გამოუყო, სადაც ინგლისური ენის შემსწავლელი ცენტრი განთავსდა, რამაც სწავლების მსურველთა წრის გაფართოვების შესაძლებლობა მისცა. „ცოდნის კაფეს“ საგრანტო კონკურსში გამარჯვებამაც მოუსწრო და ცენტრის მინიმალურად აღჭურვაც მოხერხდა.  სოფლის ნებისმიერ, 30 წლამდე მაცხოვრებელს, სიმბოლურ ფასად, ინგლისური ენის სწავლების შესაძლებლობა გაუჩნდა. საგაკვეთილო პროცესს ნაზის გარდა, უკვე მოხალისე სტუდენტები და დამამთავრებელი სკოლის მოსწავლეებიც უძღვებიან. სოფლის დამამთავრებელი კლასის ორი წარმატებული მოსწავლისთვის უახლოეს მომავალში სტიპენდიის დანიშვნას გეგმავენ კლუბის წარმომადგენლები.  დამატებითი განათლების ხელმისაწვდომობის გაზრდის გარდა, ცენტრი ახალგაზრდების თავშეყრის ადგილად იქცა, სოფელში ასეთი ადგილი, საჯარო სკოლის გარდა, აქამდე თითქმის არ არსებობდა. ახალგაზრდები თანამედროვე მეთოდებით სწავლეობენ, ეცნობიან ერთმანეთს, მსჯელობენ სხვადასხვა საკითხებზე. ისინი, ერთობლივ კამპანიებს გეგმავენ და ერთვებიან, რათა გარშემომყოფებს დაეხმარონ, ამით კი აქტიური მოქალაქისთვის საჭირო ცოდნას და უნარებს იძენენ. #გაიზიარეპასუხისმგებლობა, რადგან #ესქვეყანაშენია

მე–20 საუკუნის დასაწყისში ზუბალაშვილებმა ააშენეს და თბილისს საჩუქრად გადასცეს საქალაქო სახალხო სახლი. დღეს ამ სახლში კოტე მარჯანიშვილის სახელობის თეატრია განთავსებული. სახალხო სახლში 12 ენაზე იდგმებოდა წარმოდგენები. იგი თეატრის გარდა მოიცავდა სალექციო დარბაზებსა და სამკითხველოებს.  ზუბალაშვილების სახალხო სახლის გახსნას წინ უსწრებდა პატარ–პატარა თეატრები, რომლებიც სახალხო თეატრების სახელით არის ცნობილი. ერთ–ერთი იყო „ავჭალის აუდიტორია“. ეს პატარა სათეატრო საზოგადოება სკოლის მოსწავლეებმა დაარსეს. პირველი საჯარო წარმოდგენა 1891 წელს გამართეს. ახალგაზრდებს სხვა მეგობრებიც შეუერთდნენ და წრე ჩამოაყალიბეს, შეიმუშავეს სამოქმედო გეგმა და წესდება. ამხანაგობის მიზანი იყო უფასო სპექტაკლების მოწყობა, სამკითხველოების გახსნა და სხვა კულტურულ–საგანმანათლებლო ღონისძიებების გამართვა.   „ავჭალის აუდიტორიის“ გარდა მსახიობებს იწვევდნენ ავლაბრის, ხარფუხის, საბურთალოს, ნაძალადევის და სხვა უბნების დრამატული წრეები. ახალგაზრდებს დიდ დახმარებას უწევდნენ ქართული დრამატული საზოგადოების წევრები, პროფესიული თეატრები დეკორაციებს და მსახიობებისთვის განკუთვნილ ტანსაცმელსაც უთმობდნენ, საზოგადოების ნაწილი ფინანსურადაც ეხმარობოდა. უფრო მეტიც, როცა ფინანსური პრობლემის გამო დასის წევრები ვერ ახერხებდა სპექტაკლში თამაშს, პროფესიონალი მსახიობები ანაცვლებდნენ მათ.  1909 წელს „ავჭალის აუდიტორიაში“ შეწყდა წარმოდგენები, რადგან დასმა ზუბალაშვილების „სახალხო სახლში“ გადაინაცვლა.   გაეცანით სათემო განვითარების ცენტრის პუბლიკაციაში სოლიდარობის მაგალითებს საბჭოთა ოკუპაციამდე – წიგნის ელ–ვერსია: https://bit.ly/3iI5dyO

გორის ქუჩებში მოხალისეებმა სტრიტ არტი შექმნეს. კედლის მხატვრობა, რომელიც ქალაქის წარსულს და აწმყოს უკავშირდება. იგი ცნობილი გორელებისა და სპორტსმენების პორტრეტებს, ასევე აბსტრაქტულ და თავისუფალ თემატიკაზე შექმნილ ნახატებს მოიცავს. არტ კულტურის განვითარება ერთ–ერთი მიმართულებაა იმ მრავალფეროვანი ღონისძიებებიდან, რომელიც არასამთავრობო ორგანიზაცია „გორელ ფოტოგრაფთა კლუბმა“ წამოიწყო. ყველაფერი დაიწყო რამდენიმე ფოტოგრაფის ინიციატივით. მათ გადაწყვიტეს ცოდნა და გამოცდილება გაეზიარებინათ – შემოიკრიბეს ხელოვნებით და ფოტოგრაფიით დაინტერესებული ახალგაზრდები. გორში შესაბამისი სივრცეც მოიძიეს და შექმნეს არაფორმალური განათლების ცენტრი და მუდმივმოქმედი საგამოფენო დარბაზი – არტ ჰაუსი.  იმ მრავალი პროექტიდან, რომელიც ამ ალტერნატიულ სივრცეში შეიქმნა, ერთ–ერთი იყო სტრიტ არტი. რომლის საწყის ეტაპზე ორგანიზატორებმა ახალგაზრდები შეარჩიეს, შექმნეს სტრიტ არტების კონცეფცია და ესკიზები.  პროექტში ჩართულ ახალგაზრდებს მანამდე არ ჰქონდათ მსგავსი გამოცდილება, პროცესი მათთვის ერთგვარი გამოწვევაც იყო და საკუთარ თავსა და ქალაქს შორის კავშირების დანახვის კარგი საშუალებაც.  #გაიზიარეპასუხიმგებლობა, რადგან #ესქვეყანაშენია

ბოლო მონაცემებით, მსოფლიოში ბავშვობის ასაკში 650 მილიონი გოგოა დაქორწინებული, 100 მილიონი გოგო ასეთი რისკის წინაშე დგას. რა ხდება ამ კუთხით საქართველოში? რა არის ადრეულ ასაკში ქორწინება?  ადრეულ ასაკში, ანუ ბავშვთა ქორწინება – გულისხმობს ქორწინებას, რომლის ერთ–ერთი ან ორივე მხარე 18 წელს მიუღწეველი პირია. ბავშვის უფლებათა კონვენციის თანახმად, 18 წლამდე ასაკის ადამიანი ითვლება ბავშვად.  რა პრობლემებს ქმნის ადრეული ქორწინება? მსოფლიო მასშტაბით, ბავშვობის ასაკში ქორწინების მსხვერპლები უმეტესად გოგონები არიან, თუმცა, ზოგჯერ, არასრულწლოვანი მამრობითი სქესისაა. არასრულწლოვანთა ქორწინება მიიჩნევა იძულებით ქორწინებად, რადგან ერთ, ან ორივე მხარეს არ გაუკეთებია სრული, თავისუფალი არჩევანი.  ბავშვობის ასაკში ქორწინება გოგოებს ართმევს ბავშვობას და პირველ რიგში საფრთხეს უქმნის მათ სიცოცხლესა და ჯანმრთელობას.  გოგოები, რომლებიც 18 წლამდე ქორწინდებიან უფრო ხშირად განიცდიან ოჯახში ძალადობას, ტოვებენ სკოლას და ვერ იღებენ სრულფასოვან განათლებას, რომ არაფერი ვთქვათ უმაღლეს განათლებაზე. ისინი ხშირად ოჯახისგან და მეგობრებისგან იზოლირებული არიან. საზოგადოებრივ ცხოვრებაში უმნიშვნელო მონაწილეობით მათი ფსიქოლოგიური და ფიზიკური კეთილდღეობა ზიანდება.  ბავშვობის ასაკში დაქორწინებულთა შორის ხშირია ადრეული ორსულობა და მშობიარობა. ამ დროს მაღალია ორსულობისა და მშობიარობის გართულების რისკი, როგორც გოგოებისთვის, ასევე მათი ჩვილებისთვის.  გაეროს მოსახლეობის ფონდის ინფორმაციით ორსულ მოზარდებს შორის მაღალია ავადობის რისკები, ამასთან მაღალია ჩვილ ბავშვთა მდგომარეობის გართულებაც.  „15-19 წლის მოზარდ გოგონათა შორის მშობიარობის გართულებების გამო გარდაცვალების ალბათობა ორჯერ უფრო მეტია, ვიდრე 20-24 წლის ასაკის ქალების შემთხვევაში, უფრო ადრეულ ასაკში ორსულობის შემთხვევაში ეს რისკი კიდევ უფრო იზრდება; ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციის მონაცემებით (2017 წ.) გლობალურად, ორსულობის გართულებები 15-19 წლის გოგონათა სიკვდილიანობის ძირითადი მიზეზია. მოზარდ ასაკში ორსულობა და დედობა განსაკუთრებით რთულია, რადგან ამ ასაკის გოგონებს უჭირთ ბავშვისა და საკუთარ ჯანმრთელობაზე ზრუნვა“.  როგორია მსოფლიო ტენდენცია და საქართველოში სიტუაცია? ბოლო მონაცემებით, მსოფლიოში ბავშვობის ასაკში 650 მილიონი გოგოა დაქორწინებული, 100 მილიონი გოგო ასეთი რისკის წინაშე ისევ დგას.  ადრეულ ასაკში ქორწინების საზიანო პრაქტიკა საქართველოში იშვიათი არ არის. გაეროს მოსახლეობის ფონდის მონაცემებით საქართველოში მცხოვრები 20–24 წლის დაქორწინებული ქალების 14%–მა 18 წლის შესრულებამდე შექმნეს ოჯახი. ასეთ ქორწინებებს ადგილი აქვს როგორც ქალაქად, ისევე სოფლად, თუმცა გამომწვევი მიზეზები სხვადასხვაა.  სახალხო დამცველის აპარატის მონაცემებით კი , რომელიც სერვისების სააგენტოს სტატისტიკას ეყრდნობა – 2020 წელს არასრულწლოვან მშობლად საქართველოში 479 გოგო დარეგისტრირდა, 2021 წელს – 476, ხოლო 2022 წლის 6 თვის მანძილზე – 189. საქართველოს კანონმდებლობით საქორწინო ასაკად განსაზღვრულია 18 წელი, რამაც დადებითი გავლენა იქონია ამგვარი შემთხვევების შემცირებაზე, თუმცა, ზემოთაღნიშნული კვლევის მიხედვით, ხშირად ადგილი აქვს არასრულწლოვანთა არარეგისტრირებულ ქორწინების ანუ ფაქტობრივი თანაცხოვრების დაწყებას.  გავუფრთხილდეთ ბავშვებს!!! ამონარიდი საკუთარი ეზოდან გატაცებული 15 წლის დაზარალებულის ჩვენებიდან: „გთხოვთ, დამიცავით მე და ჩემნაირი გოგონები ასეთი ძალადობისგან და გათხოვების დაძალებისგან, რადგან ჩვენც ადამაინები ვართ და გვაქვს თავისუფალი არჩევანის უფლება, მე არ ვარ ნივთი, რომელსაც მაშინ აიღებენ და წაათრევენ, როცა მოუნდებათ და დასცინებენ იმის გამო, რომ შეძლო ხმის ამოღება და თავის დაცვა“.  წყაროები:  სახალხო დამცველის სპეციალური ანგარიში: „ადრეული/ბავშვობის ასაკში ქორწინების საზიანო პრაქტიკა საქართველოში – არსებული გამოწვევები და გადაჭრის გზები“  გაეროს მოსახლეობის ფონდის პუბლიკაცია: „ადრეული/ბავშვობის ასაკში ქორწინება"