შიდა ქართლიდან 5 მოსწავლე - დავით რობანიშვილი, ლუკა მოსიაშვილი, რატი ბეგიჯანაშვილი, ლიზი ბერიანიძე და ელენე ფატარიძე სამკვირიანი სასწავლო ვიზიტით ამერიკის შეერთებულ შტატებში გაემგზავრებიან. „სიმართლე გითხრათ, ამ შედეგს ველოდი, და ვთვლი, რომ თავდაჯერებულობამაც დიდი როლი ითამაშა. იმ დროს, როცა PH International-ის წარმომადგენელმა დამირეკა, მეგობრებთან ერთად ვიყავი და ემოციურად აღვნიშნეთ ჩემი გამარჯვება. თამამად შემიძლია ვთქვა, რომ ACCESS პროგრამამ გამხადა მიზანზე უფრო მეტად ორიენტირებული, რისთვისაც მადლობას ვუხდი PH International-ს, ამერიკის საელჩოს და საზოგადოება „ბილიკს““, ამბობს დავით რობანიშვილი, პროგრამის გამარჯვებული ქარელის მუნიციპალიტეტიდან.  ამ წარმატებას მოზარდებმა ინგლისური ენის ხელმისაწვდომობის პროგრამის (The English Access Microscholarship Program (ACCESS)) ფარგლებში მიაღწიეს. Access მოსწავლეებს საშუალებას აძლევს გაიუმჯობესონ ინგლისური ენა, გაეცნონ ამერიკულ კულტურას, მიიღონ მონაწილეობა კონკურსში და ისწავლონ ამერიკაში. პროგრამა საქართველოში ადგილობრივ საზოგადოებრივ ორგანიზაციებთან პარტნიორობით, 18 ლოკაციაზე ხორციელდება. შიდა ქართლში Access-ის მხარდამჭერია საზოგადოება „ბილიკი“.  „პროგრამის შესარჩევი ეტაპები საკმაოდ შრომატევადი იყო. მაქსიმალურად შევეცადე ყველაფერი კარგად და დროულად შემესრულებინა. დიდი იმედი მქონდა, რომ ფინალისტებს შორის მოვხვდებოდი, თუმცა დაზუსტებით არაფერი ვიცოდი. ინტერვიუდან, რომელიც შერჩევის ბოლო ეტაპი იყო, დაახლოებით 10 დღის შემდეგ გავიგე, რომ ერთ-ერთი ფინალისტი ვარ. ACCESS პროგრამამ ბევრი რამ მასწავლა. ამ ორი წლის განმავლობაში ავიმაღლე ცოდნის დონე არამარტო ინგლისურ ენაში, არამედ, ამერიკულ კულტურასა და ისტორიაშიც. ასევე, განვივითარე ლიდერობის, პრეზენტაციის, საუბრის, წერის, კითხვის, ჯგუფური მუშაობის უნარები, რომლებიც გაცვლით პროგრამაში წარმატების მიღწევაში დამეხმარა. დარწმუნებული ვარ, ACCESS პროგრამაში მიღებული ცოდნა სხვა პროექტებში წარმატების მოპოვებაშიც შემიწყობს ხელს“, აღნიშნავს ლიზი ბერიანიძე, გორის მუნიციპალიტეტის ერთ-ერთი გამარჯვებული.  2 წლის განმავლობაში, კვირაში სამჯერ, 2 საათიანი ხანგრძლივობით, მოსწავლეები საზოგადოება „ბილიკის“ ბაზაზე მეცადინეობდნენ ინგლისურ ენას.  „ორწლიანი სწავლების შემდეგ, მოსწავლეებმა მონაწილეობა მიიღეს ACCESS პროგრამის მიერ გამოცხადებულ ესეების კონკურსში (პროექტი „ჰარმონია“, აშშ საელჩო საქრთველოში). გაიარეს ონლაინ ტრენინგები, ასრულებდნენ დავალებებს. დავალებების და ტრენინგების საფუძველზე, გადავიდნენ კონკურისის შემდეგ ეტაპზე. მეორე ტურის შედეგად შერჩეულ კანდიდატებს ჰქონდათ გასაუბრება. გასაუბრების შედეგად კი ფინალისტები შეირჩნენ“, გვიყვება საზოგადოება „ბილიკის“ ხელმძღვანელი, მარინე მღებრიშვილი.  ACCESS პროგრამის გარდა, ბილიკი მოზარდების განვითარებას ხელს უწყობს ისეთი პროექტებით, როგორიცაა გორის ინოვაციური ცოდნის ჰაბი, მედია კლუბი, პროექტი: „ცოდნისა და უნარების განვითარების ქსელებისა და პლატფორმების გაძლიერება”. „საზოგადოება „ბილიკთან“, გარდა ACCESS პროგრამისა, სამოქალაქო განათლების კუთხითაც ინტენსიური კავშირი მქონდა, რაც საშუალებას მაძლევდა განმეხორციელებინა პროექტები ჩემს სოციუმში და ამ გზით, წვლილი შემეტანა თემის განვითარებაში“, ამბობს დავით რობანიშვილი.  პროგრამა დაფინანსებულია საქართველოში ამერიკის შეერთებული შტატების საელჩოს მიერ და ხორციელდება პროექტი ჰარმონია/PH- international-ის მიერ, ადგილობრივ არასამთავრობო ორგანიზაციებთან პარტნიორობით. ავტორი: თეკლე ქაროსანიძე

ახმეტის ახალგაზრდობის ჩართულობისა და განვითარების ცენტრი ახლადდაარსებული ორგანიზაცია იყო, როდესაც ახალგაზრდების საინიციატივო ჯგუფმა გადაწყვიტა, სკოლებში ველო სადგომები მოეწყო. „ჩავთვალეთ, რომ ახმეტას მისი რელიეფიდან გამომდინარე, ველო კულტურის განვითარების დიდი პოტენციალი ჰქონდა. ამასთან, სურვილი გვქონდა ევროპაში კარგად დამკვიდრებული ველო კულტურა ჩვენთანაც განვითარებულიყო და ახალგაზრდების ჯანსაღი ცხოვრების წესისთვის ხელი შეგვეწყო“, ამბობს ვახტანგ ქადაგიძე, ახალგაზრდული პროექტების მენეჯერი. თავდაპირველად, იდეის მხარდამჭერი „ორბელიანი საქართველო“ იყო. ამ ორგანიზაციის ფინანსური დახმარებით, ახმეტის, ქისტაურის, ბირკიანის ხუთ სკოლაში მოეწყო ველო სადგომები. მეორე ეტაპზე, თუშეთის განვითარების ფონდის ფინანსური მხარდაჭერით, ქვემო და ზემო ალვანის სკოლებსა და სპორტულ მოედნებზე მოეწყო კიდევ 5 ველო სადგომი. ამ ეტაპზე, მათ სულ ათ ლოკაციაზე ვხვდებით. როგორც ვახო აღნიშნავს, საგრანტო დაფინანსებით მხოლოდ ველო სადგომები და შესაბამისი მასალები შეიძინეს, მათი დაყენება კი ორგანიზაციის წევრების, სკოლის ადმინისტრაციისა და მოსწავლეების მოხალისეობრივი ჩართულობით გახდა შესაძლებელი. „იდეის განხორციელების შედეგად, გაიზარდა ახალგაზრდების ინტერესი ველო კულტურის მიმართ, უფრო მეტი მოსწავლე დადის სკოლაში ველოსიპედებით, ახალი ველო სადგომები მათთვის იყო ერთგვარი მოტივატორი და წამახალისებელი. ამასთანავე, უნდა აღინიშნოს, რომ ზემო ალვანის #1 სკოლაში იმდენად გაიზარდა ველოსიპედების რაოდენობა, რომ სკოლის ადმინისტრაციამ საკუთარი ინიციატივით დაამატა ახალი ველო სადგომები“, აღნიშნავს ვახტანგი. ცენტრმა დაფინანსება ორივე ორგანიზაციიდან ღია კონკურსში მონაწილეობის შედეგად მოიპოვა, პროექტები წარმატებით განახორციელა და დონორების მოწონებაც დაიმსახურა. ახმეტის ახალგაზრდობის ჩართულობის და განვითარების ცენტრის მიზანია მუნიციპალიტეტში მცხოვრები ახალგაზრდების განვითარება და გაძლიერება. ამ ეტაპზე, ორგანიზაცია განახლების პროცესშია და სამომავლო გეგმებზე მუშაობს. ავტორი: თეკლე ქაროსანიძე

„ცოდნის კაფე“ კახეთში დაარსებული სოციალური საწარმოა და ამავე დროს, რეგიონის ერთადერთი მრავალფუნქციური საგანმანათლებლო დაწესებულება. საწარმო აერთიანებს თანამედროვე ბიბლიოთეკას, სივრცეს არაფორმალური განათლებისთვის, კაფეს და წიგნების მაღაზიას, გაყიდვებიდან შემოსულ თანხას კი „ცოდნის ფონდის“ შექმნისთვის იყენებს. უკვე სამი წელიწადია „ცოდნის კაფეს“ ასაშენებელი კამპანია მიმდინარეობს, თუმცა პანდემიის გამო შარშან აქტივობები სრულად შეჩერდა, წელს კი ახალი იდეებითა და განახლებული ძალებით დაიწყო „ცოდნის კაფეს“ მშენებლობისთვის თანხების მოძიება.  2021 წელს, „ცოდნის კაფეს“ გუნდმა, საქართველოს მასშტაბით წამოიწყო პროგრამა „ბუთქემფი“. თავისი არსით, ბუთქემფი ინტენსიური ტრენინგ კურსებით კონკრეტული საგნის, თემის შესახებ უნარების განვითარებას, გაუმჯობესებას და პრაქტიკული გამოცდილების შეძენას გულისხმობს. „ცოდნის კაფეს“ პროგრამა კი იმ თინეიჯერებისთვის შეიქმნა, რომლებსაც ბიზნესი, მარკეტინგი, ადამიანის უფლებები აინტერესებდათ. მთავარი მოტივაცია კი კახეთში საგანამანათლებლო სივრცის „ცოდნის კაფეს“ მშენებლობაში წვლილის შეტანა იყო.  „ველოდით, რომ ბუთქემფის ფარგლებში, მაქსიმუმ 30-მდე სკოლა დარეგისტრირდებოდა, 10-ს შევარჩევდით და ეყოლებოდა 3 გამარჯვებული, თუმცა წარმოუდგენელი რამ მოხდა, აღმოვაჩინეთ, რომ 30 კი არა, 128 სკოლა იყო დარეგისტრირებული თითქმის ყველა რეგიონიდან“, ამბობს „ცოდნის კაფეს“ თანადამფუძნებელი ქეთი მოლაშვილი.  პირველ ეტაპზე, გუნდებმა ინტენსიური ონლაინ სემინარები გაიარეს და ამასთან, ჩაუტარდათ ლექცია თემაზე: „სამოქალაქო და სათემო სოლიდარობის მაგალითები“. მეორე ეტაპის პირველ ტურში კი წარმოადგინეს ბიზნეს გეგმა სტარტაპებისთვის და მიზნის მისაღწევად გადაეცათ საწყისი თანხა, 100 ლარის ოდენობით, რომელიც სულ მცირე, უნდა გაესამმაგებინათ. ამ ეტაპზე გამარჯვებულ გუნდებს ნახევარფინალის დავალების შესასრულებლად ქართული სტარტაპების დამფუძნებლებმა უხელმძღვანელეს. გუნდები, რომლებმაც მეორე ეტაპის პირველ ტურში მინიმუმ გაასამმაგეს საწყისი თანხა, თავიანთი წევრების სახელ-გვარებს, გუნდის და სკოლის სახელს „ცოდნის კაფეს“ მაშენებლების კედელზე იხილავენ. „ოცივე მენტორი იყო ძალიან დაკავებული და ერთ-ერთი ყველაზე წარმატებული სტარტაპების მფლობელები/დამფუძნებლები მთელი ქვეყნის მასშტაბით. ისინი 1 კვირის განმავლობაში, სრულიად უსასყიდლოდ, მოხალისეობრივად, მხარს უჭერდნენ საკუთარ გუნდებს, აძლევდნენ რჩევებს, ცვლიდნენ კონტაქტებს, ცდილობდნენ საკუთარი გუნდი წარმატებული გაეხადათ იმ სტარტაპ იდეაში, რა იდეაც გუნდს ჰქონდა“, აღნიშნავს ქეთი მოლაშვილი.  სტარტაპ იდეები გულისხმობდა ბრენდირებული პირბადეების, ინდივიდუალური კალმების, ღია ბარათების, დეკორატიული ყვავილების ნერგების, ტკბილეულის, ხელთნაკეთი აქსესუარების დამზადება-გაყიდვას... 17 დღეში 20-მა გუნდმა 35 000 ლარზე მეტის შეგროვება შეძლო სტარტაპ იდეების განხორციელებითა და ქრაუდფანდინგის კამპანიის შედეგად, რაც საკმაოდ სოლიდური თანხაა.  გაიმარჯვა გუნდა „ინოვატორმა” რომელმაც 7 დღეში, 2380 ლარის მობილიზება შეძლო. ახალგაზრდებმა ისწავლეს, როგორც სტარტაპების შექმნა და მართვა, ასევე, თანხების მოძიება და ორგანიზაციებთან, ბიზნესებთან კომუნიკაცია, თანამშრომლობა. მოულოდნელი იყო ამხელა თანხის მობილიზებაც და ახალგაზრდების უშრეტი მოტივაციაც. გუნდები, რომლებიც არც „ცოდნის კაფეში“ ყოფილან და არც ქიზიყში, სრული გააზრებით და პასუხისმგებლობით აცხადებდნენ, რომ მათ სურდათ საკუთარი აგური დაედოთ რეგიონის განვითარებისთვის და მზად იყვნენ ეშრომათ იმდენი, რამდენიც შეეძლოთ“, გვიყვება ქეთი მოლაშვილი.  აღსანიშნავია, რომ 5 გუნდი კონკურსის დასრულების შემდეგაც გააგრძელებს ბუთქემფის ფარგლებში დაწყებული სტარტაპების მართვას. პროგრამამ ახალი იდეებიც გააჩინა და გუნდი „მელო“ საკუთარ სოფელში ბიბლიოთეკის დაარსებასაც გეგმავს. „ცოდნის კაფეს“ ასაშენებელი კამპანია გრძელდება, ამჟამად შენობის მწვანე კარკასისთვის გროვდება თანხა. აქამდე უკვე 53 000-მა მოქალაქემ შესწირა თანხა კამპანიას, მათ შორის ორგანიზაციებმა, ბიზნეს კომპანიებმა. „ყველას შეუძლია თავისი წილი აგური დადოს სივრცის ასაშენებლად. მშენებლობას ზაფხულში ვიწყებთ. ვიცით, რომ თანხა საკმარისი არ არის, მაგრამ ვფიქრობთ, დარჩენილის მობილიზებას მშენებლობის პარალელურად შევძლებთ. ვგეგმავთ, განვახორციელოთ TED Talks-ის მსგავსი პროგრამა ბუთქემფის გამარჯვებული 10 გუნდის მონაწილეობით, რომლებმაც ყველაზე მეტი თანხის მობილიზება შეძლეს და გაიმარჯვეს სხვადასხვა ნომინაციებში. ღონისძიება თბილისში გაიმართება და გაყიდული ბილეთებიდან შემოსული თანხა, კვლავ ცოდნის კაფეს მოხმარდება“, ამბობს ქეთი მოლაშვილი.  ცოდნის კაფე რეგიონში განათლების მიღების შესაძლებლობებს გაზრდის. რეგიონის ახალგაზრდებს ექნებათ სივრცე, სადაც მათი იდეები ხორცს შეისხამს და სურვილის შემთხვევაში, მათთვის ყველა მომსახურება ხელმისაწვდომი იქნება. აღსანიშნავია, რომ ცოდნის კაფეს აქვს 60 + კლუბი, სადაც მოსახლეობა იკრიბება, ესწრება ტრენინგებს, ურთიერთობს ერთმანეთთან, სწავლობს ასაკის შესაფერისი საინტერესო საქმეების კეთებას და იხალისებს ყოველდღიურობას. სივრცის დამფუძნებლები აღნიშნავენ, რომ ადგილი პატარაა და ყველა მსურველი ვერ ახერხებს ღონისძიებებში მონაწილეობას, ეს კი „ცოდნის კაფეს“ ასაშენებლად კიდევ ერთი სარწმუნო მიზეზია.  სივრცის ასაშენებელი კამპანიის მხარდამჭერია EWMI-ACCESS. თქვენც შეგიძლიათ მონაწილეობა მიიღოთ კამპანიაში: #ცოდნისკაფესთვის GE56BG0000000228253800  მიმღები: ცოდნის კაფე, დანიშნულება: 1 აგური ცოდნის კაფეს ავტორი: თეკლე ქაროსანიძე

საჯარო ინსტიტუციები სახელმწიფო გრანტებს საქართველოში 2009 წლიდან გასცემენ. წლების განმავლობაში იზრდება, როგორც გრანტის გამცემი სტრუქტურების, ისე - საგრანტო დაფინანსების მიმართულებები და გაცემული გრანტების საერთო ოდენობა. დღეს, უკვე, საქართველოსა და ავტონომიური რესპუბლიკების ყველა სამინისტროს, ასევე, ათზე მეტ საჯარო სამართლის იურიდიულ პირს აქვს გრანტის გაცემის უფლება. ზემოაღნიშნული საჯარო ინსტიტუციები გრანტებს გასცემენ, მათ შორის, საზოგადოებრივ ორგანიზაციებზეც. ამასთან, სახელმწიფო გრანტების გაცემის მოქმედ სისტემას აქვს რიგი მნიშვნელოვანი ხარვეზებისა, რომელიც სერიოზულ რისკებს ქმნის და გამოსწორებას საჭიროებს. თუმცა, საზოგადოებრივი ორგანიზაციების ნაწილი რისკებს სახელმწიფო საგრანტო დაფინანსების შინაარსშიც ხედავს.  ირმა პავლიაშვილი, ღია სივრცე კავკასიის (COS) თავმჯდომარე: სახელმწიფოს მიერ გრანტების გაცემის სისტემაში არსებული ხარვეზების (გამჭვირვალობის და ანგარიშვალდებულობის პრინციპების დაბალი ხარისხი, ერთგვაროვანი კრიტერიუმების არ არსებობა) პარალელურად, გამოწვევები მის შინაარსობრივ მხარეშიც არის, ვფიქრობ, რომ , ე.წ. Watchdog-ების ტიპის ორგანიზაციები, რომლებიც ადამიანის უფლებების დაცვის კუთხით მუშაობენ, ხელისუფლების საქმიანობის მონიტორინგს ახორციელებენ ან, სახელმწიფო ორგანოების წინააღმდეგ, სასამართლოებში დავებს აწარმოებენ, სახელმწიფო გრანტის მიმღები ვერ იქნებიან. ასეთმა დაფინანსებამ, შესაძლოა, გარკვეული საშიშროებები წარმოქმნას მათი დამოუკიდებლობის, ნეიტრალურობის, ობიექტურობის კუთხით.  პრობლემას წარმოადგენს ისიც, რომ გრანტის განხორციელებას, რიგ შემთხვევაში სამხარაულის სახელობის ექსპერტიზის ბიურო ამოწმებს და, შედეგად, საქმეში კიდევ ერთი სახელმწიფო უწყება ერთვება.  საერთაშორისო პრაქტიკა იცნობს სახელმწიფო საგრანტო დაფინანსების მაგალითებს. ავიღოთ გერმანიის მოდელი, რა დროსაც ხელისუფლება რეალურად არის დაინტერესებული ობიექტურ დასკვნებში, რათა არსებული პრობლემები გამოასწოროს და, მონიტორინგის თუ კვლევის განსახორციელებლად, გასცემს გრანტებს საზოგადოებრივი ორგანიზაციებისთვის.  საქართველო ჯერ ისევ გარდამავალი დემოკრატიის ქვეყანაა, ინსტიტუციები აქ არამდგრადია, კარგად არ არის დაცული შტოთა ბალანსი, საზოგადოება კი, ბოლომდე ვერ აცნობიერებს, რომ ბიუჯეტის ფული ჩვენი საერთო ფულია და ხელისუფლება მას სახელმწიფო ინტერესებისთვის, მათ შორის, საკუთარი საქმიანობის ობიექტური მონიტორინგისთვის უნდა იყენებდეს. ამიტომ არის მაღალი რისკი იმისა, რომ სახელმწიფო საგრანტო დაფინანსების მიღებაში Watchdog-ების ჩართვა, შესაძლოა, მათივე საქმიანობის შეზღუდვისკენ წავიდეს. ამ ტიპის ორგანიზაციებს, ჯერ ისევ სჭირდებათ დამოუკიდებელი გრანტები, დამოუკიდებელი შემოსავალი, რათა საქმიანობა შეუფერხებლად განაგრძონ. ამასთან, არის სფეროები - სხვადასხვა სერვისის მიწოდება, კვლევა-ანალიზი, რომელიც, სახელმწიფო გრანტის მიღების შემთხვევაში, არ ქმნის ასეთ საშიშროებებს. შესაბამისად, უნდა არსებობდეს სტანდარტი, წესები, ჩამოყალიბებული გამჭვირვალობისა და ანგარიშვალდებულების პრინციპების დაცვით, რომლის მიხედვითაც საზოგადოებას ეცოდინება, როგორ შეირჩა ესა თუ ის საკითხი, რომელიც საგრანტო დაფინანსებას იმსახურებს და ორგანიზაციები, რომლებზედაც გრანტი გაიცემა. გაწერილი უნდა იყოს, ასევე, სახელმწიფო ბიუჯეტიდან გამოყოფილი თანხის ხარჯვის მიზნობრიობის შემოწმებაც.  ნათელია ისიც რომ ჩვენ ირგვლივ მოქმედებენ ე.წ. გონგოები - ხელისუფლებასთან აფილირებული ორგანიზაციები და, ჩნდება კითხვები მეტწილად, ისინი ხომ არ იღებენ სახელმწიფო საგრანტო დაფინანსებას. ამდენად, გამჭვირვალობას ამ სფეროში - სახელმწიფო ფინანსების ხარჯვის ღიაობას, რა თქმა უნდა, დიდი მნიშვნელობა აქვს.  ლევან ფანიაშვილი, სამოქალაქო საზოგადოების ინსტიტუტის მთავარი იურისტი: საქართველოში სახელმწიფო საგრანტო დაფინანსების ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ხარვეზი დაფინანსების სისტემის ერთიანი საკანონმდებლო სტანდარტების არარსებობაა. საკანონმდებლო აქტებით არ არის დადგენილი საგრანტო დაფინანსების გაცემის ერთიანი მინიმალური სტანდარტები და გრანტის გაცემის წესები, შესაბამისი საჯარო ინსტიტუციისთვის დადგენილი კანონქვემდებარე ნორმატიული აქტებით განისაზღვრება. სხვანაირად რომ ვთქვათ, იმდენი სტანდარტი და წესი მოქმედებს, რამდენი გრანტის გამცემიც არის. გამჭვირვალობის ერთიანი სტანდარტების არარსებობა, ნაკლებად სანდოს ხდის პროცესს და დაფინანსების არაკეთილსინდისიერად გაცემის შესაძლებლობას ზრდის. შესაბამისად, მნიშვნელოვანია კანონით დადგინდეს საჯარო ინსტიტუციების მიერ გრანტის გაცემის ძირითადი სტანდარტები, რომლებიც საკმარისად მკაფიო იქნება იმისთვის, რომ საგრანტო დაფინანსება სანდო და გამჭვირვალე პროცესად იქცეს.  საქართველოში მოქმედი კანონმდებლობით, მუნიციპალიტეტებს გრანტის გაცემის უფლება არ გააჩნია, თუმცა მუნიციპალიტეტების ნაწილი გასცემს დაფინანსებას, რომელიც, თავისი არსით, საგრანტო დაფინანსების მსგავსია. ადგილობრივი თვითმმართველობის არსიდან გამომდინარე, მნიშვნელოვანია წახალისდეს მუნიციპალიტეტისთვის აქტუალური საკითხების გადაწყვეტაში მოსახლეობის მონაწილეობა, მათ შორის ადგილობრივი ინიციატივების დაფინანსების გზით. ამასთან, მნიშვნელოვანია, რომ მუნიციპალიტეტებს მიეცეთ გრანტის გაცემის უფლება, რომელიც დაეფუძნება კანონით დადგენილ გამჭვირვალობის ძირითად სტანდარტებს.  ცალკე აღნიშვნას საჭიროებს სახელმწიფო დაწესებულებების მიერ უფლებადაცვით სფეროში გრანტის გაცემის საკითხი. ამ სფეროში მომუშავე ორგანიზაციები, ხაზს უსვამენ რა საქართველოს რეალობას, საკითხს სიფრთხილით უყურებენ და გარკვეულ რისკებს ხედავენ. შეიძლება, ეს რისკები მაღალი კონსტიტუციური გარანტიების არსებობამ გამორიცხოს, მაგალითად, საქართველოს სახალხო დამცველისთვის უფლებადაცვით სფეროში გრანტის გაცემის უფლების მინიჭებამ. ამით, სახელმწიფო საგრანტო დაფინანსების სისტემა, ასევე, შეძლებს, მოიცვას ისეთი სფეროები, რომლებიც დღეს სახელმწიფოს ან დონორი ორგანიზაციების მხარდაჭერის მიღმაა.  აღსანიშნავია, რომ სახელმწიფომ აღიარა სახელმწიფო საგრანტო დაფინანსების რეფორმირების საჭიროება და ღია მმართველობა საქართველოს 2018-2019 წლების სამოქმედო გეგმაში ასახა. აღნიშნული ერთი მხრივ, გულისხმობს საჯარო ინსტიტუციების მიერ გრანტის გაცემის მინიმალური სტანდარტების კანონით დადგენას, ხოლო მეორე მხრივ, მოიცავს ადგილობრივი თვითმმართველობებისთვის გრანტის გაცემის უფლების მინიჭებას. მთავრობის მიერ ამ ვალდებულების აღების მიუხედავად, ჯერჯერობით არ არის ინიცირებული შესაბამისი საკანონმდებლო ცვლილებები. მოამზადა მაკა ჯაიანმა

გინდა შეცვალო შენი უბნის, თემის, სოფლის, ქალაქის ან ქვეყნის ცხოვრება სასიკეთოდ? იხილე ვიდეო და გაიგე მეტი ორგანიზაციის „ორბელიანი – საქართველოს“ და მისი ონლაინ პლატფორმის შესახებ, რომელიც აქტივისტებს სხვადასხვა იდეის განხორციელების საშუალებას აძლევს...

სამოქალაქო ინტეგრაციის ფონდი 2005 წლიდან მუშაობს ეთნიკური უმცირესობების უფლებების, ახალგაზრდული საკითხების, არაფორმალური განათლების, ადამიანთა ჰარმონიული თანაცხოვრების მიმართულებით სამცხე ჯავახეთსა და ქვემო ქართლში. ეთნიკური უმცირესობების საკითხებზე მომუშავე არასამთავრობო ორგანიზაციაში მიიჩნევენ, რომ მათი ბენეფიციარი საქართველოს ყველა მოქალაქეა – ერთად მუშაობა და განათლება ინტეგრაციის საუკეთესო საშუალებაა.

ანალიტიკური საზოგადოებრივი ორგანიზაცია – ეკონომიკური პოლიტიკის კვლევის ცენტრი18 წლის წინათ შეიქმნა. იგი სხვადასხვა მიმართულებით მუშაობს: ეკონომიკა; უსაფრთხოება და საგარეო პოლიტიკა; განათლება.  მისი აუდიტორია საკმაოდ ფართოა: საერთაშორისო საზოგადოების; არასამთავრობო ორგანიზაციების წარმომადგენლები; პოლიტიკოსები; ახალგაზრდები; მცირე და საშუალო ბიზნესის წარმომადგენლები.

ასოციაცია „ათინათი“ – 90–იან წლებში ზუგდიდში შექმნილი პირველი საზოგადოებრივი ორგანიზაციაა. მას შემდგომ, ორგანიზაციის წევრები ცდილობენ იმუშავონ იმ პრობლემებზე, რომლებიც საზოგადოებას აწუხებს.  ნახეთ ვიდეო და გაიგეთ მეტი

გახსოვთ, ქალებმა კოვიდით ინფიცირებულ ოჯახს სარეველამორეული ნაკვეთი რომ გაუთოხნეს და კარტოფილის მოსავალი შეუნარჩინეს? ეს წინა გაზაფხულზე მარნეულის მუნიციპალიტეტის სოფელ მარადისში მოხდა. ეს ნაკვეთი იმ დროისთვის საავადმყოფოში მყოფი ოჯახისთვის ერთადერთი საარსებო წყარო იყო.  მეზობლის დახმარება თემის წევრებს ფონდ „ტასოს“ სათემო მუშაკმა ნაირა პაქსაძემ შესთავაზა. „ეს ამბავი თითქმის ყველა არხმა გააშუქა და ბევრ ჟურნალშიც დაიწერა“ - იხსენებს ნაირა, - „ასეთ გამოხმაურებას არ ველოდით, სხვა რა უნდა გაგვეკეთებინა იმ მდგომარეობაში? ნაკვეთი რომ არ გაგვეთოხნა, სარეველა მოსავალას სულ გააფუჭებდა“.  ნაირა პაქსაძე მარადისში მეუღლესა და ორ შვილთან ერთად ცხოვრობს, აქვს სასათბურე მეურნეობა, შესაბამისად - საქმეც ბევრი აქვს, მაგრამ საზოგადოებრივად მნიშვნელოვანი საქმეებისთვისაც პოულობს დროს. „2019 წლიდან ჩვენი სოფლის ქალები გავწევრიანდით „ფონდ ტასოში“ და აქტიურად ჩავერთეთ სხვადასხვა აქტივობაში. პირველ რიგში, გავიარეთ უამრავი ტრენინგი, რაც მოტივაციის ამაღლებაში, მიზნების დასახვასა და მათ შესრულებაში დაგვეხმარა. „ფონდი ტასოს“ შუამავლობით გაიმართა მრგვალი მაგიდის შეხვედრა, სადაც თვითმართველობას ჩვენი ხმა მივაწვდინეთ, სოფლის პრობლემები გავაცანით და მათი მოგვარების პირობაც მივიღეთ“, - ყვება ნაირა.  ნაირა პაქსაძე გაეროს ქალთა ორგანზიაციის სათემო მობილიზაციის პროექტის აქტიური წევრია. ეს პროექტი ნაწილია ქვემო ქართლში გაეროს ქალთა ორგანიზაციის რეგიონული პროექტისა - „ქალთა ეკონომიკური გაძლიერება სამხრეთ კავკასიაში“, რომელიც შვეიცარიის განვითარებისა და თანამშომლობის სააგენტოსა და ავსტრიის განვითარების სააგენტოს დაფინანსებით ხორციელდება. ნაირას აზრით, ამ პროექტმა მართლაც შეუწყო ხელი თემში ქალთა ეკონომიკურ გაძლიერებას, ბევრ ქალს გაუჩინა საკუთარი მცირე ბიზნესი და შემოსავალი, რამაც, ეკონომიკურად, არა მარტო ისინი, თემიც გააძლიერა. „მე როგორც სათემო მუშაკი, ქალებს ყველანაირად ვუწყობ ხელს. ვეხმარები სხვადასხვა აქტივობის დაგეგმვასა და განხორციელებაში, პროექტების დაწერასა და გაგზავნში, ვაწვდი ყველა ახალ ინფორმაციას. ყველაფერი ეს სოფლად მცხოვრები ქალებისთვის ძალიან მნიშვნელოვანია და სიამოვნებითაც ვაკეთებთ. პროექტში „სოფლის ქალები მომავლისათვის“, პირველად, ცხრა ქალი გავერთიანდით, ახლა კი ოცდაერთი ვართ. ჩვენ გვინდა, უკეთესობისაკენ შევცვალოთ ჩვენი ცხოვრება და, ქალების მეტი მონაწილეობით, ჩვენი თემის წინსვლას შევუწყოთ ხელი“, - ასეთია ნაირა პაქსაძის ისტორია. ავტორი: მაკა ჯაიანი

შეძახილს „შუქი მოვიდა!“ 90-იანებგამოვლილი საქართველოსთვის განსაკუთრებული მნიშვნელობა აქვს. 2015 წლიდან, ამ სიტყვებმა სხვა დატვირთვა შეიძინა - ამ სახელწოდებით გაჩნდა პროექტი, რომლის მიზანსაც საზოგადოებისთვის ჩვენს ქვეყანაში მცხოვრები შეზღუდული შესაძლებლობების მქონე პირების გაცნობა, მათი ისტორიების მოყოლა წარმოადგენს. პროექტის ავტორები იმედოვნებენ, რომ ამ ადამიანების ცხოვრების ახლოდან დანახვით, ჩვენც მეტ კითხვაზე გვექნება პასუხი, მათ საჭიროებებსაც უკეთ გავაცნობიერებთ და ერთად შეგვეძლება ვთქვათ: „შუქი მოვიდა“ - ახლა უკეთ ვხედავთ!  დღეისთვის, პროექტის ვებგვერდზე წაიკითხავთ 176 ამბავს საქართველოს 11 რეგიონიდან, ამ ადამიანებს ესტუმრებით, თვალებში ჩახედავთ... მართლა ჩახედავთ, ზუსტად ისე, როგორც პირისპირ შეხვედრისას ჩახედავდით, რადგან ფოტოებს ამ პროექტისთვის ნათელა გრიგალაშვილი იღებს. პროექტის ავტორები ამბობენ, რომ მათ მიერ მოთხრობილი ისტორიების წარმატება, მნიშვნელოვანწილად, სწორედ ამ ფოტოების დამსახურებაა. ნათელა კი, მხოლოდ მოკლედ ამბობს, რომ ამ საქმეში დიდი სიამოვნებით ჩაერთო. ასეთია, ბევრი საუბარი არ უყვარს, სათქმელს თავისი საქმით და ფოტოებით ამბობს.  სათქმელის, პოზიციის გამომხატველად ფოტოგრაფია წლების წინ აირჩია. იქამდე, სამხატვრო სასწავლებელში სწავლობდა, თეატრში მხატვარ-დეკორატორად მუშაობდა. ფოტოგრაფად მუშაობა გაზეთ „დვრიტაში“ დაიწყო, შემდეგ სხვა ჟურნალ-გაზეთებშიც იმუშავა. ახლა დამოუკიდებელი ფოტოგრაფია, პროექტები, რომლის ფარგლებშიც იღებს სოციალურ თემატიკას ეხება - რელიგიურ და ეთნიკურ უმცირესობებს, ქალებს, ადამიანების ყოფას და ყოველთვის რეგიონებისთვის კეთდება. ქართული სოფელი და მისი ცხოვრება არის ადგილი, სადაც ნათელა გრიგალაშვილის მუზები ცხოვრობენ.  თავის ცოდნას და გამოცდილებას ახლა ნათელა რამდენიმე უნივერსიტეტის სტუდენტებს გადასცემს, მისი მონაწილეობით არაერთი გამოფენა გამართულა, რამდენიმე პერსონალური გამოფენაც მოაწყო. რასაც უნდა აკეთებდეს, ყოველთვის ნახულობს დროს სოფლის გზას დაადგეს და გადაიღოს. ამბობს, რომ იდეების განხორციელებაში სხვადასხვა ფონდისა და ორგანიზაციის მხარდაჭერაც ეხმარება. ესენი არიან: „ღია საზოგადოების ფონდი“, ფონდი „ათინათი“, შვეიცარიის განვითარებისა და თანამშრომლობის სააგენტო, სხვა. მათთან ერთად გააცნო საზოგადოებას დუხობორები, დევნილები, სხვები.  ერთ-ერთი ასეთი პროექტია „ფოტოკლუბები სოფლად“. „სოფელში გავიზარდე და არასდროს გამიწყვეტია კავშირი სოფელთან, კარგად ვიცნობ იმ პრობლემებს რომელიც სოფლებსა და რეგიონებში არსებობს. აქედან გამიჩნდა იდეა, დავხმარებოდი მათ, მესწავლებინა ფოტოგრაფია, რომ ასე აღმოეჩინათ სხვა სამყარო მათ გარშემო, ეპოვათ ჩვეულებრივში არაჩვეულებრივი, ზიარებოდნენ ფოტოგრაფიას, როგორც ხელოვნებას“, - ყვება ნათელა, - „ვფიქრობ, ეს წარმატებული პროექტია, რადგან ძალიან ბევრი სოფლიდან, რეგიონიდან მწერენ და ამ პრიოექტის განხორციელებას ითხოვენ“.  პირველი კლუბი გორელოვკაში შეიქმნა. პროექტი ათთვიანი იყო და ყოველ თვე 10 დღე ნათელა გორელოვკაში ცხოვრობდა. 15-დან 62 წლის ასაკის სხვადასხვა ეთნოსის 15 ადამიანს ასწავლა ფოტოგრაფია, პირველი გამოფენაც გორელოვკის კულტურის სახლში გაიმართა, მეორე - თბილისში, მესამე კი - ბათუმში. გორელოვკის გარდა, ფოტოკლუბები შეიქმნა პანკსის ხეობასა და მაღალმთიან აჭარაში. ეს პროექტები „ღია საზოგადოების ფონდის“, პრეზიდენტის ფონდის, კულტურის სამინისტორს დაფინანსებით განხორციელდა. თუმცა, ნათელა გრიგალაშვილი პროექტებზე დაფინანსების გარეშეც მუშაობს.  „ამჟამად, ასეთი რამდენიმე პროექტია“, - ყვება ნათელა, - „ვიღებ როგორ ცხოვრობენ ადამიანები მაღალმთიანი აჭარაში, იქ სადაც ყველაზე მეტად შემორჩა ცხოვრების განსხვავებული სტილი, შენარჩუნებულია ტრადიციები წეს-ჩვეულებები, მაგრამ, ამავე დროს, სწრაფად ხდება ცვლილებები. სხვა პროექტი ახალგაზრდებზეა - რეგიონებში მოგზაურობისას, ვიღებ როგორ ცხოვრებენ ისინი, რა უხარიათ, რა აწუხებთ, როგორია მათი იმედები თუ სასოწარკვეთა. ესაა დაკვირვება ადამიანებზე, რომლებმაც უნდა შეცვალონ რეალობა და ქვეყნის უკეთესი მომავლის შექმნას შეუწყონ ხელი“. ავტორი: მაკა ჯაიანი

ზემო სვანეთის განვითარების ადგილობრივი ჯგუფი მესტიის მუნიციპალიტეტის 17 ტერიტორიულ ერთეულს აერთიანებს და მის დაფუძნებას წინ უსწრებდა ხანგრძლივი და რთული, თუმცა ნაყოფიერი პროცესი მოსახლეობის პრიორიტეტების დასადგენად. შეხვედრების შედეგად, განისაზღვრა თემის პრობლემები და ერთობლივი ძალისხმევით დაიწერა მესტიის მუნიციპალიტეტის ადგილობრივი განვითარების სტრატეგია (LDS).  ელენეს თემთან კომუნიკაციაში ადრეული გამოცდილებაც დაეხმარა. ის მესტიის ახალგაზრდულ საქმეთა სამსახურს ხელმძღვანელობდა - „მათ უმეტესობასთან წლების მანძილზე საქმიანი კომუნიკაცია მქონდა. ლაგი სვანეთზე უზომოდ შეყვარებულ ადამიანებს აერთიანებს“. ორგანიზაციის მიზანია სოფლად ეკონომიკის განვითარება, ბუნებრივი რესურსების მდგრადი მართვა, სოფლის ცხოვრებაში მოწყვლადი ჯგუფების, ქალებისა და ახალგაზრდების მონაწილეობის გაზრდა... ამ ეტაპზე, ლაგ-ს საგრანტო კონკურსი აქვს გამოცხადებული, რომელიც სტრატეგიაში გაწერილი პრიორიტეტული საკითხების მიხედვით შექმნილ პროექტებს დააფინანსებს.  LAG-ის ახალგაზრდული ფრთის ინიციატივით პანდემიის პერიოდში, ხანდაზმულების, შშმ პირების, სოციალურად შეჭირვებულებისთვის რამდენიმე საქველმოქმედო აქციაც ჩატარდა. პირველ შემთხვევაში, 320 ოჯახს გადაეცა სასურსათო კალათა. მეორე კამპანია: „აჩუქე ახალი წელი, ჩაუ-lag-ე საჩუქრები“ საახალწლოდ განხორციელდა და 35-მდე ბენეფიციარს აუსრულდა სურვილები.  ელენე რეგიონის ახალგაზრდებს ცოდნის, საჭირო უნარების ათვისებაში ეხმარება, ცდილობს გააქტიუროს ისინი, რომ მომავალში თავად იყვნენ სასიკეთო ცვლილებების ინიციატორები - „რადგანაც მუნიციპალური ბიუჯეტი მწირია, ადგილობრივ ახალგაზრდებს დავაარსებინე ორგანიზაცია „ახალგაზრდები მთისთვის“, რომ მეტი ფინანსური რესურსი მოეპოვებინათ და ახალი შესაძლებლობები გაეჩინათ სხვებისთვის. განსაკუთრებულად მახსენდება ახალგაზრდული კლუბის „ბეთქილი“ ფუნქციონირების აღდგენის პროექტი. მას შემდეგ 5 წელი გავიდა და „ბეთქილი“ დღემდე არის ახალგაზრდების თავშეყრის ადგილი (სეზონურად). კლუბში მოსულებს შეუძლიათ თავისუფალი დრო საინტერესოდ გაატარონ“.  ელენე ექსესის პროექტის ფარგლებში, 13-17 წლის მოზარდებს ინგლისურ ენასაც ასწავლის: „გარდატეხის ასაკის მოზარდებთან ურთიერთობა ძალიან საინტერესოა, უყურებ როგორ იზრდებიან და ყალიბდებიან და მერე გიხარია რომ „ის“ შენი მოსწავლეა და გული სიამაყით გევსება. სანამ მათ შევხვდები, ცალკე მე ვემზადები და ვმეცადინეობ, უწყვეტი სწავლა და განვითარება ყველასთვის აუცილებელია“. ელენე ახალგაზრდა სტარტაპერიცაა - დამოუკიდებლად შეიძინა მიწის ნაკვეთი კაშხიანში, საქმიანობის განვითარების მიზნით, მიწა იპოთეკური სესხით დატვირთა და მოაწყო ეკო-მეგობრული სივრცე „მესტიის ხის ქოხები“. ცოტა ხნის წინ ელენე საკმაოდ რთული გამოწვევის წინაშე დადგა: მაღალი ძაბვის ელექტროენერგიის მოვარდნის გამო, ორიდან ერთი კოტეჯი მთლიანად დაიწვა. ხანძრიდან მეორე დღეს, ელენეს მხარდასაჭერად მისმა მეგობრებმა, მოსწავლეებმა, მესტიის ახალგაზრდებმა მყისიერად დაიწყეს კამპანია „ახალგაზრდები ელენეს მხარდასაჭრად“. ამ ადამიანებმა მას სტიმული მისცეს, რომ ახალი ენერგიით დაიწყოს სასტუმროს განახლება. „ყველანი ვიბრძით. ხშირად შეიძლება დავეცეთ, მაგრამ არ უნდა გავჩერდეთ, გამოსავალი ყოველთვის მოიძებნება. ჩვენი გასავლელი გზა ჩვენვე უნდა გავიაროთ. ყველას შეგვიძლია ქვეყნის განვითარებაში მონაწილეობა, ვალდებულებიც ვართ“.  ავტორი: თეკლე ქაროსანიძე

„სრული სამზარეულო“ – ასე ჰქვია ცნობილი ქართველი კულინარის ბარბარე ჯორჯაძის წიგნს, რომელიც 1874 წელს, ავტორმა პირველად გამოაქვეყნა. მარტივი ენით დაწერილი ქართული, ევროპული რეცეპტები მაშინაც და ახლაც ისეთი პოპულარულია, რომ წიგნი უამრავჯერ გამოიცა.  კნეინა ბარბარემ წიგნში თავი მოუყარა ყველა იმ რეცეპტს, რომლითაც თავად ამზადებდა კერძებს თუ ტკბილეულს. ბოლო გამოცემაში 800–მდე რეცეპტია თავმოყრილი და ასევე უამრავი რჩევა. მან პრაქტიკულად შეცვალა ბევრი ოჯახის კულინარიული გამოცდილება, გემოვნება და მენიუ. და არამარტო ამით...  ცნობილი კულინარი ბარბარე ჯორჯაძე ცნობილი პუბლიცისტი, პოეტი, დრამატურგი და ქალთა უფლებების დამცველი იყო – წერდა განათლების, თანასწორობის, ქალთა თვითგამოხატვისა და მათი საჯარო სივრცეში ყოფნის აუცილებლობაზე.  ისტორიამ მას ერთ–ერთი პირველი ქართველი ფემინისტი ქალის სახელი მიანიჭა, ხოლო მისი წერილი „ორიოდე სიტყვა ყმაწვილ კაცების საყურადღებოდ“ მიიჩნევა ქართული ფემინიზმის მანიფესტად.  წერილი....